سنجش کلاله



وارد کلاس که می‌شوم، چهره‌های درهم و گرفتۀ بچه‌ها تو ذوقم می‌زند؛ انگار نه انگار که شروع ترم دوم است و آنها باید یک دنیا شور و نشاط بوده و مصمّم و آماده برای استقبال از یک ترم جدید و یک شروع تازه، سرکلاس نشسته باشند.

می‌پرسم: چه شده؟ مال باخته‌ها از شما حالشون بهتره !»

یکی از بچه‌ها نفس عمیق می‌کشد و می‌گوید: معلومه! اونا شاید امیدی داشته باشن، اما ما » و بعد شانه‌هایش می‌لرزد و اشک‌هایش جاری می‌شود.

راستش را بخواهید، این صحنه‌ای است که کم و بیش من در شروع ترم دوم اکثر سال‌های کاری‌ام با آن روبرو بوده‌ام؛ دانش‌آموزانم که ترم اول به خوبی تلاش نکرده‌اند، اکنون در آغاز ترم دوم، با ناامیدی و ترس دست و پنجه نرم می‌کنند؛ دانش‌آموزانی که تصور می‌کنند چون تا نیمۀ راه را به خوبی طی نکرده‌اند، امکان ندارد که در آزمون سراسری موفق شوند و در رشته خوب و مورد علاقۀ خودشان پذیرفته گردند.

در واقع، مشکل اینجاست که این دسته از داوطلبان، زمان خود را صرف فکر کردن به گذشته و غصه خوردن برای چیزی می‌کنند که برای درست کردن و تغییر دادن آن، قدرتی ندارند، و به جای اینکه برای رسیدن به موفقیت، کمیّت و کیفیت مطالعۀ خود را تغییر دهند، خود را با دیگران مقایسه می‌کنند؛ مثلاً ساعت مطالعه یا تعداد تستی را که زده‌اند، با دیگران مقایسه می‌کنند و چون حس می‌کنند، که نسبت به آنها عقب هستند، از تلاش دست بر می‌دارند و تسلیم شکست می‌شوند.

ما معتقدیم که  اگر تا کنون به درستی درس نخوانده‌اید، برای موفقیت چندان دیر نشده است و تنها لازم است که از همین امروز، دانش‌آموز متفاوتی باشید و بدانید که الان زمان شروع شماست؛ فقط خود را با دیگران مقایسه نکنید. بهترین مقایسه افراد، مقایسه هر فرد با خودش است. همین که هفته‌ای ۲۰ تست بر تعداد تست‌ها یا مثلاً یک ساعت بر ساعات مطالعاتی هفته گذشته خود بیفزایید بهترین نوع مقایسه است. فقط خودتان را به خاطر کوتاهی‌های گذشته سرزنش نکنید و بگذارید که به آرامش ذهنی برسید. اکنون به آینده توجه کنید و بی‌وقفه مطالعه کنید.

برای موفقیت و تمایز پیدا کردن نسبت به رقبای خود، باید در این ماه‌ها تلاش خود را دوچندان کنید و با سرعت بیشتری به پیش روید. باز هم یاد آوری می‌کنیم که مهم‌ترین رکن‌ها برای موفقیت، این است که با عزم راسخ و اشتیاق سوزان و ایمان به خود و راهی که انتخاب کرده‌اید، به پیش روید و از مقایسه خود با دیگران خودداری کنید، و این نکته را به خاطر داشته باشید که باید تلاش کنید هر هفته نسبت به هفتۀ قبل خود، پیشرفت داشته باشید.

در انتها نمونه‌ای از سرگذشت افرادی را که طبق تصور دیگران، دیر شروع کرده، اما به موفقیت‌های قابل توجهی رسیده‌اند، می آوریم.

* رستگار رحمانی، رتبۀ یک ‌گروه‌های آزمایشی علوم تجربی و زبان‌های خارجی و رتبۀ 44 گروه آزمایشی هنر سال 88، دیپلم ریاضی داشت. وی فرزند خانواده‌ای ۱۰ نفره است که پدرش کارگر ساختمان و مادرش خانه‌دار است و اهل محله بهداری از شهر مرزی جوانرود با جمعیتی بالغ بر ۵۰ هزار نفر است. او پس از پایان خدمت سربازی، با چهار ماه فرصت مطالعه، موفق شد که با شرکت در آزمون سراسری سال ۱۳۸۸، رتبه اول کشوری را در دو گروه آزمایشی علوم تجربی و زبان‌های خارجی از آن خود کند. وی دربارۀ نحوۀ مطالعۀ خود می‌گوید: از اول بهمن، روزی هفت تا هشت ساعت مطالعه داشتم. بعد از ایام عید این میزان مطالعه به روزی هشت تا ۱۰ ساعت رسید و در آستانۀ کنکور نیز روزی ۱۲ تا ۱۳ ساعت مطالعه داشتم. اساس کار را بر سه دوره مطالعه دروس پیش‌دانشگاهی و سال دوم دبیرستان در مرحله اول، دروس پیش‌دانشگاهی و سال سوم دبیرستان در مرحله دوم، و جمع‌بندی قرار دادم.

رستگار رحمانی، پس از گذشت چند سال از دیپلم، خود را برای آزمون سراسری آماده کرد و مکان مطالعه‌اش برای کنکور، یک انباری کوچک بود؛ زیرا معتقد بود که کسب رتبه برتر کنکور، به شرایط و امکانات خاصی نیاز ندارد، بلکه پشتکار و تلاش فرد را می‌طلبد. گفتنی است که وی در حال حاضر، رزیدنت مغز و اعصاب بیمارستان امام خمینی (ره) است.

* پاول تسنر» مدیر عامل و یکی از مؤسسان شرکت پالپ ورکز است. کار این شرکت، تولید جایگزینی بازیافت شدنی برای کیسه‌های پلاستیکی، با استفاده از زباله‌های کاغذی و گیاهی است. نکتۀ جالب در مورد شرکت پالپ ‌ورکز، این است که وی این شرکت را در ۶۶ سالگی تاسیس کرده است! در جایی پاول می‌گوید که با کسانی در حال رقابت بود که سن و سالشان‌ از کفش‌های او کمتر بود! با این حال، او خسته نمی‌شود، تلاش می‌کند و نهایتاً می‌تواند شرکتش را به یک شرکت موفق و مطرح در این زمینه مطرح نماید. وی در یکی از سخنرانی‌های خود می‌گوید: گاه پیام‌هایی را از افراد می‌گیرم که مضمون آن این است: من الان ۳۰ سال دارم و فکر می‌کنم که دیگر برایم دیر شده است برنامه‌نویسی یاد بگیرم. چه کار کنم؟» از نظر من، تعداد کارهایی که واقعاً برای آنها دیر می‌شود، خیلی کم و انگشت شمار است؛ به خصوص یاد گرفتن. هیچ وقت برای آموزش، دیر نیست

* جوزف کنراد»، نویسندۀ مشهور انگلیسی، تا بیست سالگی حتی انگلیسی هم بلد نبود و تا 39 سالگی نویسنده هم به حساب نمی‌آمد و به عنوان بازرگان دریایی کار می‌کرد. وی در 39 سالگی تصمیم گرفت که به حرف دلش گوش کند و به دنبال علاقه‌اش برود؛ پس، بدون آنکه از سن و سال خود یا رقیب‌هایش بترسد، شروع به نوشتن کرد و به عنوان یکی از موفق‌ترین و مشهورترین نویسنده‌های انگلیسی در خاطره‌ها ماند؛ کاری که بسیاری از انگلیسی زبان‌ها نتوانستند مشابه آن را انجام دهند؛ چون اسیر محدودیت‌های کاذب شدند و شجاعت دنبال کردن رویاهایشان را نداشتند.

* هارلند سندرز »کسی بود که در سن ۶۲ سالگی، برند معروف Kfc را بنیان نهاد و بعد از 12 سال آن را به ارزش ۲ میلیون دلار فروخت. قبل از تاسیس کی‌اف‌سی، هارلند به‌عنوان وکیل، اپراتور پمپ بنزین، کارگر راه‌آهن و . کار کرده بود!

* آنا مُزز» که بیشتر او را با نام مادر بزرگ مُزِز» صدا می‌زنند، در ۷۸ سالگی شروع به نقاشی کرد. در سال ۲۰۰۶ یکی از شاهکار‌های او به قیمت 2/1 میلیون دلار به فروش رفت! جالب است بدانید که او قبل از این، خانه‌دار بود و کشاورزی می‌کرد.

می‌خواهیم بگوییم که آنچه یک فرد برای موفقیت نیاز دارد، روحیۀ خوب و استقامت در مسیر است؛ این چیزی است که اگر نداشته باشیم، حتی اگر یک جوان ۱۸ ساله هم باشیم، باز کاری از ما ساخته نیست. 

 



یکی از دروس عمومی مهمی که نقش تعیین کننده‌ای در رتبه کنکور شما داوطلبان عزیز در هر یک از گروه‌های آزمایشی دارد، زبان انگلیسی است. میزان علاقه به آن و یادگیری زبان در بین داوطلبان کنکور، متفاوت است. بسیاری از داوطلبان، به خاطر علاقه به این درس، و بسیاری دیگر، به دلیل اینکه این درس نقش مهمی در کسب رتبه مورد نظر آنها دارد، زبان را در کنکور خوب پاسخ می‌دهند و به همین دلیل، کار برای دسته دیگری از داوطلبان که تسلّط چندانی به زبان انگلیسی ندارند، دشوارتر می‌شود؛ به خصوص، با توجه به آنکه در سال‌های اخیر، اهمیت خاصی به این درس از سوی خانواده‌ها داده می‌شود، بیشتر والدین سعی می‌کنند که با فرستادن فرزندانشان به کلاس‌های زبان، به یادگیری زبان انگلیسی آنها کمک کنند. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر، بیشتر داوطلبان در این درس، درصد بالایی (60 تا 70 درصد) از سؤالات را به طور صحیح پاسخ می‌دهند، کسب درصد حداقل در این درس، لازم است، و برای پیشی گرفتن از دیگران، باید به کسب درصدهای بالاتر هم فکر کنید.

البته هنوز هم زبان انگلیسی، یک درس نسبتاً دشوار برای بسیاری از داوطلبان محسوب می‌شود و علت آن هم این است که سؤالات این درس در سال‌های اخیر به سبک جدیدی طرح می‌شود؛ بدین صورت که از مباحث حفظی کاسته شده و مباحث مفهومی بیشتری در آن مطرح می‌شود؛ از طرف دیگر، داوطلبان ذهنیت درستی نسبت به این درس ندارند و آن را به صورت پیوسته در برنامه مطالعاتی خود قرار نمی‌دهند یا روش مطالعه درست و اصولی را در مطالعه این درس در پیش نمی‌گیرند. نکته دیگر اینکه زبان انگلیسی در دفترچه سؤالات دروس عمومی، بعد از دروس دیگر می‌آید و مسایلی مانند کمبود وقت و . می‌تواند بر میزان پاسخگویی داوطلبان به آن، تاثیر گذارد.

قبل از اینکه به نحوه مطالعه این درس برای کنکور بپردازیم، لازم است شما عزیزان بدانید که از درس زبان در کنکور 25 سؤال مطرح می‌شود که 10 سؤال آن گرامر و واژگان، 10 سؤال آن درک مطلب و 5 سؤال آن مربوط به متن بسته یا متن کلوز» است. اگر مباحث لغات و گرامر را مباحث حفظی و بقیه را مفهومی درنظر بگیریم، می‌بینیم که 40 درصد سؤالات از مباحث حفظی و بقیه از مباحث مفهومی، مهارتی، درک مطلب و احتمالاً خارج از مباحث کتاب طرح می‌شود؛ پس اگر قصد دارید که در کنکور، درصد خوبی را در درس زبان انگلیسی کسب کنید، حتماً به این نکته دقت کرده و با توجه به توان خود، به رفع ضعف‌ها یا تقویت پایه‌های خود در این درس بپردازید.

تا می‌توانید لغت بخوانید

برای پاسخگویی به سؤالات انگلیسی در کنکور، شما داوطلبان عزیز باید دو رکن اساسی آن، یعنی لغات و گرامر را به خوبی و به‌ طور صحیح مطالعه کنید. شما با مطالعه‌ صحیح و یادگیری اصولی این دو رکن، علاوه بر تضمین موفقیت در آزمون سراسری، برای تسلّط بر این زبان قدم بزرگی نیز بر خواهید داشت. همچنین با توجه به اینکه دانستن معنی لغات و عبارات، لازمه‌ پاسخگویی به تمام سؤالات (چه سؤالات مربوط به لغات و چه سؤالات مربوط به گرامر) است و از طرف دیگر، قسمت اعظم سؤالات دربارة معنی لغات و عبارات (تقریباً 80 درصد سؤالات از معنی لغات و عبارات و 20 درصد از گرامر است) خواهد بود، اهمیت مطالعه‌ لغات، بیشتر مشخص می‌شود.

 این بحث که در سؤالات کنکور درس زبان انگلیسی، مخصوصاً در بخش متون، لغاتی خارج از کتاب های درسی هم استفاده می‌شود مساله‌ای است که خیلی از دانش‌آموزان را نگران می‌کند؛ ولی چندان نگران این موضوع نباشید؛ زیرا برای پاسخ به آن سؤال‌ها، نیاز بسیار ناچیزی به مطالعه خارج از کتاب دارید؛ به علاوه اینکه اگر شما دامنه لغت خود را گسترش دهید، با لغت‌هایی که معنی آنها را می‌دانید، می‌توانید گاهی به راحتی و گاهی به طور احتمالی، معنی برخی از لغاتی را که قبلاً ندیده‌اید، حدس بزنید.

حتماً از خود می‌پرسید که چگونه یادگیری خود در قسمت لغات انگلیسی را بالا برده و آن را تقویت کنیم. سعی کنید که همزمان با شروع مطالعه‌ یک درس، کلمات را از همه‌ جای درس (تمرین‌ها، متن‌ها، زیرنویس‌ها، جدول‌ها و) استخراج کنید و معنی آنها را با توجه به متن از فرهنگ لغت درآورید. راه‌های متفاوتی وجود دارد که شما بتوانید معنی یک لغت را مدت زمان بیشتری از حفظ داشته باشید. علاوه بر تکرار معانی لغات، شما می‌توانید آنها را در جدول‌هایی بنویسید که هر جدول، شامل گروهی از کلمات باشد که به نحوی در یک زمینه‌ دارای اشتراک هستند؛ مثلاً: کلمات هم‌شکل را در یک جدول بنویسید (bind، bond، bund، band، bound،  یا bird، bread، braid، bride، breed و .). کلمات مترادف را نیز در یک جدول بنویسید (mediate،intervene، interpose، reconsiliate، interfere و .). کلمات با یک پیشوند را هم در یک جدول بنویسید (degenerate، decompose، deflate، deviate و .). همچنین کلمات با یک مضمون (theme) مانند جدول مربوط به میوه‌ها، جانوران، گیاهان، زمان‌ها، مکان‌ها و . را نیز در یک جدول بنویسید.

 سعی کنید که جدول خود را با سه ستون طراحی کنید که یک ستون آن مربوط به کلمه و یک ستون برای معنی فارسی آن کلمه باشد و در ستون دیگر نیز یک جمله بنویسید (بهتر است که این جمله را خودتان بسازید یا برای ساختن آن، از کتاب یا فرهنگ لغت زبان انگلیسی استفاده کنید). برای اینکه دامنه لغت خوبی داشته باشید و بتوانید در کنکور به سؤالات درس زبان به خوبی پاسخ دهید، صرفاً به لغات پایانی درس اکتفا نکنید. همچنین در نوشتن لغات و معنی آنها خیلی وسواس به خرج ندهید؛ ضمن اینکه کلمات خیلی ساده هم را وارد جدول‌ نکنید. لازم نیست که هر جدول شامل تعداد کلمات زیادی باشد. کامل شدن این جدول‌ها به‌ صورت تدریجی و همراه با مطالعه‌ کتاب صورت می‌گیرد؛ مثلاً شما در درس یک، جدولی را ایجاد کرده‌اید که یک یا دو کلمه در آن قرار گرفته‌اند؛ اما در درس هشت یا نه، چند کلمه دیگر هم به آن اضافه می‌کنید. چون نمی‌توانید همه‌ لغات را در جدول‌ها قرار بدهید، باید یک جدول با عنوان other words» یا unsubjected words» نیز داشته باشید تا لغات مذکور را (که برای آنها وجه اشتراک پیدا نکرده‌اید) در آن بنویسید. نگران نباشید که لغات زیادی را در این جدول می‌نویسید. تنها به تکرار کلمات اکتفا نکنید و برای یادگیری عمیق کلمات، بین‌ آنها و مطالب موجود در حافظه‌ نیز به نحوی ارتباط برقرار کنید. سعی کنید که کلمات را در قالب تصاویر، جملات، آهنگ‌ها، رفتارهای روزمره جالب و خنده دار و . در حافظه ثبت کنید؛ مثلاً اگر می‌خواهید که معنیfig (انجیر) در ذهنتان ثبت شود، pig را تصور کنید که fig می‌خورد، و یا به فردی فکر کنید که chess بازی می‌کند و در همان حال cheese می‌خورد!

    پس از اتمام هر ساعت مطالعه‌ زبان (واژگان، گرامر و تست)، یک کلمه‌ را به‌عنوان کلمه‌ روز انتخاب کنید و آن‌ را در تقویمی (در همان روز) یادداشت کنید. سعی کنید که به این کلمه، کمی بیشتر از دیگر کلمه‌ها بها دهید و در مورد آن بیشتر فکر کنید. انتخاب کلمه‌ روز، کاملاً بستگی به سلیقه‌ شما دارد. فقط کلمه‌ای را انتخاب کنید که به دلایلی می‌خواهید آن کلمه را سریع‌تر یاد بگیرید یا اینکه مطمین شوید که برای مدت زیادی در ذهنتان خواهد ماند.

پس از مطالعه‌ چندین درس و تهیه‌ تعدادی از جدول‌ها (تقریباً 200 تا 300 کلمه)، ساعت مطالعه‌ مختص به واژگان را به سه بخش (طبق بخش زیر) تقسیم کنید:

1- در یک قسمت مانند قبل، کتاب را مطالعه و جدول‌ها را تهیه یا کامل کنید. فراموش نکنید که مرور جدول‌ها، مهم‌ترین کاری است که شما باید برای ماندگاری و حفظ لغات در ذهنتان انجام دهید.

2- برای ماندگاری بیشتر و بهتر لغات می‌توانید از جعبه یادگیری لایتنر» استفاده کنید. گرچه بسیاری از داوطلبان کنکور و دانش‌آموزان، یادگیری با این روش را وقت‌گیر می‌دانند، اما اگر به این شیوه عمل کنید، مطمین باشید که نتیجه بهتری خواهید گرفت.

3- در قسمت دیگر، تنها به خواندن متون انگلیسی بپردازید. هدف از ایجاد این بخش، کسب تجربه به منظور خواندن سریع متون انگلیسی است. شما باید با وجود مشاهده‌ کلمات ناآشنا، مفهوم متن و جملات را درک کنید و حتی با توجه به معنی جملات و مفهوم کلی متن، معنی کلمات جدید را حدس بزنید.

برای یادگیری گرامر در برنامه درسی، وقتی را اختصاص دهید

یکی دیگر از بخش‌های زبان، که می‌توانید با یادگیری آن در آزمون این درس نمره خوبی کسب کنید، گرامر است. مفید‌ترین روش برای مطالعه و یادگیری گرامر، خواندن گرامر‌های ذکر شده در کتاب‌های درسی و نوشتن یک خلاصه‌ کلی از آنهاست. در این خلاصه‌برداری‌ها می‌توانید برای به‌ خاطر سپردن مؤثرتر، با استفاده از خلاقیت ذهنتان، جملات یا کلماتی را به ‌صورت رمزی ایجاد کنید و با به ‌خاطر آوردن این جملات و کلمات رمزی، گرامرهای مورد نظر را نیز به یاد بیاورید؛ مثلاً ترتیب قرار گرفتن صفات در جمله قبل از اسم را می‌توانید به این طریق به‌ خاطر بسپارید.

با این همه، تنها خواندن و خلاصه‌برداری کردن از گرامرها (حتی اگر به بهترین شکل انجام گیرد)، به هیچ‌ عنوان کافی نیست. شما باید برای درک و یادگیری عمیق گرامر‌ها، تا می‌توانید تمرین‌های کتاب درسی (و کتاب‌های غیردرسی) را حل کنید. ضمناً سعی کنید که جواب تمرین‌ها را در کتاب یادداشت نکنید تا بتوانید در مطالعات بعدی نیز خود را تست کنید.

برای هر هفته نیز یک گرامر را انتخاب کنید و سعی کنید که در طول هفته، خیلی خوب آن را یاد بگیرید، با کمک آن جمله بسازید، در کتاب‌های درسی آن‌ را مطالعه کنید و در درک مطلب‌هایی که در آن هفته می‌خوانید به دنبال آن بگردید.

دقت و سرعت، لازمه درک مطلب

بخش دیگری از درس زبان انگلیسی، که در کنکور از آن سؤال طرح می‌شود، درک مطلب است. مهم‌ترین نکته در درک مطلب، به کارگیری هم زمان سرعت و دقت است. ممکن است که داوطلبی، دامنه لغت خیلی خوبی داشته باشد، اما در آزمون سراسری نتواند به خوبی به سؤالات درک مطلب پاسخ دهد؛ زیرا سرعت لازم برای خواندن متن و درک معنی اصلی آن را ندارد. در درک‌ مطلب‌ها ابتدا یک نگاه کلی و گذرا در حد 1 تا 2 دقیقه به متن ارایه شده و سؤالات انداخته و سپس متن را بخوانید و سعی کنید، با توجه به نگاه گذرایی که به سؤالات انداخته‌اید، زیر نکات مهم آن را خط بکشید. در پاسخ‌دهی به سؤالات طرح شده از متن، ابتدا به سؤالات Vocabulary پاسخ دهید و سپس اگر سؤالی از ارجاع ضمیر وجود داشت به آن، و بعد هم به سؤالات مفهومی، که از ایده کلی متن پرسش‌ کرده‌اند، پاسخ دهید. اگر فکر می‌کنید در زمانی که دارید نمی‌توانید به همه درک مطلب‌ها این گونه پاسخ دهید، ابتدا به سراغ سؤالات لغات و ارجاع ضمیر درک مطلب‌ها بروید و بعد، اگر وقت داشتید، بقیه سؤالات را پاسخ دهید. دقت داشته باشید که برای پاسخ به سؤالات لغت درک مطلب‌ها، شما نیازی به خواندن متن ندارید.

با تست‌زنی، خود را محک بزنید

یکی از کارهای بسیار مهمی که باید در درس زبان انجام دهید، این است که با تست‌زنی در این درس، خود را محک بزنید. یکی از اهداف تمرین‌ تست‌زنی، شناخت نقاط ضعف و قوت است؛  به طوری که شما متوجه شوید در کدام قسمت از سؤالات (گرامر، درک مطلب و.) قوی و در کدام قسمت ضعیف هستید تا بعداً با توجه به آنها به سؤالات پاسخ دهید. برای این منظور در ابتدا تست‌زنی را به صورت تست‌های تمرینی و بدون در نظر گرفتن زمان انجام دهید؛ اما وقتی میزان مطالعه‌تان زیاد شد و به ایام پس از عید رسیدید، تست‌زنی سرعتی را در برنامه خود قرار دهید. برای هر ساعت مطالعه‌ مختص تست‌زنی، یک آزمون انگلیسی تهیه کنید. در این زمینه می‌توانید از آزمون‌های مشابه کنکور یا آزمون‌های سراسری گذشته استفاده کنید (البته آزمون‌های سراسری گذشته، برای زمانی است که اکثر مطالب را مطالعه کرده‌اید). ضمناً هرگز از تست‌های طبقه‌بندی شده‌ موضوعی (مثلاً صد تست پشت سرهم در مورد ضمایر و) استفاده نکنید. در هر آزمون، این احساس را در خود ایجاد کنید که سر جلسه‌ آزمون سراسری هستید؛ بنابراین، زمان را کنترل کنید. با پیشرفت مطالعه و تمرین باید زمان پاسخگویی به سؤالات کاهش یابد. در انتهای هر آزمون، نکات جدید گرامری و همچنین کلمات ناآشنا و جدید را، که در هنگام مطالعه به آنها برنخورده یا به آنها توجه نکرده بودید، مشخص کرده و آنها را یادداشت کنید تا در ساعت مطالعه مختص واژگان یا گرامر، این موارد را نیز مطالعه کنید.

با توجه به نکاتی که در بالا به آن اشاره شد، به عنوان یک داوطلب، این شما هستید که باید به این نتیجه برسید و بدانید که بهترین شیوه مطالعه زبان انگلیسی در ایام آمادگی کنکور، برای شما کدام شیوه است؛ زیرا این موضوع، یادگیری شما را آسان‌تر می‌کند؛ اما پیشنهاد ما این است که ابتدا گرامر هر درس را مطالعه کنید و سپس 20 تست گرامر مربوط به آن را پاسخ دهید و اشکالات خود را بررسی و تحلیل کنید و پس از آن به سراغ Reading  درس بروید. همچنین پاراگراف اول را یک بار بخوانید و سعی کنید که معنی و مفهوم آن را دریابید و بعد از آن، سعی کنید معنی کلماتی را که نمی‌دانید، با توجه به نشانه‌ها و به کارگیری روش‌های مختلف، از خود متن حدس بزنید؛ البته انجام این کار درباره‌ تمام کلمات، ممکن نیست؛ بنابراین، معنی کلماتی را که نمی‌توانید از متن دریافت کنید، با مراجعه به یک فرهنگ واژگان فراگیرید. در حین مطالعه‌ هر پاراگراف نیز به ارتباط جملات، مرجع ضمایر و حتی گرامر آن درس یا درس‌های قبلی، توجه فراوانی داشته باشید. همچنین بعد از مطالعه‌ هر پاراگراف، سعی کنید که مفهوم و منظور اصلی آن پاراگراف را در یک یا دو جمله‌ انگلیسی یا فارسی خلاصه کنید و در پایان آن بنویسید. انجام این کار نشان می‌دهد که آیا آن پاراگراف را درست فهمیده‌اید یا خیر؛ سپس به انجام تمرین‌های آن درس بپردازید و در تمام این مدت، یادداشت‌برداری از لغات سخت را فراموش نکنید و وقتی را برای حفظ کردن آنها نیز در نظر بگیرید.

به این نکات نیز توجه کنید:

·        حتماً کلِ هر دو کتاب یازدهم و دوازدهم را با دقت بخوانید و لغت‌های مهم آنها رامشخص کنید و سپس مطالب مربوط به گرامر را از هر دو کتاب درآورید و در جایی جداگانه بنویسید و هر چندوقت یک بار، آنها را مرور کنید.

·        برای حفظ لغات باید به طور کامل هر جمله را بخوانید و آن را معنی کنید و معنایکلمه‌ مورد نظر را در جمله حدس زده یا پیدا کنید و بعد، با مراجعه به معنی درس،پاسخ خود را بررسی کنید

·        تمام بخش‌های کتاب زبان، از جمله لغات، متن‌ها، صورت و پاسخ تمرین‌ها و . را باید بخوانید و لغاتش را درآورید؛ نه اینکه فقط به لغات آخر هر درس اکتفا کنید.

·        تمام تمرین‌ها را حل کنید.

·        سعی کنید که لغت‌ها را با یک یا چند مترادف انگلیسی یاد بگیرید.

·        تست‌های زبان را به صورت در هم بزنید، نه طبقه‌بندی شده.

·        در هنگام زدن تست، چه گرامر باشد، چه درک مطلب و چه لغت، صورت تست و گزینه‌ها را معنی و از لغات جدید فیش برداری کنید.

·        صحبت کردن در کلاس با همکلاسی‌ها یا در خانه با یکی از افراد تحصیل کرده به زبان انگلیسی، دشوار، ولی بسیار مفید خواهد بود.

·        در وقت‌های تلف شده (اتوبوس، مترو، مطب پزشک یا صف‌های مختلف) لغات فیش برداری شده زبان را بخوانید.

·        مشاهده فیلم‌های انگلیسی زیرنویس‌دار، کمک مؤثری به یادگیری بهتر شما خواهد کرد.

داوطلبان علاقه‌مند به زبان انگلیسی، فقط به شرکت در گروه آزمایشی زبان‌های خارجی آزمون سراسری اکتفا نکنند؛ بلکه حتماً در رشته اصلی خود و در کنار آن در کنکور گروه آزمایشی زبان‌های خارجی هم شرکت کنند؛ چرا که ظرفیت پذیرش و تنوع رشته در این گروه آزمایشی، بسیار پایین است.




عربی

عربی، دومین درس دفترچه‌ عمومی آزمون سراسری است که در میان بیشتر داوطلبان، چندان جایگاه دوست داشتنی و خوبی ندارد. خیلی از داوطلبان با این درس مشکل دارند و وقتی اسم عربی می‌آید، بعضی‌ها، چهار ستون بدنشان می‌لرزد! گروهی، اخم‌هایشان درهم می‌رود و از نظر برخی از داوطلبان هم، امان از عربی و سختی‌هایش! اما کافی است که پای اظهار نظر گروه دیگری از داوطلبان نیز بنشینیم. از نظر آنان، اگر درس عربی، طبق اصول درست مطالعه این درس خوانده شود، واقعاً درس چندان سختی نیست؛ بلکه شیرین و جذاب نیز هست. اگر جزو این دسته از داوطلبان هستید به شما تبریک می‌گویم، و اگر از جمله داوطلبانی هستید که به دلیل سختی عربی از مطالعه آن صرف‌نظر کرده‌اید، باید اشاره کنیم که عربی درس مهمی است و با وجود اینکه ضریب 2 دارد، اما به دلیل اینکه بسیاری از داوطلبان در نحوه مطالعه و تست‌زنی این درس مشکل دارند و نمی‌توانند درصد خوبی در کنکور در این درس کسب کنند، گروهی که در این درس، چند تست درست بیشتر در مقایسه با دیگران می‌زنند، می‌توانند رتبه قابل قبول‌تر و بهتری به دست آورند.
اگر برای شما هم، مانند بسیاری دیگر از داوطلبان، کسب رتبه خوب و رسیدن به آرزوها و اهداف مورد نظرتان ارزشمند است، حتماً به درس عربی به عنوان یک درس مهم توجه داشته باشید. برخی از شما حتماً با خودتان می گویید که من در این درس ضعف دارم و الان چطور می‌توانم نتیجه خوبی در این درس بگیرم؟» در جواب شما باید بگوییم که اگر از همین الان و طبق اصولی که در این مقاله اشاره می‌کنیم، درس عربی را جزو برنامه مطالعاتی خود بیاورید، حتماً می‌توانید در آن، نتایج بسیار خوبی را کسب کنید. ما افرادی را در سال‌های قبل داشته‌ایم که در همان سال برگزاری کنکور، عربیِ خود را با تلاش و کوشش تقویت کرده و به حد بسیار خوبی رسانده‌اند.
 حتماً این سؤال پیش می‌آید که اگر بخواهیم درس عربی را به خوبی برای کنکور مطالعه کنیم، اول چه چیزی را باید بخوانیم و از کجا شروعکنیم. برای پاسخ به این سؤال، لازم است که بدانید سؤالات عربی در کنکور شامل چند قسمت است: ترجمه،‌ درک مطلب و قواعد.
1-    بخش اول، ترجمه، که تقریباً شامل هشت سؤال است و ترجمهعربی به فارسی، ترجمه فارسی به عربی(تعریب) و سؤال از مفهوم جمله یا عبارت را در بر می‌گیرد.
2-    بخش دوم، درک مطلب است که تقریباً 9 سؤال را در بر می‌گیرد و شامل سؤالات از متنو تشکیل (حرکت‌گذاری) و تجزیه و ترکیب (التحلیل الصرفیوالاعراب) است.
3-    بخش سوم، مربوط به قواعد عربی دو و سه است که شامل سؤالات اعلال، مرفوعات، منصوبات و  سؤالاز انواع اعراب واعراب فعل مضارع و صفت و مضاف الیه و. می‌شود.
اگر به این بودجه بندی توجه کنید، متوجه خواهید شد که اگر هشت سؤال ترجمه و چهار سؤالدرک مطلب را، که همگی مربوط به دانستن ترجمه است، با هم جمع کنیم، این سؤالات حدود پنجاه درصد از سؤالات عربی را در آزمون سراسری بر می‌گیرد؛ البته حتماً می‌دانید که گاهی پاسخگویی به قواعد نیز، مستقیم یاغیرمستقیم، با دانستن ترجمه ارتباط دارد؛ با وجود این، ارزش ترجمه و درک واژگان،ارزشی بیش از پنجاه درصد را داراست. به همین خاطر، به شما داوطلب عزیز پیشنهاد می‌کنیم که کار خواندن عربی را باترجمه شروع کنید و تا آخر، مطالعه و تست و تمرین و . را در این قسمت رها نکنید.
به عنوان گام اول در ترجمه، سراغ انواع فعل ها بروید و سعی کنید که به آن افعالتسلّط کافی پیدا کنید و پس ازمرور افعال، شروع به تست زدن نمایید و اشکالات و نقاط ضعف خود را پیدا کنید و تا آنجاکه می‌توانید، دایره فراگیری لغات خود را افزایش دهید، و اگر می‌خواهید در ترجمه واقعاً موفق باشید سعی کنید که هر وقتی هر تست عربی را می‌بینید، به لغات آن توجه ویژه‌ای داشته باشید و آنها را به خاطر بسپارید. پساز مدتی این کلمات، عبارات و واژگان تکرار می‌شود و به این صورت، شما می‌توانید در ترجمه متون عربی موفق شوید.
در گام دوم باید به سراغ متون درک مطلب بروید. این متن‌ها، علاوه بر فعل‌ها، شامل لغات مهم دیگر نیز هستند. خواندن این درک مطلب‌ها توانایی شما را در ترجمه متونی که در کنکور داده می‌شود، بالا خواهد برد؛ پس با حوصله، همه لغات مشکل را بیابید و یاد بگیرید. برای انجام این کار، به صورت آهسته وپیوسته، هفته‌ای یک تا سه متن درک مطلب بخوانید و سعی کنید که به آن مطالبتسلّط پیدا کنید. پس از مدتی که به خواندن و ترجمه درک مطلب پرداختید، متوجه می‌شوید که چقدر درک مطلب برایتان راحت‌تر و آسان‌تر شده است. علت آن هم تکراری بودن بسیاری از لغات و فعل‌هاست.
دو نکته‌‌ای که شما داوطلب عزیز در زمینه ترجمه متون عربی باید بدانید، این است که در عربی، با دانستن ریشه یک فعل و زمانی که یک فعل در آن صرف شده است، می‌توانید در ترجمه بسیار پیشرفت کنید؛ افزون بر آن، در عربی، بسیاری از لغات مشتق هستند؛ یعنی ریشه فعلی دارند و کافی است که شما همان سه حرف اصلی تشکیل دهنده یک کلمه را بدانید؛ به این ترتیب، موفق خواهید شد که با سهولت و به آسانی، معنی کلمه را حدس بزنید. نکته دوم آنکه در عربی برای حفظ معنی کلمات، می‌توانید از جعبه لایتنر» استفاده کنید. این ابزار به شما کمک خواهد کرد تا یادگیری ماندگاری داشته باشید و کلمات برای همیشه در ذهنتان باقی بماند؛ البته، استفاده از جعبه لایتنر» در عربی نیز، مانند بیشتر دروس، به اینجا ختم نمی‌شود و شما می‌توانید در قواعد و سایر بخش‌های عربی هم از لایتنر» استفاده کنید.
مرحله سوم یادگیری درس عربی، مربوط به قواعد این درس است. در این مرحله سعی کنید که با خود رو راست باشید و ببینید که چقدر از قواعد عربی را می‌دانید و چه مقدار آن برای شما نامفهوم است. پاسخ به این سؤال، بسیار مهم است؛ چون قواعد عربی در بیشتر موارد به صورت زنجیروار به هم پیوسته است؛ مثلاً بحث فعل و انواع آن، که در عربی راهنمایی آمده است، نقش مهمی در یادگیری شما در نحوه ساختن فعل امر و اسم فاعل، اسم مفعول و . دارد.
     اگر واقعاً در قواعد ابتدایی و اولیه مشکل دارید، اصلاً اشکالی ندارد که سری به جزوات و کتاب‌های راهنمایی خود بزنید و آنها را دوباره مطالعه کنید تا هم بهتر و هم با سهولت بیشتری قواعد دبیرستان را یاد بگیرید؛ پس از انجام این کار و فراگیری مقدمات، خلاصه‌ای از قواعد را تهیه کنید و در آن، نکته‌های خیلی مهم و استثناها را یادداشت کنید و پس از آن سعی کنید که تست آنموضوع را بزنید؛ البته باید توجه کنید که در ابتدا ده تا پانزده تست را انتخاب کرده و هر یک از آن تست‌هارا در زمان کمتر از یک دقیقه بزنید و سپس برای هر تست زده شده، درصد بگیرید و بعد از آن، بامراجعه به پاسخنامه، اشکالات و نقاط ضعف را خود پیدا کرده و سعی کنید که با مراجعه بهقواعد خلاصه شده یا قواعد مفصل در کتاب، مطالب را در ذهن خود تثبیت نمایید. در این حالت است که شما کمکم به قواعد عربی تسلّط پیدا می‌کنید. اگر در یادگیری قواعد در این مرحله هنوز مشکل داشتید، دوباره به سراغ جزوه و کتاب‌هایتان بروید یا از دوستان و معلمتان کمک بگیرید؛ اما هیچ یک از قواعد را بدون یادگیری یا با یادگیری ناقص رها نکنید؛ زیرا در عربی، فراگیری بسیاری از قواعد، در یادگیری قواعد بعدی مؤثر هستند و نقص در یادگیری هر یک باعث می‌شود که شما قواعد بعدی را نیز نتوانید به خوبی و به صورت کامل یاد بگیرید. بعد از رفع اشکال کامل به سراغ تست‌های بعدی بروید و کار خود را همین طور ادامه دهید.
کار دیگری که برای یادگیری بهتر قواعد می‌توانید انجام دهید، این است که قواعدی را که در مرحله‌ اول یاد گرفته‌اید، روی متن پیاده کنید؛ یعنی متن درس را تجزیه و ترکیب کنید؛ مثلاً اگر در درس استثناء هستید، مستثنی» و مستثنی‌منه»ها را در متن درس پیدا کنید و ترکیب کنید. آن قدر این کار را انجام دهید تا با قواعد آن درس کاملاً آشنا شوید. بعد از یادگیری قواعد و ترجمه، نوبت به تمرین‌ها می‌رسد. سعی کنید که تمرین‌های کتاب را خودتان بدون نگاه کردن به جزوه‌ حل کنید؛ حتی می‌توانید که کمی آنها را تغییر داده و باز هم حل کنید؛ به‌طور مثال، در مبحث اعلال، فعل معتل ناقص را تبدیل به اجوف کنید و بار دیگر در ذهنتان به سؤال پاسخ دهید.
مرحله آخری که در مطالعه عربی برای کنکور باید انجام دهید این است که تست‌های جامع را در زمان مقرر شده در کنکور بزنید و معلومات، سرعت و مهارت خود را بسنجید. انجام این کار باعث می‌شود تا آمادگی خود را در زمان‌بندی خاص تجربه نمایید و بتوانید تسلّطتان بهاطلاعات را با زمان بندی، هماهنگ کنید.در این زمان به خودتان یاد بدهید که با هماهنگی زمان و اطلاعاتتان، از تست‌های سخت بگذرید تا بتوانید تمام سؤالات را بخوانید و از معلوماتتان حداکثر استفاده را ببرید.
علاوه بر مطالبی که در بالا به آن اشاره شد، در خواندن درس عربی به نکات زیر توجه داشته باشید:
1-    در درس عربی نزدیک به هشتاد درصد سؤالات از قواعد و صرف و نحو زبان عربی مطرح می‌شود و بقیه پرسش‌ها از ترجمه لغات و متون عربی و . است؛ پس حتماً به بودجه‌بندی سؤالات توجه کنید و، اگر تازه تصمیم به مطالعه این درس گرفته‌اید، با توجه به نقاط قوت و ضعف و توان مطالعاتی خود برنامه‌ریزی کنید.
2-    خواندن قواعد را از پایه شروع کنید و آنها را برای خود همراه با مثال خلاصه نویسی نمایید.
3-     به لغت‌آموزی در این درس توجه داشته باشید؛ زیرا با لغت آموزی خوب می‌توانید در زمان پاسخگویی به سؤالات صرفه‌جویی کنید؛ به علاوه، این عمل، دقت شما را در قسمت‌های دیگر زبان عربی افزایش خواهد داد.
4-    از لغات و اصطلاحات مشکل فیش برداری کنید.
5-    در درس عربی به اعراب کلمات (منصوب، مرفوع، مجرور و مجزوم) دقت ویژه داشته باشید.
6-     فراموش نکنید که شرط مهم و اساسی ماندگاری مطالب در ذهن، مرور آنها به صورت مداوم است. بهترین مرور، به ترتیب، یک روز، یک هفته و یک ماه پس از اولین مطالعه است.
7-    عربی را به صورت پیوسته بخوانید؛ یعنی هر گاه شروع به مطالعه این درس نمودید، تا زمان برگزاری کنکور، این مطالعه را به طور پیوسته ادامه دهید.
8-    در هنگام تست زنی یا در هنگام بررسی تست‌ها، هر چهار گزینه را مورد بررسی قرار دهید و گزینه‌های غلط را با بیان دلیل اشتباهات آنها کنار بگذارید. با انجام این کار، شما عملاً چهار تست را حل کرده‌اید.
9-    نگاه کردن به پاسخ‌های تشریحی سؤالات عربی، بعد از پاسخ دادن، بسیار لازم است و در فراگیری این درس خیلی به شما کمک خواهد کرد؛ هر چندت به تست‌ها درست پاسخ داده باشید. توجه کنید که هنگام مطالعه پاسخ‌های تشریحی، باز هم هر چهار گزینه را بررسی کنید.

10- اگر قواعد عربی را درس به ‌درس نمی‌خوانید و آنها را نهاآبه صورت موضوعی مطالعه می‌کنید، حتماً سعی کنید که درس‌های کتاب را نیز در زمان خود مطالعه کنید. 


وقت را غنیمت دان آن قدَر که بتوانی!



خیلی بی‌انصافید». با بغض و عصبانیت این جمله را گفت و بعد سرش را پایین انداخت و با حرص کتابش را ورق زد.
در ابتدا از این همه صراحت و عصبانیت جا خوردم، اما به روی خودم نیاوردم و پرسیدم: حالا چرا بی‌انصاف؟!»
در حالی که چهره‌اش از خشم برافروخته شده بود گفت: چون درکمون نمی‌کنید. فکر می‌کنید که ما فقط درس شما را داریم و اصلاً حواستان نیست که ما چقدر درس داریم و هر روز هم تا ساعت دو و نیم مدرسه هستیم؛ تازه هیچ کداممان هم جادوگری بلد نیستیم تا زمان را طولانی‌تر کنیم!»
متوجه شدم که بیشتر دانش‌آموزان کلاس با نگاهشان حرف‌های او را تایید می‌کنند و انگار با زبان بی‌زبانی می‌گفتند: جانا! سخن از زبان ما می‌گویی». ناخودآگاه از این موج منفی حاکم بر کلاس خنده‌ام گرفت و گفتم: میشه این بی‌انصاف! یک زحمت به شما بده و شما حرفش رو گوش کنید؟ قول می‌دم که در پایان این خواسته، اگر من و شما به یک نظر واحد نرسیدیم، من کوتاه بیام و در مورد برنامه درسی، مطابق خواسته‌تان عمل کنم».
بچه‌ها پذیرفتند و قرار شد که برای مدت یک هفته، بعد از ساعات مدرسه، هر کاری که انجام می‌دهند، صادقانه بنویسند و هفته دیگر ریز برنامه هفتگی خود را، با ذکر زمانی که برای هر کاری صرف کرده‌اند، در جدولی که خودم مشخصاتش را داده بودم، به من بدهند.
هفته بعد سر کلاس رفتم و همان ابتدای کار، برنامه هفتگی‌شان را مطالبه کردم. خوشبختانه  اکثر قریب به اتفاق بچه‌ها، آن را مطابق آنچه به آنها گفته بودم نوشته و انجام داده بودند و من قول دادم که نتیجه را فردای آن روز به اطلاعشان برسانم.
شاید باورتان نشود که بیشتر دانش‌آموزان در هفته، بیش از سه ساعت از زمان خود را به خاطر  تلفن همراهشان از دست می‌دادند، و البته  این زمان شامل حرف زدن با تلفن ثابت نمی‌شد! گوش دادن به موسیقی  و تماشای برنامه‌های تلویزیونی نیز از موارد قابل توجهی بود که برای برخی از دانش‌آموزان حالت اعتیاد گونه داشت و هر روز بین یک تا دو ساعت از زمانشان را می‌گرفت؛ حتی بعضی از دانش‌آموزان، زمان‌هایی از روز را نوشته بودند که نمی‌دانستند در آن زمان‌ها چه کرده‌اند؛ چون هیچ کار خاصی انجام نداده و در عین حال به مطالعه دروس خود نیز نپرداخته بودند، و بالاخره لازم است به خوابیدن‌های بی‌موقع اشاره کرد که بیشتر برای فرار از درس و  فراموش کردن کوتاهی‌ها و عذاب وجدان  بود؛ خواب‌هایی طولانی که گاه در طی روز، بیشتر از دو ساعت طول می‌کشید. 
جالب اینجا بود که بچه‌ها در روزهای تعطیل، زمان بیشتری را هدر می‌دادند؛ برای مثال، صبح‌ها دیرتر از خواب برمی‌خاستند و شب‌ها زودتر کتاب درسی را کنار می‌گذاشتند؛ به خصوص روز‌های پنجشنبه‌، وقت‌های تلف شده چشمگیرتر بود.
در کنار جدول برنامه روزانه هر دانش آموز، مقدار زمان تلف شده را نوشتم و با های لایت» کردن زمان‌های تلف شده، توجهشان را به این موارد جلب نمودم. وقتی برگه‌هایشان را برگرداندم، چهره‌هایشان تماشایی بود. عده‌ای با تعجب به این همه زمان از دست رفته نگاه می‌کردند و شرمنده می‌شدند و عده‌ای جبهه‌گیری می‌کردند و می‌گفتند نمی‌شود که زندگی نکرد و همه‌اش درس خواند، بالاخره تفریح نیز برای یک کنکوری لازم است.
برایشان توضیح دادم که با تفریح مخالف نیستم و اگر با دقت برنامه‌شان را ببینند، متوجه می‌شوند که زمان‌‌هایی را نیز برای تفریح، استراحت و حتی دیدن تلویزیون اختصاص داده‌ام؛ اما اگر تفریحشان بدون برنامه‌ریزی و بی‌حساب و کتاب باشد، بدون شک، بیش از نیاز یک جوان کنکوری وقت خود را صرف کارهای متفرقه خواهند کرد.
دانش‌آموزی که هفته گذشته مرا متهم به بی‌انصافی کرده بود، گفت: شما زمان حمام کردن مرا هم های‌لایت» کرده‌اید؛ یعنی، حمام هم نرویم؟!» و بعد به کنایه ادامه داد: به نظر شما یک کنکوری ماهی یک بار حمام برود خوب است؟!»
گفتم: به نظر من، یک کنکوری اگر یک روز در میان حمام برود، خیلی خوب است؛ چون یک حمام کوتاه مدت، باعث سرزندگی و نشاط انسان می‌شود؛ به خصوص اگر از آب خیلی داغ استفاده نکنید؛ اما بعضی از  شما هر بار حداقل یک ساعت در حمام هستید. راستش مرا یاد مادر بزرگم انداختید که می‌گفت در دوران قدیم 20 روز یک بار به حمام عمومی می‌رفتیم و یک نیمه روز را در حمام سپری می‌کردیم. حمام طولانی انسان را خسته می‌کند و بعد از آن، ناخود‌آگاه خوابی طولانی نیز خواهید داشت.
درباره پنجشنبه‌ها صحبت کردیم و اینکه چرا در این روز، زمان کمتری را به مطالعه اختصاص می‌دهند. اقرار کردند که پنجشنبه‌ها به امید جمعه هستند، و چون تصور می‌کنند که جمعه را خوب درس خواهند خواند، پنجشنبه‌ها به خود استراحت می‌دهند، و البته در نهایت جمعه‌ها را هم دیر از خواب بیدار می‌شوند و وقت مفید خود را از دست می‌دهند و  غروب‌های جمعه هم، با این تصور که دیگران خوش می‌گذرانند، اما آنها مجبورند سرکتاب و دفتر  خود باشند، دل به درس نمی‌دهند و با اینکه کتاب جلویشان باز است، مطالعه مفیدی ندارند.
در زمینه خواب‌های بی‌موقع نیز قرار شد که در طی روز، بیشتر از یک ساعت نخوابند و با  این حس که اگر کمتر از دو ساعت بخوابیم، سردرد می‌گیریم یا خسته و کلافه هستیم، مبارزه کنند؛ چون این حس‌ها جنبه بیولوژیکی ندارد و بیشتر نوعی تلقین به خود است. برای جلوگیری از حس خواب‌آلودگی هنگام درس خواندن هم، پذیرفتند که حتی اگر مبحث مورد مطالعه، بسیار و زمان آنها محدود بود، به چشم‌هایشان اعتماد نکنند و به جای آنکه جملاتی مثل نمی‌توانم» یا  امکان ندارد که این همه درس را بشود خواند» و . را بر زبان بیاورند، شروع به مطالعه کنند و بدانند که کم خواندن، بهتر از اصلاً نخواندن است.
در ضمن، همه پذیرفتند که هیچ راهی برای طولانی‌تر کردن زمان ندارند و تنها راه موجود برای رسیدن به کارهای ضرور، مدیریت زمان با تغییر رفتار است.
به آنها گفتم که اگر شما  خیلی وب‌گردی می‌کنید،  همیشه تلفن می‌سوزانید، به خداوندگار شبکه‌های اجتماعی گوناگون تبدیل شده‌اید، شبی چند سریال یا  فیلم تلویزیونی  نگاه می‌کنید، باید در برنامه‌تان تغییر ایجاد کنید؛ مثلاً یک هفته به هیچ یک از شبکه‌های اجتماعی سر نزنید. کم‌کم  این زمان‌های محدود را افزایش دهید و، در عین حال، تعداد اهداف خود را هم زیاد کنید؛ برای مثال، یک ماه نه وارد شبکه‌های اجتماعی شوید، نه سریال‌های تلویزیونی را نگاه کنید و نه سراغ وب‌گردی بروید، و بالاخره لازم است که برای هر درس، زمانی را تعیین کنید و خود را محدود به پرداختن به یک درس در همان زمان کنید؛ مثلاً اگر قرار است 25 تست فیزیک را در مدت 40 دقیقه جواب دهید، نباید این مدت را به 120 دقیقه افزایش دهید و بگویید برای اینکه منظور هر تست را متوجه شوید، نیاز به وقت بیشتری داشته‌اید؛ چون ذهن انسان، وقتی احساس کند که محدودیت زمانی ندارد، متمرکز نمی‌شود، و برای همین، با اینکه شما تصور می‌کنید مشغول مطالعه و فکر کردن هستید، ذهنتان درگیر چیز دیگری می‌شود و دقت و تامل لازم را ندارید و زمانتان را به هدر می‌دهید.
در انتهای سال، همه دانش‌آموزان من رتبه عالی نیاوردند؛ اما هیچ یک از آنهایی هم که به حرف‌هایم گوش دادند، از کمی وقت گله نکردند و همه از نتیجه کارشان راضی بودند؛ چیزی که روز اول به نظرشان غیرممکن می‌نمود!
 
 
 
اگر قرار است 25 تست فیزیک را در مدت 40 دقیقه جواب دهید، نباید این مدت را به 120 دقیقه افزایش دهید؛ چون ذهن انسان، وقتی احساس کند که محدودیت زمانی ندارد، متمرکز نمی‌شود
 

بچه‌ها در روزهای تعطیل، زمان بیشتری را هدر می‌دادند؛ برای مثال، صبح‌ها دیرتر از خواب برمی‌خاستند و شب‌ها زودتر کتاب درسی را کنار می‌گذاشتند؛  به خصوص روزهای پنجشنبه، وقت‌های تلف شده چشمگیرتر بود 


تقویت حافظه

تقویت حافظه در هفت گام


تعریف هوش و استعدادش را زیاد شنیده بودم، ولی وقتی اولین بار از او درس پرسیدم و دیدم که معنی هیچ یک از واژگان را نگفت و حتی نام یکی از نویسندگان آثار موجود در کتاب را به خاطر نیاورد، مبهوت شدم. در اولین امتحان کتبی نیز نتیجه مشابه بود و او به اکثر سؤال‌های حفظی پاسخ صحیح نداده بود. وقتی دلیلش را پرسیدم، به پاسخی تکراری رسیدم که بارها از زبان بچه‌ها شنیده‌ام؛ اینکه حافظه‌ام خوب نیست و در درس‌های حفظی مشکل دارم؛ اینکه به درس‌های فهمیدنی، همین که سر کلاس گوش بدهم و چند تا تمرین در خانه حل کنم، مسلّط می‌شوم؛ اما درس‌های حفظ کردنی را باید چندین بار بخوانم و تازه باز معلوم نیست که بتوانم در کلاس یا موقع امتحان، پاسخگوی سؤال­ها باشم.
پرسیدم: می‌خواهی حافظه‌ات خوب شود یا مثل بعضی از دانش‌آموزان به قدرت تحلیلت افتخار می‌کنی و حوصله وقت و انرژی گذاشتن برای تقویت حافظه‌ات را نداری؟!
کمی فکر کرد و گفت: نه، وقت می‌گذارم. یک زمانی فکر می‌کردم که فقط با هوش تحلیلی می‌توانم موفق شوم، اما حالا می‌بینم که داشتن حافظه خوب یا حداقل متوسط هم ضروری است و باید به این بخش هم توجه کنم.
دانش‌آموز من برای بهتر شدن حافظه‌اش، هفت گام را مرحله به مرحله طی کرد و در نهایت به نتیجه‌ای موفقیت‌آمیز رسید. شما نیز می‌توانید این گام‌ها را طی کنید و شاهد بهتر شدن حافظه‌تان باشید.
گام اول: در گام اول باید بپذیری که یک بار خواندن کافی نیست. این واقعیتی است که جز معدودی از نوابغ، هیچ کس با یک بار خواندن یک مطلب، نمی‌تواند آن را در خاطر بسپارد. حتی مطالبی که به آنها علاقه‌مندیم به مرور زمان از خاطر ما می‌رود، چه رسد به مطالبی که به آنها علاقه چندانی نداریم؛ پس خواندن و مرور مستمر، بهترین راه برای به خاطر سپردن مطالب است؛ در ضمن باید توجه داشت که اگر در یک روز، چندین بار یک مبحث را بخوانی، آن مطلب در حافظه کوتاه مدت تو تثبیت می‌شود و در همان روز یا فردای آن روز، به خاطرت خواهد ماند؛ اما اگر بخواهی که آن مطلب، در حافظه بلند مدتت تثبیت شود، باید در روزهای متعدد، آن مطلب را مطالعه کنی؛ برای مثال، مطلبی را که برای بار اول می‌خوانی، باید در طی یک هفته، یک روز در میان مرور کنی و در هفته های بعد حداقل یک بار مروری سریع روی آن داشته باشی تا مطمین شوی که آن مطلب در خاطرت مانده است.
گام دوم: استفاده از یک رژیم غذایی سالم و مناسب، نه تنها برای جسم مفید است، بلکه برای مغز و حافظه نیز لازم است. طبق نظرات آکادمی عصب‌شناسی آمریکا، خوردن میوه‌ها و سبزیجاتی، مثل: توت‌ها، کلم بروکلی، اسفناج، هویج، مرکبات، گوجه فرنگی و سیب‌زمینی، که حاوی میزان زیادی آنتی اکسیدان هستند، می‌تواند توانایی ارتباط سلول‌های مغزی را با یکدیگر بالا ببرد و خطر آسیب رسیدن به آنها را پایین بیاورد.
توجه داشته باش که چربی‌ها قادرند حواس ذهنی‌ات را کاهش دهند. پژوهشی در دانشگاه تورنتو نشان داد که مهارت‌های ذهنی، مانند حافظه، هوشیاری، تشخیص، فاصله و یادگیری قوانین، در موش‌هایی که رژیم غذایی با چربی 40 درصد داشته‌اند، فروکش کرده است. این علایم با مصرف چربی‌های اشباع شده تشدید شد؛ زیرا وقتی چربی بالا می‌رود، جریان خون کاهش یافته و در نتیجه اکسیژن رسانی به اعضای بدن، از جمله مغز، کاهش می‌یابد. همچنین افزایش چربی، متابولیسم گلوکز را، که منبع عمده انرژی سلول و تنها منبع انرژی سلو‌ل‌های مغزی است، کند می‌کند؛ پس تا حد امکان، از مصرف روغن‌های جامد و مواد غذایی سرخ شده، به خصوص چیپس، پرهیز کن.
 از خوردن غذاهای سس دار نیز پرهیز کن؛ زیرا بر اساس تحقیقات انجام شده روی عادات غذایی بیش از هشت هزار نفر، استفاده از سس‌ها و غذاهای سویا‌دار، باعث کاهش قدرت حافظه می‌شود. نوشیدنی‌ها کافیین‌دار نیز  به علت دارا بودن موادی به نام تانن» ( اسید تانیک)، که ٧٥ درصد آهن موجود در بدن را از بین می‌برند،  باعث اختلال در حافظه می‌شوند؛ زیرا آهن برای عملکرد صحیح حافظه لازم است. به جای این مواد، بهتر است که از غذاهای دریایی استفاده کنی؛ چون روغن امگا - سه، که در غذاهای دریایی و گردو وجود دارد، باعث تسهیل ورود جریان خون به مغز می‌شود.
 گام سوم: ورزش کن. ورزش‌های قلبی- عروقی، مانع از دست رفتن حافظه می‌شود. پزشکان بر این عقیده‌اند که ورزش، گردش خون را در مغز بالا می‌برد و نمی‌گذارد که بافت‌های عصبی مغز با بالا رفتن سن به سرعت از بین بروند. دانشمندان یک مؤسسه تحقیقات بیولوژیکی نیز دریافتند در مغز موش‌های بالغی که تحت برنامه ورزشی قرار گرفته‌اند، تولید سلول‌های مرکز حافظه (هیپوکامپ) افزایش داشته است؛ در ضمن ثابت شده است که انجام حرکات ورزشی دلخواه، چند برابر بیشتر از انجام یک مجموعه از حرکات ورزشی غیرمتنوع، تاثیر خواهد داشت؛ پس به جای یک گوشه نشستن و بازی با کامپیوتر یا وقت گذرانی با تلفن همراه، زمان‌هایی از روز را به ورزش اختصاص بده؛ حتی در زنگ‌های تفریح، خوب است که به حیاط بروی و کمی بدوی یا نرمش کنی.
گام چهارم: با  استفاده از سلول‌های خاکستری مغز و وادار کردن آنها به فعالیت در زمینه‌های مختلف، مغزت  را ورزش بده. با به کارگیری راه‌های بسیار ساده می‌توان به رشد و ترمیم سلول‌های عصبی و افزایش شاخه‌های سلول‌های عصبی (دندریت) کمک کرد. فکر کردن به چیزهای زیبا و مثبت، یک راه است. استفاده از کلمات جدید و تجربه مزه‌ها و بوهای جدید، تغییر مسیر هر روزه و رفتن از یک راه جدید، همه باعث می‌شود که اعمال تو  در کورتکس مغز تجزیه و تحلیل شود. کورتکس، عالی‌ترین لایه مغز است و کارهایی را که نیاز به درک و تیزذهنی دارد انجام می‌‌دهد. اعمالی که برای ما به صورت عادت در می‌آیند، از سطح کورتکس پایین آمده و در بصل‌النخاع انجام می‌شوند؛ پس با تغییر عادت می‌توانیم کورتکس خود را از بی‌فعالیتی خارج کرده و از آن کار بکشیم.
گام پنجم: خوب و به موقع به خواب؛ زیرا با یک استراحت خوب، مغز می‌تواند اطلاعات بیشتر و بهتری را به حافظه‌ات باز گرداند. وقتی خواب هستی، مغز وظیفه مهم دسته‌بندی اطلاعات انباشته شده در روز را برای استفاده‌های آتی دارد؛ بنابراین، اگر خواب خوبی  نداشته باشی، مغز در این فرآیند درست عمل نکرده و به سادگی اطلاعات خود را فراموش می‌کنی.
گام ششم: براى آماده ساختن حافظه،  بین مطالبی که خوانده‌ای و آنچه که از قبل می‌دانی یا بین مطالبی که در حال حاضر  می‌خواهی به خاطر بسپاری، ارتباط و تداعی معانی برقرار کن؛ مثلاً برای به خاطر سپردن آثار دکتر اسلامی ندوشن، می‌توان این جمله ساده را ساخت: روزها، جام جهان بین ندوشن از آواها و صفیر سیمرغ خبر می‌دهد»؛ یا می‌توان از روش سر واژه سازی استفاده کنی و با مجموعه آثار یک شاعر یا نویسنده، یک کلمه خاص بسازی؛ در واقع تداعى معانى آگاهانه و کنترل شده، دقیقاً همان حافظه تربیت شده و قابل کنترلى را ایجاد مى‏کند که به دنبال آن هستی.

گام هفتم: ریلکسیشن» می‌تواند در به خاطر آوردن مطالب، به خصوص وقتی دچار اضطراب شده‌ای، بسیار مفید باشد. برای ریلکسیشن، لازم است که چشم‌هایت را ببندی و بدنت را به ترتیب از سر تا نوک انگشتان پا آرام و رها کنی. ماندن در حالت ریلکسیشن می‌تواند بین 3 تا 10 دقیقه به طول انجامد. دقت کن که در این مدت، قرار نیست که بخوابی؛ بلکه اعضای بدن و ذهنت آرام و رها می‌شوند تا بتوانی مطالب آموخته شده را بهتر به خاطر بیاوری یا برای فراگیری مطالب جدید آماده شوی. 


عربی

عربی، آسان است اگر .


عربی، دومین درس دفترچه‌ عمومی آزمون سراسری است که در میان بیشتر داوطلبان، چندان جایگاه دوست داشتنی و خوبی ندارد. خیلی از داوطلبان با این درس مشکل دارند و وقتی اسم عربی می‌آید، بعضی‌ها، چهار ستون بدنشان می‌لرزد! گروهی، اخم‌هایشان درهم می‌رود و از نظر برخی از داوطلبان هم، امان از عربی و سختی‌هایش! اما کافی است که پای اظهار نظر گروه دیگری از داوطلبان نیز بنشینیم. از نظر آنان، اگر درس عربی، طبق اصول درست مطالعه این درس خوانده شود، واقعاً درس چندان سختی نیست؛ بلکه شیرین و جذاب نیز هست. اگر جزو این دسته از داوطلبان هستید به شما تبریک می‌گویم، و اگر از جمله داوطلبانی هستید که به دلیل سختی عربی از مطالعه آن صرف‌نظر کرده‌اید، باید اشاره کنیم که عربی درس مهمی است و با وجود اینکه ضریب 2 دارد، اما به دلیل اینکه بسیاری از داوطلبان در نحوه مطالعه و تست‌زنی این درس مشکل دارند و نمی‌توانند درصد خوبی در کنکور در این درس کسب کنند، گروهی که در این درس، چند تست درست بیشتر در مقایسه با دیگران می‌زنند، می‌توانند رتبه قابل قبول‌تر و بهتری به دست آورند.
اگر برای شما هم، مانند بسیاری دیگر از داوطلبان، کسب رتبه خوب و رسیدن به آرزوها و اهداف مورد نظرتان ارزشمند است، حتماً به درس عربی به عنوان یک درس مهم توجه داشته باشید. برخی از شما حتماً با خودتان می گویید که من در این درس ضعف دارم و الان چطور می‌توانم نتیجه خوبی در این درس بگیرم؟» در جواب شما باید بگوییم که اگر از همین الان و طبق اصولی که در این مقاله اشاره می‌کنیم، درس عربی را جزو برنامه مطالعاتی خود بیاورید، حتماً می‌توانید در آن، نتایج بسیار خوبی را کسب کنید. ما افرادی را در سال‌های قبل داشته‌ایم که در همان سال برگزاری کنکور، عربیِ خود را با تلاش و کوشش تقویت کرده و به حد بسیار خوبی رسانده‌اند.
 حتماً این سؤال پیش می‌آید که اگر بخواهیم درس عربی را به خوبی برای کنکور مطالعه کنیم، اول چه چیزی را باید بخوانیم و از کجا شروعکنیم. برای پاسخ به این سؤال، لازم است که بدانید سؤالات عربی در کنکور شامل چند قسمت است: ترجمه،‌ درک مطلب و قواعد.
1-    بخش اول، ترجمه، که تقریباً شامل هشت سؤال است و ترجمهعربی به فارسی، ترجمه فارسی به عربی(تعریب) و سؤال از مفهوم جمله یا عبارت را در بر می‌گیرد.
2-    بخش دوم، درک مطلب است که تقریباً 9 سؤال را در بر می‌گیرد و شامل سؤالات از متنو تشکیل (حرکت‌گذاری) و تجزیه و ترکیب (التحلیل الصرفیوالاعراب) است.
3-    بخش سوم، مربوط به قواعد عربی دو و سه است که شامل سؤالات اعلال، مرفوعات، منصوبات و  سؤالاز انواع اعراب واعراب فعل مضارع و صفت و مضاف الیه و. می‌شود.
اگر به این بودجه بندی توجه کنید، متوجه خواهید شد که اگر هشت سؤال ترجمه و چهار سؤالدرک مطلب را، که همگی مربوط به دانستن ترجمه است، با هم جمع کنیم، این سؤالات حدود پنجاه درصد از سؤالات عربی را در آزمون سراسری بر می‌گیرد؛ البته حتماً می‌دانید که گاهی پاسخگویی به قواعد نیز، مستقیم یاغیرمستقیم، با دانستن ترجمه ارتباط دارد؛ با وجود این، ارزش ترجمه و درک واژگان،ارزشی بیش از پنجاه درصد را داراست. به همین خاطر، به شما داوطلب عزیز پیشنهاد می‌کنیم که کار خواندن عربی را باترجمه شروع کنید و تا آخر، مطالعه و تست و تمرین و . را در این قسمت رها نکنید.
به عنوان گام اول در ترجمه، سراغ انواع فعل ها بروید و سعی کنید که به آن افعالتسلّط کافی پیدا کنید و پس ازمرور افعال، شروع به تست زدن نمایید و اشکالات و نقاط ضعف خود را پیدا کنید و تا آنجاکه می‌توانید، دایره فراگیری لغات خود را افزایش دهید، و اگر می‌خواهید در ترجمه واقعاً موفق باشید سعی کنید که هر وقتی هر تست عربی را می‌بینید، به لغات آن توجه ویژه‌ای داشته باشید و آنها را به خاطر بسپارید. پساز مدتی این کلمات، عبارات و واژگان تکرار می‌شود و به این صورت، شما می‌توانید در ترجمه متون عربی موفق شوید.
در گام دوم باید به سراغ متون درک مطلب بروید. این متن‌ها، علاوه بر فعل‌ها، شامل لغات مهم دیگر نیز هستند. خواندن این درک مطلب‌ها توانایی شما را در ترجمه متونی که در کنکور داده می‌شود، بالا خواهد برد؛ پس با حوصله، همه لغات مشکل را بیابید و یاد بگیرید. برای انجام این کار، به صورت آهسته وپیوسته، هفته‌ای یک تا سه متن درک مطلب بخوانید و سعی کنید که به آن مطالبتسلّط پیدا کنید. پس از مدتی که به خواندن و ترجمه درک مطلب پرداختید، متوجه می‌شوید که چقدر درک مطلب برایتان راحت‌تر و آسان‌تر شده است. علت آن هم تکراری بودن بسیاری از لغات و فعل‌هاست.
دو نکته‌‌ای که شما داوطلب عزیز در زمینه ترجمه متون عربی باید بدانید، این است که در عربی، با دانستن ریشه یک فعل و زمانی که یک فعل در آن صرف شده است، می‌توانید در ترجمه بسیار پیشرفت کنید؛ افزون بر آن، در عربی، بسیاری از لغات مشتق هستند؛ یعنی ریشه فعلی دارند و کافی است که شما همان سه حرف اصلی تشکیل دهنده یک کلمه را بدانید؛ به این ترتیب، موفق خواهید شد که با سهولت و به آسانی، معنی کلمه را حدس بزنید. نکته دوم آنکه در عربی برای حفظ معنی کلمات، می‌توانید از جعبه لایتنر» استفاده کنید. این ابزار به شما کمک خواهد کرد تا یادگیری ماندگاری داشته باشید و کلمات برای همیشه در ذهنتان باقی بماند؛ البته، استفاده از جعبه لایتنر» در عربی نیز، مانند بیشتر دروس، به اینجا ختم نمی‌شود و شما می‌توانید در قواعد و سایر بخش‌های عربی هم از لایتنر» استفاده کنید.
مرحله سوم یادگیری درس عربی، مربوط به قواعد این درس است. در این مرحله سعی کنید که با خود رو راست باشید و ببینید که چقدر از قواعد عربی را می‌دانید و چه مقدار آن برای شما نامفهوم است. پاسخ به این سؤال، بسیار مهم است؛ چون قواعد عربی در بیشتر موارد به صورت زنجیروار به هم پیوسته است؛ مثلاً بحث فعل و انواع آن، که در عربی راهنمایی آمده است، نقش مهمی در یادگیری شما در نحوه ساختن فعل امر و اسم فاعل، اسم مفعول و . دارد.
     اگر واقعاً در قواعد ابتدایی و اولیه مشکل دارید، اصلاً اشکالی ندارد که سری به جزوات و کتاب‌های راهنمایی خود بزنید و آنها را دوباره مطالعه کنید تا هم بهتر و هم با سهولت بیشتری قواعد دبیرستان را یاد بگیرید؛ پس از انجام این کار و فراگیری مقدمات، خلاصه‌ای از قواعد را تهیه کنید و در آن، نکته‌های خیلی مهم و استثناها را یادداشت کنید و پس از آن سعی کنید که تست آنموضوع را بزنید؛ البته باید توجه کنید که در ابتدا ده تا پانزده تست را انتخاب کرده و هر یک از آن تست‌هارا در زمان کمتر از یک دقیقه بزنید و سپس برای هر تست زده شده، درصد بگیرید و بعد از آن، بامراجعه به پاسخنامه، اشکالات و نقاط ضعف را خود پیدا کرده و سعی کنید که با مراجعه بهقواعد خلاصه شده یا قواعد مفصل در کتاب، مطالب را در ذهن خود تثبیت نمایید. در این حالت است که شما کمکم به قواعد عربی تسلّط پیدا می‌کنید. اگر در یادگیری قواعد در این مرحله هنوز مشکل داشتید، دوباره به سراغ جزوه و کتاب‌هایتان بروید یا از دوستان و معلمتان کمک بگیرید؛ اما هیچ یک از قواعد را بدون یادگیری یا با یادگیری ناقص رها نکنید؛ زیرا در عربی، فراگیری بسیاری از قواعد، در یادگیری قواعد بعدی مؤثر هستند و نقص در یادگیری هر یک باعث می‌شود که شما قواعد بعدی را نیز نتوانید به خوبی و به صورت کامل یاد بگیرید. بعد از رفع اشکال کامل به سراغ تست‌های بعدی بروید و کار خود را همین طور ادامه دهید.
کار دیگری که برای یادگیری بهتر قواعد می‌توانید انجام دهید، این است که قواعدی را که در مرحله‌ اول یاد گرفته‌اید، روی متن پیاده کنید؛ یعنی متن درس را تجزیه و ترکیب کنید؛ مثلاً اگر در درس استثناء هستید، مستثنی» و مستثنی‌منه»ها را در متن درس پیدا کنید و ترکیب کنید. آن قدر این کار را انجام دهید تا با قواعد آن درس کاملاً آشنا شوید. بعد از یادگیری قواعد و ترجمه، نوبت به تمرین‌ها می‌رسد. سعی کنید که تمرین‌های کتاب را خودتان بدون نگاه کردن به جزوه‌ حل کنید؛ حتی می‌توانید که کمی آنها را تغییر داده و باز هم حل کنید؛ به‌طور مثال، در مبحث اعلال، فعل معتل ناقص را تبدیل به اجوف کنید و بار دیگر در ذهنتان به سؤال پاسخ دهید.
مرحله آخری که در مطالعه عربی برای کنکور باید انجام دهید این است که تست‌های جامع را در زمان مقرر شده در کنکور بزنید و معلومات، سرعت و مهارت خود را بسنجید. انجام این کار باعث می‌شود تا آمادگی خود را در زمان‌بندی خاص تجربه نمایید و بتوانید تسلّطتان بهاطلاعات را با زمان بندی، هماهنگ کنید. در این زمان به خودتان یاد بدهید که با هماهنگی زمان و اطلاعاتتان، از تست‌های سخت بگذرید تا بتوانید تمام سؤالات را بخوانید و از معلوماتتان حداکثر استفاده را ببرید.
علاوه بر مطالبی که در بالا به آن اشاره شد، در خواندن درس عربی به نکات زیر توجه داشته باشید:
1-    در درس عربی نزدیک به هشتاد درصد سؤالات از قواعد و صرف و نحو زبان عربی مطرح می‌شود و بقیه پرسش‌ها از ترجمه لغات و متون عربی و . است؛ پس حتماً به بودجه‌بندی سؤالات توجه کنید و، اگر تازه تصمیم به مطالعه این درس گرفته‌اید، با توجه به نقاط قوت و ضعف و توان مطالعاتی خود برنامه‌ریزی کنید.
2-    خواندن قواعد را از پایه شروع کنید و آنها را برای خود همراه با مثال خلاصه نویسی نمایید.
3-     به لغت‌آموزی در این درس توجه داشته باشید؛ زیرا با لغت آموزی خوب می‌توانید در زمان پاسخگویی به سؤالات صرفه‌جویی کنید؛ به علاوه، این عمل، دقت شما را در قسمت‌های دیگر زبان عربی افزایش خواهد داد.
4-    از لغات و اصطلاحات مشکل فیش برداری کنید.
5-    در درس عربی به اعراب کلمات (منصوب، مرفوع، مجرور و مجزوم) دقت ویژه داشته باشید.
6-     فراموش نکنید که شرط مهم و اساسی ماندگاری مطالب در ذهن، مرور آنها به صورت مداوم است. بهترین مرور، به ترتیب، یک روز، یک هفته و یک ماه پس از اولین مطالعه است.
7-    عربی را به صورت پیوسته بخوانید؛ یعنی هر گاه شروع به مطالعه این درس نمودید، تا زمان برگزاری کنکور، این مطالعه را به طور پیوسته ادامه دهید.
8-    در هنگام تست زنی یا در هنگام بررسی تست‌ها، هر چهار گزینه را مورد بررسی قرار دهید و گزینه‌های غلط را با بیان دلیل اشتباهات آنها کنار بگذارید. با انجام این کار، شما عملاً چهار تست را حل کرده‌اید.
9-    نگاه کردن به پاسخ‌های تشریحی سؤالات عربی، بعد از پاسخ دادن، بسیار لازم است و در فراگیری این درس خیلی به شما کمک خواهد کرد؛ هر چندت به تست‌ها درست پاسخ داده باشید. توجه کنید که هنگام مطالعه پاسخ‌های تشریحی، باز هم هر چهار گزینه را بررسی کنید.

10- اگر قواعد عربی را درس به ‌درس نمی‌خوانید و آنها را نهاآبه صورت موضوعی مطالعه می‌کنید، حتماً سعی کنید که درس‌های کتاب را نیز در زمان خود مطالعه کنید. 


لینک دریافت کارنامه آزمون های سنجش98-97

  • کارنامه نهایی آزمون آزمایشی سنجش مورخ 30 آذر

  • کارنامه نهایی آزمون آزمایشی سنجش مورخ ۲ آذر

  • کارنامه نهایی آزمون آزمایشی سنجش مورخ ۱۱ آبان

  • کارنامه نهایی آزمون سوم تابستانه سنجش مورخ ۹ شهریور

  • کارنامه نهایی آزمون آزمایشی دوم تابستانه سنجش مورخ ۱۹ مرداد

  • کارنامه نهایی آزمون آزمایشی اول تابستانه سنجش مورخ ۲۹ تیر


مصوبات شورای سنجش و پذیرش دانشجو راجع به آزمون سراسری سال‌ 1398 و بعد از آن

۱۳۹۷/۰۸/۲۸

بدین‌وسیله به اطلاع تمامی داوطلبان آزمون سراسری می‌رساند که مصوبات چهاردهمین جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو مورخ 14/8/97 در خصوص میزان و نحوه تاثیر سوابق تحصیلی و نحوه پذیرش به شرح ذیل است:
1- در آزمون سراسری سال 1398، میزان تاثیر سوابق تحصیلی، حداکثر 30 درصد با تاثیر مثبت اعمال می‌شود؛ به‌ طوری که:
الف- آن دسته از دیپلمه‌های ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی، که دیپلم خود را در سال 1398 و در نظام آموزشی جدید (3-3-6) اخذ می‌کنند­ و امتحانات دروس پایه دوازدهم آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار می‌شود، مشمول اعمال سوابق تحصیلی بوده و سوابق تحصیلی موجود دیپلم (پایه دوازدهم ـ سال سوم آموزش متوسطه نظام جدید 3-3-6) به میزان حداکثر 30 درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و به صورت تاثیر مثبت، در نمره‌کل نهایی آنان لحاظ ­می‌شود.
ب- آن دسته از دیپلمه‌های ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی، که دیپلم خود را از سال 1384 تا 1397 در نظام آموزشی قبلی اخذ نموده­‌اند و امتحانات یک‌ یا چند درس آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است، مشمول اعمال سوابق تحصیلی بوده و سوابق تحصیلی موجود دیپلم (پایه یازدهم ـ سال سوم آموزش متوسطه نظام قدیم) به میزان حداکثر 25 درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و با تاثیر مثبت است، و داوطلبان دارای مدرک پیش‌دانشگاهی ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی، علوم و معارف اسلامی و هنر، که مدرک دوره پیش‌دانشگاهی خود را از سال تحصیلی 90- 91 اخذ نموده‌اند و امتحانات یک یا چند درس آنها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است، مشمول اعمال سوابق تحصیلی بوده و سوابق تحصیلی موجود دوره پیش‌دانشگاهی (پایه دوازدهم ـ سال آخر آموزش متوسطه نظام قدیم) به میزان حداکثر 5 درصد به نسبت سوابق تحصیلی موجود داوطلب و با تاثیر مثبت اعمال می‌شود. در مجموع میزان تاثیر سوابق تحصیلی حداکثر 30 درصد است و به صورت تاثیر مثبت در نمره‌کل نهایی آنان لحاظ ­می‌شود.
ج- سایر دیپلمه‌ها (غیر از بندهای الف و ب) مشمول اعمال سوابق تحصیلی نیستند.
2- حداقل 85 درصد ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز و مؤسسات آموزش عالی کشور، از سال 1398 به بعد صرفاً با سوابق تحصیلی» و خارج از فرایند آزمون سراسری انجام می‌شود. آیین‌نامه اجرایی این مصوبه، حداکثر تا یک‌ماه آینده در سازمان سنجش آموزش کشور تهیه و پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش دانشجو و قبل از شروع ثبت‌نام آزمون سراسری سال 1398، اطلاع‌رسانی خواهد شد.
3- میزان و نحوه تاثیر سوابق تحصیلی برای پذیرش رشته‌های با آزمون در آزمون سراسری سال 1399 و بعد از آن، حداکثر ظرف یک ماه از سوی کارگروه، بررسی و جمع‌بندی و پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش دانشجو، اطلاع‌رسانی خواهد شد.
 

روابط عمومی سازمان سنجش آموزش کشور 



درس زبان و ادبیات فارسی، یکی از مهم‌ترین دروس عمومی در آزمون سراسری است. این درس، برخلاف دو درس عمومی دیگر، یعنی زبان انگلیسی و عربی، در برگیرنده زبان رسمی ماست؛ زبانی که با آن با یکدیگر صحبت کرده و ارتباط برقرار می‌کنیم؛ اما اهمیت این درس، جدای از ضریب بالای آن (ضریب 4)، در مقایسه با دیگر دروس عمومی، به تنوع مباحث و موضوعاتی برمی‌گردد که در بیست و پنج سؤال مطرح شده از داوطلبان خواسته می‌شود. سؤالات زبان و ادبیات فارسی در آزمون سراسری در یکی دو دهه اخیر، نسبت به گذشته، از حیث شکلی و محتوایی، تغییراتی اساسی کرده و این تغییرات، سبب دشوارتر شدن سؤالات و مفهومی شدن آنها شده است؛ به گونه‌ای که بدون تسلّط خوب بر مفاهیم و موضوعات کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی و دقت و تامل در برخی از جزییات آنها، نمی‌توان نتیجه رضایت بخشی در این درس کسب کرد. اهمیت دیگر درس ادبیات در این است که اولین درس دفترچه آزمون عمومی است و خوب یا بد تست زدن در این درس، می‌تواند تاثیر زیادی بر روحیه داوطلب بگذارد.

سؤالات زبان و ادبیات فارسی در آزمون سراسری، جز دو بخش لغت و تاریخ ادبیات، که سؤالات آن ارتباط مستقیمی با کتاب درسی دارد، در دیگر بخش‌ها (املاء، آرایه‌های ادبی، زبان فارسی و قرابت معنایی)، ارتباط صد درصد مستقیمی با کتاب درسی ندارد و مواد آن بعضاً از کتاب‌هایی به غیر از کتاب‌های درسی انتخاب می‌شود. بودجه‌بندی این سؤال‌ها به این ترتیب است:

1) لغت: دو تا سه سؤال، به معنی لغت اختصاص دارد. برای پاسخگویی به سؤالات این بخش، دانش‌آموزان، علاوه بر تسلّط کامل به واژه‌نامه‌های کتاب‌های ادبیات پایه‌های مختلف، باید با معانی برخی از واژه‌های مهم، که در واژه‌‌نامه‌ها نیامده است نیز آشنا باشند.

2) املاء: از مبحث املاء، معمولاً دو سؤال طرح می‌شود. در این بخش، متنی خارج از کتاب‌های درسی انتخاب می‌شود؛ امّا لغاتی که در این متن‌ها غلط املایی محسوب می‌شوند، به گونه‌ای در کتاب‌های درسی وجود دارند. آشنایی با لغات مهم املایی کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی، شرط پاسخگویی به سؤالات املاء است.

3) زبان فارسی: از این بخش معمولاً پنج تا شش سؤال مطرح می‌شود. شمارش واج، تکواژ و واژه، ساختمان واژه، مباحث متعدد گروه اسمی، جمله‌های چند جزیی و ویرایش، عمده مباحثی است که در این چند سال از آنها سؤال طرح شده است. از مباحثی دیگر، چون فرایندهای واجی، کلمات دخیل، شیوه‌ بلاغی و تشخیص اضافه‌های تشبیهی و استعاری نیز در آزمون سراسری سؤالاتی طرح شده است. برای پاسخگویی به سؤالات زبان فارسی، علاوه بر مطالعه کتاب درسی و حل تست‌های سراسری، مطالعه کتاب‌های کمک آموزشی نیز توصیه می‌شود.

4) تاریخ ادبیات: سه سؤال از پرسش‌های این آزمون به تاریخ ادبیات اختصاص دارد. برای پاسخگویی به سؤالات این بخش، باید درآمدهای آغازین فصل‌های کتاب‌های ادبیات فارسی، نکات تاریخ ادبیاتی آغاز درس‌ها و اعلام ادبیات فارسی کتاب‌ها را به دقت مطالعه کرد.

5) آرایه‌های ادبی: از مبحث آرایه، سه سؤال مطرح می‌شود. از آنجایی که ابیات و شواهد سؤالات آرایه‌های ادبی، اکثراً خارج از کتاب‌های درسی است، در نهایت، درک و شناخت عمیق هر یک از آرایه‌ها و تشخیص آنها در ابیات خارج از کتاب‌های درسی، شرط پاسخگویی به سؤالات این بخش است. بهتر است که شما داوطلبان  رشته‌های غیر علوم انسانی نیز، با مباحث و موضوعات آرایه‌های ادبی، در حد کتاب آرایه‌های ادبی علوم انسانی آشنا شوید.

6) قرابت معنایی و تناسب مفهومی: هشت تا نه سؤال به قرابت معنایی اختصاص دارد. در این بخش، معمولاً بیت یا عبارتی از کتاب درسی انتخاب و ابیاتی خارج از کتاب‌های درسی در گزینه‌ها درج می‌شود؛ در این حال، داوطلب باید به تناسب و اشتراک مفهومی این ابیات پی ببرد و گزینه درست را انتخاب کند. درک عمیق مفاهیم کتاب‌های درسی ادبیات و تشخیص این مفاهیم در ابیات و عبارات خارج از کتاب، شرط پاسخگویی به سؤالات این بخش است. داوطلبان عزیز باید توجه داشته باشند که یک مفهوم و مطلب را می‌توان به شکل‌های گوناگون بیان کرد.

الف) معنای لغات و اصطلاحات و املاء لغات

برای تقویت این قسمت، درس‌ها و متن‌های ادبی را بخوانید و به معانی لغات و اصطلاحات و کنایه‌هایی که در آنها به کار رفته است، نیز توجّه کنید. برای یافتن معانی لغات، حتماً از قسمت واژه‌ها و اعلام در انتهای کتاب استفاده کنید و تنها به توضیحات مدرّسان و معلمان یا اطّلاعات شخصی‌تان اکتفا نکنید. همچنین معانی گوناگون یک واژه را یاد بگیرید.

درس‌هایی را که جمله های آنها سخت تر است، با دقّت بیشتری بخوانید و سطر به سطر آنها را معنی کنید و از اصطلاحات، کنایه‌ها و . که در آنها به کار رفته است، غافل نشوید. درس‌ها را به گونه‌ای مورد مطالعه قرار دهید که اگر سؤالاتی با عنوان درک مطلب از آن درس‌ها مطرح شد، توانایی پاسخگویی به آن سؤالات را داشته باشید (درک مطلب، گونه‌ای سؤال است که در مورد مفهوم متن و منظور نویسنده از کاربرد جمله‌ای خاص، از شما پرسش می‌‌کند).

اشعار را بخوانید و آنها را معنی کنید. در اشعار به آرایه‌های ادبی، کنایه‌ها و استعاره‌ها توجّه کنید. معانی اشعار را بیت به بیت مطالعه کنید. توجّه داشته باشید که درک عمیق معانی اشعار، بسیار مهم است؛ چون در آزمون سراسری سال‌های اخیر، به اشعار و کشف ارتباط میان آنها توجّه ویژه‌ای شده است. برای حفظ کردن لغات و اصطلاحات، می‌توانید از دو روش زیر در هنگام مطالعه و یادگیری، استفاده کنید:

روش اوّل: استفاده از کلمات هم خانواده است؛ مثلاً، برای حفظ معنی کلمه مقیم» ببینید که چه کلمه هم خانواده‌ای از آن را می‌شناسید (اقامت کننده) و به کمک آنها کلمه مورد نظر را فرا گیرید (مقیم یعنی اقامت‌کننده؛ کسی که در مکانی مسکن گزیده است).

روش دوم: تداعی معانی است. در این روش، ببینید که واژه یا لغت مورد نظر در ذهن شما چه معنایی را تداعی می‌کند؛ مثلاً کلمه مهد» شما را به یاد کلمه مهد کودک می‌اندازد که به معنی محل نگهداری کودک است؛ بنابراین، مهد به معنی محل نگهداری و گهواره است. شما در اینجا معانی کلمات ناآشنا را با کلماتی که برای ذهن شما آشنا هستند، پیوند می‌زنید. مثال دیگر، کلمه محظوظ» است که شما را به یاد حظ کردن (به معنی بهره‌مند شدن) می‌اندازد؛ پس، محظوظ به معنی بهره‌مند شده» است.

سعی کنید که با استفاده از این روش‌ها و خلاقیّت، علاوه بر اینکه مطالب را بهتر به حافظه می‌سپارید، مطالعه درس ادبیّات را نیز برای خودتان شیرین‌تر کنید؛ مثلاً وقتی معنی لغات را حفظ می‌کنید، کمی چاشنی خنده‌دار به ذهن خود هدیه کنید تا هم از حالت خشک صرف یادگیری لغت بیرون آید و هم یادگیری آسان‌تر شود. می‌توانید از میان لغات سخت، لغت هفته انتخاب کنید و در طی هفته که ادبیات دارید به آن لغت توجه خاص داشته باشید. می‌توانید علاوه بر استفاده از جعبه لایتنر» از چسباندن لغات بر در و دیوار نیز برای یادگیری بهتر آنها استفاده کنید. اگر از جعبه لایتنر» استفاده می‌کنید، روی فیش‌های این جعبه می‌توانید معانی اصطلاحات و واژه‌ها و عبارات مهم و حتی معانی ضرب‌المثل‌ها یا کنایه‌ها و استعاره‌ها را نیز یادداشت کنید؛ علاوه بر این، به لغاتی که مشابه همدیگر هستند نیز توجه کنید و آنها را روی یک فیش یادداشت کنید.

برای تقویت این قسمت از ادبیات، کارهای زیر را حتماً انجام دهید:

1ـ حتماً لغات و اصطلاحات مهم کتاب‌های درسی را با رنگ‌های مختلف مشخص کنید.

2ـ لغت‌های مهم املایی یا معنایی را پس از مشخص کردن در کتاب، در خلاصه‌ خود وارد کنید.

3ـ سعی کنید که هفته‌ای 5/1 تا 2 ساعت در زمان‌های مختلف (مثلا سه روز، روزی سی دقیقه) لغات ادبیات را مرور کنید.

4- لغات انتهای کتاب را هرگز فراموش نکنید و حتماً آنها را هم با دقت زیادی مطالعه کنید.

5- سعی کنید که حتماً درس‌های گروه کلمات املایی زبان فارسی را با دقت زیادی مطالعه کنید و آنها را یاد بگیرید.

ب) تاریخ ادبیات

این قسمت از کتاب ادبیّات، که به زندگی شاعران و نویسندگان اشاره می‌کند و در آنها موضوعاتی مانند: سال تولد و فوت، محل تولد، نام آثار آنان و محتوای آنها و به طور کلی هرگونه اطلاعاتی را درباره آنها مطرح می‌کند، به خاطر تعداد زیاد نویسندگان و شاعران، که در کتاب ادبیّات مطرح شده است، بیشتر امکان دارد که فراموش شود؛ پس این قسمت از درس ادبیات، به صورت اساسی، نیاز به حفظ کردن دارد. برخی از داوطلبان با حفظ کردن این مطالب مشکل دارند و زود مطالب این بخش را فراموش می‌کنند؛ اما باید به این نکته توجه داشته باشید که برای کسب یک درصد قابل قبول در درسی که بیشتر داوطلبان در آن، نمره خوبی را کسب می‌کنند، انجام این کار، بسیار مهم است؛ با این همه، کارهایی وجود دارد که انجام آنها فراموشی را کاهش می‌دهد. در زیر به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

1ـ حتماً مطالب مورد نیاز تاریخ ادبیات را دسته‌بندی کنید. این کار می‌تواند به صورت قرن‌های مختلف یا موضوعی یا هر طور که خودتان می‌خواهید، انجام پذیرد. این عمل باعث می‌شود که مطالب را دیرتر فراموش کنید. حتماً تاریخ ادبیات را در خلاصه‌ خود به صورت دسته‌بندی شده بنویسید؛ یعنی علاوه بر اینکه در مورد یک شخص، قرن، نام کتاب و . توضیحات را از هم جدا می‌کنید، افراد مختلف را نیز طبقه‌بندی کنید؛ مثلاً شاعران معاصر و شاعران قرن سه و

2- سعی کنید که خلاصه‌ خود را به صورت جذاب و با رنگ‌های مختلفی بنویسید تا تصویر بهتری از آن در ذهنتان شکل بگیرد. از آنجایی که مطالب حفظی برای ماندگاری بهتر و بیشتر، نیاز به مرور شدن دارند، بسته به برنامه درسی و نیاز خودتان، حتماً زمانی را برای مرور، هر چند مرورهای سریع، در نظر بگیرید.

3ـ اعلام انتهای کتاب‌ها را فراموش نکنید و اگر توانستید، نکته‌های آنها را نیز در خلاصه خود اضافه کنید.

4- روش‌های خاصّی برای حفظ اسامی و نکات و. ابداع کنید؛ مثلاً برای یادگیری و حفظ مطالب از تکنیک‌هایی نظیر مخفّف‌ها استفاده کنید؛ مثلاً برای حفظ آثار خمسه نظامی گنجوی، که عبارتند از: مخزن الاسرار، لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، هفت پیکر و اسکندرنامه، با استفاده از حروف اوّل آنها می‌توان کلمه مخفّف ملخ‌ها» را ساخت و از این کلمه برای یادآوری آثار نظامی استفاده کرد.

5- خلاصه‌ای از مطالب کتاب را به صورت فیش درآورید تا در زمان‌های مناسب بتوانید آنها را مرور کنید.

6- گرچه به خاطر راحتی خودتان و سهولت در یادگیری‌تان، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید که چگونه خلاصه‌برداری کنید، اما پیشنهاد ما این است که در بالای این فیش‌ها، نام شخصیّت مورد نظر خود را بنویسید و اطّلاعاتی را که درباره این شخصیّت در کتاب‌های درس ادبیّات می‌بینید، در پایین آن یادداشت کنید؛ از جمله قرنی که در آن می‌زیسته‌اند، آثار، محتوای آثار، سبک ادبی، نگارش نویسنده یا ویژگی‌های خاص نگارش او، شاگردان و هم عصران معروف آن و به طور کلی هر گونه اطّلاعاتی را که در کتاب‌های درسی درباره آنها آمده است، به طور خلاصه در این بخش یادداشت کنید. در پایان، لازم است یادآوری شود که در تهیه این فیش‌ها و خلاصه‌ها، حتماً به قسمت اعلام در انتهای کتاب توجّه کنید؛ زیرا این بخش، بسیار مورد توجّه طراحان سؤال است.

پ) آرایه‌های ادبی

آرایه‌های ادبی، دارای تعاریف و موضوعاتی است که تنها حفظ کردن آنها، کمک چندانی در پاسخ دادن به سؤالات نمی‌کند؛ به ‌طور مثال، شاید همه بدانند که تعریف تشبیه چیست یا استعاره کدام است، اما نکات ریز و کاربردها و مثال‌های این موارد، از تعاریف آنها مهم‌تر است. برای اینکه در تست زنی آرایه‌های ادبی موفق باشید، حتماً سعی کنید که بسیار تمرین نمایید. تمرین کردن در این بخش، بسیار مهم است؛ پس سعی کنید تا می‌توانید، در اشعار مختلفی که در کتاب‌های درسی و غیردرسی آمده است، دنبال آرایه‌های ادبی بگردید و تمام بحث‌هایی را که خوانده‌اید، در این اشعار پیاده کنید. برای اینکه همه آرایه‌ها، برای زمان بیشتر و به صورت بهتری در ذهنتان بماند، حتماً هر آرایه را با یک رنگ خاص بنویسید و برای هر آرایه، مثال‌های جالب و به خاطر ماندنی را حفظ کنید. با انجام این دو کار، خواهید توانست پاسخ سؤالات راجع به آرایه در‌ آزمون سراسری را نیز خودتان استنباط کنید و آنها را علامت بزنید؛ فقط کمی تمرین می‌خواهد. اگر لازم دیدید، می‌توانید نکته‌های مهم برخی از ابیات در زمینه‌ آرایه را نیز در خلاصه‌ خود وارد کنید.

ت) زبان فارسی

زبان فارسی نیز، مانند آرایه‌های ادبی، از جمله بخش هایی از ادبیات است که یادگیری صرف قواعد آن، کمک مؤثری به تست زنی در این مبحث نمی‌کند؛ زیرا شما باید بعد از خواندن قواعد، بتوانید آنها را در جمله بیابید و درک کنید. برای انجام این کار، ابتدا حتماً کلیات مباحث و تعاریف را با مطالعه‌ کتاب یاد بگیرید و بعد از آن، تا می‌توانید، تست استاندارد بزنید تا با نکته‌های ریز زبان فارسی نیز آشنا شوید؛ به ‌طور مثال، مبحث تعداد تکواژه، مبحث سنگین و وقت‌گیری است؛ اما این موضوع نباید باعث شود تا شما این مبحث را کلاً رها کنید. پس از اینکه هر مبحث زبان فارسی را خواندید، تا می‌توانید، تست بزنید. هر چند ممکن است تست‌هایی که از این قسمت مطرح شود آسان باشد، اما توجه داشته باشید که در صورت کار نکردن روی زبان فارسی، امکان آن هست که نمره چند تست را از دست بدهید.

ث) قرابت معنایی

 آخرین و شاید مهم‌ترین قسمت ادبیات در آزمون سراسری، قرابت معنایی است. قرابت معنایی، کاملاً به درک ادبی شما مربوط است و شاید تنها کاری که می‌توان برای بهبود قرابت معنایی انجام داد، بالا بردن درک ادبی و درک معانی و مفاهیم شعرهای مختلف است. برای یادگیری بهتر مبحث قرابت معنایی، سعی کنید که کتاب شعری تهیه کرده و مفهوم شعرهای مختلف آن را درک کنید و ارتباط آن را با اشعار کتاب فارسی بیابید. اصلاً لازم نیست که هر روز مقدار زیادی از این کتاب را بخوانید؛ حتی اگر فقط روزانه ده بیت شعر از این کتاب بخوانید نیز بسیار خوب است؛ اما سعی کنید که این کار را حتماً به ‌طور مداوم انجام دهید تا به مرور زمان، درک شما از ادبیات و اشعار مختلف، بالا برود یا بتوانید راحت‌تر سؤالات را پاسخ دهید؛ البته اگر در این قسمت از ادبیات مشکل دارید، فراموش نکنید که در مدت کوتاه، پیشرفت فوق‌العاده‌ای برای شما حاصل نخواهد شد؛ اما اگر این کار را به صورت مداوم انجام دهید، مطمین باشید که نتیجه‌اش را در آزمون سراسری می‌بینید.

شما داوطلبان عزیز باید توجه داشته باشید که حتماً تا قبل از عید، حداقل یک بار، همه‌ کتاب‌هایتان را تمام نموده و نکته‌های مهم آنها را استخراج کرده و خلاصه‌برداری نمایید و هر چند وقت یک‌بار، آنها را مرور کنید. مطمین باشید که حتماً موفق خواهید شد. 

 


گاه برخی از دانش‌آموزان (به خصوص دانش‌آموزان کنکوری) تصور می‌کنند که در مدرسه وقتشان گرفته می‌شود و آنها به تنهایی و به یاری کتاب‌ها یا سی دی»‌های کمک آموزشی می‌توانند نتیجه بهتری بگیرند. این گروه از دانش‌آموزان تصور می‌کنند که برخی از معلم‌های مدرسه کُند پیش می‌روند یا دانش لازم را برای موفق کردنشان در آزمون سراسری ندارند، و آنها به تنهایی و با اتکا بر خود (به ویژه در ترم دوم یا ماه‌های منتهی به آزمون سراسری) به آسانی مطالب را فرا می‌گیرند و مقولۀ خودآموزی به نظرشان بهتر و مفیدتر جلوه می‌کند. این قبیل دانش‌آموزان احساس می‌کنند که یادگیری از معلم‌ها به معنای تسلیم شدن به قدرت آنهاست؛ در نتیجه به توصیه‌های معلم‌های خود کاملاً توجه نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که کارها را به روش خودشان انجام دهند.

این در حالی است که مهم‌ترین نکته برای یک داوطلب آزمون سراسری، کسب دانش علمی و آمادگی برای آزمون سراسری به مؤثرترین شیوۀ ممکن است، و برای دست‌یابی به این هدف، هر دانش‌آموزی به معلم‌هایی نیاز دارد که دانش آنها را بپذیرد و تسلیم دانایی آنها شود. پذیرش این نیاز، نشانۀ نادانی یا کم هوشی یک دانش‌آموز نیست؛ بلکه تنها ضعف موقّت یک دانش‌آموز را آشکار می‌سازد تا به کمک معلمانش بر آن غلبه کند.

باید بپذیریم که آموختن، نیاز به حس تواضع و فروتنی دارد. ما باید اعتراف کنیم که معلّم‌های ما، افرادی هستند که آشنایی بیشتر و دانش عمیق‌تری نسبت به ما دارند و دلیل نیاز ما به آنها این است که فرصت کم است و ما باید بتوانیم، با وقت و انرژی محدودی که داریم، از این آزمون سربلند بیرون بیاییم؛ پس ما نمی‌توانیم بر اساس قانون آزمون و خطا جلو برویم و از طریق کتاب‌های کمک آموزشی و توصیه‌هایی که از رسانه‌های جمعی می‌شنویم، مرحله یادگیری و دست‌یابی به آمادگی را طی کنیم.

نمی‌گوییم که معلم، راه میان‌بر را به ما نشان می‌دهد؛ بلکه وی فرآیندی را که باید طی شود، تا حد امکان، ساده و مؤثر می‌سازد. سال‌های تجربه آموزی، به معلم‌های ما، درس‌هایی با ارزش و راهبردهایی مؤثر برای فراگیری آموخته است. با بهره گیری از آنها، دانش و تجاربشان، متعلق به ما خواهد بود و این دلسوزان عرصة آموزش می‌توانند ما را از پیمودن راه‌های فرعی و غیر ضرور و خطاهای احتمالی، مصون دارند.

همچنین دبیرانمان در هنگام عمل، ما را تحت نظر می‌گیرند و بازخوردهای لازم را می‌دهند؛ ضمن آنکه توصیه‌های آنها نیز، بر اساس شرایط و نیازهای ماست. وقتی ما به روش متمرکز، مطلبی را می‌آموزیم، حواس پرتی کمتری را تجربه می‌کنیم و آموخته‌های ما، به خاطر شدت تمرکز و تمرین‌هایمان، به شکل عمیق‌تری در ذهنمان نهادینه می‌شوند و ایده‌ها و رشد فکری ما در زمان کوتاه‌تری به شکوفایی می‌رسند.

در این میان، آن چه بر غنای رابطه بین معلم و دانش‌آموز می‌افزاید و آن را تقویت می‌کند، کیفیت احساسی رابطه بین آنهاست. وقتی معلم احساس کند که شما حسی ارزشمند برای عرضه و ارایه به وی دارید، مثلاً اشتیاق زیاد برای فراگیری، تواضع و فروتنی نسبت به معلم، انرژی جوانی برای موفقیت و . دارید، می‌تواند رابطۀ احساسی قدرتمندی با شما برقرار کند و خود شما نیز به لحاظ احساسی مجذوب او می‌شوید. فایدۀ این رابطۀ احساسی دو جانبه این است که منجر به گشودن راه‌هایی به سوی شما می‌شود. وقتی شما کسی را تحسین می‌کنید، مستعد دریافت و تقلید کردارهای او می‌شوید و از آن پس، به او توجه بیشتری می‌کنید. فعالیت نورون‌های آیینه‌ای شما افزایش می‌یابد و اجازه می‌دهد تا فرایند یادگیری، در سطحی بالاتر از انتقال معمول دانش انجام شود و طرز تفکر شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

در پایان، فواید حضور در کلاس درس و دل سپردن به کلام و درس معلم را یک بار دیگر فهرست‌وار بیان می‌کنیم:

* معلم‌های با تجربه، روش‌ها و نکاتی را می‌دانند که نتیجه 20 تا 30 سال تدریسشان است و این نکات در هیچ کتابی دیده نمی‌شود.

* موفقیت، بدون یک دبیر خوب، سخت، اما امکان‌پذیر است و تلاش مضاعفی را می‌طلبد.

* یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب شده است تا نظام آموزشی فنلاند در برنامه ارزیابی تحصیلی دانش‌آموزان (آزمون پیزا) در صدر جهان قرار گیرد، روابط مثبت و خوب بین معلم و دانش‌آموزان است؛ زیرا دانش‌آموزان همیشه احساس می‌کنند که در کلاس مورد پذیرش هستند، معلم‌ها با رویی گشاده با آنها روبرو می‌شوند، و  احساس همدلی و درک متقابل بین معلم و دانش‌آموز، در سطحی بالا قرار دارد، و این موضوع، نه تنها عاملی در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان است، بلکه حتی میزان مشارکت اجتماعی دانش‌آموزان در فعالیت‌های فوق برنامه مدرسه، کارهای گروهی و حتی رابطه با همسالان را نیز بهبود می‌بخشد.

دلیل نیاز ما به معلم‌هایمان این است که فرصت کم است و ما باید بتوانیم، با وقت و انرژی محدودی که داریم، از این آزمون سربلند بیرون بیاییم؛ پس ما نمی‌توانیم بر اساس قانون آزمون و خطا جلو برویم و از طریق کتاب‌های کمک آموزشی و توصیه‌هایی که از رسانه‌های جمعی می‌شنویم، مرحله یادگیری و دست‌یابی به آمادگی را طی کنیم 

 



بارها  شنیده‌ایم که درک سؤال، نیمی از جواب است»؛ این موضوع واقعیتی غیر قابل انکار است، اما متاسفانه بسیاری از دانش‌آموزان، به ویژه داوطلبان آزمون سراسری، به این نکتۀ مهم بی‌توجه هستند. آنها بدون اینکه سؤال را با دقت و تا انتها بخوانند، به سراغ گزینه‌ها می‌روند و وقتی از آنها می‌پرسیم که چرا سؤال را با دقت نخوانده‌اند، به فرصت کم برای پاسخگویی و وم سرعت عمل اشاره می‌کنند؛ غافل از اینکه با به کارگیری همین شیوۀ اشتباه، بخش قابل توجهی از نمرۀ خود را از دست می‌دهند.

به عنوان یک معلم، بارها شاهد دانش‌آموزانی بوده‌ام که در آزمون‌های آزمایشی یا آزمون‌های داخلی، درصد کمی کسب کرده‌اند. وقتی از دانش‌آموز مورد نظر خواسته‌ام که در مقابل من سؤالی را با صدای بلند بخواند و پاسخ دهد، متوجه شده‌ام که وی دقت لازم را در خواندن سؤال ندارد، و وقتی ایراد او را متذکر شده‌ام، مصرّانه معتقد بوده که با استفاده از همین روش هم می‌تواند پاسخگو سؤالات باشد، یا چون با صدای بلند خوانده، اشتباه کرده است؛ اما واقعیت این است که تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان به سؤال و نکته کلیدی آن توجه و دقت لازم را ندارند و در نتیجه یا اصلاً متوجه سؤال نمی‌شوند و به بی‌راهه می‌روند و یا مجبور می‌شوند که چند بار گزینه‌ها را بخوانند تا بتوانند به پاسخ صحیح برسند.

اما یک سؤال را چگونه باید خواند و به چه نکاتی باید توجه کرد تا بتوان سریع‌تر به پاسخ صحیح رسید؟

* هنگام خواندن سؤال آرامش داشته باشید و همیشه سعی کنید که متن سؤال را با دقت و آرامش تمام بخوانید تا بفهمید که سؤال از شما چه خواسته است؛ زیرا با فهمیدن متن سؤال و دقت در آنچه از شما خواسته شده است، به نیمی از پاسخ دست یافته‌اید.

* به نکته‌های کلیدی سؤال دقت کنید. در هنگام خواندن سؤالات به کلمات کلیدی توجه کنید و زیر آنها را خط بکشید؛ مثلاً به کلماتی مانند: همه، هیچ یک، همیشه، هرگز، بزرگترین، درست‌ترین، نادرست‌ترین، کمترین، بیشترین، بجز و . در متن سؤال توجه کنید. اینها کلماتی هستند که می‌توانند معنی تست را عوض کنند؛ پس ابتدا آنها را مشخص کنید و سپس تست را پاسخ دهید.

* به سؤال‌های منفی در منفی دقت کنید؛ گاه طراح سؤال متن سؤال را منفی در منفی طرح می‌کند؛ برای مثال، گفته می‌شود که همۀ گزینه‌ها بجز . صحیح نیست. توجه به این سؤال‌های منفی در منفی، که به خصوص در درس ادبیات به وفور دیده می‌شود، اهمیت بسیاری دارد .

* از طولانی بودن سؤال نترسید و با دیدن صورت طولانی یک تست، از حل آن منصرف نشوید. بسیاری از تست‌هایی که ظاهری طولانی دارند، دارای راه حل ساده‌ای هستند و با کمی دقت می‌توان آنها را حل کرد.

* وقت خود را صرف سؤال‌هایی که نمی‌فهمید، نکنید. با توجه به اینکه ارزش سؤال‌های یک درس یکسان است و اگر شما به سؤال آسان پاسخ دهید یا پاسخگوی سؤال سخت باشید، تفاوتی در درصد و تراز شما ایجاد نخواهد شد، درست آن است که وقت خود را صرف پاسخگویی به سؤال‌های سخت یا سؤال‌هایی که متوجه مفهوم آنها نمی‌شوید، نکنید. خوب است بدانید که حتی رتبۀ یک آزمون سراسری هر سال نیز به تعدادی از سؤال‌ها پاسخ نمی‌دهد؛ بلکه در پاسخگویی به سؤال‌های یک درس، در کل، وضعیت بهتری نسبت به سایر داوطلبان دارد؛ پس روی یک سؤال بیش از حد تمرکز نکنید، چون این مساله باعث می‌شود که شما به مرورِ همۀ سؤال‌های یک درس نرسید؛ سؤال‌هایی که امکان دارد ساده باشند و شما به خوبی از پسِ پاسخگویی به آنها برآیید.

* از یک سؤال به سؤال دیگر نپرید. در مقابل داوطلبانی که روی یک سؤال بیش از حد تمرکز می‌کنند، برخی از داوطلبان، هنوز یک سؤال را به طور کامل و دقیق نخوانده، به سراغ سؤال دیگر می‌روند؛ زیرا می‌ترسند که زمان کم بیاورند! در نهایت نیز  از یک سؤال به سراغ سؤال بعدی و از یک درس به سراغ درس بعدی می‌روند، و چون نمی‌توانند تمرکز لازم را داشته باشتد، توان پاسخگویی به سؤال‌ها را ندارند. برای جلوگیری از این مشکل، در حال حاضر باید با تست زدن‌های مکرر، زمان پاسخگویی به سؤال‌های هر درس را در ذهن داشته باشید و در همان محدوده برای هر سؤال وقت بگذارید و بعد از پایان زمان پاسخگویی به هر سؤال، سراغ سؤال بعدی بروید (زمان پاسخگویی به هر سؤال ادبیات 43 ثانیه، معارف اسلامی 41 ثانیه، عربی و زبان 48 ثانیه، ریاضی 94 ثانیه برای داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی و حدود 93 ثانیه برای داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، زمین‌شناسی 48 ثانیه، زیست‌شناسی 42 ثانیه، فیزیک 74 ثانیه، و شیمی 60 ثانیه است).

* حواستان به نمرۀ منفی باشد. تعدادی از داوطلبان، بدون داشتن دانش کافی و مطالعۀ دقیق سؤال، به همۀ سؤال‌ها پاسخ می‌دهند و در نتیجه نمرۀ منفی کسب می‌کنند. این بدان خاطر است که به سؤالی پاسخ اشتباه می‌دهند و علاوه بر آنکه نمره آن را کسب نمی‌کنند، یک سوم نمره خود را نیز از دست می‌دهند. گفتن جملاتی مثل اینکه نمی‌توانم سؤالی را بی‌پاسخ رها کنم» یا پیش خودم می‌گویم شاید انتخابم درست باشد و بعداً پشیمان شوم که چرا به این سؤال پاسخ ندادم» اشتباه محض است و موجب خواهد شد که در نهایت، رتبه‌ای بسیار بدتر از پیش‌بینی و انتظارتان کسب کنید. 

 


حرف‌هایی درگوشی با والدین:

شما نقش اصلی را دارید

شک نیست که والدین، نقشی بسیار مهم و حیاتی در موفقیت داوطلبان کنکوری دارند؛ تا جایی که امسال در گفت و گویی که پیک‌سنجش با رتبه‌های برتر آزمون سراسری سال 97 داشت، همۀ آنهایی که در مصاحبه حضور داشتند، معتقد بودند که نقش والدین، بیشتر از مدرسه و مشاور است. این نقش، به خصوص در ماه‌های پایانی و در تعطیلات نوروز، مهم‌تر و مؤثرتر است. در اینجا به نکاتی مهم که می‌تواند یاور والدین و در نتیجه داوطلبان در این زمینه باشد، اشاره می‌گردد.  

* به توانمندی‌های فرزندتان توجه کنید و از او به‌ همان اندازه انتظار داشته باشید. دقت کنید که فرزندتان را در قیاس با دیگران قرار ندهید؛ چون این مقایسه می‌تواند برای وی آسیب‌ر‌سان باشد.

* در مواقع بحرانی، اضطرابی و روانی، با دانش‌آموز همدلی کنید و از تنش‌ها و دعواهایی که در درون خانواده است و باعث ایجاد استرس در فرزندان می‌شود، دوری کنید.

* با مدرسه فرزندتان ارتباط داشته باشید تا از ضعف‌های وی آگاه شوید  و برای برطرف کردن آنها بکوشید.

* به فرزندتان استرس‌ وارد نکنید و دایم از او نپرسید: خواندی؟ تستت را زدی؟ چند درصد زدی؟ و . در این صورت، همراه با جامعه، که کنکور را غول کرده است، این مساله را بزرگ نشان می‌دهید  و به فرزندتان  اضطراب وارد می‌کنید؛ در حالی‌ که خانواده باید برای آرامش، احساس امنیت و تامین‌ خاطر دانش‌آموز، تلاش کند.

* از جزییات برنامه‌ریزی فرزند خود مطلع باشید و امور زندگی خود را با آن هماهنگ کنید. انجام این کار باعث می‌شود که فرزندتان احساس کند اهمیت و سنگینی کار او را درک می‌کنید.

* تذکر درسی به فرزندتان، برای مدت کوتاهی می‌تواند تاثیر مثبت داشته باشد، اما بعد از گذشت زمان نه چندان زیاد، او نسبت به این تذکرات بی‌تفاوت می‌شود و تا حدی پیش می رود که بعد از مدتی نسبت به تذکرات درسی شما جبهه خواهد گرفت، و این امر، موجب ایجاد بحث و جدل میان شما و فرزندتان خواهد شد.

گفتن جملاتی نظیر تو که همش داری استراحت می‌کنی» یا این قدر تلویزیون تماشا نکن» و بسه دیگه از پشت کامپیوتر بلند شو» تاثیر بسیار بدی روی ذهن فرزند‌‌تان می‌گذارد. توجه داشته باشید که شاید وی برنامه‌اش را انجام داده و حالا وقت استراحتش است.

  پس بهتر است که جلوی این اتفاق را بگیرید و مسؤولیت نظارت  بر کار درسی فرزندتان را به مشاور و کادر مدرسه بسپارید. اگر هر مشکلی وجود دارد، بهتر است که آن را، بدون در جریان گذاشتن فرزندتان، به اطلاع مشاور برسانید و از او بخواهید تا این موضوع را مطرح کند. تا جایی که ممکن است، سعی کنید که درباره کنکور با فرزندتان بحث نکنید. توجه داشته باشید که  پیش از هر چیزی، شما پدر و مادر هستید و باید عشق خود را به فرزندتان هدیه دهید.

* حتی اگر فرزندتان در ارتباط با درس صحبت کرد، سعی کنید که بحث را عوض کنید. این مساله کمک می‌کند تا او از شنیدن مطالبی که گاه از سر محبت گفته می‌شود، به هم نریزد. حتی گفتن جمله اگر در کنکور قبول نشدی ایراد ندارد و سال بعد دوباره درس بخوان» باعث افزایش استرس و به هم ریختن افکار وی می‌شود.

* در ایام امتحانات با فرزندتان بیشتر مدارا کنید و حتی اگر دیدید که او پرخاشگر شده، آن را به حساب بی‌ادبی وی نگذارید و بدانید که به دلیل فشار امتحانات است؛ در واقع،  گاهی اوقات به خاطر فشارها و استرس‌های کنکور، خلق کنکوری‌ها تنگ و زودرنج و بی‌حوصله می‌شوند. در چنین اوقاتی شایسته است که با محبت و آرامش، آنها را به شرایط معمولی قبلی نزدیک کنید، و اگر با گذشت مدت زمان طولانی، سازش و ملاحظات شما نتیجه نداد و شرایط داوطلب رو به وخامت رفت، حتماً در این زمینه، با یک مشاور یا روان‌شناس م کنید.

* از آینده‌ای که در آن فرزندتان در رشتۀ ایده‌آلی که مورد نظر شما یا خود اوست، پذیرفته نشده است، هیولا نسازید و بدین وسیله، حس ترس و نگرانی  را در او تقویت نکنید. نگذارید تصور کند که دوست داشته شدن و مورد قبول واقع شدن وی، منوط به قبولی او در رشته یا دانشگاه خاصی است.

* والدین باید به خوراک فرزندان کنکوری خود توجه کنند و در وعده‌های غذایی آنها برنج، نان، سیب‌زمینی، لبنیات و به ویژه یک لیوان شیر ولرم را نیز در نظر بگیرند؛ چرا که در برقراری آرامش، نقش مؤثری خواهد داشت. همچنین خوب است که داوطلبان، از مصرف ترشی، ادویه‌جات، سوسیس، همبرگر، کافیین و نوشیدنی گازدار خودداری کرده و به جای آنها از پسته، گردو، بادام، میوه و سبزی استفاده کنند. 

 



درس فیزیک در آزمون سراسری گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، پس از درس ریاضیات، دارای بالاترین ضریب و پر امتیازترین آنهاست. به دلیل امتیاز بالا و اهمیت آن برای موفقیت در آزمون سراسری، باید در تعیین ساعات مطالعه و تمرین این درس، برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشید و برای مطالعه کامل آن تلاش نمایید تا اگر قصد قبولی در یک رشته مهندسی و دانشگاه خوب را دارید، خود را برای کسب درصد بالایی در این درس آماده کنید. 

     با اینکه فیزیک، درس بسیار مهمی است، اما بسیاری از داوطلبان آن را جزء درس‌های مشکل می‌دانند؛ ولی توجه داشته باشید برخلاف ظاهر سختی که این درس دارد، اگر با آن همراه شوید و در هنگام مطالعه به مفاهیم درس توجه کنید و با آن کنار بیایید! این درس برای شما جزو دروس شیرین و به یادماندنی خواهد شد؛ در واقع، شما می‌توانید مطالعه این درس را برای خود آسان و راحت نموده و از آن نمره خوبی را کسب کنید.

       مطالعه دقیق و اصولی درس فیزیک، مستم این است که این درس را در سه مرحله و با دقت بخوانید:

1ـ مطالعه اولیه    

مانند همه درس‌ها، درس فیزیک را نیز باید یک یا چند بار، بسته به توان و آمادگی قبلی‌تان در این درس، مطالعه کنید. بسیاری از داوطلبان، با تصور اینکه فیزیک درسی مشکل است، سعی می‌کنند تا با جمع آوری جزوات مختلف به مطالعه این درس بپردازند؛ اما باید بدانید که در آغاز اصلاً نیازی به انجام این کار نیست و شما باید اساس کار خود را در مطالعه درس فیزیک، روی کتاب درسی و موضوعات مطرح شده در آن بگذارید و سپس، در صورت وم، به جزوات دیگر مراجعه کنید. می‌توانید استفاده از جزوات را برای مطالعه تکمیلی و آموختن اطلاعات بسیار ریزی که ممکن است در آزمون سراسری مطرح شود، اختصاص دهید. انجام این کار، مخصوص داوطلبانی است که مباحث کتاب را به خوبی یادگرفته‌اند و نیز وقت کافی برای پرداختن به این موضوعات را دارند. یکی از کارهای مهمی که همه شما داوطلبان در مطالعه درس فیزیک باید به آن توجه داشته باشید، این است که در درس فیزیک، به جای مطالعه ترتیبی فیزیک یک، دو، سه و . مباحث را به صورت موضوعی مطالعه کنید؛ مثلاً وقتی که می‌خواهید بحث مکانیک را بخوانید ابتدا به سراغ فیزیک دو بروید و مبحث مکانیک را در آنجا بخوانید و مسایل مربوط به آن را حل کنید و سپس مبحث مکانیک را در فیزیک پایه‌های دیگر مطالعه کنید. با انجام این کار، هم در زمان صرفه جویی کرده و هم به علت اینکه مباحث پایه‌ای را خوانده‌اید، در بحث جدید نیز یادگیری بیشتری خواهید داشت.

      از چند سال قبل، طراحان درس فیزیک سعی می‌کنند تا برای این درس، سؤالات مفهومی طرح نمایند. این موضوع باعث می‌شود تا داوطلبانی که واقعاً مباحث را به خوبی خوانده و آنها را یاد گرفته‌اند، به سؤالات پاسخ دهند؛ به این ترتیب و به عنوان مثال، قبلاً یک دانش‌آموز برای تسلط بر فصل حرکت شناسی در مبحث مکانیک باید حداقل 30 تا 40 نکته کنکوری را حفظ می‌کرد، ولی اکنون احاطه بر مطلب درسی به اضافه چند نکته اساسی، می‌تواند به تست‌زنی خوب در این درس کمک بسیار زیادی کند؛ ضمن آنکه شما باید ابتدا مطالب را به صورت مفهومی و کامل یاد گرفته و سپس از نکات تستی استفاده کنید؛ بنابراین، از درک عمیق و مفهومی فیزیک غافل نشوید و هرگز یک مفهوم فیزیک را، با ژرفایی که دارد، در حد یک تعریف خشک پایین نیاورید.

    حتماً برخی از شما داوطلبان عزیز می‌پرسید که منظور از مفهومی خواندن فیزیک چیست و چگونه باید این کار را انجام داد. در پاسخ می‌گوییم که شما داوطلب گرامی برای مفهومی خواندن باید، به جای حفظ نکات و فرمول‌های غیر لازم، روش‌های حل مساله را یاد بگیرید و برای شروع مطالعه، متن کتاب درسی و حل مثال‌ها و تمرین‌های آخر فصل کتاب درسی را در سر لوحه کار خود قرار دهید. تعداد سؤالات فیزیک نامحدود است، ولی تیپ‌های موجود برای هر بحث، محدود است؛ بنابراین، مفاهیم مرتبط با هر تیپ و روش‌های حل مربوط به آن را کاملاً یاد بگیرید و برای هر تیپ، تمرین‌های زیادی را حل کنید. در شروع مطالعه صبور باشید. اگر داوطلبی هستید که در این درس ضعیف هستید یا احساس می‌کنید که آن طور که باید، نمی‌توانید به صورت اصولی این درس را مطالعه کنید، مطمین باشید که با کمی پشتکار و جدیت می‌توانید نتیجه قابل قبولی را در این درس کسب کنید. یکی از راه‌های موفقیت در این درس، حل تمرین‌های زیاد برای هر مبحث است. باید بدانید که میزان موفقیت شما، بستگی به حجم تمرین شما در این درس دارد.

     نکته بسیار مهم دیگری که در مطالعه فیزیک، حتماً باید به آن توجه داشته باشید، این است که برای پاسخگویی به برخی از سؤالات این درس، لازم است تا بعضی از محاسبات ریاضی را به خوبی بدانید؛ زیرا ممکن است، به دلیل ضعفی که در محاسبات ریاضی دارید، نتوانید از عهده حل مساله برآیید؛ پس توصیه می‌کنیم تا فرصت باقی است، در قسمت‌هایی از ریاضیات (مثل برآیند و تفاضل بردارها، تجزیه بردار به دو مؤلفه، رابطه فیثاغورث، حل مثلث، روابط مثلثاتی و .) که در حل مسایل فیزیک کاربرد بیشتری دارند، مطالعه و تمرین داشته باشید.

    در مطالعه درس فیزیک، به مبحث مکانیک توجه خاصی داشته باشید؛ زیرا مبحث مکانیک، 20 تا 25 درصد پرسش‌ها را به خود اختصاص داده است و تسلط بر این بخش، می‌تواند به تنهایی باعث کسب درصد قابل قبولی در این درس برای شما گردد. بهتر است که قبل از شروع مطالعه مبحث فشار و مکانیک، موضوع فیزیک و اندازه‌گیری را کاملاً یاد بگیرید؛ مثلاً به طور تقریبی، هر دو سال یک بار، یک تست از چگالی می‌آید و منظور از طرح این تست در کنکور، تبدیل واحدها در آن است.

      پس از اینکه هر یک از مباحث را مطالعه کردید، به سراغ تمرین‌های آن مبحث بروید و تا می‌توانید، تمرین‌های بیشتری از آن مبحث را حل کنید. مقدار وقتی که برای هر مبحث می‌گذارید، بسته به وقت، توان و میزان یادگیری شما و اهمیت آن مبحث است. پس از حل تمرین‌ها، تمرین‌های سخت را علامت زده و در مرورهای بعدی، دوباره آنها را حل و بررسی کنید. در مطالعه اولیه می‌توانید از تست‌های کنکور نیز برای تمرین استفاده کنید.

2ـ مرور

مرور کردن، کلید تثبیت اطلاعات در هر درسی در کنکور است. اگر به عنوان یک داوطلب کنکور، درسی را بخوانید، اما آن درس را مرور نکنید، مطمین باشید که نمی‌توانید نتیجه مطلوب و قابل قبولی را در درس مورد نظر کسب کنید. درسی مانند فیزیک، به دلیل مباحث متفاوتی که دارد، نیازمند مرورهای مختلف است تا مطالب آن یادآوری شده و فراموش نشوند. برای مرور بهتر و اصولی‌تر، سعی کنید که پس از هر بار خواندن، از نکات و فرمول‌های مهم یادداشت‌برداری کنید و برای مرور از این یادداشت‌ها استفاده کنید. کار بسیار مفیدی که می‌توانید انجام دهید، این است که یادداشت‌های خود را به صورت مبحثی جمع‌آوری کنید تا هنگام مطالعه، تمام مطالب مهم مربوط به یک مبحث را کنار هم داشته باشید.

     در این درس نیز، مانند بسیاری دیگر از دروس، باید چند مرحله مرور را در برنامه‌ریزی خود بگنجانید. بهتر است که مرور اصلی و نهایی را برای ایام بعد از عید در نظر بگیرید. تا آن زمان، کل مطالب یا بخش مهمی از آن را فراگرفته و احتیاج دارید تا مطالب را به طور کامل در ذهن خود تثبیت کنید و برای انجام این کار، نیاز به مرور نهایی و جامع دارید؛ اما در طی مدت مطالعه، قبل از مرور جامع نیز شما نیاز به مرورهای مختلف دارید. انجام این کار برای آن است تا شما بتوانید مباحثی را که هر هفته در این درس مطالعه می‌کنید، به خوبی یاد گرفته و به حافظه خود بسپارید. اینکه ساعات مطالعه و مدت آن در برنامه چقدر باشد، به شما و میزان یادگیری‌تان بستگی دارد. می‌توانید بعد از هر دفعه مطالعه این درس یا پس از مطالعه کل مبحث، به مرور آن بپردازید. مهم این است که مرور را در برنامه مطالعاتی خود گنجانده باشید.کار دیگری که در مرور این درس می‌توانید انجام دهید این است که تست‌هایی را که به عنوان تمرین حل کرده بودید و از نظر شما سخت بوده است و نمونه‌های مشابه آن را نیز در مرورهایتان قرار دهید تا بتوانید تسلط بیشتری بر درس پیدا کنید.

3ـ تست‌زنی

یکی از کارهایی که شما داوطلب عزیز برای موفقیت در درس فیزیک باید انجام دهید، این است که با تست‌های تمرینی و سپس سرعتی در این درس، خودتان را محک زده و نقاط قوت و ضعفتان را دریابید. اگر نگاهی گذرا به پرسش‌های فیزیک در آزمون سراسری سال‌های گذشته داشته باشید، خواهید دید که اکثر پرسش‌های این درس، تکراری هستند؛ یعنی در حدود 70 تا 80 درصد این پرسش‌ها، مشابه پرسش‌های کنکور سال‌های قبل هستند؛ پس حتماً به عنوان تمرین تست‌زنی، بررسی تست‌های کنکور سال‌های قبل را در این درس، نیز در برنامه خود بگنجانید.در مبحث مکانیک، برای یادگیری بهتر، تا می‌توانید، تست‌های متنوع و مسایل مختلف را، که در سطح کتاب درسی است، حل کنید.

     برای هر مبحث، با توجه به اهمیت آن و وقتی که دارید، بین 40 تا 50 تست انتخاب کنید. اگر مبحثی را به طور کامل نخواندید، به حل تست‏های تمرینی مربوط به آن نپردازید. در انتخاب تست‏های تمرینی، اولویت با تست‏های آزمون‌های سراسری سال‏های گذشته است؛ چون هم استاندارد هستند و هم تمام مطالب درسی را پوشش می‏دهند. در ابتدا، که به حل تست می‌پردازید، زمان را در نظر نگیرید و فقط خودتان را در میزان یادگیری‌ در تست‌زنی سؤالات آن مبحث محک بزنید و تست‌زنی سرعتی را به خرداد ماه محول کنید. تست‏هایی را که حل نکرده یا غلط حل کرده‌اید، حتماً علامت‏گذاری کنید؛ زیرا در این تست‏ها ضعف دارید و باید آن ضعف‏ها را برطرف کنید. در زمان مرور یک مبحث از درس فیزیک، به سراغ تست‌هایی که قبلاً به آنها پاسخ غلط داده یا اصلاً نتوانسته‌اید حل کنید، بروید. اگر باز هم در حل برخی از این تست‌ها مشکل داشتید، این موضوع به آن معنی است که شما باید مبحث مورد نظر را چندین بار دیگر بخوانید تا به طور کامل به آن مبحث و تست‌هایش مسلط شوید. در نهایت، پس از مرور نهایی این درس، به تست زنی سرعتی مبادرت کنید. 


دوران عید یا دومین گذرگاه طلایی کنکور، یکی از فرصت‌های بسیار مهم در کنکور است که تاثیر زیادی بر نتیجه داوطلبان آن خواهد داشت. تعطیلات عید به طور معمول از ۲۵ اسفند شروع می‌شود و تا ۱۴ الی 15 فروردین ادامه دارد، و، در صورتی که به صورت درستی از آن استفاده شود، شامل حداقل۱۲ روز مطالعاتی خواهد بود. دانش‌آموزان در این ۱۲ روز مطالعاتی می‌توانند روزانه ۱۰ ساعت مطالعه کنند که در مجموع حدود ۱۲۰ ساعت می‌شود. ممکن است شما معتقد باشید با مطالعاتی که در طول سال تحصیلی داشته‌اید، بهتر است که در این ایام استراحت کنید؛ اما بدانید که بسیاری از رقبای شما در این دوران مطالعه خواهند کرد و به طور قطع، اگر شما این کار را انجام ندهید، از آنها فاصله خواهید گرفت؛ پس یکی از دلایل موفقیت داوطلبان برتر، این است که در چنین زمان‌هایی، که دیگران درس نمی‌خوانند، به خوبی از وقت و فرصت خود استفاده می‌کنند؛ البته حساسیت روزهای نوروز برای داوطلبان کنکور، به این معنی نیست که آنها در تعطیلات نوروز فقط و فقط درس بخوانند و استراحت و تفریح را بر خود حرام کنند، بلکه به این مفهوم است که آنها باید با یک برنامه‌ریزی درست و حساب شده، از این روزها بهترین استفاده را ببرند. در این دوره کوتاه، شما می‌‌توانید به جهش قابل ملاحظه‌ای دست یابید. برای آنکه شما عزیزان داوطلب بدانید که چگونه می‌توانید در این ایام، در نهایت آرامش به درس‌هایتان رسیدگی کرده و استراحت و تفریح نیز داشته باشید، این مقاله را مطالعه کنید.

مطالعه در دوران عید، دو مزیت مهم دارد:

1-    آمادگی مطالعاتی شما افت نمی‌کند

حتماً برای شما یا یکی از دوستانتان هم اتفاق افتاده است که در سال‌های گذشته، به دلیل مطالعه نکردن یا کم مطالعه کردن در دوران عید یا تابستان، پس از شروع مجدد مطالعه احساس کرده‌اید که کار دشواری در پیش دارید؛ البته در سال‌های گذشته، به دلیل نبودن حساسیت ویژه، این موضوع اهمیت چندانی نداشت، ولی در سال شرکت در آزمون سراسری، ارزش لحظات، بسیار زیاد و تعیین کننده است. یکی از زمان‌هایی که ممکن است شما در آن دچار افت یا پیشرفت درسی خوبی شوید همین ایام عید است، و اگر بدون برنامه و با اهمال پیش روید، ممکن است که تا آخر تعطیلات همین گونه باشید و به راحتی زمان‌های مهم خودتان را از دست بدهید.

2-    فاصله خود را با رقبایتان حفظ خواهید کرد

در دوران عید، برخی از داوطلبان کنکور، که رقبای شما نیز محسوب می‌شوند، درس می‌خوانند و برخی دیگر درس نمی‌خوانند؛ در این صورت، اگر شما خوب مطالعه کنید، از کسانی که درس نخوانده‌اند، سبقت گرفته و در ضمن، فاصله خود را نسبت به دانش آموزانی که درس خوانده‌اند، نیز حفظ کرده‌اید؛ پس برای دستیابی به یک رتبه خوب، لازم است که در روزهای عید به خوبی درس بخوانید و با برنامه‌ای حساب شده وارد عمل شوید.

      حالا که اهمیت مطالعه در روزهای تعطیل نوروز را به خوبی دریافتید، لازم است تا با برنامه درسی خوب، خود را برای انجام این کار آماده کنید. ضمناً به این موضوع توجه داشته باشید که به طور قطع، دسته‌ای از داوطلبان در روزهای عید مطالعه خواهند کرد و اگر شما جزو این گروه نباشید، از آنها عقب خواهید ماند. برای یک مطالعه خوب و مثمر ثمر، حتماً به مسایل زیر توجه داشته باشید:

الف- انگیزه و عمل را با هم به کار گیرید

تعطیلات عید برای بسیاری از مردم و از جمله تک تک شما داوطلبان عزیز، جذابیت خاصی دارد؛ زیرا، علاوه بر دید و بازدیدها، برنامه‌های سرگرم کننده تلویزیون یا مسافرت‌هایی که ممکن است به نقاط دور یا نزدیک انجام شود، این روزها را با زیبایی‌های خاصی همراه می‌کند. ممکن است دوست داشته باشید که در ایام نوروز مطالعه کنید، اما حال و حوصله انجام این کار را نداشته باشید؛ به ویژه اگر انجام کار سختی مثل مطالعه، در روزهایی باشد که بیشتر مردم در آن مشغول تفریح و شادی هستند. برای اینکه شروع به کار کنید و قدم اول را بردارید، به این فکر کنید که داوطلبان زیادی مشغول به مطالعه هستند و اگر شما هم این کار را انجام دهید، می‌توانید نتیجه بسیار خوبی بگیرید و سال بعد در چنین روزهایی، فارغ از هر گونه عذاب وجدان و ناراحتی، به شادی و تفریح مشغول باشید.

     سریع شروع کنید. وقتی شروع کردید، برداشتن قدم های بعدی ساده‌تر می‌شود و می‌بینید که انجام کار مورد نظر، آن‌قدرها هم که فکر می‌کردید، سخت نیست؛ در ضمن، توجه داشته باشید که رسیدن به هدف‌های شخصی، بیشتر با فشار روانی همراه است؛ زیرا بیشتر اوقات برای رسیدن به هدف با موانع مختلفی روبرو می‌شویم. اگر به راحت بودن زندگی معتقد باشید و خیال کنید که دیگران تلاش نمی‌کنند و موفق می‌شوند، به این نتیجه می‌رسید که مشکلی در کار شما وجود دارد و در نتیجه در برخورد با هر مشکلی از آن صرف نظر می‌کنید و جزیی‌ترین ناکامی‌ها برای شما غیرقابل تحمل می‌شود. پرکارها می‌دانند که زندگی پر از سختی است و می‌دانند که در راه رسیدن به هدف، موانع و ناکامی‌های متعددی در انتظار آنهاست. به همین دلیل، این افراد موانع را می‌پذیرند و با عزمی جزم به مقابله با آنها می‌روند.

ب- از شکست نترسید

بسیاری از داوطلبان عزیز، که تا الان مطالعه خیلی خوبی برای کنکور نداشته اند، گمان می‌کنند که این ایام، دیگر برای مطالعه دیر است. اگر شما نیز جزو این گروه هستید، به جای آنکه تسلیم افکار منفی شوید، نحوه برخورد با این افکار را بیاموزید تا تحت تاثیر آنها قرار نگیرید. لازم است که این افکار را یادداشت کنید تا بتوانید طرز فکر و احساستان را تغییر دهید. با نوشتن افکار منفی، متوجه می‌شوید که دلیل طفره رفتن شما از انجام کار، این است که درباره آن به طور غیرمنطقی فکر می‌کنید؛ برای مثال، شما فکر می‌کنید که ایام نوروز برای مطالعه تمام دروس دیر بوده و این موضوع از توان شما خارج است. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که به جای نگرانی، عنوان کاری را که می‌خواهید انجام دهید، در یک جدول بنویسید و به جای باور داشتن به تفکر همه یا هیچ، به خود بقبولانید که مجبور نیستید همه کارها را در این ایام انجام دهید. همین که در این تعطیلات، هر روز بخشی از درس‌های خود را مطالعه کرده یا چند تمرین را حل کنید، احساس بهتری خواهید داشت و دیگر به خود بدهکار نیستید.

پ- مهم ها را دریابید

نگاهی به آنچه قبلاً مطالعه کرده‌اید، بیندازید و ببینید که کدام یک از دروس را خوب مطالعه کرده و در کدام دروس ضعیف هستید، و اصلاً طبق بودجه بندی دروس، کدام درس‌ها یا مباحث مهم‌ترند و وضعیت شما در این درس‌ها چگونه است. وقتی به این سؤالات پاسخ دادید، می‌توانید برنامه خوبی را برای خود تنظیم کنید.

ت- برنامه‌ریزی کنید

اگر درباره زمان شروع کار خود تصمیم گرفته‌اید، بدانید که بلندترین گام را برای رسیدن به هدفتان برداشته‌اید. حتی پس از برنامه‌ریزی، امکان دارد با وجود آنکه تصمیم جدی گرفته‌اید، به برنامه خود پایبند نباشید و در اجرای آن کوتاهی کنید؛ در این صورت، لازم است فهرستی از عواملی را که ممکن است شما را از شروع کار باز دارد تهیه کنید و سپس به یافتن راه‌حل‌هایی برای برخورد با این مسایل بیندیشید. این روش به شما کمک می‌کند تا نگرش جامع‌تری نسبت به کاری که تصمیم به انجامش گرفته‌اید، داشته باشید و خواهید دید که بیشتر اوقات، یافتن یک راه حل مؤثر، راحت‌تر از آن است که تصور می‌کردید.

ث- توانتان را در نظر بگیرید

یکی از بزرگترین مشکلاتی که داوطلبان را بسیار زود از مطالعه خسته می‌کند، این است که برنامه درسی خود را بالاتر از توان و یادگیری خود در نظر می‌گیرند. این موضوع باعث می‌شود تا وقتی اولین مراحل مطالعه طبق برنامه انجام نشود، شما داوطلب عزیز دچار یاس و ناامیدی شده و دست از کار بکشید؛ به عنوان نمونه، برخی از داوطلبان، که بعضی از دروس را تا الان مطالعه نکرده اند، گمان می‌کنند که می‌توانند آن را در ایام عید به پایان برسانند، و وقتی در روزهای اول دچار مشکل می‌شوند و کند پیش می‌روند، زمین و زمان را مقصر دانسته و دست از مطالعه می کشند. به خودتان کمک کنید، با خودتان رو راست باشید و با در نظر گرفتن کاستی‌ها و نقاط قوت خود، یک برنامه ایده‌آل و خوب چیده و به آن پایبند باشید؛ در این صورت، اگر دچار یاس گردیدید، به خود نهیب بزنید که هنوز زمان زیادی را در دست دارید و با کمی تلاش و کوشش بیشتر، می‌توانید به برنامه‌تان عمل کرده و سپس مجدداً برنامه خود را مطالعه کرده و آن را معتدل‌تر کنید.

ج- در بهترین مکان مطالعه کنید

فضای خانه‌ها در دوران عید معمولاً، به دلیل دید و بازدید، شلوغ و نامناسب برای مطالعه است. ممکن است که حضور شما در منزل، مهمانان یا شما را ترغیب کند تا برای مدت کوتاهی هم که شده است، در دید و بازدید‌ها شرکت کنید. همین موضوع کافی است تا برای ساعت‌های متوالی، وقت و فکر شما درگیر شود. توصیه می‌کنیم که در دوران عید، مکان ساکتی را برای مطالعه انتخاب کنید. اگر امکان انجام چنین کاری برای شما وجود ندارد، بکوشید که خود را عادت دهید تا بر اساس ساعت مطالعاتی که از پیش تعیین می‌کنید، عمل نمایید؛ به این ترتیب که در اتاق خود بمانید و توجهی به رفت و آمدها نداشته باشید و در جواب مهمانی که به اتاق شما می‌آید، با متانت اشاره کنید که در حال درس خواندن هستید و زمان دیگری را به دیدن وی و صحبت با او اختصاص خواهید داد. یادتان باشد که گفتن یک نه» کوچک، بهتر از عذاب وجدان چند ساعته بیان کردن یک بله» دردسر ساز است!

چ- خوش بگذرانید

خوش‌گذرانی فقط این نیست که شما در تمام ایام عید، مشغول دید و بازدید و مسافرت و . باشید. می‌توانید سه روز کامل را در این پانزده الی بیست روز، برای خودتان تعطیل کنید و در آن سه روز، فقط به استراحت و تفریح در هوای دلچسب بهاری و مهمانی و تمدد اعصاب بپردازید. در این سه روز، به هیچ عنوان مطالعه نکنید، بازی فکری و بحث و جدل نداشته باشید و بیشتر به انجام فعالیت‌های فیزیکی و گفتن و خندیدن و ورزش و تحرک سبک و استفاده از هوای بهاری بپردازید. ممکن است که در دید و بازدیدهای عید، به فامیل و دوست و آشنایانی که پشت کنکوری هستند، برخورد کنید. مواظب باشید که برخورد با این افراد و صحبت‌های آنها، شما را تحت تاثیر خود قرار ندهد.

حتماً به نکات زیر برای داشتن یک عید کنکوری دقت کنید:

1- یادتان باشد که این دوره، فقط دو الی سه هفته است و نباید انتظار داشته باشید که تمام کارها و مطالعات عقب افتاده خود را بتوانید در این دوره انجام دهید.

 

2- برنامه خود را پس از تنظیم، به یک فرد آگاه نشان دهید و، در صورت وم، از نظرات می وی بهره بگیرید.

3- اگر در پایان یک هفته، متوجه شدید که بخش قابل ملاحظه‌ای از تصمیمات خود را اجرا نکرده‌اید، برنامه‌تان را بازبینی کرده و قسمت‌های کم اهمیت‌تر آن را حذف کنید.

4- هر قدر هم پایه درسی تان ضعیف باشد، هیچ درسی را به طور کامل حذف نکنید. در این گونه دروس می‌توانید مباحثی را بیابید که مطالعة آن مباحث برایتان ساده‌تر باشد.

5- اگر تا الان طبق  برنامه خود خوبی پیش رفته‌اید، سعی کنید که در این ایام، همه دروس را در برنامه خود داشته باشید.

6- به پشت کنکوری‌ها توصیه می‌شود که ایام نوروز را به جمع بندی دروس سال آخر اختصاص دهند. در این دوره می‌توان به رفع اشکلات مربوط به دروس سال آخر پرداخت و با جمع‌بندی دروس برای مرحله پایانی، که مرور همه سر فصل‌هاست، آماده شد.

7- برنامه درسی، گامی مؤثر در داشتن یک نوروز تحصیلی است. به صورت هفتگی و روزانه، برنامه خود را تنظیم کنید تا بتوانید از تمام ساعات بیکاری‌تان در ایام نوروز استفاده کنید. از هر برنامه چند نسخه تهیه کنید و آن را در نقاطی که بیشتر به آنها رفت و آمد دارید، بچسبانید. انجام این کار باعث می‌شود تا حواستان بیشتر به برنامه درسی باشد.

8- زمان برای بازی و سرگرمی و مسافرت، بسیار است. دوستان شما در حال سفر هستند، ولی شما با دوره کردن درس‌های گذشته، که اولین گام در آماده شدن برای بخش پایانی سال حضور در آزمون سراسری است، می‌توانید آنها را کاملاً از گردونه رقابت خارج کنید! 




 پس از  برگزاری آزمون سراسری، بارها از داوطلبان شنیده میشود که با وجود تلاش فراوان، من آن طور که باید و شاید، نتیجه مطلوبی  نگرفتم یا با توجه به ساعات مطالعه‌ام، میتوانستم خیلی بهتر از اینها عمل کنم و »

 یکی از مهم‌ترین دلایل این نتیجه نگرفتن، کاملاً واضح است. با توجه به طولانی بودن بازۀ مطالعه برای کنکور و اینکه حجم مباحث، بسیار زیاد است، احتمال فراموشی این مباحث بیشتر خواهد بود و اختصاص ندادن فرصت زمانی کافی برای مرور مطالب و بروز فراموشی، باعث می‌شود که توان پاسخگویی شما تا حد زیادی در سر جلسه آزمون سراسری کم شود؛ به همین دلیل، بهتر است که برای مطالعه دقیق‌تر، حتماً از روی یک برنامه اصولی و درست درس بخوانید. موفقیت در آزمون سراسری و کسب یک نتیجه مطلوب، نیازمند برنامه ریزی ویژه‌ای است که در هر مقطع از زمان باید با ویژگی‌های مطالعاتی و اهداف دوران مربوط باشد؛ در واقع، برخلاف تصور غلط بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری، برنامه‌ریزی و مطالعه برای کنکور، در هر مقطعی از زمان متفاوت بوده و باید براساس ویژگی‌های همان مقطع تنظیم شود. آنچه که در این برنامه‌ریزی اهمیت دارد، توجه به مراحل مرور یک مطلب مطالعه شده برای انتقال آن از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت است؛ البته در این بین، برخی از داوطلبان، بدون اجرای روش‌های جمع‌بندی‌، مطالعه خود را تا روزهای پایانی ادامه می‌دهند که این روش به هیچ وجه مورد توصیه نیست.

باز هم اشاره می‌کنیم که موضوع جمع‌بندی برای یک داوطلب کنکوری از اهمیت بالایی برخوردار است وروش‌های صحیح اجرای آن، همواره مورد پرسش این عزیزان بوده است. با توجه به اینکه عموم داوطلبان کنکور، با هر برنامه‌ریزی‌ای که داشته‌اند، باید در فصل بهار مبادرت به جمع‌بندی کنند، این مقاله را به این مبحث اختصاص داده‌ایم.

چگونه یک جمع‌بندی صحیح داشته باشیم؟

به طور کلی، چهار شیوه مطالعه و برنامه‌ریزی برای موفقیت در آزمون سراسری، به ذهن می‌رسد. شما داوطلبان گرامی در ابتدا باید درس‌های مربوط به کنکور را به دقت خوانده و خلاصه‌برداری کنید و در مرحله بعد، نوبت به جمع‌بندی مبحثی می‌رسد. بی‌تردید، مهم ترین دوران مطالعاتی در کنکور، دوره‌های جمع‌بندی مبحثی است. در این دوران شما باید به جمع‌بندی مبحثی به طور مشخص بپردازید و خیال خودتان را از آن مباحث راحت کنید. معمولاً داوطلبان کنکور، متناسب با ایام پایانی دوره، در فروردین، اردیبهشت و خرداد باید از این روش بهره ببرند. پس از جمع‌بندی مبحثی، نوبت به جمع‌بندی و مرور نهایی می‌رسد. این دوره، که آخرین فرصت شما برای آمادگی در کنکور است، شیوه مطالعه متفاوتی دارد که در زمان مناسب، توضیحات لازم در این زمینه به داوطلبان عزیز ارایه خواهد شد.

   همان طور که در بالا اشاره شد، یکی از مهم‌ترین دلایل عدم نتیجه‌گیری مناسب بسیاری از داوطلبان از تلاش خود در مرحلة آمادگی برایاآ کنکور، عدم اطلاع آنان از جمع‌بندی است. این دسته از داوطلبان، همان کسانی هستند که تا روزهای پایانی، بی‌وقفه و بدون توجه به شرایط زمانی و وضعیت خود، مطالب جدیدی خوانده و به این نکته نیز توجه ندارند که ممکن است بخش زیادی از این مطالب در جلسه برگزاری آزمون سراسری از یادشان برود؛ اما گروه دیگری از داوطلبان، از اهمیت جمع‌بندی در کنکور آگاهند، ولی شیوه نادرست و غیر اصولی را برای انجام این کار در پیش می‌گیرند. با توجه به اهمیت این دوره از آمادگی برای کنکور برای همه شما داوطلبان گرامی و سؤالات و ابهاماتی که ممکن است در خصوص جمع‌بندی و نحوه آن برایتان به وجود آید، در این نوشتار در پی آن هستیم که ببینیم برای جمع‌بندی دروس خوانده نشده چگونه برنامه‌ریزی کنیم.

      اولین نکته‌ای که باید به خاطر داشت، این است که در آغاز باید هدف جمع‌بندی روشن شود. هدف جمع‌بندی این است که انبوهِ اطلاعاتی که در دوران مطالعه در ذهن داوطلب قرار گرفته است، به نحو مناسبی سامان‌دهی شده و از این طریق، در هنگام برگزاری آزمون سراسری به راحتی قابل بازیابی باشد؛ بنابراین، در دوران جمع‌بندی، به دنبال یاد‌گیری مطالب جدید نباشید، بلکه سعی کنید آنچه را که تاکنون آموخته‌اید، به نحو مطلوبی در ذهن خود سامان‌دهی نمایید. اگر استثنایاً به دلیل کمبود وقت یا به دلایل دیگر، موفق به اتمام بخش مهم یا قابل توجهی از مطالب نشدید، بهتر است که باز هم به برنامه‌ریزی برای جمع‌بندی اولویت دهید و در کنار آن، در ساعاتی که به جمع‌بندی اختصاص ندارد، مطالب باقی‌مانده را مطالعه نمایید. توجه داشته باشید که یادگیری ۶۰ درصد مطالب با عمق ۹۰ یا ۱۰۰ درصد، بهتر از یادگیری ۱۰۰ درصد مطالب با عمق ۶۰ درصد است.

     نکته بعدی، روش جمع‌بندی است. در این باره ممکن است سؤالاتی برای داوطلب مطرح باشد؛ مثلاً آیا مطالعه‌ دوباره‌ منابع برای این منظور، مناسب است؟ آیا می‌توان صرفاً به مطالعه‌ خلاصه‌ مطالب و نکات اساسی پرداخت؟ استفاده از تست، تا چه میزان از ضرورت و اهمیت برخوردار است؟ در پاسخ به سؤالات مذکور باید گفت: داوطلبان در جمع‌بندی به دو گروه تقسیم می‌شوند: آنان که از روش درست و اصولی با یک برنامه خوب برای انجام این کار استفاده می‌کنند، و گروهی که از روش غلطی برای جمع‌بندی استفاده کرده و نتیجه خوبی نیز نمی‌گیرند. قبل از اشاره به جمع‌بندی صحیح، لازم است که به جمع‌بندی اشتباه اشاره کنیم:

     در این روش، داوطلب، تمامی درس­های خود را از روی مطالب خلاصه‌نویسی شده یا جزوه‌هایخود، طبق یک برنامه جامع مطالعه می­کند و تا روز برگزاری آزمون سراسری، این­کار را چندین بار انجام دهد؛ اماداوطلبانی که از این روش استفاده کرده‌اند، بر این باورند که اگر باز هم وقت داشتند، باز هم مرور می­کردند؛ چرا که هیچ‌گاه احساس نکرده‌اند که تسلط کافی روی مطالب داشته‌اند. در این روش، دو اشکال عمده وجود دارد: اول اینکه شما مطالب غیرضرور را نیز مطالعه خواهید کرد، و دوم اینکه هیچ گاه احساس تسلط بر مباحث نمی­کنید و درحقیقت، دوست دارید که دوباره آن مباحث را مرور کنید؛ بنابراین، شما، در مقایسه با وقتی که به مطالعه دروس و منابع آزمون سراسری اختصاص می‌دهید، نتیجه کافی نمی‌گیرید.

 با توجه به مطالبی که در بالا به آن اشاره شد، اگر می‌خواهید از دوره جمع بندی خود بهترین استفاده را ببرید، لازم است که مراحل زیر را برای انجام جمع‌بندی اصولی در  نظر داشته باشید و آنها را به کار برید:

۱- سؤالات آزمون‌های سراسری سال­های گذشته را تهیه کنید و در هر روز یکی از آنها را، در ساعت احتمالی برای برگزاری آزمون اصلی، پاسخ دهید. توجه داشته باشید که در این باره باید، تا آنجا که ممکن است، شرایط آزمون را برای خود شبیه‌سازی کنید؛ خصوصاً اینکه حین پاسخگویی به سؤالات، نباید به هیچ‌وجه وقفه یا استراحتی برای خود در نظر بگیرید و مانند کنکور، سؤالات را به طور یکجا، و نه به صورت درس به درس، پاسخ دهید.

۲- سپس هر آزمون را تصحیح کنید و پس از تصحیح هر آزمون، سؤالاتی را که اشتباه جواب داده یا پاسخ آنها را نداده‌اید، علامت زده و مشخص کنید که سؤالات مزبور از کدام مباحث مطرح شده است. بعد از آن به مباحث مزبور مراجعه نموده و ابتدا از طریق مطالعه‌ خلاصه‌ مطالب یا نکات، در صدد رفع اشکال برآیید و پس از آن، اگر مطالعه‌ خلاصه و نکات مؤثر واقع نشد، صرفاً برای مباحثی که با توجه به بودجه‌بندی سؤالات کنکور‌های گذشته از اهمیت زیادی برخوردارند، به منابع اصلی مراجعه نموده و مشکل خود را برطرف کنید.

۳- پس از ارزیابی هر آزمون، آزمون‌ سال بعد از آن را نیز به همین ترتیب تمرین کنید تا مجموعهآزمون‌ها به پایان برسد.

در این روش، شما زمان خود را به دوره‌های دو یا سه روزه تقسیم می‌کنید و در صبح روز اول آزمون می‌دهید؛ البته این آزمون باید یک کنکور جامع باشد که بهتر است کنکور سال‌های گذشته بوده و شرایط کنکور نیز به طور کامل برایتان شبیه‌سازی شود.

مزیت­های روش صحیح جمع‌بندی

این روش، مزیت­های بسیار زیادی دارد که به چندمورد آنها اشاره خواهیم کرد:

1- مرور همه مطالب:

در یک کنکور استاندارد، اغلب از تمامی مبحث­ها، دست کم یک سؤال وجود خواهد داشت، و اگر چنین هم نباشد، در پنج آزمون، به طور قطع شما از هر مبحث، دست کم به یک سؤال پاسخ خواهید داد. انجام این کار، سبب می­شود که اطلاعات شما در تمامی مبحث­های اختصاصی سنجیده شود.

2- رفع اشکال عمده و عدم اتلاف وقت:

در این روش، هر بار که آزمون می­دهید، بخشی از اشکال­های شما برطرف می­شود و هر بار، در مقایسه با دفعه گذشته، آمادگی شما بالاتر می­رود؛در ضمن، چون مطالبی را که می­دانید، درست پاسخ خواهید داد، دیگر وقتی برای مطالعه آنها سپری نخواهید کرد؛ بنابراین، وقتتان نیز تلف نمی­شود.

3- تمرین مهارت­های آزمون دادن:

برای موفقیت بیشتر در کنکور، حتماً به این نکته توجه داشته باشید که فقط داشتن اطلاعات برای پاسخگویی به سؤال، کافی نیست و باید با مهارت­­های آزمون دادن، آشنا بوده و آنها را به کار ببندید. این مهارت­ها، نیازمند تمرین هستند و تنها راه آموختن آنها، تجربه کردن است.

در دوران جمع‌بندی، تمرین تست‌های کنکور سال‌های گذشته، بسیار لازم به نظر می‌رسد. داوطلبان عزیز! این مساله را بسیار جدی بگیرید. بارها دیده شده است که اشخاصی با مطالعه‌ فراوان به سطح آگاهی مطلوبی رسیده، اما به دلیل عدم تمرین تست، نتیجه‌ای دور از انتظار کسب کرده‌اند.مزیت استفاده از آزمون‌های سال‌های گذشته، این است که اولاً با نحوه طرح سؤال از مباحث مختلف در کنکور آشنا می‌شوید، و دوم اینکه سؤالات کنکور از جامعیت برخوردار بوده و با تمرین هر دوره از آنها، گویی تمامی مطالب را یک مرتبه مرور نموده‌اید. سوم اینکه با تمرین کردن و تست زدن، مطالبی را که به خوبی فرا گرفته‌اید، در ذهنتان تثبیت کرده و با نقاط ضعف خود آشنا خواهید شد، و بالاخره، این سؤالات، به عنوان سؤالات استاندارد و مشابه سؤالات کنکور، باعث می‌شود تا مهارت‌های آزمون دادن شما نیز به خوبی تقویت شود.

برای نتیجه‌گیری بهتر از دوران جمع‌بندی، به نکات زیر نیز دقت کنید:

الف- در این دوره، مطالعه‌ دوباره‌ منابع یا مطالب جدید به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ زیرا از طرفی مهلت کمی تا زمان برگزاری کنکور باقی‌مانده و عملاً با این روش، حجم قابل توجهی از مطالب از قلم می‌افتد، و از سوی دیگر، این امر هیچ اثری در نظم‌بخشی به مطالبِ مطالعه‌شده داوطلب نداشته و باعث سردرگمی وی می‌شود.

ب- سعی کنید که حداقل در این دوره، در طول روز 11 ساعت، و در نهایت 13 ساعت، درس بخوانید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، علتش این است که وقت خود را تلف می­کنید، نه اینکه وقت ندارید؛ پس بایدبرای خودتان برنامه زمانی دقیقی از قبل معین کنید و خود را مقید کنید تا آن را مو به مو انجام دهید.

پ- اگر تا به حال، مبحثی از درس­های اختصاصی را هرگز نخوانده‌اید، بهتر است که آن را با م با افراد مطلع، رها کنید، اما اگر آن مطلب، یک درس عمومی است، می­توانید آن را بخوانید، ولی سعی نکنید که تسلط شما بر آن خیلی زیاد شود؛ چون انجام این کار، به زمان زیادی احتیاج دارد که شما فرصت انجام آن را ندارید، و سعی کنید که با خواندن مطالب اصلی، درصد پاسخگویی صحیح خود را در آن درس در آزمون سراسری افزایش دهید.

 ت- به بودجه‌بندی سؤال­های کنکور توجه کنید و اگر به مبحثی که سؤال بیشتری از آن مطرح می­شود، تسلّط کمی دارید، بر آن مبحث مسلط شوید و تا حد امکان، مشکل خود را برطرف کنید.

ث- اگر شما داوطلب خوبی هستید و نتیجه خوبی را در آزمون­ها کسب کرده‌اید، می­توانید هر دو روز یک­بار آزمون بدهید، و در حقیقت، یک روز و نیم را برای رفع اشکال بگذارید، ولی اگر نتیجه‌هایتان رضایت بخش نیست، این کار را سه روز یک بار انجام دهید و دو روز و نیم را برای اشکال­ها وقت بگذارید. در این وقت­ها، شما باید در هر درس، یک تصمیم مهم بگیرید و آن تصمیم را عملی کنید؛ برای نمونه، با خود بگویید که در درس فیزیک، تست‌های مبحث نور را تا فاصله آزمون بعد، رفع اشکال خواهم کرد.

ج- اگر در هر آزمون، فکر کنید که این آزمون، کنکور واقعی شماست، در این صورت، در هر آزمون، اشکال عمده خود را برطرف خواهید کرد و به این ترتیب، هر آزمون در مقایسه با آزمون قبلی‌تان بهتر خواهد شد.

چ- ساعت خواب خود را در دوران جمع‌بندی، اصلاح کنید. تحقیق­ها نشان داده است که دست کم 7 ساعت خواب در شبانه روز، برای ذهنی آماده، لازم است؛ بنابراین، سعی کنید که در طول این مدت، به صورت تدریجی، به گونه‌ای خواب خود را تنظیم کنید که در درجه اول دست کم 7 ساعت در شبانه روز بخوابید و در درجه دوم، ساعت خواب و بیداری شما منظم باشد؛ یعنی برای نمونه، هر روز بین ساعت 23 تا 24 (11 تا 12 شب) بخوابید و بین ساعت 6 تا7 صبح بیدار شوید. اگر عادت به خواب بعد از ظهر دارید، آن را به گونه‌ای تنظیم کنید که مدت زیادی نباشد و فقط مغزتان برای مطالعه بعد از ظهر استراحت کند؛ زیرا بعد از این زمان، خواب شما وارد مرحله عمیق شده و فرآیند بیداری‌تان، دشوار خواهد شد. 

 




اکنون که ماه‌ها، هفته‌ها و روزها برای کنکوری‌های عزیز، یکی پس از دیگری سپری شده‌اند و تقریباً دو ماه و نیم تا برگزاری آزمون سراسری باقی مانده است و روز برگزاری این آزمون، به سرعت فرا می‌رسد. حتماً احساس خاصی، توام با هیجان و بیم و امید، بسیاری از شما دوستان داوطلب را در برگرفته است. به این نکته توجه داشته باشید که در هر شرایط درسی که هستید، تنها چیزی که در حال حاضر باید به آن فکر کنید موفقیت است؛ فقط موفقیت و بس. مطمئن باشید که دو ماه و نیم، به اندازه خود، فرصت زیادی برای جبران مشکلات و کاستی‌های درسی است و شما می‌توانید در این مدت، با کمی تلاش و همت بیشتر و یک برنامه‌ریزی منسجم و منظم، همه چیز را تغییر دهید؛ البته روی سخن ما با کسانی است که تا الان، تلاش چندانی برای موفقیت در آزمون سراسری نکرده و برنامه منظمی نداشته‌اند. ضمناً در میان داوطلبانی که کاملاً آماده‌اند نیز کسانی وجود دارند که هیجان خاصی داشته و مدام از خود می‌پرسند: آیا موفق می‌شوم؟ آیا می‌توانم به همه اهداف و آرزوهای خود برسم؟ آیا در سال تحصیلی جدید، در دانشگاه و رشته‌ای که تمایل دارم، مشغول به تحصیل می‌شوم؟ و همین نگرانی‌ها در چنین شرایطی باعث می‌شود که داوطلب نتواند به طور کامل از وقت و انرژی خود به طور کامل و خوب استفاده کند و بخشی از ذهن او درگیر مسایل آزار دهنده‌ای از این دست می‌شود.

    در مقالات قبلی، در ارتباط با نحوه برنامه‌ریزی و درس خواندن برای داوطلبان مختلف، که در شرایط گوناگون درسی هستند، مطالبی را نوشتیم. در این مقاله، توجه همه شما داوطلبان عزیز را به نکاتی مهم راجع به استفاده از فرصت‌های باقی‌مانده جلب می‌کنیم تا با توجه به این نکات و اجرای آنها به موفقیت برسید. بخشی از مهم‌ترین نکات یاد شده، در ذیل آورده می‌شود:

الف- خدا را فراموش نکنید

توجه به خدا و کمک گرفتن از او در همه کارها، علاوه بر اینکه به ما آرامش می‌دهد، باعث ایجاد قوت و نیروی بیشتر ما در کارها می‌شود. ایمان داشته باشید که خدا در هر کار مثبتی که شما انجام می‌دهید، همراه و یاور شماست و به شما کمک خواهد کرد. حضور موفق در کنکور نیز یکی از این کارهاست. در کنار تلاش شما، خداوند خودش کارها را درست می‌کند؛ پس با توکل به او درس بخوانید و ایمان داشته باشید که همه چیز به بهترین شکل انجام می‌شود. اعتقاد به خداوند، به انسان سلامت جسم و روان می‌بخشد؛ زیرا دیگر دلیل بروز هیچ‌گونه نگرانی نیست و با ذکر گفتن و دعا کردن، می‌توانید به راحتی بر ترس و اضطراب خود غلبه کنید.

ب- تفکر مثبت داشته باشید

یکی از مهم‌ترین اصولی که در سراسر زندگی و در همه کارهایی که شما عزیزان انجام می‌دهید، باید حتماً به آن توجه داشته باشید، این است که تفکر مثبت داشته باشید و از بروز تصویرها و تفکرات منفی در ذهن خودتان جلوگیری کنید. تصویرهای منفی موجود در ذهن، بر اراده‌های مثبت غلبه می‌کند و در نهایت شما را به پذیرش نتیجه‌های منفی می‌کشاند. پاک کردن ذهن از افکار و اندیشه‌های منفی، از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین مسؤولیت‌ها در فرآیند کنکور است. همیشه و در همه مراحل، به خاطر داشته باشید که شما عضوی از این جهان بی‌کران هستید و باید به عنوان یک عضو، از دنیا و زندگی‌تان چیزهای گوناگونی بخواهید و سپس با انرژی سرشار و یقین به عملی شدن آن، نیت کرده و اهدافتان را در آغاز در مغز خود و سپس روی کاغذ پیاده کنید و هر روز آن هدف‌ها را تصور کرده و به عنوان دوست خود، در کنار خودتان احساس کنید.

 آیا واقعا می‌توانم با شرایطی که در حال حاضر دارم و مطالعه چندانی نداشته‌ام در کنکور موفق شوم یا رتبه خوبی به دست بیاورم؟» این سؤالی است که برخی از داوطلبان کنکور با ناامیدی از دیگران می‌پرسند و جوابی که می‌شنوند تاثیر عمیقی بر ذهن آنها می‌گذارد؛ چون باعث می‌شود که اعتماد به نفس و تفکرات مثبتشان تحت تاثیر قرار گیرد و آنها را در شرایطی قرار می‌دهد که بیشتر تلاش کنند یا دست از تلاش بردارند و با خود بگویند که اگر نمی‌توانم، پس سال آینده کنکور خواهم داد.» من شرایط شما را نمی‌دانم و از توان علمی شما نیز بی‌خبرم، اما داوطلبانی را می‌شناسم که فقط در دو ماه آخر به صورت جدی مطالعه کرده و در انتهای کار، با بالاترین تراز در آزمون سراسری پذیرفته شده‌اند. اگر واقعاً مثبت اندیش باشید و با یک همت عالی، قدم در راه بگذارید، هر کسی که باشید و در هر کجای ایران که زندگی کنید، می‌توانید رتبه برتر کنکور شوید؛ پس در این روزهای باقی مانده تا برگزاری آزمون سراسری، ابتدا باید تلاشتان را بیشتر کنید و دوم اینکه اولویت خودتان را تشخیص دهید و بدانید که در این فرصت باقی مانده، اگر تنها بعضی از قسمت‌های دروس مختلف را که مهم‌ترند، مطالعه کنید، همین مطالعه می‌تواند شما را به موفقیت در این آزمون، نزدیک‌تر کند.

 البته حتماً به خاطر داشته باشید که کامل خواندن دروس و صد در صد زدن تست‌های مربوط به هر درس، خواسته همه شما داوطلبان عزیز کنکوری است، اما کمال‌گرایی مطلق، خود می‌تواند باعث بروز احساس منفی و مخرب در ذهنتان شود. این موضوع با مثبت اندیشی تفاوت می‌کند. ضمناً به این نکته توجه داشته باشید که در بیشتر مواقع، صد در صد تست زدن صحیح همه دروس و حتی یک درس، امکان پذیر نیست؛  بنابراین، در مورد نتایجی که از خودتان توقع دارید، واقع بین باشید، و اگر در آزمون سراسری به این مشکل برخوردید، خودتان را نبازید و مطمین باشید که بقیه داوطلبان نیز گرفتار چنین مشکلی می‌شوند.

پ- آرامش خود را حفظ کنید

هر چقدر که برای کنکور زحمت کشیده و مطالعه کنید، اما آرامش نداشته باشید، هیچ فایده‌ای ندارد؛ زیرا ذهن شما، نه تنها به درس و آنچه می‌خوانید، توجهی نمی‌کند، بلکه با استرس و نگرانی، که شما برای خود ایجاد کرده‌اید، درگیر خواهد شد. ذهن در چنین شرایطی، پیوسته می‌کوشد تا با سردرگمی و پریشانی، به دنبال جواب سؤال‌های پر تنش شما باشد، و به این ترتیب از آنچه که مطالعه می‌کنید، مطالب بسیار کمی را به خاطر می‌سپارد. راه‌های مختلفی برای کسب آرامش وجود دارد، و همان‌گونه که در بالا نیز اشاره کردیم، مهم‌ترین آنها توکل به خدا و درخواست کمک و یاری از ذات متعال اوست.

      یکی از کارهای دیگری که در این روزها می‌توانید انجام دهید، این است که ساعتی را در طول روز، به ورزش کردن اختصاص دهید؛ چرا که ورزش، تاثیر بسیار زیادی در کسب آرامش شما خواهد داشت و باعث می‌شود تا با حواس جمع به مطالعه خود ادامه دهید. احتمالاً عده‌ای از شما عزیزان با خود خواهید گفت که فعلاً برای ورزش کردن وقتی ندارم و برنامه‌ام نیز به اندازه کافی پر است؛ اگر این‌گونه هم باشد، اصلاً اشکالی ندارد و می‌توانید با تمرینات بسیار کوچکی، که وقت بسیار کمی را از شما می‌گیرد، باز هم به آرامش برسید. یکی از بهترین روش‌ها برای رسیدن به آرامش سریع، کشیدن نفس‌های عمیق است. روان‌شناسان معتقدند کسانی که تنفس عمیق دارند، از طول عمر بیشتر و از هیجان‌های عصبی کمتری برخوردارند.

تکنیک تنفس عمیق شامل سه مرحله است: 1- دمِ عمیق که باید آهسته و آرام باشد و به صورت شکمی انجام شود؛ به صورتی که قسمت‌های تحتانی، قفسه سینه و حبابچه‌ها پر از هوا شود. تنفس عمیق و شکمی، دیافراگم را حرکت می‌دهد و این حرکت در حفره شکمی یک خلا ایجاد می‌کند که شتاب لنف را پانزده برابر می‌کند؛ در نتیجه، متابولیسم سلولی شما بهتر انجام می‌شود و شما شادابی، سر زندگی و انرژی فراوانی را در وجود خودتان احساس می‌کنید. 2- نگهداری نفس که خیلی مهم است. وقتی شما هوا را در ریه‌های خود نگه می‌دارید، به کیسه‌های هوایی خود فرصت می‌دهید که تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن را به طور کامل انجام دهند. در تنفس‌های تند و سطحی، این تبادل خوب صورت نمی‌گیرد؛ چون شما به ریه‌های خود فرصت کافی برای انجام این کار نمی‌دهید. 3- بازده عمیق که باید آهسته و آرام و از طریق بینی، هوا را خارج کنید؛اما در آخرین لحظات، دهان را باز کنید و هوای باقی مانده را با فشار و صدا بیرون دهید. این هوای باقی مانده، یکی از مهم‌ترین علل خستگی و استرس است. بازده عمیق را تجربه کرده و ریه های خود را از آخرین هوای مسموم نیز خالی کنید.

ت- همراهی والدینتان را از دست ندهید

علاوه بر داوطلبان، افراد دیگری هم هستند که پا به پای کنکوری‌ها، کنکور را به گونه‌ای دیگر تجربه می‌کنند و به اندازه خود داوطلبان نیز، درگیر کنکور و نگرانی‌های آن هستند. همراهی والدین با شما داوطلبان عزیز می‌تواند تاثیر بسیار مثبتی بر موفقیتتان داشته باشد؛ البته باید اشاره کنیم که این موضوع، یک ارتباط دو سویه است و هم والدین و هم داوطلبان، هر دو باید مراقب این رابطه باشند. به طور طبیعی، همه والدین آرزو دارند که فرزندان کنکوری آنها در رشته و دانشگاهی بسیار عالی درس بخوانند و موفقیت‌های بی‌نظیری را کسب نمایند؛ اما والدین باید توجه داشته باشند که این توقع آنها، اولاً متناسب با شرایط و توانمندی‌های فرزندشان باشد، و دوم اینکه باعث وارد آمدن فشار و استرس بر داوطلب و افزایش نگرانی‌های وی نشود؛ از طرف دیگر، دخالت‌های بی‌جا و دور از اصول آنها ممکن است داوطلبان را آشفته و سردرگم کرده و بازده و توان مطالعاتی آنها را کم کند.

 والدین باید در چنین شرایطی، کوچکترین موفقیتها و زحمتهای فرزندانشان را تحسین کرده و به حساسیت‌های روحی داوطلبان در ماههای آخر باقی مانده تا زمان برگزاری کنکور توجه نمایند و بدون اطلاعات و یا صرفاً بر اساس برخی از شنیدهها قضاوت نکنند. در ماه‌‌های پایانی مانده به تا زمان برگزاری آزمون سراسری، داوطلبان، بیشتر وقتشان را منزل و در کنار خانواده میگذرانند؛ به همین دلیل، تاثیر سهم خانواده در موفقیت داوطلب در این مدت، دوچندان میشود. ایجاد فضایی امن و به دور از استرس، اضطراب و مقایسه با دیگران، می‌تواند انرژی داوطلبان را در این ایام دوچندان کند. مطرح کردن نقاط ضعفی که برای والدین و فرزندشان کاملاً روشن است، فقط انرژی منفی ایجاد میکند. والدین می‌توانند با انجام هر کاری، به فرزندشان نشان دهند که موفقیت او برایشان بسیار مهم است و او را باور دارند. احساس والدین با تمام کلمات و رفتارشان به فرزند منتقل میشود و فضای پراسترس و اضطراب کنکور، داوطلب را تا حد زیادی حساس می‌کند؛ پس اعضای خانواده باید مراقب این حساسیت داوطلب کنکوری خود و رفتارهایشان در مقابل او باشند.

به عنوان یک داوطلب، که در ماه‌های پایانی فرصت آمادگی برای کنکور به سر می‌برید، لازم است به نکات زیر توجه بیشتری داشته باشید:

1-    آرامش خود را بیشتر از گذشته حفظ کنید و با توکل به خدا و با نیروی بیشتر، قدم در ادامه راه بگذارید؛

2-    حتماً با برنامه‌ریزی جلو رفته و از کتابی به کتابی دیگر نپرید؛

3-    دروس مهم برای کنکور گروه آزمایشی خودتان را، که در آن گروه شرکت کرده‌اید، یعنی دروس با ضرایب بالا را، با اختصاص وقت بیشتری مطالعه کنید؛

4-   خلاصه‌های خود را بسیار مرور کنید و سعی کنید با کمی تحقیق ببینید که از کدام مبحث‌ها، سؤالات بیشتری می‌آید تا برای درس‌هایی که مطالعة آنها را تمام نکرده‌اید، حتماً آن مباحث را مطالعه کنید؛

5-    تست زدن را فراموش نکنید تا مطالب در ذهنتان بیشتر جا بیفتد؛

6-     روزانه به مدت سه ساعت، مطالعه دروس عمومی را در برنامه خود بگنجانید. 

 


هر چه به زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک­تر می‌شویم، برنامه­ای که شما عزیزان باید برای آمادگی در این آزمون داشته باشید ظریف­تر می­شود. در این برنامه، اردیبهشت برای شما داوطلبان گرامی، چه دانش‌آموز باشید و چه داوطلب پشت کنکوری، از اهمیت خاص و ویژه­ای برخوردار است.
برای آن دسته از دانش‌آموزانی هم که در زمان آمادگی برای آزمون سراسری برنامه خوبی نداشته‌اند و تا الان از نتیجه خود راضی نیستند این ایام و زمان برگزاری امتحانات پایان ترم می‌تواند یک فرصت باشد؛ زیرا شما و دیگر دانش‌آموزان، پس از امتحانات، بیشتر از دو ماه فرصت دارید تا برای کنکور آماده شوید. حتماً با تعجب می‌گویید: دو ماه؟! حتماً اشتباه شده است؛ زیرا کنکور اواسط تیر برگزار می‌شود و ما، پس از اردیبهشت، فقط قدری بیشتر از یک ماه فرصت داریم». این موضوع از نظر زمانی درست است، اما به خاطر داشته باشید که شما در ماه بعد دیگر به مدرسه نمی‌روید و وقت بیشتری، در مقایسه با زمانی که برای مدرسه از دست می‌دادید، در اختیار دارید؛ پس برای دانش‌آموزان کنکوری، این یک ماه و اندی، می‌تواند برابر دو ماه کارایی داشته باشد.
     نتایج و تجربههای زیادی از داوطلبان سالهای قبل، نشان داده است که تغییرات بسیاری میتواند در این مدت رخ دهد و علت آن هم، امکان توقف بسیاری از داوطلبان است که به دلایل مختلف، درس خواندن را کنار میگذارند و به دیگران این فرصت را میدهند تا از آنان سبقت بگیرند. جالب است که تعداد اینگونه داوطلبان، اصلاً کم نیست؛ یعنی اگر شما به تلاش خود مانند قبل ادامه دهید، به طور قطع از آنان سبقت خواهید گرفت، و این از ویژگیهای لحظات پایانی هر مسابقه است؛ فقط کافی است مانند دوندهای که در لحظات پایانی مسابقه، تمام توان و تلاش خود را به کار میگیرد، شما هم در این مدت با تمام توان و انرژی حرکت کنید؛ بدین ترتیب، خواهید دید که نتایج درخشانی در انتظار شماست. تصور کنید که در یک مسابقه 100 کیلومتری در حال دویدن هستید؛ حالا به کیلومتر 80 رسیدهاید و حدود 20 کیلومتر، هنوز باقی مانده است؛ حتی اگر در آن زمان، شما بین نفرات میانی هم قرار داشته باشید، باز هم به دلیل آنکه زمان زیادی در اختیار شماست، میتوانید به موفقیت دست یابید؛ پس زمان کلی برای رسیدن به آنچه میخواهید، وجود دارد؛ فقط کافی است بدانید که 20 درصد مسیر هنوز باقی مانده است.
    با توجه به اینکه در این مقاله بیشتر سعی داریم درباره دانش‌آموزان کنکوری و برنامه آنان صحبت کنیم، لازم است اشاره ای کوتاه به این موضوع داشته باشیم که داوطلبان پشت کنکوری می‌توانند، طبق برنامه‌ای که از قبل داشته‌اند، اردیبهشت و خرداد را به مرور کلی و تست‌زنی بپردازند؛ در واقع آنان در ماه‌های باقی مانده با مسایل دانش‌آموزان کنکوری مواجه نیستند و می‌توانند بدون دغدغه امتحانات پایان ترم، فقط در راستای برنامه کنکور مطالعه کنند. مشکلی که ممکن است در هنگام امتحانات برای دانش‌آموزان کنکوری پیش بیاید این است که مطالعه برای کنکور، با مطالعه برای امتحانات تشریحی فرق می‌کند و این دوگانگی در خواندن دروس، ممکن است که به نظر برخی از دانش‌آموزان عزیز باعث اتلاف وقت آنان شود. گرچه تفاوت‌هایی بین مطالعه تستی و تشریحی وجود دارد و حتی ممکن است که شما عزیزان هنگام مطالعه تشریحی، احساس کنید که بسیاری از مطالب برایتان ناآشناست، اما نگران نباشید؛ زیرا همین مطالعه مجدد، باعث یادآوری بسیاری از مطالب خواهد شد؛ به علاوه، اگر میخواهید واقعاً از میزان مطالب موجود در ذهنتان مطمین شوید، کافی است تعدادی تست بزنید؛ آنوقت خواهید دید که با دیدن گزینهها و . بسیاری از مطالب در ذهنتان تداعی میشود.
     اگر شما جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که خلاصه‌های خوب و کاملی از دروستان دارید، می‌توانید از این خلاصه‌ها برای امتحانات دروس مورد نظر خود استفاده کنید؛ با انجام این کار، با یک تیر، دو نشان می‌زنید؛ هم برای امتحانات آماده می‌شوید و هم مطالب کنکور خود را مرور می‌کنید. نکته‌ای که به صورت بسیار محرمانه و در گوشی باید اشاره کنیم، این است که اگر وقت شما برای مطالعه کامل امتحاناتتان کافی نیست، کنکور را در اولویت قرار دهید؛ زیرا اگر به طور ناخواسته و اتفاقی، در یک یا چند ماده درسی، نمره آزمونتان کمتر از نمره قبولی شد، ماه شهریور برای جبران امتحانات وجود دارد، اما برای کنکور (که سالی یک بار برگزار می‌شود) دیگر زمانی برای جبران نیست!
در آمادگی برای امتحانات پایان سال و نیز آزمون سراسری، حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:
 1- مجموعهای از پرسشهای امتحانات سالهای قبل را تهیه کنید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا در وقت کمتری، مطالب مهم را در یک درس جمع آوری و مطالعه کنید.
2- دقت داشته باشید که در حین درس خواندن برای امتحان نیز میتوانید فعالیتهایی نظیر خلاصه‌نویسی درس موردنظر را ادامه دهید. هنگام مطالعه، انجام این فعالیتها را قطع نکنید. انجام این فعالیتها به شادابسازی مطالعه شما نیز کمک میکنند؛ به علاوه، باعث می‌شود تا اگر برخی از مطالب یک درس جا مانده باشد، شما آن را به خلاصه‌های خود، که بلافاصله پس از امتحانات باید برای آخرین بار مرور کنید، اضافه نمایید.
3-  هنگام برنامهریزی برای امتحانات، به مباحثی که اخیراً تدریس شده است، بیشتر اهمیت داده و در مقایسه با سایر مباحث، مطالعه آنها را در اولویت قرار دهید؛ چرا که این مطالب، کمتر دوره شده و مورد آزمون و امتحان قرار گرفتهاند و ممکن است که تسلط شما بر آنها کامل و کافی نباشد؛ به همین دلیل و برای اینکه مطالعه چنین مباحثی در روزهای امتحان، باعث اضطراب و نگرانی نشود، بهتر است که در اولویت مطالعه و تمرین و تکرار قرار گیرند.
4- از قبل هیچ تصوّری نسبت به این دوره از امتحانات‌ در ذهن خود تعریف نکنید. تصورات قبلی که برای خودتان میسازید، باعث خواهند شد که تمرکز واقعی شما از بین رفته و پیشداوری شما حوزه فعالیتتان را محدود کند.
5- قدر روزهای فاصله افتاده بین امتحانات را بدانید و از لحظه لحظههای آن استفاده کنید. یک استراحت کوتاه (یکی دو ساعته) پس از هر آزمون، کافی است تا از فضای آزمون قبلی خارج شوید و کار آمادهسازی برای آزمون بعدی را آغاز کنید، و یا اینکه اگر تخمین می‌زنید که وقت بیشتری داشته باشید، بیش از اینکه آن را صرف امتحان بعدی نمایید، به انجام کارهایی اختصاص دهید که باعث آمادگی بیشتر شما در کنکور می‌شود؛ مثلاً می‌توانید تست‌های همان درس را زده و با حل و مطالعه آنها هم خود را محک زده و هم اینکه برای امتحان، بیشتر آماده شوید.
6- با برنامهای منظم و دقیق پیش بروید تا امکان مطالعه بهتر برای امتحانات و کنکور فراهم شود. بدون برنامه، کم کم استرس و به همریختگی شما بیشتر میشود و برخی از دروس باعث نگرانی‌تان خواهند شد.
شما عزیزان برای نتیجه گیری بهتر در امتحانات و نیز کنکوری که پیشِ رو خواهید داشت، علاوه بر مطالبی که در بالا ذکر شد، بهتر است به این نکات هم توجه داشته باشید:
1– بهترین الگو برای تمرینهای تشریحی، پرسشهای امتحانات نهایی سالهای گذشته است. این پرسشها به شما کمک خواهند کرد تا آشنایی بهتر و بیشتری با ذهن طراحان و تنظیمکنندگان امتحانات نهایی پیدا کنید.
2- به سؤالات و امتحانات سالهای گذشته توجه کافی داشته باشید؛ چرا که سؤالات امسال نمیتواند تفاوت فاحشی با چند سال گذشته داشته باشد. مطالب کتابها محدود و مشخص است و شما با حل چند دوره امتحان نهایی برای هر درس، میتوانید به مفاهیم اصلی و کلیدی آنها مسلط شوید و اعتماد بهنفس پیدا کنید. مطالعه کلید سؤالات، که مصحح بر اساس آن به پاسخ داوطلبان نمره میدهد، میتواند نوشتار و پاسخگویی شما را بهتر و هدفمندتر کند؛ پس تمام پاسخها را به دقت مطالعه کنید.
3- در ابتدا باید سعی کنید که در کنار تمام جزوات پرحجم و مفید خود، به متن کتاب درسی، تمرینات و مثال‌های کتاب توجه کنید؛ حتی در عین سادگی، آنها را دوباره حل کنید و سپس به سراغ جزوات خود و تمرینات اضافه بروید. در پایان حتماً مطمین شوید که در کتاب درسی، مطلب، مبحث یا تمرین و مثالی از قلم نیفتاده باشد. فراموش نکنید که در امتحانات نهایی، شیوه تصحیح و کلید سؤالات، در نمره شما بسیار تاثیر میگذارد و ملاک تصحیحکنندگان و طراحان، متن و نوشتار کتاب است.
4- ساعت مطالعه خود را در اردیبهشت افزایش دهید تا بتوانید، علاوه بر انجام کارهای دبیران و مطالعه درس‌های جدید، به رفع ضعفها و دوره مطالب نیز بپردازید؛ اما لازم است که در انتهای هر هفته، استراحتی را نیز برای خود در نظر بگیرید تا در خرداد ماه، با همین انرژی و توان، مطالعه و تمرین و تکرار را ادامه دهید.
5- به خود آرامش بدهید و سعی کنید که منطقی باشید. حتی اگر فکر میکردید که در نخستین امتحان، نمره عالی کسب خواهید کرد، و پس از برگزاری امتحان، پیشبینی شما عملی نشد، خودتان را تحت فشار روانی قرار ندهید؛ زیرا این موضوع، باعث کاهش توان و انرژی شما خواهد شد و ممکن است که به خوبی از عهده امتحانات بعدی نیز برنیایید.
5 - فرصت مناسبی را به انجام تمرینهای اضافه اختصاص بدهید؛ البته یادتان باشد که این تمرینها حتماً تشریحی باشند؛ چون تمرینهای تشریحی، شما را برای روبرو شدن با آزمونهای پایان سال، بیشتر آماده میکند.
6- برخی از دانشآموزان سال یازدهم در طول سال تحصیلی برای تقویت بیشتر خود، از منابع تستی استفاده می‌کنند. اگرچه انجام این کار در جای خود مناسب است، ولی از حالا تا شروع دوره سال آخر، تست را کنار بگذارید. در حال حاضر، پرداختن به تست، تمرکز کاری شما را از بین خواهد برد. 
7- همیشه ذخیرهسازی باعث تقویت و استفاده بهینه از فرصتهاست. یکی از این ذخیرهها، خلاصهنویسیهایی است که هم در دوره امتحانات نهایی و هم در سال آینده موجب استفاده بهینه از وقت خواهند شد. با استفاده از فرصتهای خالی موجود در برنامهتان (مثل اوقات آزاد روزهای پنجشنبه و جمعه) خلاصهنویسیهای خود را کامل کنید، و اگر تاکنون خلاصهنویسی نکردهاید، تلاش کنید تا لااقل دروس تحلیلی و تمرینی خود را خلاصه‌نویسی کنید.
8- زحمات امروز شما، مقدمه بهرهبرداری از آنها در آینده است. اطمینان داشته باشید که تمام این تلاشها در آغاز سال آخر، یعنی درست بلافاصله پس از دوران امتحانات، مورد استفاده شما قرار میگیرند و آن زمان از این تلاشتان خرسند خواهید بود؛ پس زود خسته نشوید و همت بیشتری در مطالعه دروستان نشان دهید و مطمین باشید که موفق خواهید شد.

چرا مدام چرت می‌زنم؟ چرا نمی‌توانم یک ساعت هم روی یک درس تمرکز کنم و سریع خوابم می‌گیرد؟ چرا شب‌ها زود خوابم می‌گیرد و صبح‌ها به زور از خواب بیدار می‌شوم؟ چرا مدام احساس کسالت و بی‌حوصلگی می‌کنم؟
هر چه به زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک‌تر می‌شویم، بیشتر شاهد این‌گونه گلایه‌ها از سوی داوطلبان هستیم؛ داوطلبانی که می‌گویند مدت زمان خوابشان بیشتر از گذشته شده است و غیر از کلاس درس، که به زور چشم‌هایشان را باز نگه می‌دارند، مابقی ساعات روز را یا خواب آلوده هستند و یا در خواب سیر می‌کنند و در واقع اصلاً دلشان نمی‌خواهد که از رختخواب بیرون بیایند و حال و حوصلۀ انجام هیچ کاری را نیز ندارند.
باید گفت که عامل  خواب آلودگی، می‌تواند مسایل مختلف فیزیولوژی مثل: کمبود ویتامین گروه ب یا د، عفونت، آلرژی، کم خونی، به هم ریختگی هورمونی، کم آبی بدن و  فشار خون پایین باشد. در کل، هر نوع بیماری حاد و مزمن سیستمیک مانند: مشکلات تیروییدی، کلیوی، رماتیسم، دیابت، خونی و سایر اختلالات عضوی، که یک یا چند عضو بدن را درگیر کند، خستگی مزمن را به همراه دارد؛ به همین دلیل،  ما  به دوستانی که چنین مشکلی دارند، پیشنهاد می‌کنیم که در مرحلۀ اول به پزشک مراجعه کنند تا از سلامت جسمانی خود مطلع گردند؛ اما اگر با وجود سلامت جسمانی، باز هم احساس خواب آلودگی مفرط دارند، این احساس می‌تواند به دلیل شرایط روحی و روانی‌شان باشد. در اینجا دلایلی چند را که می‌تواند عامل این حس خواب آلودگی باشد، بررسی می‌کنیم:
نداشتن هدفی ارزشمند  
بدون داشتن هدفی که بتوان روی آن تمرکز کرد، ذهن انسان دایماً در حال تاخت و تاز است و این امر باعث می‌شود تا کاملاً از لحاظ روحی خسته و کسل گردد. هیجان و شور و اشتیاق، باتری روح انسان را شارژ می‌کند و بدون داشتن هدف، انرژی انسان به بیهودگی صرف می‌شود. به همین دلیل است که  وقتی روی برنامه‌ای کار می‌کنید که به آن علاقه دارید، می‌توانید کمتر بخوابید و زحمت بیشتری برای آن بکشید. افکار ما، انرژی هستند و اگر انرژی‌تان بازسازی نشود، احساس کسالت و بی‌حالی می‌کنید؛ در واقع، عدم تمرکز روی یک هدف ارزشمند، باعث می‌شود که افکار منفی، آزادانه در ذهنتان پرسه بزنند و انرژی شما صرف افکار منفی شود و همین امر، شما را به شدت بی‌حال می‌کند. اگر راهی برای خروج افکار منفی نداشته باشید، به مرور در معرض افسردگی قرار می‌گیرید. در این زمان، تنها ترس و نگرانی و اضطراب در ذهن شما موج می‌زند، و از آنجایی که هیچ هدف ارزشمندی وجود ندارد تا توجه شما را به خود جلب کند، مسایل ناچیز برایتان اهمیت زیادی پیدا می‌کنند و به شدت آزارتان می‌دهند و احتمالاً در خواندن و به دست آوردن اطلاعات جدید مشکل خواهید داشت و مدام به فکر فرار از شرایط زندگی خود هستید و  خواب را بهترین گزینه برای فرار کردن و ندیدن و ندانستن شرایط خود می‌پندارید.
رؤیا پردازی و داشتن آرزوهایی دور از دسترس
عده‌ای از جوانان، به جای هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی برای رسیدن به آن، به رؤیا پردازی روی می‌آورند و تصور می‌کنند که رؤیا پردازی و سیر در آرزوها، همان هدفمندی است؛ در حالی که رؤیا پردازی با هدفمند بودن کاملاً متفاوت است. فردی که هدف دارد، بین آن جایی که هست و آن جایی که می‌خواهد باشد (هدف مطلوب)، یک مسیر کاملاً عملیاتی ترسیم می‌کند و هر روز سعی می‌کند تا حداقل یک گام به سمت هدفش بردارد؛ اما فرد رؤیا پرداز فقط در ای کاش‌ها» سیر می‌کند و کاری برای تحقق آرزوهایش انجام نمی‌دهد و نقشۀ مشخصی از مبدا، مسیر و مقصد خود ندارد؛ در نتیجه، در گذر زمان پیشرفتی نمی‌کند و از این عدم پیشرفت کلافه می‌شود و دچار بی‌حوصلگی، کلافگی و احساس خواب آلودگی می‌شود.
داوطلبی که آرزوی کسب رتبه‌ای خوب در آزمون سراسری و پذیرش در بهترین رشته محل‌ها را دارد، اما تلاشی  مناسب با آرزوی خود نکرده است، این روزها دچار حس ناامیدی می‌شود و برای فرار از واقعیت موجود، ناخودآگاه  به خوابیدن و فراموش کردن وضعیت خود، پناه می‌برد.
چه باید کرد؟
برای رهایی از خواب آلودگی مفرط، باید در دو زمینه  جسمی و روحی اقدام کنید تا بتوانید به طور کامل، آمادگی و نشاط لازم را کسب کنید.
برنامۀ ورزشی مناسب: شما می‌توانید صبح زود بیدار شوید، بدون اینکه احساس خستگی داشته ‌باشید. این حس هوشیاری می‌تواند به سرعت محو شود اگر آن را پر و بال ندهید. یک برنامه ورزشی صبحگاهی، می‌تواند به کم‌رنگ شدن این حس در شما کمک کند و پتانسیلی را برای افزایش یک خلق و خوی خوب و دقت و تمرکز بالا در کارها به شما بدهد.
تمرینات ساده مثل دویدن، باعث می‌شود که مغزتان با افزایش آندروفین زیاد در خون، علایم استرس، بی‌حالی و حتی درد را در شما کاهش دهد. جالب توجه است که بدانید ورزش صبحگاهی، سطح انرژی شما را در طول روز افزایش می‌دهد و تمرکز زیادی در انجام کار‌های روزانه به شما می‌بخشد؛ البته اگر ورزش مستمر و منظم، روزانه حداقل 30 دقیقه به صورت هوازی، به عنوان یک تکلیف در زندگی و نه به عنوان تفریح، در نظر گرفته شود.
رژیم غذایی متعادل: در طول روز، غذاهای سنگین نخورید؛ زیرا بعد از خوردن غذا، به دلیل اینکه دستگاه گوارش شما خون زیادی را به خود جذب می‌کند، خون‌رسانی به مغزتان کم شده و این مساله، سبب خواب‌آلودگی می‌شود. ترشح ناگهانی انسولین هم باعث خواب آلودگی می‌شود؛ پس سعی کنید به جای آن، از غذاهای سبک و دارای مواد قندی استفاده کنید. نوشیدن آب کافی نیز می‌تواند در ازدیاد حس نشاط شما بسیار مؤثر باشد. وقتی که از خواب بیدار می‌شوید، کمبود آب  به طور فزاینده‌ای روی روحیه شما تاثیر می‌گذارد. می‌توانید قبل از صرف صبحانه یک لیوان آب بنوشید. انجام این کار به سوخت و ساز بدن شما و همین طور به بیدار شدن سریع و احساس هوشیاری خیلی بالایتان،  بلافاصله پس از بیداری، کمک زیادی می‌کند.  
عواطف سرکوب شدۀ خود را آزاد کنید : احساس خواب آلودگی، گاه برای آن است که سرشار از احساسات منفی مثل: خشم، ترس یا ناامیدی هستید. این احساسات منفی، رفته رفته انرژی‌تان را تحلیل می‌برد و باعث سردرگمی، خستگی و ناتوانی شما می‌شود. برای مقابله با این مشکل، به محلی دنج و آرام بروید و چند نفس عمیق بکشید. به اهداف و فعالیت‌هایی که در حال حاضر در زندگی خود دارید، فکر کنید و هر احساسی را که در شما پدیدار می‌شود، اعم از: ترس، پشیمانی، حسادت، عصبانیت و . بنویسید و سپس با یک مشاور یا روان‌شناس در این زمینه صحبت کنید و احساسات خود را با وی در میان بگذارید تا بتوانید آن را از درون خود تخلیه کنید.
اهداف  اصلی خود را شناسایی کنید و زندگی‌تان را بر پایۀ آنها بسازید: لطفاً به این سؤال پاسخ دهید: اگر پول و زمان اهمیتی نداشت، زندگی‌ام را چطور می‌گذراندم؟» آن‌گاه هر آنچه در این زمینه به فکرتان می‌رسد، بنویسید. وقتی تمام اهدافتان را نوشتید، یک بار دیگر آنها را مرور کنید و مواردی را که از همه بیشتر برایتان اهمیت دارد، انتخاب کنید. کدام یک از این اهداف چنان چه برآورده نشوند، این احساس را در شما ایجاد می‌کنند که تمام زندگی‌تان را تلف کرده‌اید؟ اهداف برترتان را بنویسید و در چند جا، که هر روز با آن برخورد می‌کنید، نصب کنید. وقتی کاملاً بدانید چه چیزهایی برایتان اهمیت دارد و به کجا می‌روید، زندگی‌تان نظام‌مند می‌شود و فعالیت‌هایتان در جهت دست‌یابی به اهدافتان قرار می‌گیرد و انگیزۀ تحقق اهدافتان، باعث از بین رفتن تنبلی و تقویت انرژی‌تان می‌شود.   
در واقع، وقتی نسبت به چیزی اشتیاق و هیجان دارید و برای رسیدن به آن برنامه‌ریزی می‌کنید و میزان انرژی‌تان در بالاترین حد ممکن است، شب‌ها با خوشحالی به خواب می‌روید و صبح‌ها شاد و پر انرژی از خواب برمی‌خیزید و برای دنبال کردن اهدافتان، نشاط لازم را خواهید داشت و دیگر فکر و خیال منفی  به سراغتان نمی‌آید.
 
 
احساس خواب‌آلودگی، گاه برای آن است که سرشار از احساسات منفی مثل: خشم، ترس یا ناامیدی هستید. این احساسات منفی، رفته رفته انرژی‌تان را تحلیل می‌برد و باعث سردرگمی، خستگی و ناتوانی شما می‌شود

تمرینات ساده مثل دویدن، باعث می‌شود که مغزتان با افزایش آندروفین زیاد در خون، علایم استرس، بی‌حالی و حتی درد را در شما کاهش دهد. ورزش صبحگاهی، سطح انرژی شما را در طول روز افزایش می‌دهد و تمرکز زیادی در انجام کار‌های روزانه به شما می‌بخشد 



برای آرامش و سلامتی خود و دیگران:

مهربانی را تمرین کنیم

می‌گویند در حوادث غیرمترقبه، مردم به هم نزدیک‌تر می‌شوند و مهربانی‌ها بیشتر می‌شود. این روزها که سیلاب بخش‌هایی از کشورمان را درنوردیده است، به حقیقت این کلام به راحتی می‌توان پی‌برد. این روزها شاهد حضور ن و مردان و حتی کودکانی هستیم که همدلانه برای آرامش جسمی و روحی هموطنان سیل‌زده تلاش می‌کنند و از هیچ کمکی به آنها دریغ ندارند. شاید شما تصور کنید که به عنوان یک کنکوری، که وقت زیادی تا زمان برگزاری آزمون سراسری ندارید، کاری در این زمینه، از دستتان برنمی‌آید، اما واقعیت این است که در هر موقعیتی می‌توان محبت کرد و بخشی از شبکۀ مهربانی بود و مطمین بود که مهربانی در درجۀ اول برای خود ما مفید است و می‌توان بهره‌های بسیاری را از آن گرفت.
حاصل مهربانی، شادمانی است
مهربانی، باعث می‌شود که از احساس گناه، پشیمانی، اندوه و دیگر رنج‌ها و ناراحتی‌ها خلاص شوید؛ به بیان دیگر، کمک به دیگران باعث می‌شود که بیشتر قدردان شرایط و موقعیتتان باشید و از موقعیت خودتان و افکار بیهوده فاصله بگیرید؛ زیرا به جای خودتان، بر دیگران تمرکز می‌کنید.
نتایج یک پژوهش نشان داده است هنگامی که ما وقت، انرژی یا پول خود را به دیگران می­‌بخشیم، رضایت از زندگی، رضایت از خود و سلامت جسمی­مان ارتقاء می­یابد، طول عمرمان افزایش می­یابد و احتمال ابتلایمان به افسردگی، کاهش پیدا می­کند.
مهربان‌ها درک بهتری از خود دارند
از مزایای قابل توجه مهربانی، تاثیری است که بر درک ما از خودمان دارد. هنگامی که خود را متعهد به محبت به دیگران می‌کنید، خود را فردی نوع دوست می‌بینید. این شناخت تازه از خودتان، باعث می‌شود که بیشتر احساس اعتماد به نفس، خوش‌بینی و مفید بودن کنید. کمک به دیگران یا داوطلب شدن برای کمک کردن به آنها، توانایی‌ها و امکاناتتان را پررنگ‌تر می‌کند و باعث می‌شود که احساس کنید بر زندگی‌تان، کنترل بیشتری دارید. شاید به یاری همین کمک کردن، مهارت‌های تازه‌ای بیاموزید یا از استعدادهای نهفتۀ‌تان با خبر شوید.
 مهربان‌ها پرانرژی‌ترند
بیش از نیمی از شرکت­کنندگان در یک پژوهش، گزارش کردند که بعد از کمک کردن به دیگران، احساس قوی‌تر و پرانرژی­تر بودن کرده‌اند. تعداد زیادی از شرکت­ کنندگان در این پژوهش هم گفته‌­اند که بعد از مهربانی کردن، احساس آرامش بیشتر و افسردگی کمتری کرده و احساس ارزشمندی‌­شان نیز افزایش یافته است.
مهربان‌ها شبکه حمایتی گسترده‌­تری دارند
کمک کردن به دیگران، موجب می­‌شود که دوستتان داشته باشند، و هنگامی که نیاز به کمک دارید، همان افراد دست یاری به شما بدهند و در نتیجه، شبکه نیرومند و گسترده‌ای از دوستان و آشنایان داشته باشید. معمولاً در مواقع وم، افراد مهربان می‌توانند روی کمک دوستان و آشنایانشان حساب کنند.
مهربانی، راهکاری موفق برای مبارزه با اضطراب
اضطراب و نگرانی، چه از نوع ملایم و چه از نوع حمله‌های عصبی، سخت در انسان شایع است. روش‌های مختلفی مثل

مدیتیشن، ورزش، مصرف دارو یا درمان‌های طبیعی برای درمان اضطراب وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که راحت‌ترین و ارزان‌ترین راه خلاص شدن از شرّ نگرانی‌ها، محبت کردن به دیگران است.

تحقیقات بسیار زیادی انجام گرفته است که تاثیرات مثبت مهربانی را بر سلامتی انسان به اثبات می‌رساند. همچنین چندین کتاب نیز در مورد تاثیرات مثبت مهربانی بر سلامتی، به چاپ رسیده است. گفتنی است تحقیقاتی که از سال ۱۹۸۸ تاکنون انجام گرفته، در کتاب نیروی شفابخش نیکوکاری (نوشته آلِن لوک) گردآوری شده است.
در این کتاب از قول یکی از شرکت کننده‌های تحقیقات لوک آمده است: چند ماه پیش آن‌قدر استرس داشتم که به زور می‌توانستم در شبانه روز چهار ساعت بخوابم و انواع و اقسام دردها هم به سراغم آمده بود. داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب را امتحان کردم، اما هیچ بهبودی حاصل نشد. بعدها فهمیدم که این عشق است که واقعاً شفابخش است. وقتی کارهای مثبتی را برای دیگران انجام می‌دادم، واکنش مستقیمی در وضعیت جسمی من به وجود می‌آمد. الان دیگر شب‌ها خیلی راحت می‌خوابم و آرامشی نیز در کل بدنم به وجود آمده که با وضعیت سابقم قابل مقایسه نیست و بیشتر دردهایم هم از بین رفته است.»
مهربان‌ها سالم­ترند و سلامتی می‌بخشند
حتماً شنیده‌اید که مهربانی و محبت کردن به دیگران، دل را نرم می‌کند، اما جالب است بدانید که مهربان بودن، در واقع بر تعادل شیمیایی قلب شما تاثیر مثبت دارد. مهربانی، باعث ترشح هورمون اکسی‌توسین می‌شود. به گفته دکتر دیوید همیلتون، اکسی‌توسین، باعث آزاد شدن ماده‌ای شیمیایی به نام نیتریک اکسید در رگ‌های خونی می‌شود. این ماده، با گشاد کردن رگ‌های خونی، فشار خون را کاهش می‌دهد. جالب است بدانید از آنجا که اکسی توسین با کاهش فشار خون به سلامت قلب کمک می‌کند، به آن لقب هورمون محافظ قلب داده‌اند.
در منابع اسلامی هم تاکید زیادی بر محبت و مهربانی نسبت به همنوعان شده است و اشاره شده است که اساس جامعه مطلوب، محبت مردم نسبت به یکدیگر است و آن را در سامان دهی جامعه انسانی کارساز می‌داند؛ تا جایی که خداوند متعال نیز خود را دوستدار بندگان خود می‌داند.
وقتی انتخاب می‌کنید که فرد مهربان­تری باشید، نه تنها سلامت خودتان را ارتقاء می­دهید، بلکه سلامت افرادی را که با آنها ارتباط برقرار می‌کنید نیز تقویت می‌کنید. مهربانی شما تاثیرات چند جانبه ای دارد. این مهربانی، حتی می‌تواند بر افرادی که شاهد بروز آن هستند نیز تاثیر گذاشته و در آنها احساس خوبی را ایجاد کند. وقتی انتخاب می‌کنید که فرد مهربان­تری باشید، تغییرات مثبتی را در اجتماع و دنیای اطراف خود ایجاد خواهید کرد.
چگونه مهربانی را تمرین کنیم؟
اولین گام در تمرین استراتژی مهربانی، انتخاب کاری است که می‌خواهید انجام دهید. اینکه چقدر و هر چند وقت یک بار می‌خواهید آن را تکرار کنید، تصمیم بسیار مهمی است. اگر این کار را کم انجام دهید، نمی‌توانید بهرۀ چندانی از منافع مهربانی ببرید؛ همچنان که اگر در انجام این کار زیاده روی کنید، سرانجام در خودتان احساس خستگی، فشار و عصبانیت می‌کنید. پیشنهاد می‌کنیم که این کار را یک روز در هفته انجام دهید و در آن روز، خود را به انجام یک کار جدید و بزرگ یا چند کار کوچک، متعهد کنید.
در مرحلۀ بعد، خوب است که چند کار را با یکدیگر ترکیب کنید یا کار جدیدی را انجام دهید. این تغییر به شما انرژی و انگیزه می‌دهد؛ زیرا پس از مدتی که از روی محبت و مهربانی، کاری را انجام دادید، به آن خو می‌گیرید و انجام آن دیگر، مانند گذشته، شادتان نمی‌کند؛ البته تغییر مداوم مهربانی، نیازمند تلاش و خلاقیت است، اما هر کاری که به فردی آرامش دهد یا او را شگفت زده کند، می‌تواند در برنامۀ شما قرار گیرد؛ برای مثال، می‌توانید کتاب کمک آموزشی خود را با دوستی که توان خرید آن را ندارد، سهیم شوید و به صورت مشارکتی از آن استفاده کنید یا اگر کتابی اضافی دارید، آن را به داوطلبانی که اکنون گرفتار سیلاب شده‌اند، تقدیم کنید. ضمناً می‌توانید در هر یک از مشکلات درسی، به یک همکلاسی یاری برسانید و یا اگر دیدید که این همکلاسی، ناراحت  و کلافه است، از او دلجویی کنید و  با تقدیم یک هدیۀ کوچک یا گفتن سخنی امید بخش به وی، او را شادمان سازید.
نکتۀ آخر اینکه باید مراقب باشید تا به خاطر انجام عمل نیکتان، انتظار پاداش نداشته باشید؛ در این صورت، فوایدی که این عمل خیر بر شما خواهد داشت از بین می‌رود. اگر در قبال انجام کارتان انتظار چیزی را از دیگران نداشته باشید، دیگر دچار ناامیدی نخواهید شد؛ برای مثال، اگر در رانندگی، به اتومبیل کناری حق تقدم بدهید و انتظار داشته باشید که او این عمل مهربانانه را متوجه شود، اما  فرد مقابل از کار شما قدردانی نکند، ممکن است که انجام همین کار نیک، در شما ایجاد عصبانیت و خشم کند، اما اگر توقع دریافت واکنشی مثبت نداشته باشید، آن وقت است که کار شما  تاثیری مثبت بر سلامتی‌تان خواهد گذاشت. برای تمرین این مساله، دست کم هفته‌ای یک بار، کار خوبی را انجام دهید و دربارۀ آن با هیچ کس صحبت نکنید و در مقابل آن، انتظاری هم از دیگران نداشته باشید. 
 
مهربانی، باعث ترشح هورمون اکسی‌توسین می‌شود. اکسی‌توسین، باعث آزاد شدن ماده‌ای شیمیایی به نام نیتریک اکسید در رگ‌های خونی می‌شود. این ماده، با گشاد کردن رگ‌های خونی، فشار خون را کاهش می‌دهد. از آنجا که اکسی توسین با کاهش فشار خون به سلامت قلب کمک می‌کند، به آن لقب هورمون محافظ قلب داده‌اند

مهربانی، باعث می‌شود که از احساس گناه، پشیمانی، اندوه و دیگر رنج‌ها و ناراحتی‌ها خلاص شوید؛ به بیان دیگر، کمک به دیگران باعث می‌شود که بیشتر قدردان شرایط و موقعیتتان باشید و از موقعیت خودتان و افکار بیهوده فاصله بگیرید 



همیشه به داوطلبان و دانش‌آموزان گفته و تاکید کرده‌ایم که کنکور فقط درس خواندن

 نیست، بلکه چطور درس خواندن و چگونه پیمودن راهی است که باید هر داوطلب تا زمان برگزاری آزمون سراسری طی کند، و برای موفقیت در کنکور، فقط داشتن اطلاعات علمی کافی نیست. در این مسیر، یکی از مهم‌ترین اقدامات، تست‌زنی خوب است؛ زیرا تا شما با چگونگی انجام تست‌های تمرینی و سرعتی آشنا نشوید و آن را تجربه نکنید، نمی‌توانید از نقاط ضعف و قوت خود مطلع یا با مهارت‌های تست‌زنی آشنا شده و به خوبی از پس این آزمونزمآ برآیید. یکی از دلایل ضعف در سنجش چهار گزینه‌ای، کمبود وقت و سردرگمی استفاده از نکات در حل سؤالات تستی است. به همین دلیل است که برخی از دانش‌آموزان، با وجود کسب معدل‌های بالا در امتحان تشریحی، نتایج ضعیفی در امتحانات تستی می‌گیرند.

      اگر شما به عنوان یک داوطلب کنکور، از یک برنامه‌ریزی اصولی و درست بهره می‌برید، الان وقت آن است که به همراه مرورهایتان، تست‌زنی را نیز به شکل مداوم و پیوسته در برنامه درسی خود قرار دهید. روش تست‌زنی به دو مرحله قبل و حین آزمون تقسیم می‌شود. در این مقاله در نظر داریم تا شما را با روش‌های تست‌زنی قبل از آزمون آشنا کنیم.

آمادگی برای آزمون (تست‌زنی قبل از آزمون)

 تست‌زنی موضوعی و طبقه‌بندی شده را داوطلبان کنکور، بسته به کیفیت و کمیت مطالعه، خود باید از فروردین ماه یا قبل از آن شروع کرده باشند. اگر تا به حال وقتی برای انجام این کار نداشته‌اید، از همین الان و پس از مرور خلاصه‌هایتان، شروع به زدن تست‌های موضوعی و طبقه‌بندی شده کنید. تعداد تست‌ها باید در حدود 30 تا 40 سؤال باشد و بدون زمان و در دسته‌های ده‌تایی انتخاب شوند و بعد از هر 10 تستی که می‌زنیدجواب‌هایتان را  بررسی و ارزیابی کرده و علت اشکال ها و غلط‌هایتان را پیدا کنید.در این مرحله در تست زدن درصد بگیرید، اما زمان نگیرید؛ یعنی دقت در پاسخگویی و رسیدن به پاسخ صحیح، مهم‌ترین هدف این مرحله است. در این مرحله، اگرچه زمان مهم نیست، اما در پایان هر 10 تست، زمان پاسخگویی خود را در نظر بگیرید. اگر بتوانید تا پایان این مرحله تست‌ها را تقریباً در زمان یک و نیم برابر زمان استاندارد کنکور بزنید، پیشرفت خوبی داشته‌اید. نکته دیگری که در این مرحله باید به آن توجه داشته باشید، این است که از آنجایی که در کنکور، تست‌ها به صورت طبقه‌بندی شده و از یک مبحث نیست، شما داوطلبان عزیز از هم اکنون باید عادت کنید تا بتوانید تست‌های مباحث مختلف را با هم بزنید؛ برای مثال، اگر در درس فیزیک به فصل صوت رسیده باشید، پس از مطالعه باید تست آن مبحث را زده و در کنار آن تست‌ها، پنج تست از هر کدام از فصل‌های نوسان موج، دینامیک و حرکت را هم بزنید؛ زیرا انجام این کار موجب می‌شود که مطالب قبلی در حافظه بایگانی نشده و همیشه در دسترس و تازه باشد.

     پس از اینکه با نحوه تست‌زنی و روش‌های صحیح تست‌زنی تا حدود زیادی آشنا شدید، در هفته‌های نزدیک به امتحان،تست سرعتی را تمرین کنید؛ در واقع همان تعدادی را که در آزمون از یک درس تست طرح می‌شود انتخاب کنید و هم، زمان و هم درصد را در نظر بگیرید و در شرایطی کاملاً شبیه آزمون، خود را محک بزنید و بعد از هر 10 تست، سرعت تست‌زنی خود را تنظیم کنید. حتماً به این موضوع توجه داشته باشید که اگر دچار ضعف در هر کدام از مراحل شدید، این مساله، نشان دهنده مشکل شما در مرحله قبل است؛ به عنوان نمونه، اگر نتوانستید تست‌های موضوعی و طبقه‌بندی شده را به خوبی بزنید، احتمالاً به مباحث مربوط کاملاً مسلّط نیستید. مرحله آخر، مرور تست‌های نشان‌دار است. در این مرحله، تست‌هایی را که غلط زده‌اید، علامت بزنید و هر دفعه که می‌خواهید مرور کنید، این تست‌ها را هم مطالعه کنید. تکرار این تست‌ها مهارت شما را افزایش می‌دهد.

یکی از بهترین روش‌های آمادگی برای تست زدن در گام اول آن است که پس از خواندن هر مبحث، تست‌های آن مبحث را در زمان مقرر بزنیم؛ یعنی وقتی درسی را خواندید و خود را آماده دیدید، برای خود تست‌هایی را مشخص کرده و زمانی را معین کنید و در آن زمان معین تست‌ها را بزنید؛ مثلاً اگر برای درس ریاضی 30 تست مشخص کرده‌اید، 45 دقیقه وقت گذاشته و آنها را حل کنید. ممکن است که در ابتدا از این سی تست فقط چند تست را حل کنید، ولی این موضوع اصلاً اهمیتی ندارد؛ زیرا در کنکور به جز معلومات و آگاهی، که شرط لازم این آزمون است، سرعت عمل شرطی کافی است؛ چون شما هر چقدر خوب بخوانید و به دروس خود خوب تسلط داشته باشید، با این‌حال اگر سرعت عمل نداشته باشید موفق نخواهید بود؛ پس، از همان روز اول، تست زدن را با زمان یاد بگیرید.

 یکی از مهم‌ترین کارهایی که شما داوطلبان عزیز در هفته‌های منتهی به کنکور برای یک نتیجه‌گیری خوب باید انجام دهید، زدن تست زمان‌دار» است. تست زمان‌دار»در تمرینات تست‌زنی داوطلبان اهمیت بسیار زیادی دارد؛ البته این موضوع، مستم آن است که شما مراحل قبلی مطالعه را به خوبی گذرانده باشید تا از این مرحله نتیجه بهتری بگیرید. اگر خوب فکر کنید متوجه خواهید شد که زمان، اولین و مهم‌ترین عامل مؤثر در این تفاوت است و تنها راه از بین بردن تاثیر این عامل، تکرار و تمرین شرایط تستزنی در جلسه آزمون، یعنی زدن تست زمان‌دار»است. قبل از اینکه روش تمرین تست زمان‌دار در خانه را برایتان توضیح دهیم، میخواهیم در مورد فواید تست زمان‌دار نکاتی را یادآوری کنیم:

الف - فواید تست زمان‌دار

تمرین تست زماندار»دو مزیت بسیار مؤثر دارد:

1-    افزایش سرعت: دوندهای را تصور کنید که در حال تمرین برای شرکت در مسابقات سرعتی است. اگر این تمرینات، بدون در نظر گرفتن عامل زمان انجام شود، سرعت دونده افزایش نخواهد یافت، اما اگر این دونده در هر بار تمرین، زمان دویدن خود را ثبت کند، میتواند آنرا افزایش دهد؛ یعنی در تمرین بعدی سعی می‌کند تا سریعتر بدود. تست زماندار»سبب میشود تا شما تلاش کنید سریعتر تست بزنید و این مساله، سبب افزایش سرعت شما خواهد شد.

2-     افزایش قدرت تنظیم وقت: برخی از داوطلبان بعد از شنیدن مزیت اول، اظهار بینیازی به تمرین کرده و میگویند: من وقت اضافه هم میآورم.»این­گونه داوطلبان معمولاً در امتحانات بیدقتی میکنند؛ چون بسیار سریع به سؤالات پاسخ میدهند. زدن تست زماندار سبب میشود که شما به صورت تجربی بتوانید وقت خود را تنظیم کنید و البته دقت در تست‌زنی را نیز فراموش نکنید؛ درست مثل زمانی که میخواهید از خیابان عبور کنید؛ در این حالت، قطعاً نیازی به محاسبه شتاب خود، شتاب ماشین‌‌ها و محاسبه نقطه برخورد ندارید و فقط با تجربه و احساس خود این کار را انجام میدهید. زدن تست زماندار، سبب میشود تا شما بتوانید در جلسه آزمون، وقت خود را تنظیم کنید؛ یعنی هم با سرعت و هم با دقت تست بزنید و نیازی به محاسبه نداشته باشید.

ب - شرایط تستزنی زماندار

شرایط و روش صحیح زدن تست زماندار در خانه را در پنج بخش بررسی میکنیم:

1-     حفظ تعادل تستزنی و اینکه بتوانیم در هفته از تمامی دروس تست زماندار بزنیم کار سادهای نیست؛ اما اگر هر روز، دروس مطالعه شده سه روز قبل را تست بزنیم، انجام این کار سبب خواهد شد تا اگر برنامه متعادلی داشته باشیمتستزنی هم متعادل شود.

2-     اگر تست‌زنی، برایتان دشوار نیست و به آن علاقهمند هستید، هر ساعتی را که تمایل دارید، به انجام این کار اختصاص دهید؛ اما اگر انجام این کار برایتان سخت است و در آن تعلل میکنید، آن را در زنگ مطالعات دوم (میان برنامه) قرار دهید.

3-     با توجه به اینکه کنکور، یک آزمون جامع است و ما باید در چند درس، زمان خود را کنترل کنیم، بنابراین، لازم است که در خانه هم، تمرین ما در چند درس (حداقل سه درس) باشد؛ به این ترتیب علاوه بر کنترل زمان در چند درس، تمرین انتقال ذهنی از یک درس به درس دیگر،نیز صورت خواهد گرفت.

4-    علاوه بر عامل زمان، اضطراب ناشی از امتحان نیز بر روند پاسخگویی و نتیجهگیری ما تاثیر خواهد گذاشت؛ بنابراین، در آینده نزدیک بهتر است که زمان تستزنی خود را در خانه، به تدریج از زمان استاندارد کوتاهتر کنید. این موضوع، سبب جبران تاثیر عامل اضطراب در جلسه امتحان خواهد شد و آزمونتان را بیشتر به کنکور شبیه خواهد کرد.

5-    هدف از زدن تست زماندار، افزایش سرعت و قدرت تنظیم وقت است؛ البته یادگیری نیز به صورت ناخودآگاه انجام خواهد شد، اما هدف، یادگیری نیست و بهترین منابع برای انجام این کار، تستهای آزمون‌های سراسری سالهای گذشته است. برای اینکه تستهای شما از یک مبحث و تکراری نباشد، بهتر است که در هر درس 10 سؤال را به صورت تصادفی از قبل انتخاب کنید.

    نکته مهم دیگری که شما باید در تمرینات تست‌زنی، به خصوص در زمان انجام تست‌های سرعتی و زمان‌دار به آن دقت کنید، این است در ابتدای دفترچه سؤالات آزمون‌ها برای سؤالات هر درس، یک زمان پیشنهاد شده است. اگرچه این زمان‌ها، مطابق با استانداردها و ویژگی هر درس، بهترین زمان‌های ممکن برای پاسخگویی به سؤالات هستند، اما شما می‌توانید با توجه به شناختی که از روحیات و توانایی‌های خود دارید، زمان‌بندی مناسبی را برای تست زدن در جلسه آزمون در نظر بگیرید. برای انجام این کار حتماً قبل از آزمون و در زمانی که تست‌های سرعتی و زمان‌دار را در خانه تمرین می‌کنید، اقدام نمایید. یادتان باشد که برای اختصاص زمانی غیر از زمان پیشنهادی، حتماً تمرین داشته باشید تا سر جلسه آزمون، تمرکز خود را از دست ندهید یا عصبی و نگران نشوید.

علاوه بر مسایلی که در بالا به آن اشاره شد، حتماً به این موضوع نیز در تمرینات تست‌زنی توجه داشته باشید تا تست‌زنی در کنکور برای شما راحت‌تر و ساده‌تر باشد: در هنگام تمرینات تست‌زنی موضوعی و طبقه‌بندی شده و نیز تست‌های زمان‌دار، حتماً به روش یک ضرب، دو ضرب (وزنه‌برداری) توجه داشته باشید و آن را هم تمرین کنید. توضیح اینکه برای جلوگیری از اتلاف وقت و استفاده‌ بهینه از زمان، تست‌های آزمون را به سه دسته تقسیم کرده و سه روش در مواجه با آنها خواهیم داشت:

الف) سؤالاتی که جواب آنها را بلدید یا فکر می‌کنید که در کمتر از یک دقیقه به آنها جواب می‌دهید. به این سؤالات باید همان لحظه جواب داد.

ب) سؤالاتی که بعد از حل به جواب می‌رسد یا اینکه از شکل سؤال پیداست که وقت‌گیرند. این سؤالات را با یک مشخص کنید؛ یعنی باشد برای بعد»؛ پس بروید سراغ سؤالات بعدی.

ج) سؤالاتی را که مطمین هستید بلد نیستید» با دو مشخص ‌کنید؛ یعنی به این سؤالات دست نخواهید زد. پس از اینکه تمام تست‌ها را یک‌بار تا انتها بررسی کردید و به سؤالات گروه یک پاسخ دادید، بار دوم، در صورت داشتن وقت کافی، به تست‌های گروه دوم می‌پردازید؛ به این ترتیب، شما می‌توانید به بیشترین تست‌ها در کمترین زمان ممکن پاسخ بگویید. فراموش نکنید که امتیاز تست آسان، متوسط و سخت یک درس در کنکور، یکسان است و اگر از چنین روشی استفاده کنید، می‌توانید زمانی را که صرف حل کردن تست سخت می‌کنید، به پاسخگویی به پنج تست متوسط یا شاید ده تست آسان اختصاص دهید. 

 



اگر مقالات پیشین را مطالعه کرده باشید، قبلاً توضیحاتی درباره چگونگی برنامه­ ریزی و مطالعه برای کنکور در ایام امتحانات داده‌ایم. با توجه به اینکه ممکن است تغییر زمان امتحان و حتی حضور بهتر در امتحانات، باعث استرس یا نگرانی برخی از شما داوطلبان آزمون سراسری شود، و از آنجایی که نتیجه امتحانات به­طور مستقیم و غیر‌‌مستقیم در نتیجه کنکور شما تاثیر می­ گذارد، در این مقاله در نظر داریم تا راهکارهایی را در خصوص آمادگی و گرفتن نتیجه بهتر در امتحانات ارایه دهیم.

برای موفقیت در امتحانات، راه‌ها و روش‌های مختلفی وجود دارد که به کارگیری اصول درست در مطالعه مطالب درسی، از جمله عوامل موفقیت در امتحانات است؛ با وجود این، هنوز بسیاری از دانش آموزان شیوه صحیح مطالعه را نمی­دانند و این مساله باعث شده است که با وجود صرف وقت زیاد در یادگیری مطالب، نتوانند آن را در روز امتحان بیان کنند یا روی کاغذ بیاورند؛ علاوه بر این موضوع، شما به عنوان یک دانش‌آموز کنکوری باید توجه داشته باشید که نحوه مطالعه و میزان آمادگی شما در دروس مختلف، می‌تواند بر کیفیت و مقدار مطالعه شما برای کنکور نیز تاثیر گذارد؛ پس موفقیت در امتحانات مهم است و شما به عنوان یک دانش‌آموز کنکوری، باید به این موضوع نیز توجه داشته باشید.

با انجام اقداماتی که در زیر به آنها اشاره شده است، می‌توانید امتحانات را با موفقیت پشت سر بگذارید:

برای مجموع امتحاناتتان برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشید

کارشناسان بارها به تهیه جدول زمان‌بندی برای ایام امتحانات تاکید کرده اند، اما برخی از دانش آموزان این مساله را جدی نمی‌گیرند و سعی می‌کنند تا بدون در نظر گرفتن موضوعات مرتبط با امتحان، صرفاً مدتی را در ایام امتحانات به مطالعه اختصاص دهند و به این ترتیب از تلاش خود نتیجه‌ای را که باید بگیرند، نمی‌گیرند. علاوه بر نبود برنامه ریزی در میان این گروه، گروهی از دانش آموزان نیز به دلیل یک برنامه‌ریزی غلط، که همخوانی چندانی با درس و نوع مطالعه آن، میزان سختی و آسانی آن درس و شرایط دانش آموز در آن درس ندارد، برنامه‌ریزی دقیقی انجام نمی‌دهند و نمی‌توانند در امتحانات خود نمره خوبی بگیرند.

 گرچه برنامه‌ریزی در مطالعه دروس، چه برای کنکور، چه برای امتحانات و حتی طول سال تحصیلی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، اما برای یک دانش آموز کنکوری، این اهمیت بسیار بیشتر است؛ زیرا شما باید در یک زمان برای دو موضوع، یعنی امتحانات و کنکور، برنامه‌ریزی کنید تا از زحمت و تلاش خود نتیجه‌ای عالی به دست آورید. در برنامه‌ریزی برای درس خواندن در ایام امتحانات برای یک داوطلب، نکاتی مانند فاصله زمانی بین امتحانات، میزان سختی دروس امتحانی، میزان اهمیت آن درس در معدل و کنکور داوطلب، مدت زمانی که برای گرفتن یک نتیجه خوب صرف آن درس می‌شود و میزان توانایی داوطلب در آن درس باید در نظر گرفته شده و رعایت شود.

علاوه بر نکات بالا، شما دانش‌آموزان عزیز که داوطلب کنکور نیز هستید، باید به دلیل حجم مطالعه بالا و فشاری که به دلیل نزدیک شدن به زمان برگزاری آزمون سراسری و مطالعه دروس مختلف متحمل می‌شوید، زمان استراحت کافی و مرور مطالب را نیز برای گرفتن نتیجه بهتر در امتحان در برنامه خود در نظر بگیرید. این دو مورد در برنامه ریزی از اهمیت خاصی برخوردار است. استراحت در فواصل معین، باعث می‌شود تا یادگیری شما پس از یک استراحت کوتاه، دوباره بالا رود و مطالب برای مدت زمان بیشتری در ذهنتان بماند. مرور مطالب نیز باعث می‌شود تا مغز شما در مراحل بعدی، نکاتی را که فراموش کرده یا به طور ناقص فراگرفته است، کامل کند.

به دلیل اینکه نحوه مطالعه در موفقیت برنامه ریزی شما اهمیت بسزایی دارد، توضیحات کامل‌تری در این مورد ارایه می‌دهیم. قبل از هر چیز، توجه شما را به این نکته جلب می‌کنیم که روش درست مطالعه برای امتحانات، دارای سه مرحله اساسی است: در مرحله اول، به صورت عمیق به مطالعه مطالب بپردازید و مفهوم و موضوعات عنوان شده را درک کنید. در این مرحله، درس‌ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

الف) دروس حافظه محور، مثل ادبیات و مطالعات اجتماعی.

ب) دروس استدلالی، مثل ریاضی، فیزیک و مانند آن.

برای یادگیری دروس حافظه محور، باید تلاش کنید تا با از بر گفتن و پرسیدن از خود، مطالب را وارد ذهنتان کنید، اما برای یادگیری دروس استدلالی، مثل ریاضی، باید با حل تمرین و مساله، از یادگیری خود مطمین شوید.

در مرحله بعدی باید به مرور مطالب مطالعه شده بپردازید. انجام این کار برای اطمینان از ورود مطالب به مغزتان و آمادگی ذهنی برای پاسخگویی به سؤالات مربوط به آن درس است. اولین مرحله مرور باید در پایان هر فصل یا درس انجام شود؛ یعنی وقتی مطالعه یک درس یا بخش تمام شد، قبل از آنکه به سراغ مبحث بعدی بروید، خیلی سریع به مرور مجدد آنها بپردازید و از سازمان‌دهی مطالب در ذهن خود و عدم تداخل آنها با یکدیگر اطمینان پیدا کنید. مرحله بعدی مرور، شامل کل کتاب درسی می‌شود. این مرحله از مرور، ممکن است که یک یا چند بار تکرار شود و حتی تا چند ساعت قبل از امتحان نیز ادامه پیدا کند. در مرحله آخر نیز می‌توانید به سراغ سؤالات امتحانی سال‌های قبل بروید و با مطالعه و پاسخگویی به آنها خود را محک بزنید. در این مرحله اگر اشکالاتی داشتید یا قادر به پاسخگویی به برخی از سؤالات نبودید، دوباره به مبحث مورد نظر برگردید و آن مبحث را مجدداً مطالعه و رفع اشکال کنید.

علاوه بر مدیریت زمان و برنامه‌ریزی در طول مدت زمان آمادگی برای امتحانات، شما دانش‌آموزان عزیز باید در مدت برگزاری امتحان نیز زمان خود را بررسی کنید؛ یعنی با یک برنامه‌ریزی مناسب، با توجه به نمره هر سؤال و مدت زمان کلی امتحان، وقتی را که باید برای پاسخگویی به آن سؤال اختصاص دهید، مشخص کنید. اگر پاسخ قسمتی از سؤال‌ها را نمی‌دانید یا فراموش کرده‌اید، وقت خودتان را هدر ندهید، بلکه به سراغ سؤال‌های دیگر بروید. به هرحال پاسخ به قسمت اول همه سؤالات، بهتر از پاسخ کامل به یک یا دو سؤال است؛ سپس، در صورتی که وقت اضافه داشتید، می‌توانید با خاطری آسوده‌تر برگردید و به قسمت‌های دشوار بیشتر فکر کنید.

در برنامه ریزی برای امتحان، حتماً به این نکات توجه داشته باشید:

1-    با پدر و مادرتان یا دیگر افراد مطلع، در مورد برنامه امتحانی خود صحبت کنید و برنامه خودتان را با آنها در میان بگذارید تا با م و همفکری آنان برنامه خوبی بریزید.

2-    برنامه امتحانی شما ممکن است به گونه‌ای باشد که در آن، برای برخی از دروس، فرصت (تعطیلی) کمتر و برای برخی دیگر، فرصت بیشتری اختصاص داده شده باشد؛ بنابراین، سعی کنید که روزهای اضافی موجود در برنامه امتحانی را به مطالعه دروسی که در آنها مشکل دارید، بپردازید.

3-    سعی کنید که در صورت عدم پیوستگی بین مطالب نیمسال اول و دوم و نداشتن وقت کافی برای همه مطالب، ابتدا به مطالعه مطالب نیمسال دوم بپردازید.

4-    از میان بخش‌ها و فصل‌های مختلف در برنامه‌ریزی خود، قسمت‌هایی را که نمره بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند، از نظر مطالعه در اولویت قرار دهید.

5-    در هنگام مطالعه، زیر جاهای مهم را خط بکشید و فرمول‌های اصلی را به همراه یک نمونه تمرین خلاصه حل شده، برای خودتان یادداشت کنید تا در مطالعه بعدی، وقت کمتری از شما گرفته شود.

6-      نمونه سؤالات امتحانی سال‌های قبل را تهیه کنید و به بررسی آنها بپردازید تا با نحوه و سبک طرح سؤالات آشنا شوید.

7-    دانش‌آموزان زیادی هستند که مطالب درسی را به خوبی یاد می‌گیرند، اما چون آنها را مرور نمی‌کنند، نمره خوبی کسب نمی‌کنند؛ پس مرور کردن تمام مطالبی که قبلاً مطالعه کرده‌اید، از اهمیت خاصی برخوردار است. به خاطر داشته باشید که هر انسانی به طور معمول چهل تا پنجاه درصد آنچه را که یاد می‌گیرد، بعد از بیست و چهار ساعت فراموش می‌کند؛ به همین دلیل، تنها مرور کردن است که می‌تواند از این موضوع جلوگیری می‌کند.

8-    ابتدا یک نگاه کلی به برگه سؤالات بیندازید و زمان اختصاص داده شده برای پاسخگویی به آن سؤالات آرا در نظر بگیرید. برای رعایت مدیریت زمان در جلسه آزمون، هر 15 دقیقه، نگاهی به ساعت خود بیندازید تا از نظر زمانی دچار مشکل نشوید؛ بنابراین، سرعت پاسخگویی خود را با وقت آزمون تنظیم کنید.

9-    ده تا پانزده دقیقه پایانی وقت هر امتحان را به بررسی و بازبینی پاسخ‌های خود بپردازید و سؤالات ناقص را کامل کنید. پرهیز از انجام چنین کاری موجب پشیمانی خواهد شد.

استراحت در زمان امتحانات را فراموش نکنید

در برنامه‌ریزی برای درس خواندن در روزهای امتحان، باید فاصله‌های زمانی خاصی برای استراحت کردن در زمان مطالعه در نظر گرفته شود؛ البته بهتر است که فاصله این استراحت‌ها بر اساس سختی یا آسانی مطلب مورد مطالعه تنظیم شود، اما نکته مهم این است که استراحت کردن نباید با فعالیت‌های پر سر و صدا همراه باشد؛ مثلاً تماشای تلویزیون یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، به جای آرامش، باعث حواس پرتی شما می‌شوند. استراحت‌هایی که در زمان مطالعه در نظر گرفته می‌شوند باید هم برای ذهن و هم برای جسم شما مؤثر باشند. استراحت صحیح باعث می‌شود که تمرکز شما از دست نرود و در ضمن، خستگی، خود به عاملی برای تشدید اضطرابتان تبدیل نشود.

 برای اینکه از مطالعه و استراحت خود بهتر بهره ببرید:

1-    در فواصل آمادگی برای یک درس، به خصوص دروس و مطالب سخت، حتماً استراحت‌های کوتاهی داشته باشید.

2-    بهتر است که ساعات ثابتی را در طول روز به مطالعه و استراحت اختصاص دهید؛ مثلاً ساعت 7 تا 9 را به مطالعه و از ساعت 9 تا 9 و پانزده دقیقه را به استراحت اختصاص دهید. به خاطر داشته باشید که این ساعات، محدوده زمانی مطالعه شما را نشان می‌دهد و باعث می‌شود تا مغز شما برای یادگیری بهتر، به این برنامه عادت کند.

3-    هیچ گاه به دلیل کمبود وقت، به صورت پیوسته درس نخوانید و زمان استراحت خود را به طور کلی حذف نکنید یا آن را کاهش ندهید؛ زیرا در عمل، یادگیری پس از خستگی مغز، بی‌فایده خواهد بود.

خواب خود را تنظیم کنید

 یکی از مسایل مهمی که شما عزیزان، چه در زمان مطالعه برای کنکور و چه در روزهای امتحان، باید به خاطر داشته باشید، این است که ساعات خواب و بیداری خود را تنظیم کرده و خواب کافی داشته باشید. محققان معتقدند که هفت ساعت خواب کامل، برای فعالیت مناسب بدن امری حیاتی است. داشتن خواب کافی، علاوه بر یادگیری بهتر، یکی از مهم ترین عوامل در کنترل اضطراب قبل از امتحان است.

به خاطر داشته باشید:

1-    بهترین زمان برای خواب، در فاصله ساعات بین یازده شب تا پنج صبح است؛ زیرا بعد از ساعت یازده و به خصوص دوازده شب، یادگیری به پایین‌ترین حد خود می‌رسد.

2-    اگر به یک برنامه خواب و بیداری خاصی عادت دارید که با پیشنهاد ما مغایر است، فعلاً آن را بر هم نزنید؛ زیرا باعث آشفتگی اوضاع جسمی و روحی شما و کاهش یادگیری‌تان می‌شود.

تغذیه سالم داشته باشید

یکی از بهترین عوامل یادگیری، تغذیه سالم است. تغذیه سالم، علاوه بر سلامتی افزایش جسم و روح شما، می‌تواند تاثیر مستقیمی بر نحوه یادگیری و میزان ماندگاری مطالعه شما داشته باشد. غذاهای مملو از ویتامین و پروتیین، همیشه بهترین نوع تغذیه برای انسان است. مصرف میوه و سبزیجات تازه، ذهن را فعال نگه می‌دارد و همین مساله باعث یادگیری بهتر و کاهش اضطراب می‌شود؛ در ضمن، بهتر است که دور قهوه، چای و نوشابه های گازدار را هم خط بکشید. کافیین موجود در این نوشیدنی‌ها شما را بیدار نگه می‌دارد، ولی قدرت به خاطر آوردن مطالب را از شما می‌گیرد.

تغذیه در ایام امتحانات:

1-    از پرخوری بپرهیزید. بعضی از دانش آموزان، هنگام امتحانات، به دلیل استرس و اضطراب ناشی از امتحان، پرخوری می‌کنند. پرخوری باعث سنگین شدن انسان و عدم مطالعه دقیق و عدم یادگیری کامل از سوی وی می‌شود.

2-    سعی کنید که از میان وعده‌های سبک و کم حجم، برای رفع گرسنگی و تقویت خود استفاده کنید.

 تمرکز فکری عامل موفقیت بیشتر

 یکی از مهم‌ترین عوامل یادگیری و نتیجه‌گیری از مطالعه، تمرکز است. تمرکز باعث می‌شود تا شما در مدت زمان کم، مطالب بیشتری را یاد بگیرید و برای مدت بیشتری، دانسته‌هایتان را در ذهن نگهدارید. در هنگام مطالعه، سعی کنید که تمام عوامل حواس پرتی را از خود دور کنید و نسبت به اتفاقات اطراف خود بی‌توجه باشید.

تمرکز در جلسه امتحان نیز، یکی از عوامل مهم نتیجه گیری بهتر از تلاشتان است. قبل از اینکه پاسخگویی به سؤالات را شروع کنید، کارهایی را که انجام آنها از شما خواسته شده است به صورت دقیق مرور کنید و پشت و روی هر صفحه را به دقت بررسی کنید. قبل از پاسخگویی به هر سؤال، آن را دو بار یا بیشتر بخوانید تا مطمین شوید که محتوای آن را به خوبی متوجه شده‌اید. دستورالعمل‌ها را دقیق و جزء به جزء بخوانید و از نوشتن اطلاعات اضافه و نامربوط خودداری کنید؛ زیرا نمره هر سؤال، تنها به اطلاعاتی تعلق می‌گیرد که مورد نظر طراح یا طراحان سؤالات بوده است.

برای تمرکز بیشتر، این مطالب را به خاطر بسپارید:

1-    از ارتباط تلفنی دوری کنید؛ زیرا یک مکالمه کوتاه، ممکن است تا چندین ساعت ذهن شما را مشغول کند.

2-    عواملی را که باعث حواس پرتی شما می‌شود، یادداشت کرده و سپس در زمان استراحت به آنها بپردازید.

3-    اشکالات درسی خود را یادداشت کنید و در زمان باقی مانده تا امتحان، آن اشکالات را از دوستان و همکلاسی‌های قوی، اعضای خانواده و در صورت دسترسی به دبیران، از آنان بپرسید.

4-    سعی کنید که در محیطی آرام و به دور از سر و صدا مطالعه کنید.

5-    قبل از شروع به مطالعه، همه مومات، مانند جزوه، مداد و . را آماده کنید.

6-     اگر در جلسه امتحان به سؤالی برخوردید که هیچ اطلاعاتی راجع به آن ندارید، برای جلوگیری از حواس پرتی و پاسخگویی به سؤالات بعدی، بدون نگرانی به آهستگی نفسی عمیق بکشید و باز هم آن را بخوانید. اگر آرام باشید و با ذهنی شفاف راجع به آن پرسش فکر کنید، این احتمال وجود دارد که چیزهایی در مورد آن پرسش به ذهنتان برسند یا لااقل بخشی از آن را جواب بدهید. اگر هیچ اطلاعاتی راجع به آن سؤال ندارید، اجازه ندهید که عملکردتان و سایر سؤالاتی که پاسخ آنها را می‌دانید، تحت تاثیر این سؤال قرار بگیرند.

7-    اگر در امتحانی موفق نشدید، نگران نباشید؛ چون این موضوع به شدت باعث حواس پرتی شما خواهد شد. نمره کم شما، هیچ ربطی به امتحانات بعدی شما ندارد؛ بنابراین، خودتان را نبازید و به خود قول دهید که با به دست آوردن نمرات خوب در امتحانات دیگر، نمره کمتان را جبران خواهید کرد.

مثبت اندیش باشید

 افکار و انرژی منفی، نه تنها در درس خواندن، بلکه در تمام مراحل زندگی، از عوامل بسیار مهم عدم پیشرفت و موفق نشدن افراد است. در حال حاضر، بسیاری از داوطلبان کنکور در وضعیتی مشابه شما به سر می‌برند؛ پس به مسایلی که ممکن است باعث ایجاد اشکال در مطالعه شما شود، نپردازید. با دیدی مثبت به تمام مسایل نگاه کنید و ایمان داشته باشید که خدای بزرگ، همه عوامل را در راستای سعادت و موفقیت شما قرار داده است.

برای اینکه افکار منفی را از خود دور کنید:

1-     وقت خود را با افرادی بگذرانید که به شما روحیه یا در واقع به شما انرژی مثبت می‌دهند.

2-    هر وقت فکری منفی به سراغ شما آمد، فوراً همان فکر را به شکل مثبت تغییر دهید و با صدای بلند برای خود تکرار کنید؛ مثلاً ممکن است فکرکنید: همه بچه‌ها یک دور کامل درس را خوانده‌اند و به آن مسلط هستند، اما من هنوز با کتاب سر و کله می‌زنم.» اگر چنین فکری به سراغتان آمد، بلافاصله با صدایی رسا بگویید: من قبلاً نیز چنین امتحان‌هایی داده‌ و اکثر مواقع هم از آن امتحانات، نمره خوبی گرفته‌ام.»

3-    افکار مثبت و انرژی دهنده خود را در قسمت‌های مختلف خانه و در محل دید خود بنویسید یا هنگام خواب به آنها فکر کنید.

 در پایان این بحث، باید اشاره کنیم تا به خاطر داشته باشید شما قبل از اینکه یک دانش‌آموز باشید، یک داوطلب کنکور هستید که خود را برای شرکت در این آزمون مهم آماده می‌کنید؛ پس نباید اجازه ندهید تا افکار منفی یا عملکرد ضعیفتان در امتحانات، باعث درگیری فکری شما و عدم نتیجه‌گیری خوب از تلاش چند ماهه‌تان شود. بارها دیده شده است دانش‌آموزانی که به خوبی برای کنکور مطالعه کرده‌اند، به خاطر اضطراب از آوردن نمره کم در یک یا چند امتحان، به کلی خود را باخته و حتی بیمار شده و به راحتی وقت باقی مانده تا کنکور را، که از نظر برنامه کنکوری بسیار مهم است، از دست داده‌اند. شما داوطلب عزیز حتماً به این نکته توجه داشته باشید که در صورت کسب نمره بسیار بد نیز، در تابستان وقتی برای جبران امتحانات هست، اما کنکور امسال است که دیگر تکرار نمی‌شود!

علاوه بر موضوع بالا، نکته مهم دیگر این است که اگر شما دانش‌آموز عزیز، برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشید و وقت خود را به خوبی مدیریت کنید، می‌توانید افزون بر نتیجه‌گیری عالی از امتحانات، این فرصت را غنیمت بدانید و گام مثبتی به طرف کنکور نیز بردارید؛ به این ترتیب می‌‌توانید با یک تیر، دو نشان بزنید. 


حتماً تا حالا دقت کرده و متوجه شده‌اید که در ماه‌های نزدیک به زمان برگزاری آزمون سراسری، ممکن است که افت مختصری در ساعات مطالعه شما یا سایر داوطلبان به وجود آمده باشد. شاید این موضوع، شما را نگران کند، اما باید بدانید که این وضعیت تا حد زیادی طبیعی است و می‌تواند ناشی از خستگی باشد. مهم این است که ناامید نشوید و با قوت و انرژی ادامه دهید و به جبران و حصول نتیجه امیدوار باشید. بدین منظور، چند پیشنهاد و توصیه داریم که داوطلبان می‌توانند، با توجه به شرایط خود و پیشرفتشان در مطالعه دروس و نحوه مطالعه، از آن استفاده کنند.

1ـ توجه داشته باشید که نهایتاً تا آخر اردیبهشت ماه فرصت دارید مباحث جدید دروس را مطالعه کنید. به همین منظور، مطالعه و یادگیری مبحث جدید بعد از اردیبهشت ماه توصیه نمی‌شود؛ چرا که پس از این، شما فرصت اینکه روند مطالعاتی یک مبحث را تا انتها سپری کنید، نخواهید داشت؛ بنابراین، دروس خود را با دقت بررسی کنید و در صورتی که نیاز می‌بینید، مبحث جدیدی را که تا آن زمان به خوبی مطالعه نکرده‌اید، در همین اردیبهشت ماه مطالعه کنید.

اردیبهشت ماه، زمانی است که شما می‌توانید مباحثی را که در ماه‌های گذشته مطالعه کرده‌اید، ولی در بعضی قسمت‌های آن ضعف دارید، بار دیگر مطالعه کنید و روند مطالعاتی آن را تکمیل کنید.

2ـ برای جلوگیری از کاهش احتمالی ساعات مطالعه، همانند ماه‌های قبل که قصد شروع به مطالعه را داشتید، توصیه می‌کنیم که مدت زمان مطالعه خود را در نظر داشته باشید و سعی کنید که هر روز، بهتر از روز قبلِ خودتان باشید.

 توجه داشته باشید که در این مدت، فقط بر اساس وضعیت مطالعات قبلی و میزان پیشرفت خودتان، برنامه‌ریزی و اقدام کنید و به هیچ وجه خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. هر شخص در مسیر آمادگی برای شرکت در آزمون سراسری، وضعیت منحصر به خودش را دارد؛ بنابراین، ومی به مقایسه خود با دیگران نیست و انجام این کار، نه تنها کمکی به حل مشکل احتمالی شما نمی‌کند، بلکه موجب استرس شما در این ایام سرنوشت‌ساز نیز خواهد شد.

3ـ اگر تا به حال، مطالعه دروس و منابع آزمون سراسری را مطابق برنامه انجام داده و خلاصه درس هم تهیه کرده‌اید، سعی کنید که در فرصت باقی‌مانده، از این خلاصه‌ها استفاده کنید، و چنانچه تا به حال موفق به اتمام مطالعه خود نشده‌اید، سعی کنید تا پایان اردیبهشت ماه انجام این کار به اتمام برسد و زمان باقی مانده را به مطالعه و مرور یادداشت‌برداری‌ها و خلاصه‌ها بپردازید. در زمان باقی مانده تا کنکور، بهترین منبعی که می‌توانید برای مرور مباحث مختلف از هر درسی استفاده کنید، همین خلاصه‌ها و یادداشت‌هایی هستند که در حین مطالعه تمام دروس در طول سال تحصیلی تهیه کرده‌اید.

4ـ دروس عمومی را هم در کنار دروس اختصاصی مطالعه کنید و بر اساس میزان تاثیر و اهمیت آن در آزمون سراسری، وقت صرف کنید. سعی کنید که دروس عمومی را هم جدی بگیرید و از اهمیت مطالعه این دروس در زمان باقی‌مانده تا آزمون سراسری غافل نشوید.

علاوه بر مطالعه روزانه دروس عمومی، حتماً اقدام به تست زدن در شرایطی مشابه آزمون سراسری بکنید. این آزمون‌ها، سرعت عمل شما را افزایش می‌دهد و باعث افزایش دقت شما در مواجهه با تست‌های اصلی دروس عمومی در آزمون سراسری می‌شود؛ از سوی دیگر، در آزمون‌های آزمایشی یا شبیه‌سازی شده، چنانچه در مبحث خاصی یا هر موضوع دیگری در چند آزمون احساس ضعف کردید، سریعاً می‌توانید اقدام به رفع مشکل خودتان در آن مبحث خاص کنید.

در آزمون‌های شبیه‌سازی شده، به ویژه برای دروس اختصاصی، از جمله دروس ریاضی و فیزیک، که بیشتر جنبه حل کردنی دارند، بهتر است که تعداد سؤالات و همچنین میزان زمانی را که برای پاسخ دهی به سؤالات اختصاص می‌دهید، مطابق با آزمون سراسری باشد. همچنین توصیه می‌شود که این آزمون‌ها، جامع باشد و تمام مباحث یک درس مشخص را شامل شود. بعد از پاسخ دهی به سؤالات و در حین تحلیل پاسخ‌ها، ممکن است که چندین سؤال را پاسخ نداده یا اشتباه پاسخ داده باشید؛ در این صورت، می‌توانید به کتاب‌ها و خلاصه‌های خودتان رجوع کرده و نکات مورد نظر را بار دیگر مرور کنید.

منظور ما از آزمون‌های شبیه‌سازی شده این است که در این آزمون‌ها شما باید خود را سر جلسه آزمون سراسری تصور کنید و با لباس رسمی به سؤالات این آزمون پاسخ دهید. همچنین بهتر است که بعد از برگزاری آزمون، با دقت بسیار، پاسخ‌های خود را بررسی کنید و به بررسی ضعف‌های خود در آزمونی که گذرانده‌اید، بپردازید.

برای تست‌زنی تاکید می‌شود که در این زمان باقی‌مانده، سراغ تست‌های تالیفی و غیر استاندارد نروید، بلکه از تست‌های استاندارد و اصلی استفاده کنید؛ در این خصوص، تست‌های ده سال اخیر آزمون سراسری می‌تواند منبع قابل اطمینانی برای استفاده و تمرین شما باشد.

5 ـ گاهی بعضی از داوطلبان، دچار این ترس یا استرس می‌شوند که مبادا فلان مبحث از فلان درس را از یاد برده باشند. این نگرانی و این نوع تفکر، به خاطر نزدیکی به زمان برگزاری آزمون سراسری، در ذهن اکثر قریب به اتفاق داوطلبان وجود دارد و موجب می‌شود که از کارایی‌شان کاسته شده و به استرس آنان اضافه کند. این حس باعث می‌شود که داوطلب، دچار وسواس در مطالعه شود و تمام مباحث را مجدداً مطالعه کند. توجه داشته باشید که انجام این کار، فقط وقت شما را به شدت خواهد گرفت. مطمین باشید که اگر در این زمان باقی‌مانده با دقت و با برنامه اصولی، مطالعه و جمع‌بندی کنید، با آمادگی کامل، در آزمون سراسری حاضر خواهید شد.

6 ـ در کنار برنامه‌ریزی، مطالعه و تست‌زنی، به نحوه خواب و غذای خود نیز توجه خاص داشته باشید.

روند خواب و تغذیه خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که بهترین نتیجه ممکن را برای موفقیت در آزمون سراسری بگیرید؛ البته میزان خواب هر فرد، با توجه به شرایط جسمی و فیزیولوژیکی آن فرد، متفاوت با دیگران است و در اینجا پیشنهاد یکسانی برای همه افراد نمی‌توان ارایه داد؛ لذا، بهتر است که از هم اکنون، زمان خواب و بیداری خودتان را به گونه‌ای تنظیم کنید که بالاترین میزان کارایی را در این آزمون مهم داشته و در سر جلسه آزمون سراسری هم مشکل خاصی از این بابت نداشته باشید.

7ـ شرکت در آزمون‌های آزمایشی و جامع در فرصت باقی‌مانده، به شما این امکان را می‌دهد که خودتان را از نظر علمی به طور جدی محک بزنید. شایسته است که در انتخاب این آزمون‌ها دقت داشته باشید و بررسی کنید که در آنها از سؤالات با کیفیت استفاده شده باشد و سعی کنید که فرصت حضور در این آزمون‌ها را از دست ندهید. شرکت در آزمون‌های آزمایشی،علاوه بر تمرین و ارزیابی میزان آمادگی، باید با هدف رفع اشکال و ضعف‌هایتان در مبحث و موضوعات خاص نیز دنبال شود؛ به عنوان نمونه، چنانچهدر طول سال تحصیلی و در حین تست‌زنی در منزل یا در آزمون‌های آزمایشی، قادر به پاسخگویی به بعضی از تست‌ها نبوده‌اید، اکنون و در این زمان باقی‌مانده، سعی کنید که ضمن مرور آن مباحث، نسبت به رفع اشکال و پاسخگویی مجدد به آن تست‌ها نیز اقدام کنید.ش 



پاسخ تشریحی سؤالات آزمون آزمایشی سنجش مورخ ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸

۱۳۹۸/۰۲/۲۰  ۱۳:۰۵

  پاسخ‌های تشریحی سنجش پیش:

 

گـــــروه علوم ریــــاضی

گـــــروه علوم تجـــــربی

گـــــروه علــــوم انسانی

گـــــــــروه هنـــــــــــــــر

گـــــروه زبـــان خارجـی

====================

پاسخ‌های تشریحی سنجش دوازدهم:

 

گـــــروه علوم ریــــاضی

گـــــروه علوم تجـــــربی

گـــــروه علــــوم انسانی

گـــــــــروه هنـــــــــــــــر

گـــــروه زبـــان خارجـی

====================

پاسخ‌های تشریحی سنجش یازدهم:

 

گـــــروه علوم ریــــاضی

گـــــروه علوم تجـــــربی

گـــــروه علــــوم انسانی

گـــــــــروه هنـــــــــــــــر 

گـــــروه زبـــان خارجـی

====================

پاسخ‌های تشریحی سنجش دهم:

 

گـــــروه علوم ریــــاضی

گـــــروه علوم تجـــــربی

گـــــروه علــــوم انسانی


خرداد ماه، همیشه برای دانش‌آموزان، ماه مهم و پرکار، و ماه امتحانات آخر سال تحصیلی و کسب نتیجۀ 9 ماه حضور در کلاس درس است؛ اما خرداد ماه برای دانش‌آموزان سال دوازدهم، اهمیتی دو چندان دارد؛ زیرا باید خود را برای امتحانات نهایی آماده کنند؛ امتحاناتی که سؤال از طرف دبیر خودشان طرح نمی‌شود و تصحیح اوراق امتحانی نیز بر عهدۀ دبیر دیگری خواهد بود؛ از سوی دیگر، نتیجۀ این آزمون در کنکور آنها نیز تاثیر خواهد داشت، و اگر بتوانند نمره‌های خوبی را کسب کنند، می‌تواند تا 30 درصد در آزمون سراسری آنها تاثیر مثبت داشته باشد. بی‌شک، برای چنین امتحان مهم و سرنوشت‌سازی، باید آمادگی کامل داشت و آن را سرسری برگزار نکرد؛ زیرا اگر دانش‌آموزی مطالب کتاب درسی خود را با دقت مطالعه کند، کسب نمرۀ 20 کار دشواری نیست، و بدون شک، از کسب درصد 100 یا حتی 90 در آزمون سراسری ساده‌تر است؛ زیرا در هر روز، تنها از یک درس آزمون گرفته می‌شود و دانش‌آموز ضرورتی ندارد که ذهن خود را برای پاسخگویی به سؤال‌های متعدد و متنوع دروس مختلف در چند ساعت، آماده کند. همچنین زمان آزمون‌های تشریحی کافی است و دانش‌آموز می‌تواند سرِ فرصت و با آرامش خاطر، دربارة هر سؤال فکر کند و به آن پاسخ صحیح بدهد. به تجربه دیده‌ایم که سطح سؤالات نهایی نیز ساده‌تر از سؤالات آزمون سراسری است، و در نهایت در امتحانات نهایی، تمام دانش‌آموزان می‌توانند نمره 20 بگیرند، و این آزمون، یک آزمون رقابتی مثل آزمون سراسری نیست که فقط یک داوطلب، نفر اول می‌شود و تنها 9 نفر رتبۀ تک رقمی کسب می‌کنند، و حتی اگر دو نفر هم استثنایاً وضعیت مشابه‌ای داشته باشند و به فرض مثال رتبه 100 را کسب کنند، نفر بعدی رتبۀ 102 را خواهد داشت؛ در واقع رتبۀ 101 حذف می‌شود؛ اما همان طور که گفتیم، در امتحان نهایی هیچ منعی برای اینکه کل حاضران در آزمون، نمرۀ 20 بگیرند، و در یک سطح باشند، وجود ندارد، و اگر چنین اتفاقی نمی‌افتد، به دلیل سطح علمی متفاوت دانش‌آموزان است.

در اینجا نکاتی چند به منظور آمادگی هر چه بیشتر دانش‌آموزان دوازدهم برای امتحانات خرداد ماه تقدیمتان می‌گردد.
چگونه درس بخوانیم؟
* یک جدول زمانی تهیه کنید تا از قبل بدانید که طی هر هفته، چند ساعت را باید به درس خواندن اختصاص دهید و در چه ساعاتی از روز می‌توانید بهتر و بیشتر درس بخوانید. دقت داشته باشید که این روزها نباید به توانمندی‌های ذهنی خود مغرور شوید و مطالعه‌تان را به ساعتی در شب و چند ساعتی در تعطیلات آخر هفته محدود کنید؛ زیرا قرار است در امتحانی شرکت کنید که سؤال‌های آن را دبیرتان طرح نکرده است و در نتیجه شما باید تسلط بیشتری بر مطالب درسی خود داشته باشید. فکر مطالعه در شب امتحان و کسب آمادگی در آن زمان را نیز از ذهن خود بیرون کنید؛ چون شما از آینده خبر ندارید و امکان دارد که شب امتحان، به دلایلی خوب یا بد، شما نتوانید مطالعه کنید. باید به این نکته توجه داشته باشید که اصلاً شب قبل از امتحان، زمان فراگیری نیست، بلکه شما در این شب باید به مرور مطالب و حل تمرین بیشتر بپردازید.
* به میزان تمرکز خود نیز توجه کنید تا از زمانی که صرف درس خواندن می‌کنید، حداکثر استفاده را ببرید. اگر از افرادی هستید که در جای خلوت به فکر و خیال فرو می‌روید، در کنار خانواده مطالعه کنید، و برای اینکه صداهای مختلف مزاحمتان نشود، از واکمن استفاده نمایید؛ البته ما هم قبول داریم که تمرکز داشتن و شش دانگ حواس را به درس و مطالعه دادن، کاری دشوار است. اگر شما هم از آن گروه دانش‌آموزانی هستید که زود خسته می‌شوید، بعد از نیم ساعت مطالعه، کمی استراحت کنید، اما نباید زمان این استراحت، طولانی شود؛ حتی یک استراحت 5 دقیقه‌ای هم می‌تواند کافی باشد. در این مدت می‌توانید از جای خود برخیزید و تمرین‌های کششی را انجام دهید و بار دیگر سراغ درس بروید؛ البته بعد از سه یا چهار دورۀ مطالعاتی 30 دقیقه‌ای، می‌توانید به خود یک استراحت طولانی‌تر دهید و تا 15 یا 20 دقیقه استراحت کنید.در مدت زمانی که استراحت کوتاهی می‌کنید، سعی کنید که به سراغ تلفن، تلویزیون و اینترنت نروید؛ زیرا ممکن است که این وسایل، در وجود شما وابستگی ایجاد کند و نگذارد که به سمت درستان برگردید.
* در استراحت‌های کوتاه مدت، از هر کاری مثل خواندن کتاب داستان، تلفن حرف زدن و . که با کلمات سر و کار دارد، خودداری کنید و اجازه دهید که مغزتان از کلمات به دور باشد تا از خستگی‌اش دور شود. در استراحت‌های کوتاه مدت، در فضای مطالعه یک دور بزنید؛ یعنی موقعیت مکانی خود را در آن لحظه تغییر دهید. 
* توجه داشته باشید که محل مطالعۀ شما باید نور و هوای مناسب داشته باشد تا بدنتان احساس خستگی نکند و تمرکز شما از بین نرود.
* برخی از دانش‌آموزان، به دلیل کوتاهی‌های قبلی و عدم مطالعۀ دقیق، از اینکه سراغ یک کتاب درسی خاص بروند، می‌ترسند و همیشه زمان مطالعۀ درس مورد نظر را به بعد موکول می‌کنند. به چنین افرادی پیشنهاد می‌کنیم که ابتدا به سراغ مباحث آسان کتاب بروند. بدون شک، در هر درسی حداقل 20 درصد مطالب در حد دانش‌آموزان ضعیف نوشته شده است، و شما با مطالعه مباحث مورد نظر و تسلط بر آنها، جسارت لازم را برای مطالعه قسمت‌های دیگر آن درس پیدا می‌کنید. اگر به درستی نمی‌دانید که کدام قسمت‌های کتاب برای مطالعۀ اولیه مناسب‌تر است، این بخش‌ها را از دبیر خود سؤال کنید.
* در حین مطالعۀ درس، مضمون اصلی آن را دریابید و دقت کنید که در این قسمت از درس، بحث به چه موضوعی اشاره دارد و چگونه یا در چه مراحلی آن را بیان کرده است. همراه با خواندن درس، به طور مرتب برای خود سؤالاتی طرح کنید تا توجه شما به موضوع درس، بیشتر جلب شود. سؤالات طرح شده باید با توجه به اصل مطلب و کلید هر پاراگراف باشد.
برای مثال، در مطالب درسی سنگین، متنی را که مطالعه می‌کنید، به بخش‌هایی تقسیم کنید و بعد از خواندن هر بخش، مکث کوتاهی بکنید و سپس مطالعۀ خود را ادامه دهید. این مکث‌ها باعث می‌شود که به فکر خود انسجام بدهید و در انتها بتوانید مطالب را به خاطر بیاورید. دقت کنید که یادآوری باید درست بعد از هر مکث باشد. در هنگام مکث باید از خود بپرسید: سه نکتۀ اصلی و قابل آزمون قسمتی که خواندم، چه بود؟» و با طرح سؤال‌هایی دربارۀ آن، ذهن خود را آماده کنید. به یاد داشته باشید در نتیجۀ همین یادآوری‌هاست که مطالب در ذهنتان ثبت و ضبط می‌شود.
ممکن است که مرور مطالب در پایان مطالعه، به نظر شما کار طاقت‌فرسا و وقت گیری باشد، اما مهم اینجاست که بدون گذراندن این مرحله، کار مطالعۀ‌تان کامل نخواهد شد و یادگیری عمیق و دقیق، در نتیجۀ مرور و بازبینی مطالب به دست می‌آید.
* دانش‌آموزان معمولاً در ایام امتحانات دچار کمبود وقت می‌شوند و به دلیل استرس زیاد، نمی‌توانند همه فصل‌های کتاب درسی را به دقت بخوانند؛ بنابراین، طبقه‌بندی مطالب کتاب قبل از مطالعۀ یک مبحث، می‌تواند کمک شایانی به شما برای پاسخگویی به سؤالات بکند. برای انجام این کار، می‌توانید قبل از شروع درس، از خود بپرسید که کدام مبحث را خوب بلد هستید، کدام مبحث بسیار مهم است، کدام مبحث نیاز به توجه بیشتری دارد و کدام مبحث اولویت اول را برای مطالعه دارد.
 * مطالعات نشان می‌دهد در صورتی که هشت ساعت بخوابید و تا دیر وقت بیدار نمانید، حافظه  شما بهتر عمل می‌کند. مغز انسان بر اثر اختلال خواب آسیب می‌بیند؛ زیرا خواب زمانی است که در آن زمان، مغز خود را ترمیم و بازسازی می‌کند. مغز شما پس از دریافت اطلاعات درسی، نیاز به بازسازی دارد و خوابیدن، تنها راه مؤثر برای این بازسازی است.
* به خودتان نگویید که این درس را دوست ندارم؛ زیرا این اظهار ناراحتی و انزجار، تاثیر بسیاری بر آرامش و تمرکز شما خواهد داشت، و بپذیرید که این دروس، بخشی از برنامه مطالعاتی شماست و باید با مباحث آن ارتباط برقرار کنید.
* اگر از جزوات و مطالب خارج از کتاب استفاده می‌کنید، دقت کنید که این مطالب، با مطالب موجود در کتاب، انسجام و سازمان‌دهی لازم را داشته باشد تا مطالب مثل حلقه‌های جدا از هم، یک زنجیر در نیایند.
* به اشکالات خود حساس باشید. بسیاری از بچه‌ها اشکالات ساده، مانند: خطای محاسبه، درست نخواندن متن سؤال و … را اشکال نمی‌دانند. آنها بلد نبودن‌های بزرگ را اشکال می‌دانند و بسیاری هم در توهم بلد بودن هستند!
* اوراق امتحانی نوبت‌های گذشتۀ خود، اعم از ترم، نیم ترم، ماهانه و … را بار دیگر مرور کنید تا اولاً به نوعی مرور کرده باشید و ثانیاً اشتباهاتی را که آن زمان داشتید، مجدداً تکرار نکنید.
* هر وقت فکری منفی به سراغ شما آمد، فوراً همان فکر را به شکل مثبت تغییر دهید و با صدای بلند برای خود تکرار کنید؛ مثلاً ممکن است فکرکنید که همه بچه‌ها یک دور کامل درس را خوانده‌اند و به آن مسلط هستند، اما شما هنوز با کتاب سر و کله می‌زنید. اگر چنین فکری به سراغتان آمد، بلافاصله به خود تلقین کنید که توانسته‌اید با مطالعه کافی و مفید، نمرات بهتری بگیرید و با صدایی رسا بگویید: من قبلاً چنین امتحان‌هایی داده و اکثر مواقع هم نمره خوبی گرفته‌ام.» البته این به معنای آن نیست که به خود اعتماد دروغین داشته باشید، اما افکار منفی، بسیار سمّی است و می‌تواند مانع مطالعه و فراگیری شما شود.
* هنگام مطالعه، در صورت امکان، پشت میز تحریر بنشینید یا اگر روی زمین مطالعه می‌کنید، قوز نکنید و راست بنشینید. کتاب باید به طور مسطح و هموار روی میز قرار بگیرد و فاصلۀ آن با چشمتان حدود 40 سانتی‌متر باشد. اگر وضعیت شما هنگام درس خواندن، سست و نامطمین باشد، خستگی، حواس پرتی و خواب آلودگی، زودتر سراغ شما می‌آید.
* برنامه امتحانات را در محل مناسب، به نحوی که در معرض دیدتان باشد، نصب نمایید و یک هفته قبل از شروع فصل امتحانات، سعی کنید که خلاصۀ دروس را فیش برداری و فهرست نکات مهم را آماده و در پوشه‌ای جمع‌آوری کنید.
ایام امتحانات چه کنیم؟
* شب‌های قبل از امتحان، با دوستانتان راجع به اضطراب و دلشوره و امتحان صحبت نکنید. بهتر است بدانید که نگرانی، همچون یک بیماری مسری، قابل سرایت به دیگران است.
* قبل از دوره کردن هر مطلب جدید، نفس عمیق بکشید و سعی کنید که ذهن خود را از هر فکر دیگری پاک کنید؛ در ضمن، در پایان جدول زمان‌بندی که برای خود تهیه کرده‌اید، زمانی را برای قدم زدن در هوای آزاد در نظر بگیرید. انجام این کار باعث می‌شود که قبل از امتحان فردا، احساس آرامش عمیقی به شما دست دهد.
* بهتراست که شب قبل از امتحان، دوش بگیرید و مطابق معمول هر شب استراحت کنید تا روز بعد، با شادابی و نشاط بیشتری، در جلسه امتحان حضور یابید و سعی کنید که شام را به طور مختصر و سبک میل کنید. هیچ چیز بدتر از آن نیست که شب قبل از آزمون، به اندازه کافی نخوابیده باشید. ممکن است که وسوسه شوید و تمام ساعات شب را بیدار بمانید و خود را برای امتحان آماده کنید، اما هنگامی که زمان امتحان فرا می‌رسد، قادر نخواهید بود همه اطلاعاتی را که یاد گرفته‌اید، به خاطر بیاورید. مغز در این حالت، فقط برای بیدار ماندن تلاش می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که نخوابیدن در شب امتحان، عملکرد حافظه را نابود کرده و به شدت پایین می‌آورد.
* سعی کنید که صبح روز امتحان، حدود 30 تا 45 دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید تا  نگاهی کوتاه به لیست مرور و فلش‌کارت خود بیندازید.
* امسال اکثر امتحانات در ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود. حتماً در این ایام سحری صرف کنید و با این بهانه که بدخواب می‌شوم، از خوردن یک سحری مقوی و مناسب خودداری نکنید؛ زیرا نخوردن سحری، باعث افت قند خون شما می‌شود و در نتیجه تمرکزتان را در پاسخگویی به سؤالات از بین می‌برد.
* اگر ظرف کوچکی از غذا را به آرامی بخوریم، همان یک ظرف کوچک غذا، بدن را تا زمان افطار نگاه می‌دارد، اما هنگامی که غذا به صورت نجویده، تند تند و با آب فراوان خورده می‌شود، بخش عمده ای از آن به صورت هضم نشده دفع شده و تبدیل به انرژی نمی‌شود. دقت کنید که  حدود 70 درصد هضم غذا در دهان انجام می‌شود؛ چون مری و معده که دندان ندارند تا غذا را خرد کنند؛ بنابراین، آسیاب کردن غذا باید به خوبی در دهان انجام شود. لازمۀ انجام این کار، آن است که لقمه‌های وعده سحری، کوچک باشد. 

* مصرف انواع نوشیدنی‌ها، اعم از آب، دوغ، نوشابه یا انواع دمنوش‌ها بین خوردن غذا، موجب رقیق شدن آنزیم‌های هضم کننده شده و دیگر غذا هضم نمی‌شود؛ انواع اسیدها و آنزیم‌هایی که در معده وجود دارند، قرار است که غذا را تبدیل به مولکول کنند، و اگر پرخوری هم به آب خوردن وسط غذا اضافه شود، آن‌گاه بازگشت اسید به مری (همان ترش کردن) اتفاق می‌افتد. همچنین مصرف سوسیس، کالباس، غذاهای خشک، کوکو، کتلت و بادمجان در سحری مضر است و توصیه نمی‌شود، اما مصرف سالاد، برنج با خورشت، نان، میوه و یک فنجان شیر، مناسب این وعده غذایی است. 


در مطلب قبلی، به برخی از ویژگی‌هایی که در کنار استعداد، می‌توانند شما را به سمت موفقیت هدایت کنند و استعداد شما را به حداکثر برسانند، اشاره کردیم؛ ویژگی‌هایی چون خود‌باوری، علاقه نشان دادن به کار، داشتن ابتکارعمل، تمرکز بر موضوع و آمادگی انجام کار. در این شماره نیز به معرفی و شرح سایر ویژگی‌های لازم برای موفقیت می‌پردازیم:

6- تمرین و ‌تکرار
تمرین و ‌تکرار می‌تواند استعدادهای شما را شکوفا و قوی کند. در عرصه زندگی، همانند میدان ورزش، به همان اندازه که تمرین کرده‌اید می‌توانید بازی کنید. افراد موفق برای تمرین و ‌نظم در ‌آن، ارزش ویژه‌ای قایلند و همه توان خود را به‌کار می‌گیرند تا قادر باشند در بالاترین سطح ممکن عمل کنند و عملکردی بهتر از آنچه از آنها انتظار می‌رود داشته باشند.
هیچ کس با استعداد بالا به دنیا نیامده است؛ بنابراین، برای بهتر بودن و خوب شدن در هر چیزی باید تمرین کنید و مهارت بیشترکسب کنید. تمرین مرتب، در درون ما نظم ذهنی القا می‌کند که در رویارویی با موقعیت‌های دشوار، بسیار مفید خواهد بود. برای تمرین مؤثر به پنج عنصر و منبع محرک نیاز دارید:
الف- یک معلم و مربی که در پیدا کردن بینش قوی به شما کمک کند؛
ب - یک خواست و میل درونی قوی تا تلاشتان را بیشتر کند؛
ج - یک هدف و مقصد روشن تا در جهت آن گام بردارید؛
د- یک ظرفیت بالا برای انجام بهینه کار و تلاش در جهت رسیدن به هدف؛
هـ- و بالاخره، در اختیار داشتن ابزار، تجهیزات و منابع انرژی.
      بنابر‌این، برای بهتر شدن و بسیار خوب بودن در تمرین، متعهد شوید که هر روز، کمی بیشتر از روز قبل تلاش کنید، وقت بیشتری برای انجام تمرین بیشتر صرف کنید، پشتکارتان را افزایش دهید، بیشتر از گذشته کمک بگیرید و توصیه افراد موفق را به‌کار ببندید، برای تغییر بیشتر آماده باشید و به طور جدی آن را دنبال کنید. با اندکی تغییر، شما می‌توانید مشکلات خود را حل کنید، شرایط خود را بهبود ببخشید و کارهای مفید و متفاوت انجام دهید. تمرین و تکرار، شما را از دیگران برتر می‌سازد و این برتری، برایتان به یک عادت تبدیل می‌شود.
7- پشتکار
پشتکار، یعنی تمام کردن کاری که شروع کرده‌اید. استعداد داشتن یک چیز است و به پایان رساندن کار، چیزی دیگر است. مهم نیست که چقدر با استعداد هستید، مهم این است که تا وقتی پشتکار نداشته باشید، نمی‌توانید کارهای بزرگ را انجام دهید و به موفقیت‌های بزرگ دست یابید.
پشتکار اجازه نمی‌‌دهد که خسته و دلسرد شوید و کار را متوقف کنید؛ حتی اگر همه نشانه‌ها مطلوب به نظر نرسند. پشتکار، یک نوع سرمایه گذاری در آینده است. دشمنانِ پشتکار را برخی افکار مزاحم و اندیشه‌های عافیت طلب مثل: تسلیم شدن با اولین سختی، این تفکر که زندگی باید راحت باشد، انعطاف‌پذیری بیش از حد، مقصد پنداری موفقیت و دست از کار کشیدن تشکیل می‌دهند.
برای تقویت و افزایش پشتکار، سعی کنید که یک هدف قوی و ارزشمند را برای خود تعریف و با تمرکز و سرسختی آن را دنبال نمایید، بهانه‌گیری را کنار بگذارید و تلاش کنید که کمی استقامت به خرج دهید، همچنان که یک قهرمان، تا دقیقه آخر استقامت می‌کند و می‌جنگد؛ چون موفقیت دقیقاً بعد از نقطه‌ای قرار دارد که دیگران قانع شده‌اند.
8- جرات
جرات، وسیله‌ای برای آزمایش استعداد شماست و چیزی نیست که صرفاً در میدان جنگ به آن نیاز پیدا کنید. شما نمی‌توانید هیچ کار بزرگی انجام دهید، مگر اینکه  جرات امتحان کردن آن را داشته باشید. بدون جرات، هرگز از منطقه امن زندگی خود خارج نمی‌شوید و طبیعی است که انتظار موفقیت هم نباید داشته باشید. موفقیت فقط زمانی به شما لبخند می‌زند که برای رسیدن به اهداف بزرگ برنامه‌ریزی کنید و جرات و جسارت خود را در این مسیر، در معرض امتحان و آزمایش قرار دهید.
اگر دوست دارید که جرات بیشتری پیدا کنید، باید بدانید که سر منشا آن در درون شماست و نباید دنبال منبع آن در بیرون باشید. جرات همیشه از درون می‌آید. بر چیزی که باور دارید، استوار باشید و در همه حال این‌گونه باشید؛ نه فقط زمانی که دیگران شما را زیر نظر دارند. به جای پرش بلند، قدم‌های کوچک، ولی منظم بردارید، پیوسته در جهت بهتر شدن حرکت کنید و عملکرد شجاعانه خود را ادامه دهید؛ بدین ترتیب، افق‌های بیشتر و وسیع‌تری به روی شما گشوده خواهد شد.
جرات نوعی دانش است که نحوه مواجهه با سختی و پیش رفتن در چنین شرایطی را به شما می‌آموزد. چیزی که انجام آن می‌تواند غیر ممکن به نظر برسد، اغلب با داشتن جرات، ممکن می‌شود. در هر کاری که انجام می‌دهید، به شهامت نیاز دارید. از لحظه ای که تصمیم می‌گیرید مسیری را آغاز کنید، همواره ممکن است که یک محرک منفی و اخلالگر و مزاحم، شروع به مخالف خوانی کند تا شما را از ادامه مسیر بازدارد، و یا با مشکلات و سختی‌هایی مواجه ‌شوید که شما را وسوسه ‌کنند از تصمیم خود منصرف شوید؛ اما جرات و شهامت و همت والای شما، به شدت با این نیروهای مزاحم به مبارزه برخاسته و به شما اجازه انصراف از پیمودن مسیر تعیین شده را نمی‌دهد.
9- آمادگی یادگیری
به زبان ساده، آمادگی برای یادگیری، به معنای میل و اشتیاق برای یادگیری و رشد است، و آمادگی برای گوش دادن و آموختن و تلاش برای به کار‌بردن ایده‌های جدید است. اگر فکر کنید که درحال حاضر همه چیز را می‌دانید، رشد شما متوقف می‌شود. افراد موفق و مشتاق یادگیری، حتی پس از کسب مجموعه‌ای از موفقیت‌ها، باز هم سؤالات تازه مطرح می‌کنند. آنها غرورشان را حین یادگیری کنار می‌گذارند و به عنوان یک یادگیرنده، مادام‌العمر در تکاپو و تلاش زیاد در جست و جوی فرصت‌های جدید آموزشی هستند و پی‌گیرانه سعی می‌کنند که بیشترین بهره را از آموخته‌هایشان ببرند.
برای کسب آمادگی بیشتر:
 الف- در وهله اول سعی کنید که یک شنونده خوب باشید؛ چرا که اگر به جای حرف زدن، گوش کنید، همیشه در میان حجم زیادی از اطلاعات مفید قرار می‌گیرید.
ب- فرایند یادگیری را خوب درک کنید و بدانید که هدف یادگیری، صرفاً دانستن نیست، بلکه بهتر عمل کردن است؛ به عبارت بهتر، به چیزی که می‌دانید عمل کنید، به دنبال اشتباهات خود بگردید و در ارتباط با کارهایی که انجام داده‌اید، خود را ارزیابی کنید، به دنبال راه‌هایی برای بهتر انجام دادن کارها باشید و از راه‌های جدید و تازه برای انجام آن استفاده کنید.
ج- در هر فرصتی به یادگیری بپردازید و در صورت  امکان، برای آن برنامه‌ریزی کنید. با خواندن کتاب، بازدید از مکان‌هایی که شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند یا وقت گذراندن با افرادی که شما را برای رشد کردن به چالش می‌کشند، خود را در معرض ایده‌های تازه قرار دهید و چیزی را که یاد می‌گیرید در کاری که انجام می‌دهید، به کار برید و با کسانی که فکر شما را به چالش می‌کشند، طرح دوستی بریزید.
د- چیزهایی را که یاد گرفته‌اید به کار گیرید (با نوشتن لیست تعدادی از کارهایی که باید انجام دهید و به شما کمک می‌کنند تا از چیزی که یاد گرفته‌اید، استفاده کنید) و زمان اندکی را به دنبال کردن ایده‌های جدید خود اختصاص دهید.
هـ دایماً از خودتان بپرسید: آیا من واقعاً آ‌ماده یادگیری هستم؟» و ایده‌ها و راه‌های جدید برای انجام کارها را بپذیرید. همچنین برای جذب ایده‌های جدید تلاش کنید و آنها را در عمل به کار برید.
آهن از استفاده نشدن زنگ می‌زند. آب راکد کیفیتش را از را دست می‌دهد و در هوای سرد منجمد می‌شود. بی‌حرکتی هم به همین صورت، نیروی ذهن را ضعیف می‌کند.
یک برنده، حتی زمانی که از جانب دیگران متخصص در نظر گرفته شود، می‌داند که هنوز چقدر باید یاد بگیرد، ولی یک بازنده، قبل از اینکه به اندازه کافی آموخته باشد تا بداند که چقدر کم می‌داند، می‌خواهد که از سوی دیگران، یک فرد متخصص در نظر گرفته شود.
۱۰- شخصیت
یک فرد با استعداد می‌تواند به روی صحنه برود، ولی برای ماندن در آنجا به شخصیت نیاز دارد. یک شخصیت قوی، فرد را از میان‌برهایی که می‌توانند او را از خط خارج کنند باز می‌دارد. شخصیت، جلوه بیرونی چیزی است که در درون یک فرد وجود دارد. استعداد شاید یک هدیه باشد، ولی شخصیت واقعی از این هدیه محافظت می‌کند.
از جهات مختلفی انسان‌ها مانند کوه یخی هستندکه فقط ۱۵ درصد آن قابل دیدن است و ۸۵ درصد دیگر این کوه یخی در زیر آب قرار دارد. شخصیت انسان در قسمتی قرار دارد که زیر آب است و در واقع در چهار عنصر مشخص زیر نمایان می‌شود:
- خویشتنداری در انجام کاری که می‌دانید درست است؛
- ارزش‌ها و اصول اساسی شما که با آنها زندگی می‌کنید؛
- احساس شما درباره هویت شخصی؛
- سطح شما در یکپارچه کردن و تنظیم اعمال با ارزش‌ها.
شخصیت، بنیاد چیزی را می‌گذارد که استعدادها و زندگی شما بعدها آن را خواهند ساخت. شخصیت، تصمیماتی را که در طول زندگی خود گرفته‌اید و روابطتان را با دیگران در طول عمر منعکس می‌کند. شخصیت، یک انتخاب است، و اگر شخصیت بهتری می‌خواهید، می‌توانید و باید آن را پرورش دهید.
برای بهتر و عمیق‌تر کردن شخصیت:
- در سختی‌ها تسلیم نشوید و حتی وقتی که اوضاع سخت می‌شود، بایستید. قوی‌ترین شخصیت‌ها در شدیدترین طوفان‌ها ساخته شده‌اند، نه در آرامش.
- همیشه کار درست را انجام دهید. اگر بتوانید به جای چیزی که به مصلحت است، چیزی را که درست است، انجام دهید، شخصت خود را خواهید ساخت.
- کنترل زندگی‌تان را به دست بگیرید و به جای اینکه باور کنید چیزهایی یا کسانی شما را به  انجام کار یا تصمیمی مجبور کرده‌اند، مسؤولیت تصمیمات خود را بپذیرید. افراد ضعیف، شرایط خود را مقصر می‌دانند، در حالی که افراد قوی، مسؤولیت قبول کرده و در نتیجه رو به جلو حرکت می‌کنند.
شخصیت، مجموع انتخاب‌های هر روز ماست؛ همچنان که شخصیت امروز ما نتیجه انتخاب‌های دیروز ماست و شخصیت فردای ما، نتیجه انتخاب‌های امروز ما خواهد بود. برای تغییر شخصیت خود، انتخاب‌هایتان را تغییر دهید. آنچه به آن فکر می‌کنید، آنچه انتخاب می‌کنید، و آنچه انجام می‌دهید، چیزی است که به آن تبدیل خواهید شد.
آنچه که ما در موقعیت‌های بزرگ انجام می‌دهیم، احتمالاً به چیزی که اکنون هستیم بستگی دارد، و آنچه اکنون هستیم، نتیجه سال‌ها خویشتنداری ماست.
انسان‌ها در حرف‌هایشان شبیه هم هستند. تنها تفاوتشان در اعمالشان است. افراد با شخصیت، صرف نظر از موقعیت خود، کاری را که درست است، انجام می‌دهند.
۱۱- روابط
هیچ چیز بیش از روابط مهمی که در زندگی‌تان برقرار می‌کنید، بر توانایی شما در به کارگیری استعدادهایتان تاثیر نمی‌گذارد. اگر خود را در میان افرادی قرار دهید که شما را تشویق می‌کنند، استعدادهایتان اوج خواهد گرفت، ولی اگر با افرادی وقت بگذرانید که انرژی شما را می‌گیرند، استعدادهای شما پژمرده خواهد شد. روابط شما مستقیماً بر استعدادهایتان تاثیر می‌گذارند.
روابطی که با دیگران برقرار می‌کنید، می‌توانند شما را بسازند یا بشکنند. آنها می‌توانند به شما انرژی دهند و شما را نیرومند کنند یا اینکه آن انرژی را که می‌تواند شما را به جلو براند، بگیرند. اگر برای رسیدن به چیزهای زیادی برنامه‌ریزی می‌کنید، لازم است که مطمین شوید روابط شخصی‌تان ارزش‌هایی را به زندگی‌تان اضافه می‌کنند و بهترین عملکرد شما را نمایان می‌سازند.
روابط نوعاً در چهار مرحله پیش می‌روند:
- روابط سطحی که فقط یکدیگر را می‌شناسید؛
- روابط ساخته شده که بر پایه برخوردهای تکرار شونده است؛
- روابط امن که به هم اعتماد دارید؛
- روابط محکم که تلاش می‌کنید و یکدیگر را بالا می‌کشید.
شما به طور ایده آل می‌خواهید که روابط امن و محکم بیشتری را به عنوان راهی برای رشد استعدادهایتان ایجاد کنید. این نوع از روابط، صفات بسیار مفیدی دارند:
•  سطحی از لذت متقابل وجود دارد؛
•  به یکدیگر احترام می‌گذارید و به هم اعتماد دارید؛
•  تعداد زیادی تجربه مشترک دارید.
برای ایجاد بیشتر این روابط امن و محکم:
الف ـ مهم‌ترین افراد زندگی‌تان را مشخص کنید که چه کسانی هستند: آنهایی که بیشترین وقت را با شما می‌گذرانند یا آنهایی که برای افکارشان ارزش قایل هستید؟
ب ـ بررسی کنید که آیا این افراد شما را در جهت مسیر درست حرکت می‌دهند یا اینکه انرژی عصبی شما را می‌گیرند.
ج ـ اگر فهمیدید که دوستانتان واقعاً شما را پر بار نمی‌کنند، پس دست به کار شوید و دوستان جدید و بهتری پیدا کنید. اینجا روابط بهتر و مثبت‌تر، آن‌قدر سرتان را شلوغ می‌کند که حتی متوجه نمی‌شوید که دیگر با دوستان قدیمی‌تان وقت نمی‌گذرانید.
یک دوست واقعی، نقاط ضعف شما را می‌داند، ولی تنها نقاط قوتتان را به شما نشان می‌دهد، ترس‌های شما را احساس می‌کند، ولی ایمان شما را قوی می‌کند، اضطراب شما را می‌بیند، ولی روحیه شما را قوی می‌کند، ناتوانی‌های شما را تشخیص می‌دهد، ولی بر امکانات شما تاکید می‌کند.
زندگی خیلی طولانی‌تر از آ‌ن است که آن را با افرادی بگذرانید که شما را به مسیر اشتباه می‌کشند، و خیلی کوتاه‌تر از آن است که با دیگران سپری نشود. روابط شما، شما را تعریف می‌کنند و بر استعدادتان تاثیر می‌گذارند؛ پس آن را هوشمندانه انتخاب کنید و به خاطر بسپارید که در نهایت، انتخاب‌های شما، شما را می‌سازند.
12ـ مسؤولیت
قبول مسؤولیت، استعدادهای شما را قوی می‌کند و ‌آنها را به ارتفاع‌های جدیدی می‌برد و استقامتتان را افزایش می‌دهد. اگر واقعاً مشتاق موفقیت هستید، راه‌های عملی برای افزایش مسؤولیت‌های خود پیدا کنید. انجام این کار، شما را به بالا و رو به جلو سوق می‌دهد.
در کل، جامعه به استعداد، بیش از حد بها می‌دهد و به اهمیت مسؤولیت، کمتر از حد. این موضوع مایه تاسف است؛ زیرا داشتن احساس مسؤولیت قوی، در حقیقت، زیربنایی برای موفقیت واقعی افراد فراهم می‌کند.
مسؤولیت، اگر به درستی اداره شود، معمولاً به ایجاد مسؤولیت بیشتری در آینده منجر می‌شود. در طول زمانی که مسؤولیتی را به عهده دارید، اعتبار شما ابتدا محک خورده و سپس بیشتر می‌شود. اگر شما می‌خواهید که مردم به شما اعتماد کنند، مسؤولیتی به عهده بگیرید و آن را صادقانه انجام دهید.
برای اینکه بیشتر مسؤولیت‌پذیر شوید:
الف ـ از جایی که اکنون هستید، شروع کنید و از امروز، خود را به عملکرد مسؤولانه‌تر       پایبند کنید.
ب ـ دوستان خود را هوشمندانه انتخاب کنید؛ زیرا اگر همه وقتتان را صرف گرد آمدن با افراد بی‌مسؤولیت کنید، برایتان سخت خواهد بود که مسؤولانه عمل کنید.
ج ـ دیگران را سرزنش نکنید و به جای آن، برای دیدن سرچشمه همه مشکلاتتان، به آینه نگاه کنید، به دنبال مقصر نباشید و شانه‌هایتان را بالا بگیرید و سرِ کار خود بروید.
د ـ درس‌های اصلی مسؤولیت را یاد بگیرید:
ـ برای کسب موفقیت معنی‌دار باید در درجه اول خویشتن‌داری را تمرین کنید؛
ـ هر چه را شروع کردید به پایان برسانید؛
ـ وقتی بقیه به شما وابسته‌اند، هیچ‌گاه به آنها اجازه ندهید که عقب بیفتند؛
ـ از دیگران انتظار نداشته باشید که قدم پیش بگذارند و به جای شما مسؤولیت چیزی یا انجام کاری را بر عهده بگیرند.
هـ ـ تصمیمات سخت بگیرید و پای هر تصمیمی که گرفته‌اید بایستید؛ خواه جهنم باشد، خواه بهشت، و برای هر چیزی که در زمان مسؤولیت شما اتفاق می‌افتد، پاسخگو باشید.
و ـ به مردم خدمت کنید؛ چرا که هر وقت چیزی را ببخشید رشد خواهید کرد.
تمرین مسؤولیت‌پذیری، کارهای بزرگی برای شما می‌کند. استعداد شما را قوی می‌کند، مهارت‌های شما را مترقی می‌کند و فرصت‌های شما را افزایش می‌دهد. این تمرین در طول روز، کیفیت زندگی شما را بهبود می‌بخشد و کمک می‌کند که شب بهتر بخوابید، و زندگی اطرافیانتان را نیز بهتر می‌کند. اگر می‌خواهید که زندگی‌تان یک داستان باشکوه باشد، پس این نکته را بدانید که شما نویسنده آن هستید و هر روز شانس آن را دارید که صفحه جدیدی از این داستان را بنویسید و این صفحات را با مسؤولیت‌پذیری در قبال خود و دیگران، پر کنید. اگر این کار را انجام دهید، در پایان ناامید نخواهید بود.
13ـ کارِ گروهی
صرف نظر از اینکه چقدر با استعداد هستید، باید بدانید که همواره شکاف‌هایی بین شایستگی‌ها و توانایی‌هایی شما وجود دارد. بهترین راه برای پر کردن این شکاف‌ها، آن است که با افرادی شریک شوید که در آن زمینه‌ها قوی هستند. برای کسب یک چیز شگفت‌انگیز، همیشه به یک کارِ گروهی نیاز دارید.
گروه، نه تنها به افراد اجازه می‌دهد که بیشتر از آن چیزی که می‌توانستند به تنهایی به دست آورند، دست یابند، بلکه در خود یک اثر ترکیبی دارد که بی‌شباهت به سود نیست. یک گروه از افراد که با هم برای دستیابی به هدف یکسانی کار می‌کنند، می‌توانند کارهای بزرگی را انجام دهند.
کلید مزایای گروه‌ها این است که:
الف ـ گروه، کاری را که باید انجام شود، به واحدهای قابل کنترل تقسیم می‌کند. وقتی که تعداد زیادی از افراد مختلف سهم خود را انجام دهند، تاثیر جمعی آن بی‌نظیر است.
ب ـ گروه‌ها تاثیر ضعف‌های فرد را به حداقل و پتانسیل‌های آنها را به حداکثر می‌رسانند.
ج ـ گروه‌ها چشم اندازهای مضاعفی از چگونه دست یافتن به هدف مشخصی را فراهم می‌کنند و این راه‌های مختلف، احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد.
د ـ استعداد یک فرد استثنایی، ممکن است که یک یا دو بازی را برای گروه ببرد، ولی برای قهرمانی، به یک گروه محکم نیاز دارید.
هـ ـ تیم‌ها به افراد اجازه می‌دهند که روی پیروزی کلی، و نه فقط عملکرد شخصی، تمرکز کنند. گروه‌های بزرگ وقتی به وجود می‌آیند که همه اعضایشان به جای تکیه کردن بر مزایای محدود خود، بر مبنای چیزی که برای گروه بهتر است، تصمیم‌گیری کنند.
و ـ تعلق داشتن به یک گروه بزرگ، نوعی احساس اجتماع ایجاد می‌کند که سطح اعتماد را بالا می‌برد.
ز ـ هنگامی که اعضای گروه برای ارزش دادن به چیزی که دیگران انجام می‌دهند، کار می‌کنند، آنها خود به خود، به خودشان هم بها می‌دهند. روی هم رفته، گروه‌ها جذابیت و مزایای آشکاری را پیشنهاد می‌دهند و عجیب نیست که بیشتر افراد بسیار با استعداد، عضو بودن در یک گروه پویا را به کار فردی ترجیح می‌دهند. تیم‌ها یک اثر افزایشی دارند که به صورت‌های دیگر نمی‌توان آن را درک کرد.
در آخر، برای اینکه گروهی با عملکرد بالا برای خود بسازید:
الف ـ این حقیقت را بپذیرید که برای دستیابی به یک چیز قابل توجه، به یک تیم نیاز دارید. شما نمی‌توانید به تنهایی به هدف بزرگی برسید، و تا وقتی که این عقیده را به صورت کامل قبول نکنید، نمی‌توانید گروه خود را به سطح بعدی عملکرد ببرید.
ب ـ در رویاهای خود یک گروه تشکیل دهید و به جای اینکه سعی کنید همه کارها را خودتان انجام دهید، تصور کنید که به عنوان بخشی از یک گروه بزرگ موفق هستید. اینکه شما خود را به عنوان رهبر گروه تصور کنید یا نه، تا وقتی که شما را از درگیر شدن در کار تیمی باز ندارد، مهم نیست. فکر کنید که چقدر هر روز، رفتن به سر کار لذت بخش خواهد بود. اگر برایتان امکان‌پذیر است، افراد دیگری را پیدا کنید تا بتوانید احساسات و نگرش‌های خود را با آنها در میان بگذارید.
ج ـ برای رشد گروه خود تلاش کنید؛ یعنی افراد درستی را انتخاب کنید و روی گسترش مهارت‌ها و شایستگی‌های آنها کار کنید. هر کاری که می‌توانید برای کمک به رشد و گسترش توانایی‌های اعضای گروه خود انجام دهید. این عمل، کاری است که همیشه همه مدیران بزرگ تاریخ انجام داده‌اند. این مدیران، نه تنها روی بهتر شدن خودشان تمرکز می‌کنند، بلکه به اعضای گروهشان نیز رشد شخصیتی یکسانی را القا می‌کنند.
د ـ امتیاز هر میزان موفقیتی را که به آن دست یافتید، به گروه خود اختصاص دهید؛ زیرا در واقع این موقعیت، جایی است که امتیاز به آن تعلق دارد. مدیران بزرگ می‌دانند که همه افراد مهم هستند، و مردم زمانی بهترین عملکرد را دارند که سهمشان به وضوح تصدیق شده باشد. وقتی که کارها اشتباه پیش می‌روند، بیشتر از اندازه واقعی تقصیر را به عهده بگیرید، و وقتی که همه چیزی خوب پیش می‌رود، همه امتیاز را به بقیه بدهید. همه به خاطر این شهامت، شما را دوست خواهند داشت.

فرد با استعداد که عضوی از یک گروه است، به چیزی بیشتر از آنچه روزی به تنهایی می‌توانست دست پیدا کند، دست می‌یابد.


برای حضور موفق در هر رقابت، اعم از فردی و گروهی، برخورداری همزمان از ‌چند ویژگی و تقویت جدی این ویژگی‌ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. شاید برخی از افراد به اشتباه تصور کنند که داشتن استعداد به تنهایی برای نایل آمدن به هر توفیق و فایق آمدن بر هر معضلی کافی است، اما در اینجا این پرسش پیش می‌آید که‌ اگر استعداد به تنهایی کافی است، پس چرا ‌‌من و شما افراد با‌استعداد زیادی را می‌شناسیم که خیلی هم موفق نیستند؟

حقیقت این است که تا وقتی مردم در این دنیا زندگی می‌کنند، استعدادهای خام زیادی هم وجود خواهد داشت؛ اما برای کسب موفقیت و متمایز بودن از دیگران، باید ویژگی‌های زیادی را کسب کنیم، تا ما را از مرز استعداد صرف، فراتر ببرند.
اکنون که آرام آرام برای حضور موفق در یک رقابت علمی بزرگ و سپس انتخاب رشته و انتخاب سرنوشت و مسیر ‌آینده زندگی‌تان آماده می‌شوید، ما چند ویژگی مهم را که لازم است برای موفقیت و به حداکثر رساندن استعدادهایتان داشته ‌باشید، به شما معرفی می‌کنیم:
1- باور: باور، استعداد شما را تقویت می‌کند.
2- علاقه: علاقه، به استعداد شما نیرو می‌بخشد.
3- ابتکار: ابتکار، استعداد شما را فعال می‌کند.
4- تمرکز: تمرکز، استعدادشما را ورزیده‌تر می‌کند.
5- آمادگی: آمادگی، به استعداد شما جایگاه می‌دهد.
6- تمرین: تمرین، استعداد شما را بهبود می‌بخشد.
7- پشتکار: پشتکار، استعداد شما را تقویت می‌کند.
8- جرات: جرات، استعداد شما را امتحان می‌کند.
9- شخصیت: شخصیت، استعداد شما را عمیق می‌کند.
10- مسؤولیت: مسؤولیت، استعداد شما را قوی می‌کند.
11- کار گروهی: کار گروهی، استعداد شما را چند برابر می‌کند.
12- آمادگی یادگیری: آمادگی برای یادگیری، استعداد شما را گسترش می‌دهد.
با داشتن این ویژگی‌ها و تقویت آنها، شما می‌توانید فردی با برخورداری از حداکثر استعداد شوید. داشتن استعداد به تنهایی ممکن است شما را متفاوت کند، اما اگر حداکثر استعداد را در وجود خود فراهم کرده باشید، شما انسانی منحصر به فرد خواهید شد.
     به نظر می‌رسد که بین اثربخشی یک فرد و هوش، و ‌ابتکار یا دانش او،‌ مقداری همبستگی وجود داشته باشد. هوش،‌ ابتکار و دانش، ‌منابع لازم هستند، ولی فقط اثربخشی است که آنها را به ثمر می‌رساند. استعداد به تنهایی بی‌ارزش‌تر از نمک خوراکی است، و چیزی که افراد با استعداد را از افراد موفق جدا می‌کند، سخت کوشی آنهاست. سرنوشت، یک موضوع شانسی نیست، بلکه یک موضوع انتخابی است؛ چیزی نیست که منتظرش باشیم، بلکه چیزی است که باید آن را بسازیم و ‌به دست آوریم.
زندگی ما حاصل انتخاب‌های ماست؛ یعنی این انتخاب‌های ما هستند که ما را شکل می‌دهند و زندگی ما را می‌سازند؛ اینکه: چه شغلی انتخاب خواهیم کرد؟ چقدر تلاش خواهیم کرد؟ چه میزان تحصیل خواهیم کرد؟ با چه کسی ازدواج خواهیم کرد؟ و بالاخره اینکه: چه کسی خواهیم شد؟ همه این موارد، انتخاب‌های ما هستند. زندگی، بازی کردن با کارت‌های خوب نیست، بلکه خوب بازی کردن با کارت‌های موجود است و این بستگی تام به انتخاب‌هایتان دارد. استعداد، موهبتی خدادادی است؛ اما زمانی به حداکثر می‌رسد که ویژگی‌های برشمرده را در خود تقویت کنیم و با قرار گرفتن در مسیر درست، انتخاب‌های درستی انجام بدهیم و بر اساس توانایی‌های خود حرکت کنیم.
1- باور
تعداد نسبتاً زیادی از مردم خودشان را باور ندارند که این موضوع، مانع بزرگی را بر سر راه پیشرفت آنها قرار می‌دهد. اگر بتوانید خودتان را باور کنید و به خودتان اعتماد داشته باشید، می‌توانید همه منابعی را که شما را به بالاترین سطح ممکن می‌رسانند، به کار بگیرید و از منافع آنها بهره مند شوید؛ بدین ترتیب، یاد می‌گیرید که چگونه باید به چیزی که انتظارش را دارید، تبدیل شوید.‌
صرف نظر از اینکه استعدادهای ذاتی و خدادادی شما چیست و چقدر است، اگر خودتان را باور داشته باشید، همه کارهایی‌ را که قادر به انجام آن هستید، می‌توانید انجام دهید. اگر می‌خواهید به بهترین فردی که می‌توانید باشید تبدیل شوید، لازم است که سه کار را انجام دهید:
الف- باورکنید که پتانسیل دست یافتن به چیزهای بزرگ را دارید. تعداد زیادی از مردم، حتی در امتحان کردن چیزهای تازه هم شکست می‌خورند؛ چون خودشان را باور ندارند و می‌ترسند؛ ولی شما اگر خودتان  و ظرفیت و توانایی‌تان در انجام کارهای بزرگ را باور کنید، از مردم عادی متمایز شده و در جایگاه برتری قرار می‌گیرید؛ بدین ترتیب، نشان خواهید داد که بسیار بزرگتر از یک فرد متوسط، کسب موفقیت کرده و در مسیرتان، رو به جلو حرکت می‌کنید.
ب- باور کنید که می‌توانید در آینده، بهتر عمل کنید و ‌در زمینه‌ای که کار و فعالیت دارید، بهتر و موفق‌تر خواهید شد. حس خوشایند خودباوری، ممکن است آشکار نباشد، اما در انسان یک آرامش درونی ایجاد می‌کند که سبب عملکرد بهتر وی می‌شود. در وضعیت خودباوری، استرس، اضطراب و‌ فشارها نمی‌توانند مانع عملکرد مطلوبمان شوند.
ج- باور کنید که شما یک ماموریت بزرگ در زندگی دارید و چیز با ارزشی بیرون از اینجا منتظر شماست تا بروید و آن را تحویل بگیرید. با این باور و اطمینان درونی نسبت به خودتان، خیلی زود می‌توانید در انجام کارهای بسیار بزرگ، که در نظر دیگران انجام آنها غیرممکن به نظر می‌رسد، به موفقیت دست یابید.
اگر می‌خواهید که استعدادتان به بالاترین حد ممکن برسد، صرفاً روی استعداد تمرکز نکنید، بلکه قدرت باورهایتان را نیز تحت کنترل خود درآورید و انتظار دست یافتن به چیزهای بزرگ را داشته باشید. دستاوردها همیشه از آنچه واقعاً انجام می‌دهید حاصل می‌شوند؛ در نتیجه، برای کسب دستاوردهای خوب باید باورهای قدرتمند و عملکرد قوی داشته باشیم.
اگر ما باور داشته باشیم که چیز غیرممکن وجود ندارد» و برای انجام هر کار غیر ممکن راهی وجود دارد»‌، در این صورت، بسیاری از رویاهای ما، که در ابتدا غیرممکن به نظر می‌رسیدند، دست یافتنی خواهند‌ شد.
2- علاقه
علاقه، استعداد را نیرومند می‌کند، احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد و انرژی لازم را برای کسب دستاوردهای بزرگ فراهم می‌کند. علاقه، از داشتن یک برنامه هم مهم‌تر است. اگر به کاری که انجام می‌دهید علاقه‌مند باشید، حتی زمانی که شانس کمی برای موفقیت دارید، با قدرت آن کار را انجام خواهید داد و تا رسیدن به مقصد، هرگز توقف نخواهید کرد؛ چرا که افراد علاقه‌مند، تا زمان رسیدن به موفقیت، در مسیر توقف نمی‌کنند. اگر به چیزی علاقه‌مند باشید، با اشتیاق و انرژی، آن را دنبال کرده و جایگزینی برای آن پیدا نخواهید کرد.
علاقه، برای بالفعل کردن استعداد، لازم است، گامِ اول موفقیت است، اراده شما را بیشتر و قوی‌تر می‌کند، زیربنای برتری است، غیرممکن‌ها را ممکن می‌کند، و بسیار مسری و اعتیاد آور است.
اگر انرژی لازم را برای تحقق بیشتر استعدادهایتان ندارید، در خود علاقه ایجاد کنید.  در اینجا به روش‌هایی که می‌تواند به ایجاد علاقه در شما کمک کند، اشاره می‌کنیم:
الف- در زندگی خود اولویت‌بندی کنید و بیشتر وقت خود را صرف پرداختن به کارهایی کنید که به آنها علاقه‌مندید.
ب- از علاقه خود محافظت کنید و آن را پرورش دهید. برای تقویت علایق، با افرادی معاشرت کنید که آنها هم به انجام کارشان علاقه نشان می‌دهند.
ج- هنگامی که علاقه خود را به انجام کاری پیدا کردید، با تمام وجود، آن را دنبال کنید. هیچ چیز نا‌امید کننده‌تر از‌ آن نیست که فرصت انجام کارهای بزرگ را به خاطر ترس از دست بدهید؛ پس رؤیاهای بزرگ داشته باشید و برای به دست آوردنشان تلاش کنید.
بزرگترین فقدان زندگی هرکس، این است که چیزی در درون او بمیرد؛ اما علاقه وی به موضوع، می‌تواند انرژی لازم را برای احیاء دوباره آن چیز و رسیدن به هدف، فراهم کند.
3- ابتکار
ابتکار و نوآوری می‌تواند استعداد شما را فعال کند و به آن سرعت بخشد. سرعت، یک ویژگی شگفت‌انگیز است. اگر بخواهید برای ایجاد بهترین موقعیت و کسب موفقیت صبر کنید، هیچ‌وقت به جایی نمی‌رسید؛ بلکه بهتر است که اولین قدم را بردارید و با انرژی ادامه دهید. در ادامه مسیر و در حین انجام کار، اگر سرعت مناسب داشته باشید، هدف، نزدیک شما خواهد بود.
برای کامل کردن استعداد باید خلاقیت نشان داده و ابتکار به خرج دهید تا مشکلات و سختی‌های احتمالی مسیر آسان شود، درهای پیشرفت به روی شما گشوده شود و موجب شود که بدون کمترین هراسی، اولین گام را برای رسیدن به موفقیت و جایگاه رفیع، محکم بردارید. خلاقیت، مرز میان موفقیت و‌ شکست است و استعداد بدون خلاقیت، هرگز نمی‌تواند شما را به مقصد برساند.
عملکرد افراد برای انجام کارهایشان متفاوت است:
الف- عده‌ای بدون اینکه به آنها گفته شود، کار درست را انجام می‌دهند.
ب- افراد دیگر، که وقتی به آنها گفته شود، فوراً کار درست را انجام می‌دهند.
ج- افراد دیگری که بالاخره کار درست را انجام می‌دهند.
د- و آنهایی که هرگز کار درست را انجام نمی‌دهند و برایشان فرقی ندارد که بدانند کار درست، چیست.
مسلم است که افراد موفق کسانی هستند که کار درست انجام داده و ‌در انجام آن، سرعت و خلاقیت به خرج می‌دهند؛ از طرف دیگر، هستند کسانی که فرصت‌های زیادی را به خاطر به تعویق انداختن کارها از دست می‌دهند. برای از دست ندادن فرصت‌ها باید انجام اقداماتی را همواره مدّ نظر داشته باشید:
الف- مسؤولیت زندگی خود را بپذیرید. همه افراد با انواع مشکلات روبرو هستند و دست و پنجه نرم می‌کنند، ولی کاری که شما بعد از پدید آمدن هر مشکل انجام می‌دهید، تعیین می‌کند که آیا در بلند مدت یک برنده هستید یا بازنده.
ب- دلایل خود را برای تردید در مسیر انجام کارها کشف کنید و ببینید که آیا موضوع مهمی هست که ابتدا باید حل شود. همه چیز را بیرون بریزید و روی آنها کار کنید.
ج- روی مزایای تمام کردن تکلیف خود تمرکز کنید و از آن به عنوان محرکی برای برداشتن قدم اول و قدم‌های بعدی، استفاده کنید.
د- اهداف خود را با دوستانتان در میان بگذارید و از آ‌نها بخواهید که به شما کمک کنند. هیچ کس به تنهایی به موفقیت بزرگی دست پیدا نمی‌کند. اجازه دهید که دیگران برای رسیدن به آرزوهایتان از شما حمایت کنند.
هـ- تکالیف بزرگ را به قسمت‌های قابل کنترل تقسیم کنید تا بتوانید آنها را رتبه‌بندی کرده و به انجام برسانید؛ حتی می‌توانید قسمت‌های مختلف آن را به اعضای گروه بسپارید و این‌گونه آنها را انجام دهید.
و- برای تکالیفی که امکان دارد انجام آنها را به تعویق بیندازید، مهلت مشخصی تعیین کنید و با آنها مثل ماموریتی که به انجام آن در زمان معیّنی متعهد هستید، برخورد کنید.
ز- آمادگی خود را برای تلاش در مسیر انجام کار حفظ کنید و تمام زندگی‌تان را در راه آ‌ماده شدن برای موفقیتی در آینده، تلف نکنید. قاطعانه وارد عمل شوید. نیت‌ها مهم هستند، ولی موفقیت، به خلاقیت و عمل نیاز دارد.
ایده‌ها، ابتکارها و برنامه‌ها زمانی فایده دارند که عملی شوند.
4- تمرکز
تمرکز در حقیقت برای بیشتر مردم خود به خود ایجاد نمی‌شود، اما در عین حال برای به کارگیری استعداد، لازم است. فعالیت بدون تمرکز، راه به جایی نمی‌برد. استعدادهایتان را به دقت و تا حد ممکن متمرکز کنید، تا بتوانید به جایی برسید.
در بیشتر موارد، موفقیت، به طور اتفاقی و یکباره به دست نمی‌آید؛ بلکه فرآیند تحقق یک ایده با ارزش است. هر وقت که شما در یک فرایند شرکت می‌کنید، تمرکز وارد میدان می‌شود. اگر روی به دست ‌آوردن چیزی تمرکز نکنید، در نهایت، کارهای کوچک زیادی انجام می‌دهید که خوب و مطلوب هستند، ولی واقعاً چیزی به دستاوردهایی که آرزوی به دست آوردنشان را داشتید، اضافه نمی‌کنند.
با این پیش درآمد، کارهایی را که می‌توانید برای تمرکز کردن انجام دهید، به شما معرفی می‌کنیم:
الف- در کاری که انجام می‌دهید، اراده داشته باشید؛ به بیان دیگر، هر کاری را حساب شده انجام دهید و تعیین کنید که کجا می‌خواهید بروید و چطور می‌خواهید به آ‌نجا بروید؛ پس همان مسیر را دنبال کنید و بدون داشتن هدف، از شاخه‌ای به شاخه‌ای دیگر نپرید و یک کار را ادامه دهید و هدف و مسیر داشته باشید.
ب- مستقیماً با بهانه‌هایتان مواجه شوید و آ‌نها را به چالش بکشید تا ثابت کنید که این بهانه‌ها معتبر نیستند. بیشتر افرادی که موفقیت بزرگی کسب می‌کنند، با وجود بهانه‌های مختلف، باز هم آ‌ن کار را انجام می‌دهند؛ بنابراین، اجازه ندهید که چیزهای کوچک، شما را از مسیر خارج کنند.
ج- اجازه ندهید که دیروز» حواس شما را پرت کند و شما را از تمام کردن کارهای امروز» باز دارد؛ بلکه تلاش کنید که به جای تفکر عمیق راجع به ناامیدی‌های گذشته، به موفقیت امروز» دست یابید.
د- روی زمان حال تمرکز کنید و اوقاتتان را با چیزهایی که شما را به جلو می‌رانند، پر کنید.
هـ- روی نتایج موفقیت‌های خود متمرکز شوید؛ نه آنکه نگران مشکلاتی باشید که با ‌آنها مواجه هستید. انجام این کار، شما را به جای غمگین ساختن، مشتاق نگه می‌دارد.
و- اولویت‌هایی را برای خود قرار دهید و بالاترین اولویت خود را، با صرف نظر کردن از بقیه، دنبال کنید. شما  باید روی چیزی تمرکز کنید که بیشترین نتیجه را برایتان درپی خواهد داشت.
ز- روی استفاده از نقاط قوت شخصی‌تان تمرکز کنید؛ نه نگرانی درباره نقاط ضعفتان، و برای جبران اشتباهات و ضعف‌ها، از تجارب موفق خود به طور کامل استفاده کنید.
ح- عادت کنید که استفاده از پاداش خود را تا انجام دادن کامل کارها به تاخیر بیندازید؛ چرا که به تمرکز بیشترتان کمک خواهد کرد.
5- آمادگی
اگر به خوبی آماده شوید، در جایگاهی قرار می‌گیرید که احتمال موفقیت شما، بسیار بیشتر از شکست خواهد بود. آمادگی باعث می‌شود که استعداد شما مؤثر باشد. صرف نظر از اینکه چقدر استعداد دارید، اگر آ‌مادگی نداشته باشید، مجبور می‌شوید که همه چیز را به شانس بسپرید.
درک ارزش آمادگی همیشه آسان است. آمادگی خوب به شما امکان می‌دهد تا واقعاً از استعدادهایتان بهره برداری کرده و از  اکثر فرصت‌هایی که بر سر راهتان قرار می‌گیرند، به خوبی استفاده کنید. آمادگی کامل، یک فرایند است، نه یک اتفاق ناگهانی، و هر چه بیشتر آ‌ماده باشید، موقعیت بهتری برای استفاده از اکثر فرصت‌های ایجاد شده خواهید داشت.
آمادگی خوب، سه قدم اصلی را شامل می‌شود:
الف ـ ارزیابی: واقع‌بینانه بررسی کنید که لازم است به کجا بروید و برای رسیدن به آنجا چقدر باید هزینه کنید. اگر بدانید که در زندگی دقیقاً چه کاری را باید انجام دهید و چقدر باید برای ‌آن تلاش و هزینه کنید، با چه مشکلاتی ممکن است مواجه شوید و محدودیت‌های شخصی حال حاضر شما چیست، می‌توانید کار بهتری راجع به آنها انجام دهید.
ب ـ ردیف کردن: مطمین شوید که در آموختنآ مفاهیم مقدماتی موجود، ماهر شده‌اید؛ بنابراین، لازم است همه تکنیک‌ها و سیستم‌هایی را که برای دستیابی به هدفتان لازم است، بیاموزید.
ج ـ نگرش: ذهنتان را تمرین دهید که خودتان و توانایی‌هایتان را برای کسب چیزی که لازم است، باور کنید. در خیالتان خود را موفق ببینید و سپس همین موفقیت را در دنیای واقعی عملی کنید.

آمادگی، یکی از مهم‌ترین انتخاب‌های آشکاری است که برای به حداکثر رساندن استعدادهایتان باید انجام دهید. گاهی فرایند آمادگی، طولانی و آهسته است و ممکن است به تحصیلات رسمی نیاز داشته باشد و لازم باشد که مربی‌های باهوش پیدا کنید. همچنین ممکن است که به معنی خارج شدن از گوشه امن باشد یا می‌تواند به معنای به کار انداختن مهارتی که به تازگی آموخته‌اید باشد؛ اما با این حال، به یاد داشته باشید که وقتی زمان آمادگی می‌رسد، باید آماده باشید. 


باسمه تعالی
 توضیحات لازم در خصوص مندرجات روی کارنامه »

ضمن آرزوی موفقیت برای شما عزیزان در تمامی مراحل زندگی به ویژه آزمون ورودی دانشگاه های و مؤسسات آموزش عالی ، 
نکاتی را پیرامون کارنامه ای که در اختیارتان قرار گرفته به شرح زیر به اطلاع می رساند:

  1. هدف از برگزاری آزمون های آزمایشی ، آشنایی داوطلبان با سؤالات تستی و قرار گرفتن در شرایط مشابه با فضای آزمون سراسری است تا با شناخت بهتر از توانایی های علمی خود ، نقاط ضعف را جبران نموده ، احتمال قبولی در آزمون سراسری را افزایش دهید. در کنار جبران نقاط ضعف خود توصیه می شود از مطالعه دروسی که نمره بهتری نیز کسب نموده اید غفلت نورزید، چرا که به علت کثرت داوطلبان در آزمون سراسری رقابت بسیار فشرده خواهد بود.

توضیح مندرجات کارنامه
جدول شماره 1 – مشخصات داوطلب:
در این جدول مشخصات شناسنامه ای ، گروه آزمایشی ، وضعیت تحصیلی ، استان و شهرستان محل اقامت داوطلب براساس اطلاعات ارائه شده مندرج در فرم تقاضانامه ثبت نام به علاوه شماره پرونده و شماره داوطلبی مربوط درج شده است.
جدول شماره 2 – نمرات دروس عمومی و اختصاصی ، نمره میانگین و تراز در هر درس در بین داوطلبان شهر ، استان و کشور:
در این جدول نمرات اکتسابی داوطلب در دروس عمومی و اختصاصی ، نمره میانگین هر درس که از نمرات اکتسابی کل داوطلبان شرکت کننده در سراسر کشور به دست آمده ، نمره تراز شده در هر درس ، رتبه داوطلب در هر یک از دروس عمومی و اختصاصی در مقایسه با داوطلبان شهرستان محل اقامت ، استان مربوط و سراسر کشور درج شده است.
عناوین دروس اختصاصی در گروه های آزمایشی :

  1. گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی : 1) ریاضیات – 2) فیزیک مکانیک - 3) شیمی.
  2. گروه آزمایشی علوم تجربی : 1) زمین شناسی – 2) ریاضیات - 3) زیست شناسی -4) فیزیک – 5) شیمی.
  3. گروه آزمایشی علوم انسانی : 1) ریاضی – 2) اقتصاد- 3) زبان و ادبیات فارسی – 4) زبان عربی – 5) تاریخ و جغرافیا – 6) علوم اجتماعی – 7) فلسفه و منطق – 8) روانشناسی.
  4. گروه آزمایشی هنر : 1) درک عمومی هنر – 2) درک عمومی ریاضی و فیزیک- 3) ترسیم فنی – 4) خلاقیت تصویری و تجسمی–   5) خلاقیت نمایشی – 6) خلاقیت موسیقی – 7) خواص مواد.
  5. گروه آزمایشی زبانهای خارجی : 1)زبان تخصصی
  6. نکات قابل توجه :
  7. همانگونه که در دفترچه راهنمای شرکت در آزمون های مرحله ای و جامع ذکر شده است ، محاسبه نمره خام با تأثیر نمره منفی اعمال شده است، به گونه ای که هر پاسخ صحیح دارای 3 نمره مثبت و هر پاسخ غلط دارای 1 نمره منفی است. به عبارت دیگر هر سه پاسخ غلط یک پاسخ صحیح را خنثی نموده است.
  8. نمره خام هر یک از دروس عمومی و اختصاصی در حد فاصل (100 و 33/33-) درج شده است. در مواردی که نمره خام داوطلب در یک درس عدد صفر(0) منظور شده به منزله آن است که داوطلب به هیچ یک از سؤالات امتحانی پاسخ نداده و یا اینکه با توجه به مجموع  پاسخهای  صحیح و غلط داده شده توسط داوطلب ، نمره خام وی در درس مورد نظر (0) شده است. همچنین در مواردی که نمره خام در یک یا چند درس به صورت منفی درج گردیده، به این معنی است که پس از محاسبه نمرات مثبت و منفی حاصل از پاسخ های داده شده ، نمره داوطلب  در درس مذکور منفی شده است.

جدول شماره 3- رتبه کل ، تعداد شرکت کننده و نمره کل در گروه آزمایشی مربوط:
در این جدول رتبه کل داوطلب که از مقایسه نمره کل دروس عمومی و دروس اختصاصی وی در مقایسه با سایر داوطلبان گروه آزمایشی مربوط در شهر ، استان ، کشور و سهمیه به دست آمده ، همراه با نمره کل دروس عمومی و اختصاصی در گروه آزمایشی مربوط درج شده است.

جدول شماره 4- رتبه و نمره کل عمومی و اختصاصی در زیرگروه های آزمایشی:
از آنجائیکه در آزمون سراسری ، داوطلبان بر اساس رتبه زیرگروه ها انتخاب رشته می نمایند، لذا نمره کل عمومی و اختصاصی داوطلبان در هر یک از زیرگروه ها محاسبه و به همراه رتبه در هر زیر گروه ، در این جدول درج شده است. رتبه زیرگروه ها بر اساس آزمون سراسری محاسبه گردیده است.

آرزوی قلبی و هدف ما هموار نمودن مسیر موفقیت شما در آزمون سراسری می باشد.


هر ساله با نزدیک شدن به زمان برگزاری آزمون سراسری، آشفته بازار آموزشگاه‌های کنکور، بیش از آنکه به علم اندوزی و تقویت بنیه علمی دانش‌آموزان منجر شوند، به محلی برای کسب درآمد کنکورگران و افزایش دغدغه خانواده‌ها و راهی برای خالی کردن جیبشان بدل می‌شوند.

علی رغم اعلام و تاکید مکرر سازمان سنجش آموزش کشور و وزارت آموزش و پرورش مبتنی بر طرح سؤال از کتب درسی و منابع اعلام شده، این‌گونه مؤسسات عموماً غیرحرفه‌ای و بعضاً نیمه حرفه‌ای، همچنان بر طبل تکنیک و مهندسی مع و شگردهای غیرعلمی و غیرمنطقی خود می‌کوبند و با عَلَم کردن دوره‌های خاص یا فشرده و عناوین اغوا کننده دیگر، به فکر کسب درآمد بیشتر می‌افتند.
حدود یک ماه دیگر، آزمون سراسری سال 1398 به منظور ورود به آموزش عالی برگزار می‌شود و بیش از یک میلیون و یکصد هزار داوطلب، در هفته دوم تیر ماه (روزهای پنجشنبه 13 و جمعه 14 تیر) با یکدیگر به رقابت خواهند پرداخت و این مدت باقی‌مانده، فرصت مناسبی را در اختیار سودجویان قرار خواهد داد. اینکه چگونه بیش از 90 درصد آموزشگاه‌های کشور، بدون مجوز فعالیت می‌کنند، سؤالی است که مراجع قانونی باید پاسخگوی آن باشند، اما همین اندک آ‌موزشگاه‌های مجاز هم، مشخص نیست که صلاحیت لازم را برای ارایه دوره‌های آمادگی کسب کرده‌اند یا خیر.
اینکه آزمون سراسری و موفقیت در آن را به خرید چند سی دی، دی وی دی یا کتاب محدود می‌کنند و عدم قبولی در این آزمون را متوجه سازمان سنجش و اشتباهات احتمالی آن می‌نمایند، خود نوعی بی‌اخلاقی حرفه‌ای در فریب متقاضیان، و تخریب متولیان قانونی برگزاری آزمون و زیر سؤال بردن نظام گزینش دانشجو در کشور محسوب می‌شود که لازم می‌دانیم توجه خانواده‌ها را به این نکته جلب نماییم.
متاسفانه، برخی از مؤسسات شناخته شده، با پیشنهاد رقم‌های کلان، حتی وعده قبولی در رشته‌های پر طرفدار و به زعم داوطلب، مطلوب، را هم داده‌اند؛ اما در عمل، این رقم‌ها در ازای شرکت در کلاس‌ها، خرید کتاب و شرکت در آزمون‌های آزمایشی عموماً غیراستاندارد دریافت می‌شود.
برخلاف ادعای برخی از مؤسسات کنکورگر، صرف اعلام ایجاد شغل نمی‌تواند توجیه‌گر سودجویی کلان این مؤسسات و ایجاد تنش و اضطراب در میان خانواده‌های محترم داوطلبان شود؛ به علاوه، بحث ایجاد شغل، در حیطه وظایف و ماموریت‌های این مؤسسات، گنجانده نمی‌شود و این ادعاهای بی‌ربط و گزاف، صرفاًَ برای مشروعیت بخشیدن به دریافتی‌های کلان از جیب مردم و سودآوری و سودجویی آنهاست.
در خاتمه باید عنوان کنیم که بخشی از اعتماد مردم به این آموزشگاه‌ها، ناشی از تبلیغ و معرفی آنها از مجرای مبادی و منابع رسمی کشور است که جا دارد در این زمینه، تجدید نظر جدی به عمل آید و همچنین نظام آموزشی کشور هم مجدانه بررسی کند که آیا واقعاً آموزش رسمی کشور، دچار نقصان یا کاستی شده است که این‌گونه مؤسسات آ‌موزشی غیرمجاز و بی‌صلاحیت، قارچ‌گونه در اطراف این نظام آموزشی، رشد و تکثیر یافته‌اند؟!

موفق باشید  


برای همه داوطلبان آزمون سراسری، خرداد ماه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا عموماً در میان داوطلبان، این ماه به دوران جمع‌بندی معروف است و بیشتر داوطلبان در این زمان، مشغول این هستند تا مطالبی را که در طول سال مطالعه کرده‌اند، جمع‌بندی نموده و برای کنکور آماده شوند. دوران جمع‌بندی، دوران بسیار مهمی است؛ زیرا علاوه بر داوطلبان که باید به مدیریت خوب این دوران فکر کنند، دانش‌آموزان سال آخر نیز باید امتحاناتشان را در همین زمان  بدهند و خودشان را برای آنها آماده کنند و علاوه بر آن باید شیوه دوران جمع‌بندی را اجرایی کنند و از زمان خود نهایت استفاده را ببرند. اهمیت دوران جمع‌بندی و روش برنامه‌ریزی در این ماه را همه می‌دانند؛ زیرا با استفاده صحیح از ماه خرداد و اجرای روش صحیح جمع‌بندی، در هر جایگاهی که باشید، می‌توانید رشد کرده و از تلاش خود نتیجه دلخواه بگیرید.

در حال حاضر، بیشتر دانش‌آموزان این تصور را دارند که هیچ‌یک از مطالبی را که تا به حال خوانده‌اند، به یاد ندارند. این موضوع باعث می‌شود تا آنان نتوانند در این ایام به خوبی برنامه‌ریزی کرده و از وقت خود استفاده نمایند و فکر می‌کنند که برای یادگیری بهتر، باید تمام مطالب را در دوره جمع‌بندی مرور کنند؛ اما نگران نباشید؛ چون به محض اینکه در جلسه آزمون سراسری حاضر شوید و سؤالات را ببینید، متوجه خواهید شد که مطالب را به خوبی به خاطر دارید.در دوران جمع‌بندی، زمان محدود است و اطلاعات، باید سازمان‌دهی شود؛ به همین دلیل، فراموش نکنید معنی جمع‌بندی این است که ابتدا درس‌هایی را که خوانده‌اید، مرور کنید و برای دروس نخوانده، برنامه‌ریزی نکنید. خیلی از داوطلبان تصور می‌کنند که باید همه کتاب‌ها را بخوانند و جلو بروند. در این روش، زمانی که کتاب اول را بر می‌دارید و شروع به خواندن می‌کنید، نگران آنچه که باقی مانده است، هستید، و وقتی نیمی از کتاب‌ها را می‌خوانید، نگرانی دیگری هم دارید و آن نگرانی، این است که اولین کتاب‌هایی را که خوانده‌اید، فراموش کرده‌اید.
توجه داشته باشید که دوران جمع‌بندی، زمان تثبیتِ یافته‌هاست، نه یادگیری جدید. در دوران جمع‌بندی، مطلب جدید نخوانید و موضوع تازه‌ای را به برنامه خود اضافه نکنید؛ چون اضافه کردن مطلب جدید، عملاً نظم فکری شما را به هم می‌ریزد. کار اصلی شما در این مرحله، آن است که اطلاعات ناقص خود را کامل کنید، و اصلاً قرار نیست اطلاعاتی را که ندارید، به دست بیاورید؛ البته دانش‌آموزان برتر، حجم کمتری از اطلاعاتشان ناقص است و در نتیجه، کار آنها، کمتر و سبک‌تر است.
در دوران جمع‌بندی، ما درحال دوره کردن هستیم، اما فصل‌ها و صفحه‌های مهم کتاب‌ها دوره می‌شود و نه همه مطالب آنها. برای اینکه بتوانیم این کار را انجام دهیم و از زمان خود بهترین استفاده را ببریم، ابتدا مطالبی را که لازم می‌دانیم (دقت کنید فقط مطالبی را که فکر می‌کنیم نیاز به مرور و مطالعه مجدد دارند) مرور می‌کنیم و سپس با انجام چند دوره تست و آزمون‌های سال‌های قبل، تا حدود زیادی می‌توانیم مطمین باشیم که اگر مبحث مهمی در کتاب‌ها بوده، در خلال این چند دوره آزمون مطرح شده است.
در دوران جمع‌بندی، کار برای دانش‌آموزان متوسط و ضعیف‌تر از حد معمول، حساس‌تر است؛ زیرا روحیه کمال‌طلبی باعث می‌شود تا آنان تلاش کنند که تمام نکات را به طور کامل یاد بگیرند؛ اما این دسته از داوطلبان باید توجه داشته باشند که حتماً زمان را در نظر بگیرند، و اگر زمان لازم برای جمع‌بندی کامل دروس ندارند، به بودجه بندی دروس توجه کرده و ااماً نکات مهم‌تر و اصلی‌تر دروس را در دوره جمع‌بندی مطالعه کنند. بودجه بندی مباحث

 کنکور، طی سال‌های متوالی، تقریباً ثابت است و معمولاً همیشه یک یا دو تست در طی سال‌های مختلف از آن مبحث مطرح می‌شود؛ مثلاً اگر دانش‌آموزی، مطلبی را بلد نیست، بدیهی است که می‌تواند به مباحثی که اهمیت بیشتری دارد، بپردازد؛ در واقع قرار نیست که در این دوره، کارهای غیرممکن انجام دهید، بلکه باید در یک فاصله زمانی محدود، بهترین و درست‌ترین کار ممکن را انجام دهید.

      در زمان جمع‌بندی، داوطلبان باید سعی کنند تا از تمام اوقاتشان استفاده نمایند؛ با این همه، باز هم لازم است که از دفتر برنامه‌ریزی استفاده کنید. هنگامی که وقت شما کم و کارتان زیاد است، ضرورت داشتن یک برنامه منظم، از هر زمان دیگری بیشتر است. همان‌گونه که قبلاً اشاره کرده‌ایم، در دوران جمع‌بندی، بهترین کار این است که شما در هفته چند آزمون برگزار کنید و از خود امتحان بگیرید؛ به این ترتیب، متوجه خواهید شد که نقاط ضعفتان کجاست و درصدد رفع نقاط ضعف خود در روزهای باقی‌مانده هفته برخواهید آمد.اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که منتظر هستید تا دوره درس‌ها به پایان برسد و تست کار کنید، باید بدانید که یا هیچ‌گاه این مساله اتفاق نمی‌افتد یا اگر اتفاق بیفتد، بسیار دیر خواهد بود و مدت زمان باقی‌مانده، زمان کافی برای رفع اشکال شما نخواهد بود؛ بنابراین، اگر هنوز شروع به تست زدن به صورت منسجم و کنکوری نکرده‌اید، زمان را از دست ندهید و از همین الان شروع به تست زدن کنید .
برای اینکه مطالعه موفقی داشته باشید، سعی کنید در آزمون‌هایی که از خودتان می‌گیرید، به سراغ تست‌های سال‌های قبل بروید. شبیه‌ترین سؤال‌ها به کنکور امسال، سؤالات سال‌های گذشته آزمون سراسری است. ضمناً بهترین کار در دوران جمع‌بندی، تکرار تست‌هایی است که قبلاً داشته‌اید؛ زیرا، علاوه بر یادآوری و تسلط روی همان تست‌ها، اشتباهاتی که قبلاً داشته‌اید، یادآوری می‌شوند. ممکن است که داوطلبان عزیز به شیوه آزمونی به جمع‌بندی مبادرت کنند، اما همین که دیدند نتیجه آزمون اول یا بعدی خوب نشد، این روش را رها کنند. انجام این کار درست نیست؛ زیرا هدف از زدن تست مجموعه‌ای، در اصل آموزش است، نه سنجش؛ یعنی شما بتوانید با توجه به وضعیت خودتان و نتیجه‌ای که کسب می‌کنید، برای روزهای باقی‌مانده هفته به منظور رفع اشکال برنامه‌ریزی کنید؛ به عبارتی آزمون به شما کمک می‌کند تا بتوانید برای خودتان برنامه شخصی بهتری تنظیم کنید. بهترین حالت در این موقعیت، آن است که شما چهار تا پنج روز را، بسته به شرایط درسی و آمادگی خود در آزمون، تست مجموعه‌ای بزنید و در وقت باقی‌مانده هفته، رفع اشکال کنید.
با اینکه قبلاً درباره شیوه آزمون دوره جمع‌بندی توضیحاتی داده‌ایم، اما لازم است که یک بار دیگر برای راهنمایی شما عزیزان اشاره کنیم که در این ایام باقی‌مانده تا آزمون سراسری، سعی کنید که روزهای هفته را به دو بازه  سه روزه به همراه روز جمعه تقسیم کنید و این سه روز را به شش نیمروز تقسیم کنید و در نیمروز اول، یک تست مجموعه ای را دقیقاً مانند شرایط کنکور از خود امتحان بگیرید و پس از تحلیل این آزمون، به این صورت عمل کنید که هر نیمروز از این پنج نیمروز باقی‌مانده را به مطالعه یک درس اختصاصی بپردازید. حال برای تعیین نیاز خود در دروس اختصاصی، به این صورت عمل کنید که در هر درس، بخشی از آن درس را بخوانید که بیشترین تعداد سؤالات غلط یا پاسخ داده نشده» شما در آزمون مذکور از آن بخش یا فصل کتاب باشد. اگر شما در بازه سه روزه بعدی، تست مجموعه‌ای دیگری را از خود آزمون بگیرید، این بار، نیاز به مطالعه بخش‌های دیگری از دروس خواهید داشت. بعد از اینکه چند بار به این شیوه عمل کردید، خواهید دید که مهم‌ترین بخش‌های کتاب‌هایی را که بیشترین ضعف را در آنها داشته‌اید، مورد مطالعه قرار داده‌اید. پس از آزمون، با استفاده از تکنیک مبحث‌شناسی، بررسی کنید و ببینید که در چه مواردی اطلاعاتتان ناقص است و در چه موارد دیگری نیاز به مطالعه دارید. همچنین یک گزارش از عملکرد آزمونی را که از خود گرفته‌اید تهیه کنید و بعد تصمیم بگیرید که کدام مطالب را باید دقیق‌تر بخوانید و کدام مطالب را می‌توانید سریع‌تر یاد بگیرید یا کدام مطالب را نمی‌توانید یاد بگیرید یا نمی‌خواهید بخوانید. بر اساس این گزارش، از عملکرد خود برای دو نیمروز دیگرتان

 برنامه‌ریزی  و خود را برای آزمون بعدی آماده کنید.

معمولاً طراحان سؤال

 کنکور  به این موضوع مقید هستند که در طرح یک مجموعه سؤال از هر درس، همه مطالب و همه مباحث را در آن طرح درس منظور کنند؛ پس زمانی که یک دانش‌آموز، یک بار، یک مجموعه سؤال را امتحان می‌دهد، عملاً همه کتاب‌های درسی را یک بار ورق می‌زند. باید پذیرفت که امتحان دادن، جزیی از

 یادگیری است و خیلی از دوستان، آزمون را به عنوان ابزار سنجش می‌بینند، ولی برای اینکه داوطلبان بیشترین

 تمرکز را در سر جلسه آزمون دارند و حل کردن مسایل برای آنها مهم بوده و از زوایای مختلف به آن نگاه می‌کنند، در سر جلسه امتحان می‌‌توانند یادگیری بهتری داشته باشند؛ به همین دلیل، ما از شما داوطلبان عزیز می‌خواهیم که در هر هفته از خود در شرایط کنکور آزمون بگیرید و سپس با تحلیل آزمون، رفع اشکال کنید.

در دوره جمع‌بندی خرداد ماه، حتماً دروس عمومی را در برنامه مطالعاتی خود بگنجانید؛ البته اگر تا به حال درسی را نخوانده‌اید، برای خواندن آن وقت نگذارید؛ زیرا مطالعه کامل یک درس اختصاصی، که تاکنون آن را خوب نخوانده‌اید، بسیار وقت‌گیر است؛ به همین دلیل، زمانی را که می‌توانید روی جمع‌بندی همه درس‌ها بگذارید، روی خواندن تنها یک درس نگذارید. می‌توانید ادبیات و معارف را، اگر قبلاً مطالعه کرده‌اید، مرور و جمع‌بندی کنید؛ به این خاطر که مطالعه ادبیات یا معارف اولاً وقت زیادی نمی‌گیرد و دوم اینکه این دو درس چون فرّار هستند، اگر نزدیک به کنکور مرور شوند، کمک بیشتری به شما می‌کنند. باید توجه داشته باشید که شما در این ایام، فارغ از تمام وقتی که برای آزمون و مرور و رفع اشکال انجام می‌دهید، هر روز در حدود چهار ساعت را به مطالعه و مرور دروس عمومی اختصاص دهید.
گرچه اجراء آزمون و تحلیل آن، بسیار مهم است، اما مهم‌تر از آن، این نکته است که شما پس از مبحث‌شناسی بتوانید درک درستی از وضعیت خود در دروس مختلف داشته باشید و بتوانید بین دروسی که در آنها ضعف دارید تعادل ایجاد کرده و در روزهای باقی‌مانده هر هفته، زمانی را در برنامه درسی خود برای فراگیری آن بگنجانید؛ مثلاً شما به عنوان داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی، در دو درس شیمی و ریاضی مشکل دارید. باید به این نکته توجه کنید که شیمی برای شما مهم‌تر از ریاضی است؛ به همین دلیل، اگر قرار است که در برنامه هفتگی خود هر دو درس را بخوانید، باید زمانی را که برای مطالعة شیمی در برنامه خود در نظر می‌گیرید، بیشتر از ریاضی باشد تا بتوانید در کنکور نتیجه بهتری را کسب کنید.
درست است که در روزهای باقی‌مانده تا کنکور نمی‌توان معجزه کرد، اما این موضوع به آن معنی نیست که شما داوطلبانی که تا به حال مطالعه زیادی نداشته‌اید، دست از کار بکشید. می‌دانیم که همواره از مباحث و مطالب مختلف در آزمون‌های سراسری سال‌های گذشته سؤالاتی طرح شده است. برای اینکه داوطلبانی که مطالعه کمی داشته‌اند و الان می‌خواهند از این فرصت باقی مانده استفاده کنند، دچار مشکل و سردرگمی نشوند، در آغاز باید، با توجه به بودجه‌بندی مباحث، موضوعاتی را که می‌خوانند، حذف کنند و کنار بگذارند. انجام این کار عملاً باعث می‌شود که حجم کار کمتر شود، و سپس موضوعات مهم‌تر و آنهایی را که قبلاً تا حدودی یاد گرفته‌اند یا برایشان با مرور در این زمان، یادگیری‌اش آسان می‌شود، در برنامه خود قرار دهند.
در ایام جمع‌بندی در خرداد ماه، به نکات زیر توجه کنید.
1-    ایجاد نظم فکری، بیرون ریختن افکار منفی از ذهن است. این جمله شاید کلیشه‌ای باشد، ولی یکی از مهم‌ترین عوامل برای موفق شدن، داشتن افکار مثبت است. در خرداد ماه، به روزها و

 ماه‌های قبل فکر نکنید و فقط سعی کنید که برنامه مشخصی برای روزهای باقی‌مانده تا آزمون سراسری داشته باشید.

2-    از خود ضعف نشان ندهید و حتی اگر چندین آزمون پی در پی را خراب کردید یا در مرورها احساس کردید که چیزی از مطالب را به خاطر ندارید، خود را نبازید و همچنان با روحیه بالا با قوت ادامه دهید.
3-    تمام فکر و ذکر خود را روی یک برنامه اصولی دوران جمع‌بندی متمرکز کنید و در مورد برنامه‌ای که تصمیم به اجرای آن دارید، خوب فکر کنید و

 اراده و تصمیم خود را روی آن متمرکز کرده و از تغییر برنامه‌تان جداً بپرهیزید.

4-    در زمان باقی‌مانده تا آزمون سراسری، شب‌ها قبل از خواب به مدت چند دقیقه، وضعیت خود را در کنکور مجسم نمایید. تصور کنید که سر جلسه آزمون سراسری حضور یافته‌اید و به پاسخگویی سؤالات مشغول هستید و به راحتی می‌توانید به تمام سؤالات پاسخ دهید و هیچ‌گونه مشکلی در پاسخگویی به آنها ندارید؛ یا خود را در شرایطی تصور کنید که با سؤالات دشواری مواجه شده‌اید. استفاده از این روش، سبب می‌شود تا استرس شما از حضور در جلسه کنکور، تا حد زیادی کاهش یابد .
5-    از همین حالا، وضعیت خواب و تغذیه خود را منظم کنید. حتماً به نوعی برنامه‌ریزی کنید که صبح ها ساعت شش از خواب بیدار شوید .
6-     استراحت، نیاز هر انسانی است و این اشتباه است که فکر کنیم می‌توانیم بدون استراحت پیش برویم. اگر زمان استراحت ما حساب و کتابی نداشته باشد، مطمیناً به جایی می‌رسیم که خستگی، ما را از ادامه مسیر باز می‌دارد. داشتن زمان

 خواب منظم در این دوران، حیاتی است. سعی کنید که زمان استراحت شما، زمان استراحت مطلق باشد و در این اوقات به هیچ چیز فکر نکنید.

7-    حتماً در تمرین‌های تست مجموعه‌ای که انجام می‌دهید، تکنیک‌های مدیریت زمان را اجرا نمایید و این مطلب را فراموش نکنید که شما نباید در آزمون سراسری، وقت کم بیاورید و باید بتوانید یک بار تمام سؤال‌ها را مطالعه کنید .
8-    دانش‌آموزان سال آخر سعی کنند که در ایام امتحانات، تمام درس‌های خود را با هدف کنکور، ولی برای امتحان، مرور و جمع‌بندی کنند؛ یعنی طوری بخوانید که در کنکور بتوانید به سؤالات جواب بدهید؛ ولی در عین حال، تسلطتان در حدی باشد که در امتحان مدرسه هم نمره خوبی بیاورید.

در این مدت، خودتان را با کسی مقایسه نکنید، از کسی سؤال نکنید و به کسی هم جواب ندهید. منظور ما، طرح سؤالاتی مانند: تو چقدر خواندی؟تو چقدر تست زدی؟ دور چندمت هست؟ ترازت چقدر شد؟» و . است. همه اینها، جز استرس و مزاحمت فکری، برای شما چیز دیگری به ارمغان نمی‌آورد. 


در جلسۀ آزمون چه کنیم؟

* پیش از خروج از منزل، مطمین شوید که وسایل مورد نیاز خود مثل: مداد، خودکار، ساعت و . را به همراه دارید. با انجام این کار، همه چیز در دسترس شما خواهد بود و ضمن ایجاد آرامش در شما، موجب خواهد شد که نیازی به قرض گرفتن وسایل از دیگران نداشته باشید.
* با گام‌های آهسته و بدون عجله کردن به مدرسه بروید و به محل برگزاری امتحان داخل شوید.
* من آماده‌ام.» این جمله را هنگام ورود به جلسۀ امتحان به خود یادآوری کنید و از افکار منفی و افرادی که به شما انرژی منفی می‌دهند، دوری کنید. شما تمام توان خود را برای آمادگی لازم در دروس خود به کار گرفته‌اید و حتی اگر هم این‌گونه نبوده است، اکنون دیگر وقت فکر کردن به گذشته و حسرت خوردن نیست، بلکه باید همۀ توان خود را برای استفاده و بهره برداری از دانسته‌هایتان به کار گیرید.
* اگر چیزی را فراموش کرده‌اید، سر جلسۀ آزمون و قبل از شروع امتحان، از کسی سؤال نکنید. انجام این کار، بیشتر باعث افزایش اضطراب شما می‌شود، و اگر هم مطلب مورد نظر را به خاطر بیاورید یا فرابگیرید، به احتمال زیاد، به دلیل افزایش اضطراب، موجب فراموشی نکته‌های دیگری که در خاطر شما بوده است، خواهد شد.
* نگاه کردن به دیگر دانش‌آموزان و نحوه عملکرد آنان (مثلاً دیدن دانش‌آموزی که تند تند می‌نویسد)، می‌تواند موجب بروز اضطراب زیادی در حین امتحان در شما شود؛ بنابراین، تمام توجه خود را روی ورقه امتحانی‌تان متمرکز نمایید تا آرامش بیشتری داشته باشید.
* سر جلسه امتحان، وقت کافی دارید؛ پس خوب دقت کنید که با توجه به بارم هر سؤال، به اندازه کافی راه حل هر مساله یا پرسش را بنویسید. ضمناً از محاسبات ذهنی و میان‌برهای کنکوری هم جداً بپرهیزید!
* پاسخگویی به سؤالات امتحان را با نام خدا آغاز کنید و با توکل به پروردگار، آرامشی شگفت‌انگیز را تجربه کنید.
* در ابتدا نگاهی گذرا به سؤالات بیندازید (حدوداً 10 درصد از وقت خود را برای انجام این کار صرف کنید) و سپس کلمات کلیدی را در سؤالات مشخص کنید و برای پاسخ دادن به آنها زمان‌بندی کنید، و در حالی‌که سؤالات را می‌‌خوانید، نکاتی را که به ذهنتان می‌‌رسد و می‌‌تواند مفید باشد، در کنار آنها یادداشت کنید.
* برای پاسخگویی به سؤالات، از یک برنامه منظم پیروی کنید و ابتدا به سؤالات ساده‌تر پاسخ دهید. انجام این کار، احساس تسلط شما بر پرسش‌ها را افزایش و اضطرابتان را کاهش می‌دهد. همچنین اگر ابتدا روی هر سؤالی تمرکز کنید، ممکن است به سؤال‌هایی که پاسخ آنها را در خاطر دارید، نرسید و زمانتان را برای پاسخگویی به این گروه از سؤالات، از دست بدهید. ضمناً در نظر داشته باشید که تداعی‌های ناشی از پاسخ به سؤال‌هایی که پاسخ آنها را بلد هستید، باعث می‌شود که مطالب بیشتری را به یاد آورید و در نتیجه، امکان اینکه جواب سؤال‌های دیگر را بیابید، در شما افزایش می‌یابد. در مرحلۀ بعد، سراغ سؤال‌هایی بروید که بارم بیشتری دارند و سپس، به ترتیب، به سؤالاتی پاسخ دهید که: مشکل‌تر هستند، جواب دادن به آنها وقت بیشتری می‌‌گیرد و بارم کمتری دارند.
* اگر پاسخ سؤالی را نمی‌دانید، هرگز آن روی سؤال توقف نکنید؛ چون  انجام این کار، موجب هدر رفتن وقت شما می‌شود.
* دقت داشته باشید که هر سؤال از شما چه می‌خواهد. در این مورد به کلمات راهنما در هر سؤال توجه کنید. این کلمات به طور معمول عبارتند از: نام ببرید، تعریف کنید، محاسبه کنید، مقایسه کنید، فهرست کنید، تحلیل کنید، اثبات کنید، بحث کنید و
* در سؤال‌های تستی، به دنبال کلمات کلیدی سؤال مثل: بجز ، تمام ، بعضی ، اکثر و همین طور منفی بودن سؤال  باشید. همچنین اول همۀ  گزینه‌ها را بخوانید و سپس به این‌گونه سؤال‌ها پاسخ دهید.
* در سؤال‌هایی که باید جای خالی را تکمیل کنید، دقت داشته باشید که جوابتان منطقی بوده و از نظر دستوری، با ساختار جمله، هماهنگی داشته باشد.
* برای پاسخ به سؤال‌های عددی و مساله‌ای، هر مرحله از راه حل و جواب نهایی را مشخص کنید.
* در سؤال‌های تشریحی، ابتدا مطمین شوید که پرسش را با دقت خوانده‌اید (بعضی از شما عزیزان هنوز سؤال را تا انتها نخوانده به فکر پاسخگویی به آن هستید!) و سپس زیر واژه‌های اصلی سؤال را خط بکشید و پس از آن، خود را به جای تصحیح کنندۀ ورقه بگذارید و بهترین و دقیق‌ترین جواب را به هر پرسش بدهید؛ جوابی که هر تصحیح کننده‌ای به آن نمرۀ کامل می‌دهد.
* اگر در جلسه امتحان، دچار آشفتگی و اضطراب شدید، از تکنیک‌های وقفه آزمون استفاده کنید؛ بدین ترتیب که برای چند دقیقه امتحان را رها کنید و پای خود را کف زمین گذاشته و ستون فقراتتان را کاملاً عمودی و صاف نگه دارید؛ سپس نفس عمیق بکشید، آن را چند ثانیه نگه دارید و بعد به طور کامل آرام بیرون دهید و تا سه بار  این عمل را تکرار کنید.
* اگر زودتر از موعد، به پرسش‌ها پاسخ داده‌اید، در برابر وسوسۀ ترک محل امتحان، مقاومت کنید و از وقت باقی‌ماندة خود، برای بازبینی جواب‌هایتان استفاده کنید؛ حتی سر برگ امتحانی خود را هم بازبینی کنید تا از نوشتن نام و مشخصاتتان مطمین شوید. در امتحانات نهایی، موقع تصحیح، سر برگ از ورقه امتحانی جدا می‌شود؛ بنابراین، دقت کنید که در بخش سر برگ (رو و پشت برگه) چیزی ننویسید؛ چون تصحیح نمی‌گردد. همچنین پیش از تحویل برگه‌تان،  اشتباهات دستوری و غلط‌های املایی خود را رفع کنید.
* بدانید که همیشه، نوشتن یک پاسخ ضعیف و ناقص، بهتر از هیچ است.
* در امتحانات نهایی، همراه داشتن موبایل، ام‌پی‌تری‌پلیر، هندزفری و هرگونه وسایل الکترونیکی (خاموش یا روشن)، فراهم کردن شرایط به منظور استفاده سایر دانشجویان از پاسخنامه خود یا کمک به دیگران برای پاسخگویی به سؤالات، مانند: استفاده از حرکات دست و پا در امتحانات چند ‌گزینه‌ای، همراه داشتن کتاب، جزوه، یادداشت و جابجا کردن اوراق امتحانی و نوشتن اسم غیرواقعی روی پاسخنامه، تخلف محسوب می‌شود. دانش‌آموزان باید توجه داشته باشند که اگر فردی سر جلسه امتحان تقلب کند، نمره صفر دریافت می‌کند و از آن امتحان محروم خواهد شد؛ اما اگر مشخص شود که فردی به صورت مکرر اقدام به تقلب کرده است، از تمام امتحانات حذف خواهد شد.

 * همیشه بعد از اتمام امتحان، وقت خود را روی آمادگی برای امتحان بعدی بگذارید و از ناراحت بودن برای امتحان داده شده، جداً خودداری کنید. 



در این مقاله می‌خواستیم درباره نحوه تست‌زنی با شما داوطلبان عزیز صحبت کنیم؛ اما بعد از کمی تامل، به خاطر شرایطی که بیشتر داوطلبان در این ماه آخر باقی‌مانده تا کنکور با آن مواجهند، تصمیم گرفتیم تا درباره ایام امتحانات داوطلبان سال آخر، چگونگی مطالعه در این روزها و مسایل مربوط به آن صحبت کنیم. به طور یقین می‌دانیم که شما داوطلبان گرامی تا اینجای کار را به خوبی و با موفقیت پشت سر گذاشته‌اید و حتماً از عملکردتان راضی هستید. اگر بقیه راه را هم همین طور ادامه دهید، مطمینیم که نتیجه تلاش و کوشش خود را خواهید دید. ممکن است که در میان شما، داوطلبانی هم باشند که تاکنون تلاش چندانی نکرده و اکنون دچار پشیمانی شده‌اند؛ اما بارها و بارها در همین مقالات اشاره کرده‌ایم که اصلاً دیر نیست و با پشتکار و همت عالی در همین مدت اندک، هم می‌توانید در امتحانات خود به موفقیت برسید و همچنین با توجه به گسترش دانشگاه‌ها و رشته‌های مختلف، به میزان تلاش خود، در آزمون سراسری نتیجه بگیرید.
همان‌گونه که قبلاً هم اشاره کرده‌ایم، یکی دو ماه منتهی به کنکور برای کلیه داوطلبان، دوران خاصی محسوب می‌شود و شیوه مطالعه در این مدت نیز در مقایسه با  دوران پیش از آن، فرق می‌کند. بسته به اینکه چه مقدار مطالعه کرده‌اید و چه میزان آمادگی دارید، باید قدر لحظه لحظه این دوران را بدانید و برای آن برنامه‌ریزی کنید. برای اینکه در این دوران بتوانید مرور خوبی داشته باشید، می‌توانید با انجام کارهایی مانند: تورق سریع، مرور نکات و خلاصه‌برداری‌ها یا حتی در صورت نیاز، مرور کامل کتاب‌های درسی کلیدی (شیمی و زیست شناسی برای گروه آزمایشی علوم تجربی، ریاضی و فیزیک برای گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و ادبیات و عربی برای گروه آزمایشی علوم انسانی) اطلاعات خود را تثببیت کنید و ضریب یادگیری خود را بالا ببرید. مهم این است که از تلاشتان دست برندارید و این را بدانید که همیشه، آنهایی موفق‌ترند که تا آخر راه می‌مانند و به مسیر خود تا پایان آن ادامه می‌دهند.
     همان‌گونه که شما دوستان داوطلب هم به خوبی اطلاع دارید، این دوران، مهم‌ترین دوران کنکور شماست و  برای اینکه بتوان از این فرصت کوتاه، نهایت استفاده را برد، بهتر است که به چند نکته ذیل توجه نمایید:
 1- از پرداختن به مباحثی که هیچ‌گونه تسلّط اولیه روی آنها ندارید، خودداری کنید؛ زیرا جز اتلاف وقت، چیزی عاید شما نخواهد شد. یادگیری مباحثی که در آنها ضعف دارید، در یک فرصت کوتاه امکان‌پذیر نبوده و شما نمی‌توانید همه مراحل لازم را برای این دوران، که شامل مرور، رفع اشکال و تست‌زنی می‌شود، پشت سر بگذارید.
2- با نزدیک شدن به روز برگزاری آزمون سراسری، ممکن است که تعدادی از داوطلبان، دچار اضطراب و استرس‌های کاذب شوند. همین موضوع می‌تواند تا حدود زیادی از سطح یادگیری داوطلب، در مقایسه با گذشته، بکاهد؛ به همین دلیل، توصیه می‌شود که از یادگیری اولیه مباحث سخت و دشوار (مطالب استدلالی) در این روزهای پایانی پرهیز کنید؛ حتی اگر مطالب سختی هستند که آنها را قبلاً مطالعه کرده‌اید و باز هم احساس می‌کنید که نیاز به مطالعه بیشتر دارند، زمان خود را در نظر بگیرید و ببینید که آیا می‌توانید در این زمان باقی‌مانده و با توجه به برنامه‌ای که ریخته‌اید، این مطالب را دوباره مرور کنید یا نه، و بهتر است که این زمان را به درس‌های دیگری اختصاص دهید که آسان‌تر است، نیاز به مرور دارد و باعث پیشرفت بیشتر شما می‌شود.
3-  یکی از کارهایی که می‌توانید مخصوصاً در هفته‌های پایانی باقی‌مانده تا کنکور انجام دهید، این است که دروس حفظی را مرور نهایی و تست‌زنی کنید؛ زیرا مطالب حفظی، بیشتر در حافظه کوتاه مدت می‌مانند و در نتیجه، پاسخگویی به تست‌های مربوط به این نوع مباحث، راحت‌تر می‌شود.
4- اگر زمان شما در این دوران، با توجه به حجم مطالبی که قبلاً مطالعه کرده‌اید، کم است، باید زمان و مطالب خود را به خوبی مدیریت کنید. این به درایت شما بستگی دارد که توجه کنید کدام مطالب مهم‌تر هستند، کدام مطالب در بودجه بندی کنکور، سهم بیشتر یا کمتری دارند، کدام مطالب سخت و کدام‌ها آسان هستند و چون ارزش یک تست با تست دیگر، یکی است؛ پس می‌توانید با خیال راحت، مطالبی را که باید مرور کنید و رفع اشکال آنها در دوره جمع‌بندی صورت گیرد، مشخص و طبق آن برنامه‌ریزی کنید.
5- وقتی مطالبی مانند مرور خلاصه‌ها، فرمول‌ها، نکات مهم و خط کشیده در کتاب را مطالعه کرده و روی تست‌های مهم هر مبحث و رفع اشکال آنها کار کردید، آماده زدن تست‌های سرعتی شوید.
 6- نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که باید زمانتان را در این دوران به خوبی مدیریت کنید؛ به گونه‌ای که برای هر درس، وقت متناسب با آن درس را در نظر بگیرید؛ زیرا اگر وقت کم یا زیادی را برای خواندن دروس مشخص کنید، باعث سردرگمی و اختلال در یادگیری شما خواهد شد یا اینکه در نهایت برای بعضی از درس‌ها، وقت کم خواهید آورد.
علاوه بر اینکه همه دانش‌آموزان در این دوران مشغول مطالعه نهایی دروس خود هستند، این زمان تقریباً با دوره امتحانات نهایی دانش‌آموزان کنکوری نیز همزمان می‌شود؛ به همین دلیل، ممکن است که دانش‌آموزان در خصوص برنامه ریزی، تنظیم وقت یا نحوه مطالعه دروس خود، دچار سردرگمی و اشتباه شوند. شما دانش‌آموزان عزیز باید به نکاتی در این خصوص توجه کنید تا بتوانید هم امتحانات و هم کنکور را با موفقیت بگذرانید. قبل از هر چیز به خاطر داشته باشید که واقع‌بینی و تفکر مبتنی بر منطق و همراه با ذهنیت مثبت، رمز اصلی موفقیت شما در ادامه راه است. وقتی صحبت از ایام امتحانات می‌شود، ممکن است که این دوران برای هر یک از ما یادآور نگرانی و دلشوره روزهای امتحان باشد؛ در این میان، حال برخی از دانش‌آموزان که دغدغه کنکور را نیز دارند، قابل درک است؛ با این همه، این مسایل نباید باعث ‌شود که شما دچار استرس و سردرگمی شده و این استرس و سردرگمی بر توان مطالعاتی و برنامه درسی‌تان خللی وارد کند. سعی کنید که از این شرایط برای بهبود اوضاع درسی خود استفاده کنید. هر یک از ما دارای سطحی از هوشیاری هستیم که ذهن و بدن ما در آن سطح، بیشترین بازده خویش را داراست و به آن، سطح اوج عملکرد استرس می‌گویند؛ پس استرس خود را به گونه‌ای مدیریت کنید که شما را به سوی بهره‌وری بیشتر و مؤثرتر هدایت کند؛ نه اینکه از توان شما بکاهد. داشتن مقداری استرس، طبیعی و لازم است، اما در نهایت، این شما هستید که باید از این استرس به نفع خود استفاده کنید و برای برنامه‌ریزی بهتر و مطالعه بیشتر بکوشید. اکثر ما برای حل مسایل زندگی خود، فقط فکر می‌کنیم و کار مؤثری انجام نمی‌دهیم. توصیه می‌شود که همین الان در فرصت‌های باقی‌مانده، دست به عمل بزنید و روزهای آتی را به پل‌های اصلی موفقیت خود تبدیل سازید.
در مورد آنچه درباره خود می‌گویید و آن‌گونه که درباره خود قضاوت می‌کنید، کاملاً دقت داشته باشید. از به کار بردن کلمات و واژه‌های تحقیرآمیز و منفی برای خود، جداً بپرهیزید. شما شایستگی موفقیت را دارید؛ به شرطی که در بهترین حالت و شکل ظاهری و روانی خود ظاهر شوید؛ بنابراین، برای پرهیز از حقیر شمردن خود در ایام امتحانات و کنکور، از ابتدا آگاهانه برنامه‌ریزی کنید و به طور محکم قدم در راه بگذارید. به خاطر شرایطی که در آن شرایط هم باید امتحان بدهید و هم برای کنکور آماده شوید، ممکن است احساس کنید که نیاز به توان و نیروی بیشتری دارید. به روزهایی فکر کنید که در شرایط سخت‌تر از این یا شبیه همین شرایط هم توانسته‌اید به راه خود ادامه دهید. به خود قوت قلب دهید و تا می‌توانید امید خود را تقویت کنید. به خاطر داشته باشید که وقتی امید باشد، اهداف، مجال بیشتری برای تحقق پیدا می‌کنند. برای این مهم، گاهی اوقات لازم است که به گذشته خود برگردید و از خود به خاطر موفقیت‌ها و کارهای کوچکی که انجام داده‌اید، تمجید کنید. این عمل احساس مثبتی را در درون‌تان ایجاد می‌کند که برای پیشبرد و تدوام امر یادگیری، به شما آرامش، پشتکار و دلگرمی می‌بخشد. روزی حداقل سه مرتبه و هر مرتبه در حدود پنج تا ده دقیقه، خودتان را در وضعیتی تجسم کنید که در جلسه آزمون، با آرامش و خونسردی همراه با تسلط نشسته‌اید و کاملاً ماهرانه و با

مدیریت زمان فوق‌العاده قوی و مؤثر، مشغول بهره‌گیری از آموخته‌های خود هستید.

آنچه در این دوران، مهم به نظر می‌رسد، استفاده از معلومات و فراخوانی مطالب خوانده شده است؛ بنابراین، در هر زمان با توجه به ایام باقی‌مانده، بر اساس اولویت مطالعه کنید و مطالب خوانده شده قبلی را سازمان‌دهی نمایید. این موضوع مهم است که شما بدانید چند درس مهم دارید و این درس‌ها در امتحانات نهایی و نیز در کنکور شما چقدر تاثیر دارند. دروس مهم خود را در نظر گرفته و با توجه به میزان اطلاعات خود در آن درس‌ها و نیز وقتی که لازم دارید تا اطلاعات و مطالعات قبلی خود را فراخوانی یا کامل کنید، برنامه‌ریزی نمایید. با توجه به اینکه نمره معدل در کنکور شما مؤثر است و دروس اصلی نقش مهمی در بهبود رتبه شما دارند، اگر وقت دارید و می‌توانید، همه مباحث را به صورت کامل مرور کنید، اما اگر از ابتدای آمادگی برای کنکور، مطالبی از این دروس را حذف کرده‌اید، سعی نکنید تا در ایام باقی‌مانده، آنها را برای کنکور مطالعه کنید. شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که آیا می‌توانید برای شب امتحان، مطالبی را که قبلاً نخوانده‌اید، بخوانید. با توجه به اینکه شب امتحانی خواندن با مطالعه برای کنکور فرق می‌کند و قرار است که شما برخی از مباحث را به حافظه کوتاه مدت خود بسپارید، می‌توانید این کار را انجام دهید؛ به شرطی که وقت لازم را داشته باشید و این موضوع نیز باعث درهم ریختگی ذهن شما یا استرستان نشود.
  اگر قبلاً خود دروس را خوب خوانده‌اید و هم به صورت تشریحی و هم تستی بر مطالب آن تسلّط دارید، می‌توانید با روش تست تمرینی، که در مقالات پیشین توضیح داده‌ایم، فقط مواردی را که اشکال دارید، بخوانید و رفع اشکال کنید؛ اما اگر فکر می‌کنید که نیاز به مرور و سپس رفع اشکال دارید، حتماً زمان مناسبی را برای مرور در نظر بگیرید. در این دوران، مدیریت زمان و برنامه‌ریزی مناسب، بهترین کار ممکن است. همچنین باید بدانید همان‌گونه که خواندن مطالب مهم است، حذف و کنار گذاشتن برخی دیگر از مطالب نیز دارای اهمیت است؛ زیرا نشان می‌دهد که شما بین نقاط ضعف خود و مطالبی که می‌توانید با توجه به زمانی که در دست دارید از آن بگذرید، تفاوت قایل هستید.
یکی از بحث‌های مهم این دوران، دروس عمومی است. بسته به اینکه چقدر توانایی دارید و چقدر قبلاً این درس‌ها را مطالعه کرده‌اید، سعی کنید تا دروس عمومی را با تکرارهای سبک و منظم به حافظه خود بسپارید؛ زیرا یادگیری تدریجی، قدرت حافظه را افزایش می‌دهد. از آنجایی که بیشتر داوطلبان، یادگیری یک یا دو درس عمومی را برای ارتقاء رتبه خود لازم می‌دانند، سعی کنید که این دروس را در این ایام مرور کنید. حدود چهار ساعت مطالعه دروس عمومی در طی روز، می‌تواند به شما در کسب رتبه خوب کمک کند؛ البته اگر قبلاً هیچ یک از دروس عمومی را نخوانده‌ و تصمیم داشته‌اید که آنها را برای مطالعه در فرصت دیگری کنار بگذارید، الان وقت مناسبی برای مطالعه این درس‌ها نیست، اما اگر خیلی مصمم هستید، یکی از دروس حفظی مانند درس دین و زندگی یا ادبیات را بردارید و قسمت‌های آسان کتاب را مطالعه کنید و بعداً زیر بخش‌های مهم آن را خط بکشید و سعی کنید که در روزهای باقی‌مانده تا آزمون سراسریزمآ، همان مطالب را مرور کنید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا بتوانید چند تست را جواب بدهید. نگران نباشید که ممکن است وقت خود را هدر دهید؛ زیرا دروس تستی راحت‌تر به حافظه کوتاه مدت انتقال می‌یابند و مرورهای کوتاه دوره جمع‌بندی نیز به شما کمک می‌کند تا آنها را بیشتر در حافظه خود تثبیت کنید؛ پس مطمین باشید که وقت خود را هدر نداده‌اید.
ایام امتحانات، بهترین موقع قبل از کنکور است تا شما دانش‌آموزان عزیز، خود را در دروس محاسباتی و اختصاصی، مثل ریاضی، فیزیک و شیمی، محک بزنید. با توجه به اینکه بیشتر سؤال‌های این دروس باید به روش حل کردن انجام شود و سرعت و مهم‌تر از آن، دقت در این راه، بسیار مهم است، اگر در قسمتی از مسیر حل خود یک اشتباه جزیی داشته باشید و با ادامه راه حل با همان اشتباه به پاسخی برسید، این پاسخ، تمام تلاش شما را از بین خواهد برد؛ پس دقت خود را افزایش دهید، اشتباهات رایج را شناسایی کرده و از این تجربه خود در ایام امتحانات، برای بهبود وضعیت خود در کنکور استفاده کنید.

در جامعه آماری شرکت کنندگان کنکور، قشرهای مختلفی با بهره‌های هوشی و استعدادهای متفاوت شرکت می‌کنند؛ چون آزمون سازمان سنجش بر اساس استانداردهای علمی و برای همه طراحی می‌شود و قطعاً توزیع سطح دشواری تست‌های کنکور، متناسب با وضعیت علمی و درسی تمام شرکت‌کنندگان خواهد بود. با درک و قبول این نکته، بدون اینکه دغدغه و استرسی از میزان مطالعه خود داشته باشید یا نگران میزان مطالعه دوستان و هم کلاسی‌های خود، در مقایسه با خودتان، باشید، فقط توان و انرژی خود را برای مطالعه بهتر در ایام امتحانات صرف کنید تا بتوانید از تلاش خود بهترین نتیجه را بگیرید.  


قدر این روزها را بدانید

این روزها که داوطلبان نظام جدید مشغول امتحانات نهایی هستند، داوطلبان نظام قدیم یا به عبارتی پشت کنکوری‌ها چه می‌کنند؟ داوطلبانی که به گفتۀ مسؤولان سازمان سنجش آموزش کشور، حدود 40 درصد از داوطلبان آزمون سراسری امسال هستند.

آیا از وقت خود به خوبی بهره می‌برند یا تصور می‌کنند که چون قرار نیست در امتحانات تشریحی شرکت کنند، وقت لازم را برای مطالعه و تست‌زنی دارند و دیگر نباید نگران باشند؟
این دسته از دوستان باید توجه داشته باشند که اگر این روزها را با بی‌نظمی بگذرانند و ساعت خواب و بیداری و مطالعه‌شان حساب و کتاب دقیقی نداشته باشد، نه تنها رتبۀ بهتری نسبت به سال یا سال‌های گذشته کسب  نمی‌کنند، بلکه وضعیت بدتری را هم تجربه خواهند کرد؛ برای نمونه، می‌توان به صدها و، بهتر بگوییم، هزاران داوطلبی اشاره کرد که پشت کنکور می‌مانند و کم کم تبدیل به سیاهی لشکر آزمون سراسری می‌شوند و در نهایت به پذیرش در رشته محلی رضایت می‌دهند که همان سال اول هم در آن پذیرفته می‌شدند؛ البته در این میان، هستند داوطلبانی که در سال دومی که در کنکور شرکت می‌کنند، رتبه‌ای بسیار بهتر کسب می‌کنند و در رشته‌ای که آرزوی آنهاست، پذیرفته می‌شوند.
در اینجا چند پیشنهاد برای شما داریم تا از این روزهای باقی‌مانده تا زمان برگزاری آزمون سراسری، بهترین بهره را ببرید:
زمان‌بندی دقیق داشته باشید
بسیاری از داوطلبان پشت کنکوری، فکر می‌کنند که راه و روش مطالعة کنکور و قلق آن دستشان آمده است؛ بنابراین، برنامه‌ریزی درسی ندارند و روش مطالعۀ خود را اصلاح نکرده و آزمون‌های آزمایشی خود را تحلیل نمی‌کنند؛ حتی تلاششان هم در همان حد است، اما انتظار دارند که موفقیت در کنکور را به عالی‌ترین شکل، نصیب خود کنند. باید بدانید که اگر به همان سیستم سال گذشته درس بخوانید، هیچ اتفاق مثبتی نخواهد افتاد؛ به همین خاطر، اگر تا کنون برنامه‌ای دقیق نداشته‌اید، از همین امروز برنامه‌ای دقیق بنویسید و طبق آن عمل کنید. در این برنامه، ساعت بیدار شدن خود و اینکه چه دروسی را باید صبح و چه دروسی را بعد از ظهر مطالعه کنید و چه تست‌هایی را پاسخگو باشید، مشخص نمایید و به آن پایبند باشید. توجه داشته باشید که شما خودتان ناظم خودتان هستید و اگر برنامه‌تان را رعایت نکردید، باید خود را جریمه کنید.
تست‌های زیادی حل کنید
بعضی از داوطلبان عادت دارند که فقط مطالعه کنند. داوطلبی که سال قبل رتبه خوبی نیاورده، در نهایت هفته‌ای 100 یا 200 تست آموزشی حل کرده است. شما باید بتوانید هفته‌ای حداقل ۷۰۰ الی ۸۰۰ تست آموزشی حل کنید؛ یعنی روزی ۱۰۰ تست.  اگر هنوز به این عدد نرسیده‌اید، باید برنامه درسی تان را طوری تنظیم کنید تا تعداد تست‌هایتان را به این عدد برسانید. اگر روش پشت کنکوری‌های موفق را دنبال کرده باشید متوجه خواهید شد که میانگین تعداد تست و تمرین آنها هفته‌ای ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ بوده است؛ حتی بعضی از آنها به ۲۰۰۰ تست در هفته هم رسیده‌اند!
در ضمن، حتماً تست‌هایی را که غلط می‌زنید، با دقت تحلیل کنید و، در صورت وم، نکتۀ کلیدی تست را یادداشت‌برداری کنید؛ زیرا تست‌زدن برای کسب سه مهارت مهم بالا رفتن دقت، سرعت و ظرافت‌های علمی درس مورد نظر است.
تنوع مطالعاتی داشته باشید
علاوه بر بالا بردن ساعت مطالعه، باید تنوع مطالعاتی را نیز در روش مطالعه خود پیاده کنید. برخورداری تنوع مطالعاتی در برنامه مطالعاتی، باعث می‌شود که دروس برای شما بیشتر مرور بشوند؛ برای مثال، اگر درس ریاضی را فقط در روزهای جمعه مطالعه کنید، تا هفته آینده این درس مرور نخواهد شد؛ اما اگر هر روز دروس متفاوتی را در برنامه مطالعاتی خودتان بگذارید، دفعات مرور شما بالاتر خواهد رفت و دروس برای شما تکرار خواهند شد.
نکتۀ مهم دیگری که باید به آن توجه کرد، این است  که در آزمون سراسری، به طور همزمان، با تمام دروس سر و کار داشته و شما نیاز به آمادگی تمامی قسمت‌های ذهن خودتان دارید؛ بنابراین، اگر در طول روز، تنوع در چینش دروس داشته باشید، می‌توانید ذهن خود را برای حضور در آزمون سراسری تقویت کنید؛ پس تنوع مطالعاتی را برای جلوگیری از خستگی ذهن و افزایش کیفیت مطالعه، رعایت کنید تا بتوانید با مرور بیشتر مطالب در طول هفته، به تثبیت آنها کمک کرده و در آزمون سراسری به موفقیت دست پیدا کنید.
ترمز دستی‌های خود را بشناسید
چرا سال گذشته، رتبۀ مورد نظر خود را به دست نیاوردید؟ به جای آنکه دیگران را محکوم کنید، واقع بین باشید و دلایل عدم موفقیت خود را بررسی کنید. آیا شما وقت زیادی را به بازی‌های کامپیوتری اختصاص می‌دادید؟ آیا زیاد می‌خوابیدید؟ آیا گوشی موبایل از دست شما نمی‌افتاد؟ آیا زمان زیادی را صرف دوستان و همکلاسی‌های خود می‌کردید؟ در این فرصت باقی‌مانده، ترمز دستی‌های خود را حذف کنید تا نتیجۀ سال گذشته را نداشته باشید.
منفی بافی ممنوع !
الان دیر است»، با 40 روز درس خواندن که نمی‌شود نتیجه گرفت» و
سال گذشته هم گرفتار همین جملات شدید و حتی ماه‌های آخر منتهی به کنکور را به امید آزمون سراسری سال آینده، اصلاً درس نخواندید. مطمین باشید که اگر امسال هم آیه یاس بخوانید، بهره‌ای نخواهید برد. توجه داشته باشید که شما در نقطۀ صفر نیستید، و اگر همین روزها را هم خوب و منطقی درس بخوانید، می‌توانید پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته باشید. درست است  که سال گذشته نتوانستید نتیجه مطلوبی را کسب کنید، اما به جای بدبینی نسبت به آینده، از شکستتان درس بگیرید و حواستان را جمع کنید تا دوباره آن را تکرار نکنید. در روان‌شناسی گشتالت گفته می‌شود: خوشبخت کسی است که از گذشته درس بگیرد، در حال زندگی کند و برای آینده برنامه‌ریزی کند.» با این دید ادامه دهید که آینده‌ای خواهید ساخت تا گذشته‌تان در برابر آن زانو بزند. مطمین باشید که با تغییر و اصلاح رفتارتان، نتیجه متفاوت و دلخواهتان را خواهید گرفت.
من همه چیز را بلدم
یکی دیگر از عواملی که مانع از موفقیت پشت کنکوری‌ها می‌شود، این تصور باطل است که عده‌ای تصور می‌کنند همه چیز را خوانده و به بهترین درجه از آمادگی رسیده‌اند؛ در نتیجه، بعد از تعطیلات نوروز، ساعات مطالعه‌شان کم می‌شود و به مرور، با این تصور باطل که چند دور کتاب‌ها را مطالعه کرده‌اند و چیزی برای خواندن باقی نمانده است، درس‌ها را کاملاً رها می‌کنند و در نهایت، روزی یک یا دو ساعت تست می‌زنند.
این دسته از داوطلبان، باید دقت کنند که در آزمون سراسری، برای کسب یک رتبۀ عالی، لازم است که بهترین باشند، و بهترین بودن به معنای آن است که تا زمان برگزاری آزمون سراسری باید طبق برنامه پیش رفت. اینکه شما در یک یا دو آزمون آزمایشی نتایج خوبی گرفته‌اید، دلیل نمی‌شود که درس خواندن را رها کنید؛ زیرا دیگران به راحتی از شما سبقت می‌گیرند و با کسب آمادگی بیشتر، شما را پشت سر خواهند گذاشت. درست است که ما همیشه مخالف منفی‌بافی و اضطراب بی‌مورد هستیم، اما زندگی در رؤیا و خیالبافی نیز راه رسیدن به موفقیت نیست؛ پس هیچ وقت مطالعه و تست‌زنی را رها نکنید و تلاش کنید که تفریح و استراحتتان تا روز آخر، حساب شده و طبق برنامه باشد.
ورزش کنید
یکی از مؤثرترین راهکارها برای افزایش بازدهی مطالعه، ورزش کردن است؛ پس لازم است که یک کنکوری آن را در برنامۀ روزانۀ خود بگذارد تا از فواید آن بهره‌مند بشود؛ زیرا ورزش مناسب و مداوم، می‌تواند بهترین راه برای رفع خستگی، حفظ آرامش و کاهش استرس باشد.  
در این مدت باقی‌مانده، شما می‌توانید دو نوع ورزش را در برنامۀ خود جای دهید. نخست، ورزش‌هایی مانند شنا، پیاده روی، فوتبال یا دوچرخه سواری است که دو یا سه ساعت وقت شما را می‌گیرد. این دسته از ورزش‌ها انرژی شما را تخلیه می‌کند و بهتر است که در شب‌های قبل از آزمون‌های آزمایشی نباشد. دوم، نرمش‌های کوتاه است که در هر روز 10 تا 15 دقیقه از زمان شما را می‌گیرد و بهترین زمان اجرای آنها پس از بیدار شدن از خواب یا در بازه‌های استراحت بین دو برنامه مطالعاتی است.   
 خوابی مناسب و به موقع داشته باشید
اگر شما هر روز در یک ساعت متغیر بخوابید و یک ساعت غیر مشخص بیدار شوید، بدن شما نمی‌تواند خود را تنظیم کند و در نتیجه، تمرکز، شادابی و کارایی ذهن شما کم می‌شود و شما از درس خواندن بسیار، زود خسته می‌شوید و افت درسی پیدا خواهید کرد؛ پس نیاز به یک برنامۀ منظم و مشخصِ خواب دارید و باید دقیقاً طبق آن عمل کنید تا بدن شما و ذهنتان به نظم برسد و کارایی‌تان بالا برود.

مشکل اصلی بسیاری از پشت کنکوری‌ها این است که نمی‌توانند صبح زود از خواب بیدار بشوند یا نمی‌توانند به موقع بخوابند. آنها می‌گویند که بازدهی‌شان در شب‌ها بهتر از صبح زود است؛ به این دسته از عزیزان باید گفت که بدن انسان به گونه‌ای تنظیم شده است که به خواب شب نیاز دارد؛ و گرنه بعد از مدتی سلامتی جسمی و روحی انسان با مخاطراتی مواجه می‌شود؛ از سوی دیگر، اکثر داوطلبان برای روز آزمون باید صبح زود بیدار شوند و در ساعت 8 صبح با آمادگی کامل پاسخگوی سؤال‌ها باشند. حال اگر داوطلبی به بیداری صبح زود عادت نداشته باشد، نمی‌تواند آمادگی جسمی و ذهنی کامل را برای حضور در جلسۀ آزمون سراسری کسب کند.  





کنکوری که باشی، انتظار داری همۀ امکانات برایت مهیا باشد، انتظار داری که کتاب‌های درسی و کمک آموزشی مورد نیاز، دبیر توانمند و مدرسه‌ای خوب و خانه‌ای آرام و با شرایطی مناسب  برای درس خواندن داشته باشی تا بتوانی در این رقابت علمی با آمادگی کامل شرکت کنی و موفق گردی؛ اما امسال با شروع تعطیلات نوروزی، عده‌ای از داوطلبان آزمون سراسری از حداقل این امکانات نیز بی‌بهره ماندند. هجوم سیل و نابودی خانه و سرپناه تعدادی از هم وطنانمان، باعث شد که علاوه بر فشار روحی بسیار روی داوطلبان این مناطق، برخی از آنها حتی از حداقل امکانات لازم نیز، بی‌بهره بمانند؛ تا جایی که حتی کتاب درسی مورد نیاز را برای مطالعه نداشته باشند.
با این همه، مشخص است که داوطلبان این مناطق از کشورمان، لازم است که آمادگی روحی لازم را برای شرکت در آزمون سراسری و همچنین امکان مطالعۀ کتاب‌های درسی خود داشته باشند تا بتوانند در این آزمون مهم و سرنوشت‌ساز شرکت کنند. در این مقاله، راهکارهایی برای آمادگی هر چه بیشتر این دسته از عزیزان ارایه می‌شود.
خشمگین نباشید
یکی از بزرگترین موانع درس خواندن داوطلبانی که در دوران آمادگی برای آزمون سراسری دچار مشکل و مصیبت بزرگی می‌شوند، این است که از شرایط موجود خشمگین هستند و حاضر نیستند که شرایط و وضعیت خود را بپذیرند؛ در نتیجه، نمی‌توانند با توجه به شرایط موجود، بهترین راهکار را بیابند. این دسته از عزیزان باید توجه داشته باشند که هر چند اظهار ناراحتی و خشم در روزهای اول، یک حادثه طبیعی است، اما بعد از گذشت مدتی، احساسات برانگیخته هیچ کمکی به فرد نمی‌کند و فقط فرد را در گذشته نگه می‌دارد و موجب می‌شود که وی نتواند برای آینده، برنامه‌ای درست و منطقی و منطبق با شرایط موجود، پیدا کند.
شاید تصور می‌کنید که موقعیت شما خیلی خاص است و راهی جز اظهار خشم یا ناراحتی ندارید. باید گفت که واقعیت جز این است. اگر احساسات هیجانی خود را کنار بگذارید، آن وقت ذهن شما برای یافتن راه‌های خلّاقانه، که گاه بسیار ساده و قابل دسترس هم هستند، باز خواهد شد. اگر شما شرایط خود را بپذیرید و با خودتان و هستی سر ناسازگاری نداشته باشید، خواهید دید که کاینات به یاری شما می‌آیند تا شما از امکانات موجود، بهترین بهره برداری را بکنید.
بگذارید یک مثال ساده بزنیم. آیا تا کنون برایتان پیش آمده است که وسیله یا مدرک مهمی را در زمانی که به آن نیاز دارید گم کرده باشید و با کلافگی و نگرانی به دنبال آن بگردید؟ در این مواقع، حین آنکه  همه جا را دنبال آن می‌گردید، ذهن شما درگیر نتیجه گم کردن آن وسیله یا مدرک است و گاه اصلاً جایی را که می‌گردید، نمی‌بینید! همین طور که می‌گردید، به خودتان یا افراد دیگری که مقصر می‌دانید، بد و بی‌راه می‌گویید و خودتان را بسیار بدشانس می‌دانید. در همین حین، یکی از نزدیکانتان به یاری شما می‌آید و همان وسیله را به راحتی برایتان پیدا می‌کند؛ آن هم در جایی که مقابل دیدگان شما بود و حتی چند بار همان منطقه را جست و جو کردید، اما وسیله مورد نظر را در آنجا نیافتید!
فکر می‌کنید که چه اتفاقی افتاده است؟ چرا شما چند بار دور خودتان گشتید و وسیله را پیدا نکردید، اما برای مثال، مادرتان در عرض چند دقیقه همان وسیله را برایتان پیدا کرد؟ آیا جز این است که ذهن شما آن قدر درگیر گذشته یا آینده بوده است که نتوانسته، آن چه را که همان زمان می‌دیده است، تجزیه و تحلیل کند و متوجه آن شود؟ آیا جز این است که چون شما ذهن آرامی نداشتید، متوجه اطراف و اکناف خود نشدید؟
این روزها اگر بخواهید با خشم و ناراحتی به دنبال راهکاری برای درس خواندن و آمادگی برای کنکور بگردید، شرایط شما شبیه همان زمانی است که وسیله‌ای را که در نزدیکی شماست، پیدا نمی‌کنید و با کلافگی، خود را در بدترین موقعیت تصور می‌کنید.
کتاب‌های درسی و اینترنت
خوشبختانه در حال حاضر شبکۀ اینترنت مراکز سیل زده متصل است و شما می‌توانید کتاب‌های درسی خود را از سایت دفتر تالیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش کشور دانلود کنید. همچنین بسیاری از سایت‌ها و شبکه‌های مجازی، به صورت رایگان پاسخگوی خودآزمایی‌ها و تمرین‌های کتب درسی هستند؛ در ضمن، شما با عضویت در کانال‌های علمی موجود در شبکه‌های مجازی، می‌توانید از سؤال‌ها و تست‌هایی که در این کانال‌ها وجود دارد، بهره ببرید و سطح آمادگی و توانمندی علمی خود را ارتقا ببخشید. همچنین می‌توانید با اعلام وضعیت و شرایط خود به سرپرستان این کانال‌ها، که اکثرا دبیران توانمند آموزش و پرورش هستند، مشکلات درسی خود را سؤال کنید و به پاسخ صحیح دست یابید.
گروه‌های درسی تشکیل دهید
شما تنها داوطلب مناطق سیل‌زده نیستید و دوستان و همکلاسی‌هایتان نیز شرایطی مشابه با شما دارند؛ دانش‌آموزانی که هرکدام در یک درس توانمند هستند؛ بنابراین، از توانایی‌های هم بهره ببرید و در گروه‌های درسی به یاری هم برخیزید. مطالعۀ گروهی که در آن، اعضای گروه با جدیت برای پیشرفت همدیگر تلاش کنند، می‌تواند در موفقیت تمامی اعضا (چه افراد قوی و چه ضعیف) مؤثر واقع شود.
شبکه آموزش و برنامه‌های آموزشی صدا و سیما را دریابید
برنامه‌های درسی شبکۀ آموزش سیما و برنامه‌های آموزشی صدای جمهوری اسلامی ایران نیز، می‌تواند در رفع نقاط ضعف داوطلبان مناطق سیل‌زده مثمر ثمر واقع شود.
مایوس نباشید

درست است که در حدود بیست و چند روز تا زمان برگزاری آزمون سراسری، بیشتر باقی نمانده است، اما هیچ وقت مایوس نشوید و مطمین باشید که در همین زمان اندک نیز، اگر بخواهید و عزمتان را جزم کنید، می‌توانید سطح علمی خود را به خوبی ارتقا ببخشید. اینکه شما دست روی دست بگذارید و آه بکشید، هیچ کمکی به شما نخواهد کرد و تنها فایده‌اش این است که اگر رتبۀ خوبی کسب نکردید، می‌توانید تقصیر را گردن طبیعت ، شرایط و بیندازید و به قول معروف عذاب وجدان نداشته باشید، اما در نتیجه کارتان، هیچ‌گونه تاثیری نخواهد گذاشت؛ پس به جای آنکه دست زیر چانه بگذارید و غصه بخورید، دستی به زانو بگیرید و برخیزید و از پیروزی خود بر سختی‌ها و مشکلات، لذت ببرید.   


حال از آنجا که از امروز تا آزمون سراسری 1398 که در روزهای 13 و 14 تیرماه برگزار می‌گردد، حداقل 12 روز باقی‌مانده است و همچنین با توجه به این شرایط ویژه‌ زمانی برای داوطلبان آزمون سراسری سال جاری، شایسته دانستیم مواردی را که رعایت آنها در روزهای باقی‌مانده تا کنکور» از سوی داوطلبان این آزمون، راه‌های رسیدن به موفقیت را برای آنها هموارتر می‌سازد، در این ستون و مطلب بعدی  به طور فهرست‌وار بیان کنیم؛ با این توضیح که این موارد، تمام مواردی نیستند که عمل به آنها برای کسب موفقیت در آزمون سراسری لازم به نظر می‌رسد، و البته هر یک از شما داوطلبان گرامی نیز می‌توانید موارد دیگری را در این زمینه، که از نزدیک با آنها برخورد کرده‌اید، به موارد ذیل اضافه کنید:

در این روزهای آخر و فرصت‌های پایانی، دیگر زمانی برای آغاز مطالعه هیچ درسی نیست؛ بلکه باید در این ایام، تنها به مرور نکات کلیدی هر یک از دروس و جمع‌بندی آنها پرداخت. جمع‌بندی مطالب، زمانی مثمر ثمر هست که ما همه دروس را خوانده و در این روزها تنها قصد مرور آنها را داشته باشیم تا از یادگیری کامل آن دروس اطمینان حاصل کنیم.
در جمع‌بندی دروس، بهتر است مواردی که در ذیل می‌آید رعایت شود:
1- مرور درس‌های مطالعه شده.
2- مرور آخرین نکات مهم و کلیدی هر درس که آنها را به صورت جداگانه یادداشت کرده‌ایم.
3- جبران ضعف‌ها  وکاستی‌های آزمون و مطالعه و بازخوانی آن دسته از مطالبی که به پرسش‌های مربوط به آنها پاسخ نداده یا پاسخ نادرست داده‌ایم.
4- هرگز روش مطالعه خود را در این مرحله تغییر ندهید؛ به عبارت دیگر، به همان‌ صورتی که تا به حال مطالعه کرده و به آن شیوه خو گرفته‌اید، مطالعه خود را ادامه دهید؛ زیرا در این زمان، دیگر فرصتی برای آزمودن سایر روش‌های مطالعه باقی نمانده است.
5- به هیچ وجه از ساعات خواب خود در این ایام، کم نکنید؛ چون کاستن از ساعات خواب، بازده مطالعه و کیفیت یادگیری شما را به صورت قابل توجهی کاهش می‌دهد.
6- برنامه غذایی منظمی در این روزها برای خود تدارک ببینید و از غذاهای سالم، تازه و پرانرژی استفاده کنید، و در عین حال پرخوری هم نکنید.
7- مطالعه خود را از یک ساعت مشخص شروع و در یک ساعت مشخص تمام کنید.
8- نگرش کلی خود را درباره آزمون سراسری و سؤالاتی که برای پاسخگویی در این آزمون به شما ارایه خواهند داد، با خوشبینی واقع‌نگرانه‌ای همراه کنید و در مجموع درباره آن مثبت‌اندیش باشید. مطمین باشید که داشتن نگرش بدبینانه درباره آزمون سراسری، تاثیر خوشایندی بر آزمون شما و چگونگی به انجام رساندن آن نخواهد گذاشت.
9- آرامش خود را حفظ کنید و در این باره به موارد ذیل توجه کنید:
الف - در همه حالات و لحظات خود، به خصوص در این روزهای نزدیک به آزمون سراسری، توکل به پروردگار لایزال را، که بهترین آرامش دهنده ما و سرفصل همه خوبی‌هاست، فراموش نکنید و همواره از او یاری بخواهید و برای حل مشکلات و برطرف نمودن کاستی‌ها و ناخوشی‌ها به او پناه ببرید.
ب - حفظ آرامش درونی از سوی داوطلب و اطرافیان وی، به ویژه والدین، مهم‌ترین چیزی است که در این روزها بسیار حیاتی و سرنوشت ساز است.
پ - در این روزهای آخر قبل از برگزاری آزمون، برای حفظ آرامش درونی، باید از درگیر شدن با هرگونه مسایل هیجانی، که در زندگی امروزین هر یک از ما کم و بیش به چشم می‌خورد، حتی‌الامکان خودداری کرد. آگاه باشید داوطلبانی که با تن و روانی خسته و رنجور و خاطری پریشان در آزمون سراسری حضور می‌یابند، هر چند که از آمادگی درسی و علمی بالایی نیز برخوردار باشند، نمی‌توانند به خوبی از ذخیره‌های ذهنی‌شان در این چند ساعت (آزمون سراسری) استفاده نمایند، و به نتیجه مطلوبی که در انتظار آن به سر می‌برند نخواهند رسید.
10- پرداختن به ورزش و تفریح در این ایام، از دیگر نکات مهمی است که لازم به نظر می‌رسد؛ بنابراین، نکات ذیل را درباره ورزش و تفریح در این روزها به خاطر داشته باشید:
الف - پرداختن بیش از اندازه به ورزش و تفریح و همچنین دوری کامل داوطلب از این دو مقوله در این ایام، هر دو به یک اندازه اشتباه است؛ پس حفظ تعادل را در انجام این موارد از یاد نبرید.
ب - در این فرصت، برای حفظ شادابی و نشاط و بالا بردن روحیه خود، بهتر است که به انجام ورزش‌های مناسب و قابل دسترسی، مانند: پیاده‌روی در یک فضای مناسب چون پار‌ک‌ها و بوستان‌های شهری یا باغات روستایی، دوچرخه‌سواری، شنا، و بازی‌های مورد علاقه خود، مانند: تنیس روی میز، فوتبال، والیبال، شطرنج و . بپردازید و بدین ترتیب، تن و روانتان را شاداب و پرنشاط ساخته و خود را برای حضوری شکوهمند در این مسابقه بزرگ کشوری آماده کنید.
پ - اختصاص حداکثر دو تا سه ساعت در هر شبانه‌روز برای انجام ورزش‌هایی که در بند پیش از آنها صحبت شد، مناسب به نظر می‌رسد؛ در هر صورت، میانه‌‌روی در انجام این کار و هر کار دیگری را فراموش نکنید.

در آزمون سراسری و سایر آزمون‌های مهم زندگی‌تان موفق باشید 


 به اطلاع کلیه داوطلبان آزمون سراسری سال 1398 می رساند:

1ـ برای اطلاع از زمان و نحوه پرینت کارت شرکت در آزمون سراسری سال 1398 که در روزهای پنج شنبه 98/4/13 و جمعه 98/4/14 برگزار خواهد شد و همچنین اطلاع از سایر شرایط و ضوابط شرکت در این آزمون، لازم است که داوطلبان گرامی به اطلاعیه این سازمان، که در تاریخ دوشنبه 98/4/3از طریق سایت سازمان و نشریه پیک سنجش منتشر خواهد شد، مراجعه نمایند.

2ـ براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تا 5 درصد مازاد بر ظرفیت دانشگاه‌های مناطق سیل زده، به داوطلبان آسیب دیده همان استان‌ها، که آسیب مستقیم جانی و مالی دیده‌اند، اختصاص خواهد یافت. ضمناً جزییات این ظرفیت‌ها در دفترچه شماره 2 آزمون سراسری، که در مردادماه منتشر می‌شود، درج خواهد شد.

 

روابط عمومی سازمان سنجش آموزش کشور 



شاید تا به حال با داوطلبانی مواجه شده باشید که وقتی صحبت از کنکور به میان می‌آید ناگهان دچار

 استرس و اضطراب می‌شوند. بسیاری از این داوطلبان، کسانی هستند که مطالعه خوبی داشته و از آمادگی لازم برای کنکور نیز برخوردارند، اما خودشان هم علت این موضوع را نمی‌دانند. اضطراب امتحان، نوعی خود اشتغالی ذهنی است که خود کم انگاری و تردید در مورد توانایی­های فرد را با خود به همراه دارد و اغلب باعث ارزیابی منفی و عدم تمرکز حواس و واکنش­های جسمانی نامطلوب می‌شود، و این موضوع در نهایت باعث می‌شود تا شما نتیجه واقعی زحمات و معلومات خود را نگیرید.

    با اینکه سطحی از استرس برای انجام بعضی از کارها، از جمله امتحان دادن، طبیعی است، اما حتماً باید به این نکته توجه کنید که کنکور هم آزمونی مانند دیگر آزمون‌هاست و هیچ تفاوتی با بقیه آنها ندارد. بسیاری از داوطلبان سال‌های گذشته که کنکور را تجربه کرده‌اند این مطلب را تایید می‌کنند، و حتی برخی از آنان که دچار استرس بوده‌اند، اکنون با یادآوری این موضوع و علت استرس خود تعجب می‌کنند. اگر داوطلبی هستید که در زمان آمادگی برای کنکور دچار استرس بوده و احساس می‌کنید که ممکن است این استرس در جلسه آزمون نیز به سراغتان بیاید، باید از همین الان برای برطرف کردن این مشکل تلاش کنید و به مطالبی که در زیر اشاره می‌شود، هم در تست‌زنی سرعتی خود در منزل، هم در آزمون‌های آزمایشی و نیز در جلسه کنکور توجه داشته باشید.

      باز هم تکرار می‌کنیم که کنکور هم آزمونی همانند سایر آزمون‌های دیگر شماست و حتی ممکن است آسان‌تر از بعضی از آنها باشد؛ در ضمن، وجود اندکی اضطراب، میزان یادگیری و دقت شما برای پاسخگویی به سؤالات را بیشتر می‌کند. اضطراب هنگامی نگران کننده است که در عملکرد فرد تاثیر منفی داشته باشد؛ البته مرز بین اضطراب طبیعی و غیرطبیعی را باید شناسایی کرد و درصدد رفع آن برآمد. در زیر به مسایل مهمی که باعث می‌شود تا برخی از داوطلبان در جلسه کنکور دچار استرس شوند، می‌پردازیم:

مواجه شدن با چند سؤال دشوار

یکی از مهم‌ترین عوامل دستپاچگی داوطلبان در آزمون، وجود چند سؤال پی در پی مشکل در دفترچه است؛ در چنین مواقعی، دانش‌آموزانی که بیشتر مطالعه کرده‌اند بیشتر آسیب می‌بینند؛ زیرا عده‌ای از آنان فکر می‌کنند که آموخته‌ها و زحمات آنها کافی نبوده است و عده‌ای دیگر می‌خواهند به تمام یا اکثر سؤال‌ها پاسخ صحیح دهند. بد نیست بدانید برخی از کسانی که در بهترین و دشوارترین رشته‌های دانشگاهی قبول شده‌اند، در بعضی از درس‌ها نمره کمتر از 40 درصد به دست آورده‌اند؛ در چنین شرایطی، اگر دیدید که نمی‌توانید به چند سؤال متوالی پاسخ دهید، خود را نبازید، و مطمین باشید که این مساله کاملاً اتفاقی است و هرگز به معنای عدم تسلط و توانایی شما در پاسخ دادن به سایر سؤالات نیست. هر آزمون، مجموعه‌ای از سؤالات آسان تا سخت است و کسی موفق‌تر است که به سؤالات آسان و متوسط پاسخ گوید؛ از طرفی به اندازه‌ زمان و انرژی‌ای که صرف مطالعه‌ یک درس کرده‌اید، از خود توقع داشته باشید و تصور نکنید که باید تمام مطالب یک درس یا یک بخش را به یاد داشته باشید.

مطمین باشید که دیگران هم وضع شما را دارند. اعتماد به نفس خود را حفظ کنید و با خود بگویید وقتی که این سؤال‌ها برای من دشوار است، وای به حال دیگران! گفتن چنین سخنانی باعث می‌شود تا بر اعصاب خود مسلط شوید و درست مانند یک شطرنج باز ماهر یا یک فرمانده نظامی، در سخت‌ترین شرایط تصمیم بگیرید که چه کار کنید و بدانید که بهترین کار در هر لحظه کدام است؛ پس تست مشکل را که قادر به پاسخگویی آن نیستید رها کنید و بدون پریشانی و با قدرت، به پاسخگویی به بقیه سؤالات ادامه دهید.

بی‌اعتمادی نسبت به خود، توانایی‌ها و قابلیت خود

یکی از مهم‌ترین عواملی که برخی از شما داوطلبان را در آزمون دچار استرس می‌کند، بی‌اعتمادی نسبت به خود، توانایی‌ها و قابلیت‌های خودتان است. این مشکل ممکن است که در بیشتر کارها و مقاطع مهم زندگی، شما را از رسیدن به هدفتان باز دارد؛ پس اگر دچار چنین مشکلی هستید، از همین امروز تلاش کنید تا بدون توجه به نظر دیگران، به خود و توانایی هایتان ایمان بیاورید؛ اما اگر با وجود تلاش و کوشش قابل ملاحظه برای کنکور، احتمال می‌دهید که ممکن است در جلسه آزمون نیز دچار چنین احساسی شوید، فقط به این فکر کنید که شما تلاش زیادی برای آمادگی در این آزمون کرده‌اید و در تست زنی‌های قبلی خود هم بخوبی از عهده امتحان برآمده‌اید؛ پس کنکور نیز تفاوتی با آزمون‌های قبلی ندارد و شما باز هم موفق خواهید شد. لحظه‌ای که این احساس به سراغتان می‌آید چشمانتان را ببندید و به توانایی‌هایتان در لحظاتی فکر کنید که کارهای سختی انجام داده و تحسین همگان را برانگیخته‌اید. همیشه به خاطر داشته باشید که خدا با شماست و اجازه نمی‌دهد تا زحمات شما از بین برود.

به یاد آوردن انتظارات و خواسته‌های دیگران

یکی از  مشکلات مهمی که باعث استرس و اضطراب داوطلبان کنکور می‌شود توقعاتی است که خانواده‌ها و یا خود فرد، بدون سنجش توانایی و اطلاعات فرد، از او دارند. همه خانواده‌ها، بدون اینکه به توانایی‌های او توجه کنند، دوست دارند که فرزندان آنها در بهترین رشته‌ها و دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شوند. ابراز چنین احساسی به داوطلبان، باعث می‌شود تا آنان با استرس بیشتری به کنکور نگاه کنند، و وقتی فکر کنند که نمی‌توانند چنین توقعاتی را برآورده کنند دچار اضطراب شوند. این تفکرات می‌تواند در کنکور نیز سراغ بیشتر داوطلبان بیاید، اما نوع برخورد با این موضوع است که داوطلبان را از یکدیگر تمایز می‌دهد. اولاً در جلسه آزمون، افکار خود را مدیریت کنید و از رسوخ هر فکر اضافه‌ای به ذهن خود جلوگیری کنید؛ با وجود این، وقتی با چنین افکار مخربی در آزمون مواجه شدید، چند نفس عمیق بکشید و با خود بگویید که من تمام تلاش خود را می‌کنم تا به هدفی که دارم برسم و مطمینم که این گونه خواهد شد؛ اما به این موضوع نیز ایمان دارم که خدای بزرگ، برای من بهترین‌ها را مقدر کرده است و هر اتفاقی که بیفتد، به صلاح من و در مسیر خوشبختی و شادکامی من است.

     مطمین باشید که این سخنان، فقط حرف­هایی برای دلگرمی دادن به شما نیست. بارها با افرادی مواجه شده‌ایم که در رشته یا دانشگاهی، که خود یا والدینشان به تحصیل در آنها علاقه‌مند بوده‌اند، پذیرفته نشده و بعدها متوجه شده‌اند که این موضوع چقدر به نفع آنان بوده است.

نگاه کردن به خانه‌های سفید پاسخنامه و آمارگیری از سؤالاتی که قادر به پاسخگویی آنها نبوده‌اید

یکی از کارهای اشتباهی که برخی از داوطلبان کنکور انجام می‌دهند، نگاه کردن به خانه‌های سفید پاسخنامه و آمارگیری از سؤالاتی است که قادر به پاسخگویی آنها نبوده‌اند. این موضوع باعث می شود تا اگر شما به تعدادی از سؤالات پاسخ نداده‌اید، دچار استرس شده و نتوانید بخوبی به بقیه سؤالات نیز پاسخ دهید. در هنگام پاسخگویی به سؤالات، تنها هدفتان تمرکز بوده و سعی‌تان در استفاده از تمام آموخته‌هایتان باشد و اجازه ندهید که افکار مخرب و منفی، با انرژی‌ای که از شما می‌گیرند، مانع از نتیجه‌گیری مطلوبتان شوند؛ تا به نتیجه‌ای که شایسته‌ میزان مطالعات و سواد شماست دست یابید.

      سعی کنید که اصلاً پاسخنامه خود را (مگر برای تطبیق شماره سؤالات با جواب‌ها) بررسی نکنید، و اگر این موضوع اتفاق افتاد و شما به سؤالاتی پاسخ نداده بودید، اصلاً دچار پریشانی نشوید و خودتان را مطمین کنید که بقیه داوطلبان هم ممکن است به این­گونه سؤالات پاسخ نداده باشند؛ پس اجازه ندهید که افکار مخرب، تمرکز شما را به هم زده و در شما اضطراب ایجاد کند؛ به علاوه، برای رفع این مشکل، خود را از قبل برای پاسخ ندادن به بعضی از سؤالات آماده کنید.

نگاه کردن به دیگر داوطلبان حاضر در آزمون و مقایسه وضعیت خود با آنان

یکی دیگر از کارهایی که ممکن است برخی از شما داوطلبان عزیز انجام دهید، نگاه کردن به دیگر داوطلبان حاضر در آزمون و دقت در حالات آنها و مقایسه روحیه آنها با شرایط خودتان است. یکی از داوطلبان سال‌های قبل می‌گفت: در جلسه آزمون به داوطلبان اطرافم نگاه می‌کردم و می‌دیدم که با سرعت به تست‌ها پاسخ می‌دهند؛ درحالی­که به نظر من بعضی از سؤال‌ها سخت بود. به همین دلیل روحیه خودم را از دست دادم و احساس کردم که در مقایسه با آنها، من چیزی نمی‌دانم.»

    سعی کنید تا جایی که امکان دارد، به دلیل محدودیت وقت و جلوگیری از حواس‌پرتی، به اطرافتان توجه نکنید. اگر چنین اتفاقی افتاد و حتی شما برای فکر کردن هم به اطراف خیره شدید، با دیدن سرعت دیگران در تست‌زنی، اصلاً دستپاچه نشوید؛ بلکه این احتمال را بدهید که پاسخ‌های آنان اشتباه باشد یا اینکه آنان در حال پاسخگویی به سؤالاتی باشند که شما هم جواب آنها را بخوبی می‌دانید.

برای کم شدن استرس و دستپاچگی در کنکور، به نکات زیر توجه کنید:

1-    اگر از جمله داوطلبانی هستید که زیاد دچار استرس می‌شوید و احتمال می‌هید که در جلسه کنکور نیز استرس شما باعث ایجاد مشکل برای شما گردد، سعی کنید که تمرینات آرام کردن خود را از هم اکنون شروع کنید. یکی از راه‌های آرام کردن این است که فضای جلسه را تصویرسازی ذهنی کنید و این­گونه تصور کنید که در جلسه امتحانی نشسته‌اید و با سؤالاتی با درجات دشواری مختلف روبرو هستید؛ بر این اساس، ‌ابتدا با کشیدن نفس‌های عمیق (سه شماره دم همراه با سه شماره بازدم) و شل کردن عضلات بدن و در نظر گرفتن زمان لازم، شروع به پاسخ‌دهی کنید. در صورتی که داوطلبی نتوانست با انجام یکباره این کار، بر اضطراب خود غلبه کند، باید دوباره این مراحل را تکرار کند و آن قدر این موضوع باید تکرار شود که داوطلب در زمان پاسخ‌دهی به سؤالات، احساس راحتی داشته باشد.

2-   یکی از راه‌های کاهش استرس، انجام تست‌زنی سرعتی با شرایط کنکور در خانه است. این موضوع به شما کمک می‌کند تا خود را بخوبی محک زده و به توانایی‌های خود بیشتر اطمینان پیدا کنید؛ البته فراموش نکنید که به دلیل نزدیکی به زمان برگزاری آزمون، پاسخگویی اشتباه به این سؤالات نباید باعث استرس مضاعف و نگرانی شما شود، بلکه باید سعی کنید که با آرامش برای رفع اشکالات خود در این­گونه از آزمون‌ها، خود را بخوبی برای کنکور آماده کنید.

3- یک روش مؤثر برای برخورد با موقعیت‌های استرس آور، شمارش تا عدد ده است. انجام ایـن کار کمک می‌کند که از لحاظ فکری و روانی، از آن لحظه استرس آور دور شوید و ده ثـانـیه به شما وقت می‌دهد تا از آن شرایط، خود را رها کنید.

4-   اگر دچار استرس شدید، برای مدت کوتاهی چشمانتان را ببندید و چیزی را فشار دهید. معمولاً فشردن چیزی با دسـت، بـاعـث کاهـش استرس و دغدغه خاطر می‌گردد. در آزمون می‌توانید با فشردن یک پاک‌کن، استرس خود را کمتر کنید.

تنفس، به جز داشتن اثرات حیات بخش، می­تواند در آرام نـمودن شما نیز بسیار مؤثر باشد. هنگام استرس می‌توانید چند نفس عمیق کشیده و خود را از لحاظ جسمانی و روانی آرام کنید. پس از چند تنفس عمیق، قدم بعدی، داشتن مکالمه مثبت با خود است. می‌توانید به خود بگویید: من همه این تست‌ها را در خانه بخوبی پاسخ می‌دادم، و اگر دوباره برگردم و با آرامش بیشتری بخوانم، حتماً می‌توانم جواب آنها را پیدا کنم.»

5-       به تغذیه و خواب خود در روزهای منتهی به کنکور، اهمیت بیشتری دهید. سعی کنید که ساعات خواب خود را تنظیم کرده و به اندازه کافی استراحت کنید. هیچ چیز به اندازه یک خواب راحت، نمی‌تواند دانسته‌های شما را تثبیت کند. در روزهای منتهی به کنکور، سعی کنید که تعداد دفعات صرف غذای خود را افزایش دهید؛ اما حجم غذایی را که می‌خورید کاهش داده و از غذاهای سبک و مقوّی استفاده کنید. گیاهان دارویی، مانند گل گاو زبان، به لیمو و بابونه، می‌توانند آرامش بیشتری به شما بدهند؛ پس در صورت امکان، از این گیاهان همراه چای خود استفاده کنید.

      در پایان باز هم تاکید می‌کنیم که کنکور، آزمونی همانند سایر آزمون‌هایامتحانات دیگر شماست؛ پس اصلاً و در هیچ مرحله‌ای از این آزمون، دچار استرس و دستپاچگی نشوید. ضمناً به خودتان و تلاشتان اطمینان داشته باشید و بدانید که خدا با شماست. مثبت اندیشی کنید و به خود بقبولانید که مسیر زندگی شما در بهترین راه ممکن قرار گرفته است و کنکور، یکی از گذرگاه‌های این مسیر است. 

 




به یاری خداوند، آزمون سراسری سال 1398 در گروه‌های پنجگانه آزمایشی، روزهای پنج‌شنبه 13 و جمعه 14 تیرماه برگزار خواهد شد. به همین دلیل، نکات لازمی را که داوطلبان برای پرینت کارت شرکت در جلسه آزمون و حضور در آن باید در نظر داشته باشند، در ذیل یادآوری کنیم:
1- کارت‌ شرکت در آزمون سراسری 98 داوطلبان این آزمون از روز دوشنبه 10   لغایت روز چهارشنبه 12 تیرماه روی سایت سازمان سنجش قرار می‌گیرد.
2- داوطلبان آزمون سراسری 98 در تمام گروه‌های آزمایشی لازم است که در تاریخ مقرر به سایت اینترنتی سازمان مراجعه کرده و با وارد نمودن اطلاعات کارت اعتباری ثبت‌نام، شماره شناسنامه یا شماره پرونده و کد رهگیری، یک نسخه پرینت از کارت شرکت در آزمون خود تهیه کنند.
3- داوطلبانی که در دو یا سه گروه آزمایشی، متقاضی شرکت در آزمون سراسری شده‌اند، لازم است که، علاوه بر پرینت کارت شرکت در آزمون گروه آزمایشی اصلی، برحسب مورد، نسبت به پرینت کارت گروه آزمایشی دوم یا گروه‌های آزمایشی دوم و سوم خود اقدام کنند.
4- برای شرکت در جلسه آزمون سراسری، همراه داشتن پرینت کارت شرکت در آزمون و همچنین اصل کارت ملی یا شناسنامه عکسدار اامی است.
5- چنانچه داوطلبی به دلیل در اختیار نداشتن اطلاعات مربوط به شماره داوطلبی، پرونده یا کد رهگیری مورد نیاز، موفق به پرینت کارت شرکت در آزمون خود نمی‌شود، لازم است که با مراجعه به سایت سازمان سنجش و ورود به سیستم پاسخگویی و انتخاب نام آزمون و تعیین موضوع پی‌گیری، نسبت به دریافت اطلاعات مربوط به شماره پرونده، داوطلبی یا کد رهگیری ثبت‌نام خود اقدام نماید. لازم به ذکر است که این امکان برای داوطلبانی فراهم است که در سیستم پاسخگویی دارای عضویت باشند؛ لذا لازم است داوطلبانی که اطلاعات فوق را گم کرده‌اند، با عضویت در این سیستم، نسبت به بازیابی این اطلاعات اقدام کنند. 
6- داوطلبان باید برای ویرایش اطلاعات موردنظر، به بندهای مربوط به آن در اصل اطلاعیه سازمان درباره تاریخ، نحوه پرینت کارت و محل رفع نقص کارت شرکت در آزمون سراسری سال 1398، که علاوه بر سایت سازمان در همین شماره از هفته‌نامه پیک‌سنجش نیز درج شده است، مراجعه نمایند.
7- درِ ورودی حوزه‌های امتحانی، صبح‌ها راس ساعت 7 و بعد از ظهرها راس ساعت 14و30بسته خواهد شد و شروع فرایند آزمون صبح‌ها راس ساعت 7و30 و بعد از ظهرها راس ساعت 15 خواهد بود؛ بنابراین، از ورود داوطلبان پس از بسته شدن درِ سالن‌های امتحانی به حوزه‌های امتحانی جلوگیری می‌شود.
8- هر داوطلب برای حضور در جلسه آزمون، علاوه بر پرینت کارت شرکت در آزمون گروه آزمایشی مربوط، لازم است که اصل کارت ملی یا شناسنامه عکسدار، چند مداد سیاه نرم پررنگ، مداد تراش، مداد پاک‌کن و یک سنجاق یا سوزن به همراه داشته باشد.
9- داوطلبان از آوردن وسایل اضافی از جمله کیف دستی، ساک، پیجر، تلفن همراه، تبلت، جزوه، کتاب، ماشین حساب، هرگونه یادداشت و نظایر آن و همچنین وسایل شخصی به جلسه آزمون اکیداً خودداری کنند.

موفق باشید



متعهد به نتیجه باشید، نه وابسته به نتیجه

وقتی وابسته به نتیجه هستید، تقلا می‌کنید تا به نتیجه مورد نظر برسید و تمام مدت نگران نتیجه هستید؛ نگران اینکه نکند به آنچه می‌خواهید نرسید و همۀ آرزوها و اهدافتان به باد رود؛ برای همین، بسیاری از اوقات حتی موقع مطالعه تمرکز ندارید و نگران نکند»ها و شاید»ها هستید؛ اما وقتی متعهد به نتیجه هستید، برایتان طی این مسیر مهم است؛ اینکه هدف را ببینید و برای رسیدن به آن، تلاش و کوشش لازم را بکنید، ولی در زندگی‌تان کلنجار نخواهید داشت؛ برای مثال، از اینکه یک روز درس نخواندید، عصبانی نخواهید شد و خودتان را شماتت نخواهید کرد یا دنبال بهانه و دلیل نخواهید گشت، بلکه به دنبال علت این کوتاهی و رفع آن برخواهید آمد؛ چون شما متعهد به طی کردن این مسیر به بهترین وجه هستید.

چنین فردی غر نمی‌زند و به فکر پیدا کردن راه‌های عجیب و غریبی نیست که بعضی از مؤسسات کنکوری پیشنهاد می‌دهند تا بتواند پاسخگوی سؤال‌های آزمون سراسری باشد، و بدون شک، نتیجه بسیاری خوبی هم خواهد گرفت؛ چون آرامش خاطر دارد و از طی مسیر لذت می‌برد و برای دانشی که کسب می‌کند، ارزش قایل است.

شاید تصور کنید که مطالعه در این مدت کوتاه، دیگر فایده‌ای ندارد، اما باید بدانید که همین چند روز نیز می‌توانید، به جای گله و شکایت یا سیر کردن در رؤیاهای غیرواقعی، به واقعیت موجود تکیه کنید و با مرور آنچه تا کنون خوانده‌اید و تست زدن، خود را برای آزمون سراسری آماده‌تر سازید تا نتیجه‌ای بهتر کسب کنید.

  یک برنامه‌ریزی سبک و کارآمد داشته باشید

 برنامه‌ریزی، شرط لازم برای موفقیت در کنکور است.» این حرف، تکراری‌ترین جمله‌ای است که کنکوری‌ها در سال کنکورشان می‌شنوند و به قول معروف  بعضی‌ها با شنیدنش کهیر می‌زنند!

اما همۀ کنکوری‌ها باید بدانند که اگر در این فرصت باقی مانده، برنامه درست و حسابی نداشته باشند، زحمتشان نتیجۀ لازم را نخواهد داد؛ زیرا تابستان قبل از شروع سال آخر دبیرستان، تعطیلات عید نوروز و این چند روز باقی مانده به کنکور، سه مقطع زمانی استراتژیک است و بی‌برنامه بودن در هر یک از این سه مقطع، خطرناک است. در این روزهای آخر، به بهانۀ خستگی یکساله، زحماتتان را به باد ندهید؛ زیرا اگر در طول سال تحصیلی، یک روز را نمی‌توانستید درس بخوانید، زمان برای جبران وجود داشت، اما اشتباه و کوتاهی در این روزها، غیرقابل جبران است؛ پس مانند یک ورزشکار حرفه‌ای، که برای روزهای منتهی به مسابقۀ فینال، ذوق و شوق و تلاشی دو چندان دارد، شما نیز طبق برنامه و با جدیت در فضای درس و مطالعه باشید. دقت کنید که این روزها نباید درس جدید بخوانید. هر قدر خوانده‌اید، دیگر بس است. اگر شما 80 درصد از مباحث کنکور را با کیفیت 100 درصد خوانده باشید، بهتر از داوطلبانی هستید که 100 درصد مباحث کنکور را با کیفیت 80 درصد خوانده‌اند؛ در واقع، ماه آخر، وقت جدید خوانی نیست، بلکه وقت دوباره خوانی است؛ فقط باید مرور کنید. اگر در طول سال، موقع درس خواندن و تست زدن، با علامت گذاری جلو رفته و مشخص کرده باشید که کجاها ضعفتان بیشتر است و کدام تست‌ها را اشتباه زده‌اید، کارتان ساده می‌شود. برای دوباره خوانی، می‌توانید از مرور همان تست‌های علامت زده استفاده کنید. دروس عمومی، به ویژه لغات  ادبیات، زبان خارجی یا عربی و آیات درس معارف اسلامی را می‌توانید  در این فرصت باقی مانده دوره کنید.

ساعت خوابتان را منظم کنید

بعضی از شما داوطلبان، شب‌ها و در زمان خلوتی خانه، عادت به درس‌خواندن دارید و بعضی‌ درس خواندن در طول روز، به خصوص صبح‌ها را ترجیح می‌دهید.

در هفتۀ پایانی، بهتر است که همۀ عادت‌ها را کنار بگذارید و در یک ساعت مشخص بخوابید. پیشنهاد ما به شما این است که حدود ساعت ۱۰ تا ۱۱ شب حتماً بخوابید و حتی اگر خوابتان نمی‌آید دراز بکشید و با بستن چشم‌ها به مغزتان استراحت دهید. بهتر است که صبح‌ها ساعت 6 صبح بیدار شوید؛ چون ۴۰ دقیقه طول می‌کشد تا سیستم اعصاب مرکزی شما آماده سرویس‌دهی شود؛ بنابراین، باید، ساعتی بیدار شوید که سیستم عصبی‌ شما  حداکثر یک ساعت زمان برای آماده شدن داشته باشد. این تمرین، تمرین خوبی است تا در روز آزمون، آماده و سرحال باشید.

ورزش کنید

فراموش نکنید که در روز امتحان باید حدود 4 ساعت روی صندلی سفت و سخت بنشینید؛ بنابراین، برای تقویت عضلات بدنتان ورزش کنید؛ البته این سخن به معنای آن نیست که بدنتان را در هفته پایانی با ورزش‌های سنگین خسته کنید. شما می‌توانید با چند حرکت کششی سبک و ساده در منزل، عضلات خودتان را تقویت کنید؛ در ضمن، حدود 20 دقیقه ورزش در روز، سبب تولید آندروفین» شده و باعث نشاط و کاهش استرس می‌شود؛ بنابراین، حتماً در برنامه روزانۀ خود، مدت زمانی را به ورزش کردن اختصاص دهید. همچنین شنا  و پیاده روی می‌تواند به آرامش روانی شما بسیار کمک کند.

غذای خوب  و به موقع بخورید

مغز شما در روز برگزاری آزمون سراسری، از انرژی‌ای استفاده می‌کند که شما آن را در روزهای قبل ذخیره کرده‌اید. در هفته پایانی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، خرما، عسل، انجیر و مغز گردو را حتماً در برنامه غذایی‌تان قرار دهید. اگر جزء دانش‌آموزانی هستید که بدون خوردن صبحانه به استقبال درس می‌روند، حتماً در این روزها صبحانه کم حجم و مقوی بخورید. این باور که برای جبران افت قند خون، به دلیل فعالیت مدام مغز، باید مواد قندی بیشتری استفاده شود، کاملاً اشتباه است؛ زیرا مواد قندی ساده، حالت تحریک‌پذیری فرد را بیشتر می‌کنند، برای جبران افت قندخون باید از کربوهیدرات‌های پیچیده، مانند نان، برنج و ماکارونی، به جای شربت، شکلات و آبمیوه‌های پاکتی  استفاده شود؛ در ضمن، خوردن غذای با حجم کم، ولی در دفعات بیشتر، به بدن کمک می‌کند تا قند خون را در حالت پایداری نگه دارد، و این مساله، خود به کم شدن استرس نیز  کمک زیادی می‌کند.

از مصرف لبنیاتی مثل ماست و شیر نباید غافل شد. تحقیقات نشان داده است که  شیر کم چرب در کاهش استرس اثر مفیدی دارد. شیر، به دلیل داشتن کلسیم، باعث کاهش انقباضات ماهیچه‌ای شده و موجب تسکین و آرامش بدن در هنگام اضطراب می‌شود؛ به همین دلیل، اگر به دنبال خوردن صبحانه‌ای ساده و سالم هستید، شیر با غلات کامل، می‌تواند صبحانه‌ای مناسب به حساب بیاید.

مصرف کم مایعات نیز می‌تواند سبب سردرد و عدم تمرکز شود؛ البته باید توجه داشت که بهترین نوشیدنی آب است. برای کاهش استرس، از مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافیین‌دار باید خودداری کرد و بهتر است که به جای قهوه، چای و نوشابه، از آبمیوه یا چای سبز استفاده کنید.

در مدت باقی مانده تا زمان برگزاری آزمون سراسری، از خوردن غذای بیرون نیز خودداری کنید تا در این دوران مهم، دچار ناراحتی‌های گوارشی نشوید.

انرژی منفی ممنوع

نه خودتان منفی باف باشید و نه اجازه بدهید که افراد مضطرب به شما انرژی منفی بدهند. این روزها شما بیش از هر چیز نیاز به آرامش دارید؛ پس نگذارید که بعضی از افراد، با اظهار نگرانی از وضعیت درسی‌شان یا به رُخ کشیدن مطالعۀ خود، شما را از فضایی امن و آرام دور کنند. 

 


به همه شما کنکوری‌های عزیز، که سرانجام توانستید با تمام سختی‌ها و مشکلات، در آزمون سراسری حاضر شوید، تبریک می‌گوییم و امیدواریم که همه شما عزیزان به هدفی که در نظر دارید، برسید و سال آینده خود را در جایگاهی که دوست دارید، ببینید. گرچه کنکور تمام شد، اما احتمالاً برای بسیاری از شما عزیزان و حتی خانواده‌هایتان، هنوز صحبت‌ها در مورد کنکور و حواشی آن ادامه دارد؛ در واقع، بعد از آزمون، بیشتر داوطلبان نسبت به آزمون و نتیجه آن بی‌تفاوت نیستند و هر داوطلبی به دنبال یافتن کلید سؤالات است تا بتواند نتیجه زحمات خود را محاسبه کند و تمام کنکوری‌ها روزشماری می‌کنند تا زمان اعلام نتیجه اولیه فرا برسد و نتیجه زحمات یکساله خود را ببینند؛ در این میان، داوطلبان را از نظر رضایت از کنکور و نتیجه‌ای که در پی آن هستند می‌توان به چند گروه تقسیم کرد:

گروه اول، افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می‌شوند و صددرصد به عملکرد خود ایمان دارند، گروه دوم، افرادی هستند که در مورد نتیجه‌ای که کسب خواهند کرد، تردید دارند، و گروه سوم، افرادی هستند که یقین دارند در این آزمون به نتیجه دلخواه خود نخواهند رسید و مجبورند که دوباره در کنکور شرکت کنند. در هر شرایط و در هر گروهی که هستید، نکته مهم این است که از حس و حال بعد از کنکور لذت ببرید و به خود فرصت استراحت و انجام کارهای مورد علاقه‌تان را بدهید؛ البته کارهایی هم وجود دارد که بعضی از شما داوطلبان می‌توانید انجام دهید؛ مثلاً آن عده که یقین دارند قبول می‌شوند، باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم کم به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند. این موضوع به شما کمک می‌کند تا با فراغ بال و در فرصت کافی، به انتخاب راه زندگی آینده خود بیندیشید و یک انتخاب درست و اصولی داشته باشید. اگر جزو داوطلبانی هستید که در مورد نتیجه‌ای که کسب خواهید کرد، تردید دارید، سعی کنید که با خوش‌بینی به فکر انتخاب رشته باشید؛ چون اگر اکنون بنا را بر قبول نشدن بگذارید و بعداً مجاز به انتخاب رشته شوید، ممکن است که فرصت‌ها را از دست داده و با یک انتخاب نه چندان آگاهانه در هنگام انتخاب رشته، نتوانید اقدام مؤثری انجام دهید. به همین دلیل سعی کنید که در فرصت باقی‌مانده تا انتخاب رشته، در کنار سایر کارهایی که انجام می‌دهید، به تحقیق و م با مشاوران، خانواده و دوستان صاحب اطلاع خود پرداخته و شرایط مناسب و درخور تلاش خود را در نظر گرفته و یادداشت کنید.

حتماً از خود می‌پرسید پس گروه سوم چه کار کنند. داوطلبان عزیزی که مطمین هستید با توجه به آزمونی که داده‌اید در رشته و دانشگاه مورد نظر خود پذیرفته نمی‌شوید یا اصلاً امکان قبولی‌تان وجود ندارد (البته این مورد اخیر با توجه به افزایش قابل توجه ظرفیت دانشگاه‌ها، تقریباً از بین رفته است و بیشتر داوطلبان اگر فقط قصد قبولی دارند، می‌توانند در یکی از رشته‌ها و دانشگاه‌های کم طرفدار پذیرفته شوند) باید با پذیرش وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، خود را برای شرایط و آینده بهتر آماده کنید.

نکته بسیار مهمی که در حال حاضر ممکن است ذهن برخی از داطلبان را به خود مشغول کند، آزمونی است که شما آن را سپری کرده‌اید. احتمالاً، علاوه بر جواب صحیح گزینه‌ها و تطبیق آن با پاسخ‌های خودتان، ممکن است مباحث زیادی، روزهای بعد از کنکور را برای شما آزار دهنده و به دور از شادی کند؛ اینکه چرا بیشتر درس نخواندم؟»، کاش می‌شد به گذشته برگردم و دوباره تلاش کنم.»، چرا سؤالات را کمتر به صورت مفهومی خوانده بودم؟» چرا به عربی کمتر پرداختم؟» و موارد زیادی از این چرا»ها می‌تواند آثار مخربی بر ذهن شما بگذارد؛ ذهنی که به خاطر ماه‌ها تلاش و درگیری شما با کنکور، از قبل خسته و خواهان استراحت است. این دریغ و افسوس خوردن‌ها هم ممکن است در بین همه گروه‌های داوطلبان، چه آنهایی که خوب درس خوانده ­اند و چه آنهایی که از میزان تلاش خود راضی نیستند، وجود داشته باشد؛ زیرا هر داوطلبی، بنا بر میزان تلاش خود و وقتی که برای مطالعه گذاشته است، توقع دارد که در این آزمون،موفقیت کسب کند، و اگر این نتیجه با توقع او، هم خوانی نداشته باشد، ممکن است که آثار بدی روی وی بگذارد.

به عنوان یک داوطلب، اکنون که در شرایط بعد از کنکور به سر می‌برید، باید تمام تلاش خود را برای داشتن روزهای خوب و لحظات به یاد ماندنی به کار بگیرید. یادتان باشد، چه نتیجه خوبی کسب کنید و چه به نتیجه‌ای که دلخواه شما نباشد برسید، این روزها تکرار نخواهند شد؛ زیرا این زمان، بخشی از عمر گران قدر شما است که دیگر باز نمی‌گردد. کنکور تمام شد؛ باز هم می‌گویم که کنکور تمام شد، اما زندگی ادامه دارد؛ پس، از آنچه خدای بزرگ به تو عطا کرده است استفاده کن و شاد باش.برای اینکه در روزهای بعد از کنکور تا اعلام نتایج اولیه، اوقاتی توام با آرامش و خوشی را سپری کنیم و خستگی ماه‌های گذشته را به خوبی از خود دور نماییم، بهتر است که به موارد زیر دقت کرده و تا حد امکان آنها را به کار گیریم.

آرامش داشته باشید

اضطراب، پدیده طبیعی است که در تمام سنین در ما وجود دارد و وجود کمی از آن در برخی از مواقع، چندان بد نیست؛ بلکه ممکن است عامل پیشرفت ما نیز باشد؛ اما اضطراب بعد از آزمون، که حاصل نگرانی برای نتیجه آن است، احساس ناخوشایندی است که ممکن است تاثیر بدی بر شما بگذارد؛ به خصوص اینکه شما در ماه‌های قبل از کنکور نیز روزهای پر استرسی را گذرانده‌اید. مؤثرترین راه برای رسیدن به آرامش، یاد خداست. خدا در تمامی لحظات، پشتیبان و نگهدار ماست. قطعاً لحظات بسیاری را به یاد می‌آوریم که در اوج ناامیدی، نیرویی ما را حمایت کرده است؛ پس نگران چه هستید وقتی که عظیم‌ترین نیروها شما را حمایت می‌کند؟! لحظه‌ای به درون خود توجه کنید و حضور خدا را بر تمام حوادث زندگی خود و دیگران، با ایمان و اطمینان باور کنید. آن‌گاه متوجه خواهید شد که او به طور یقین، بهترین‌ها را برای شما در نظر گرفته است؛ پس اگر فراهم شدن بهترین‌ها برای شما، خواست خدای بزرگ است، چرا باید مضطرب و نگران نتیجه آزمون شوید؟ با خود بگویید که شاید من این امتحان را به خوبی پشت سر نگذاشته باشم، اما از وضعیت دیگر داوطلبان نیز خبر ندارم؛ علاوه بر این، انسان در بیشتر مواقع نمی‌داند که چه چیزی در آینده به درد زندگی او خواهد خورد. ممکن است شما فکر کنید با کنکوری که داده‌اید در رشته پزشکی قبول نخواهید شد، اما اگر به خدای بزرگ توکل کنید و از او کمک بخواهید و امور زندگی خود را به دستان پرقدرت او بسپارید، حتماً این موضوع را درک خواهید کرد که شاید رشته دیگری، که شما در آن پذیرفته می‌شوید، بیشتر از این رشته در ارتقاء شغلی و اجتماعی شما مؤثر باشد.


برای خود برنامه تفریحی ترتیب دهید

قدر روزهای بعد از کنکور را بدانید و از آن لذت ببرید. این روزها تکرار نشدنی هستند؛ زیرا پس از گذشت این ایام و تعطیلات تابستانی، یا باید به دانشگاه بروید و باز هم شروع به درس خواندن و تحصیل کنید و یا اینکه خود را برای کنکوری دیگر آماده کنید؛ پس تا می‌توانید، به ذهن و جسم خود استراحت داده و با یک برنامه تفریحی، از اوقاتتان لذت ببرید. در این برنامه تفریحی می‌توانید وقت گذرانی با دوستان، نوشتن، طراحی، رفتن به سینما، گردش و ورزش کردن را بگنجانید؛ در این میان، به خصوص اختصاص ساعاتی از روز به ورزش کردن، می‌تواند تاثیر مثبتی روی جسم و روان شما داشته باشد. ورزش و فعالیت بدنی مرتب، بهترین راه جلوگیری از تنش و آرام کننده روح و جسم است. با انجام ورزش‌های مفرح و شادی برانگیز، سطح آندروفین را در بدن خود بالا برده و به این ترتیب، حس خوشی و سرحالی را درخود افزایش دهید.

از سرزنش کردن خود دست بردارید

بسیاری از ما دایم در حال سر و کله زدن با خودمان هستیم؛ با افکاری که گاه و بی‌گاه به سراغمان می‌آید. متاسفانه در اغلب موارد، این فکرها و گفت‌ و گوهای درونی، چندان مثبت نیست و همین مساله موجب می‌شود که همه فکرها و گفت‌ و گوهای درونی را بد و استرس‌‌زا بدانیم؛ چرا که معمولاً عادت داریم خودمان را به دلیل بروز اتفاقات گذشته محکوم ‌کنیم یا نگران و مضطرب افتادن اتفاقات در آینده باشیم؛ اتفاقاتی که هنوز پیش نیامده و مشخص نیست که روزی به واقعیت می‌پیوندد یا نه. موضوع مهم این است که این چنین افکار منفی‌ می‌تواند امید به آینده را در فرد از بین ببرد و وی را برای طی مسیر زندگی، تنها و ناامید رها کند؛ اما چون اعمال ما نتیجه افکارمان است، اگر بتوانیم تفکراتمان را تغییر دهیم، حتماً قادر خواهیم بود که طور دیگری هم عمل کنیم و در نتیجه، در مقایسه با اکنون، برای خود زندگی متفاوت‌تری را رقم بزنیم؛ پس در این مورد هم باید سعی کنید با تمرین، افکار منفی را در خود به فکرهایی مثبت و انرژی‌بخش تغییر دهید. به خود بگویید که کنکور تمام شده است و شما چه تلاش کرده و امتحان بدی را گذرانده باشید و چه درس نخوانده و اکنون نادم و پشیمان باشید، دیگر نمی‌توانید برای جبران گذشته‌تان کاری انجام دهید؛ زیرا نمی‌توانید زمان را به عقب برگردانید؛ پس به جای جدال با این افکار، به خود قول دهید تا پس از اعلام نتایج اولیه، حتماً در ارتباط با وضعیت خود تصمیم درستی بگیرید. 

به فکرهای مثبت، بال و پر دهید

یکی از ویژگی‌های افکار منفی، طولانی و کامل بودن آنهاست. فکرهای منفی، آن قدر در ذهن باقی می‌مانند و دنبال هم می‌چرخند تا یک ماجرای تلخ و منفی بزرگ در ذهن شکل بگیرد. به جای اینکه افکار منفی و ناخوشایندی را درباره نتیجه خود تداعی کنید و اوقات خود را تیره و تار نمایید، سعی کنید که فکرهای شاد و مثبت را مانند یک فیلم طولانی و نشاط ‌انگیز دنبال کنید. برخی از تجسم‌ها بسیار مفید خواهد بود و باید تا می‌توانید داستان را ادامه دهید و بگذارید که ساعت‌ها زمان شما را به خودش اختصاص دهد؛ در ضمن، خیلی بهتر است اگر این داستان را درباره خودتان بسازید و تصور کنید که به هدف‌هایتان رسیده‌اید. یکی از بهترین راه‌های پیدا کردن قانون شفابخش زندگی‌، ساکت ماندن است‌؛ یعنی سخن نگفتن دربارة مشکلاتتان‌؛ پس قبل از اعلام نتایج اولیه، نفوس بد نزنید و منتظر نتیجه بمانید. به یاد داشته باشید که نتیجه شما در جمع کلی داوطلبان گروه آزمایشی‌تان سنجیده می‌شود؛ بنابراین، بدون در نظر گرفتن نتیجه آنها نمی‌توانید تصور کنید که چه رتبه‌ای کسب خواهید کرد.

ابعاد موضوع را بسنجید

خودتان را یک سال بعد از این تصور کنید که در آزمون سراسری سال جاری نتیجه دلخواه را کسب نکرده‌اید؛ یعنی زمان را یک سال به جلو ببرید و ببینید که چه اتفاقی خواهد افتاد. باور کنید اوضاع آرام‌تر از آن خواهد بود که شما تصورش را می‌کنید؛ زیرا عده‌ای از آقایان به سربازی رفته و در آینده با کوله باری از تجربه بازگشته و دوباره کنکور خواهند داد. از آنجایی که هر داوطلب مردی مجبور است بعد از گذراندن تحصیلات، در صورت مشمول بودن، به سربازی برود، پس فرقی نمی‌کند که این اتفاق کی بیفتد. عده‌ای دیگر از داوطلبان دوباره شروع به مطالعه می‌کنند و بدون تردید، با یک برنامه درست و اصولی، حتماً خواهند توانست نتیجه بسیار بهتری را کسب کنند؛ پس در این مواقع، شما متوجه می‌شوید که این موضوع، آن‌قدرها هم احتیاج به ناراحتی و بی‌تابی شما ندارد.

     هرگاه مساله‌ای به سراغ شما آمد، به یک نقطة بلند بروید و از آن بالا به همه چیز نگاه کنید. آن‌گاه می‌بینید که مساله شما در مقیاس جهانی هیچ است‌. در چنین مواقعی سری هم به آسمان بلند کنید و از قدرت بی‌انتهای خداوند در تمام مراحل زندگی مدد بگیرید. خداوند، برای غلبه بر دشواری‌های زندگی، ابزارهای مهمی را در اختیار ما گذاشته است که مهم‌ترین آنها امید و پشتکار است؛ پس با امید و پشتکار خود خواهید توانست اتفاقات را آن‌گونه که خود می‌خواهید، رقم بزنید.

هنر زندگی در لحظه حال را بیاموزید

آیا از آینده خود به طور قطع اطلاع دارید؟ آیا می‌توانید بگویید که فردا چه اتفاقاتی زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ پس چرا باید زندگی خود را با نگرانی برای آینده فراموش کنیم؟ گذشته، بسیاری از افراد را مانند یک سیاهچاله بی‌انتها به سمت خود می‌کشد؛ درحالی‌که آینده، مانند حبابی بزرگ از سؤالات، خواسته‌ها، امیال، امیدها، آرزوها و رویاهاست.ذهن بسیاری از ما به گونه‌ای طراحی شده است که همواره در حال فرار است؛ پس سعی کنید که به جای فکر کردن به نتیجه، در لحظه حال زندگی کنید. زندگی کردن در لحظه، به معنی آن است که به گذشته فکر نکنیم و نگران آینده نیز نباشیم؛ البته، این مساله به آن معنی هم نیست که اهدافمان را در زندگی مشخص نکرده یا خود را برای آینده آماده نکنیم؛ بلکه بدان مفهوم است که باید از گذشته پند گرفته و برای آینده، برنامه و هدف مشخصی تعیین کنیم و، در عین حال، از زندگی کنونی خود نیز لذت ببریم. افرادی که در لحظه زندگی می‌کنند، کمتر گرفتار استرس می‌شوند و شادترند؛ بنابراین، افکار مثبت را بپذیرید و به آنها خوش آمد بگویید و حتماً به این موضوع نیز توجه داشته باشید که فرصت‌ها هیچ گاه از بین نمی‌روند، بلکه با از دست دادن فرصت‌ها از سوی ما، شخص دیگری این فرصت از دست داده ما را تصاحب خواهد کرد. اگر فرصت‌ها از بین نمی‌روند و ما همیشه وقتی برای جبران اشتباهات خود داریم و کنکور هم از این موضوع مستثناء نیست، پس چرا با افکار منفی و ناراحتی نسبت به آن چه هنوز اتفاق نیفتاده است، ذهن خود را درگیر و پریشان کرده و لذت درک زمان حال را نیز در خود از بین ببریم؟ بنابراین، اکنون که از کنکور و تمام خستگی‌ها و استرس‌های آن رها شده‌ایم، روزهای بدون کنکور را دریابیم و از آن لذت ببریم و بر  این باور باشیم که:

کنکور تمام شد، اما زندگی ادامه دارد! 

 


سخنی پیرامون آزمون‌های آزمایشی تابستانه:

به یاری خدا و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، آزمون‌های آزمایشی سنجش تابستانه با رویکرد توجه به وجود برنامۀ آموزشی منظم و کاربردی در سه پایه پیش‌دانشگاهی، دوازدهم و یازدهم با نگاه حداکثری داوطلبان در سال تحصیلی 99-1398 برگزار خواهد شد.

هدف از آزمون‌های تابستانه مرور و محک زدن کلیه دروس پایه دهم برای داوطلبان پایه‌های تحصیلی یازدهم و دوازدهم، همچنین دروس پایه‌های اول، دوم و سوم آموزش متوسطه برای داوطلبان پیش دانشگاهی می‌باشد.

با توجه به اهمیت دروس پایۀ دهم در ارتباط با مفاهیم مطرح شده در کتب درسی یازدهم و دوازدهم و با هدف ایجاد درک مناسب در پیوستگی مطالب هر سه پایه، آزمون‌های تابستانه با رویکردی منطبق بر اصول صحیح برنامه‌ریزی درسی و با توجه به نیاز داوطلبان کنکور سراسری به کسب تسلط عمیق بر مفاهیم اساسی در شروع سال تحصیلی دوازدهم، صرفاً به مرور و تمرکز بر مطالب درسی پایۀ دهم می‌پردازد.

شایان ذکر است که براساس بررسی‌های صورت گرفته و همچنین استفاده از نظرات مشاوران محترم دبیرستان‌ها و مراکز آموزشی، فراگیری کامل پایه دهم در تابستان باعث عملکرد بهتر دانش‌آموزان و داوطلبان در دوران مطالعه و تثبیت دروس پایه‌های یازدهم و دوازدهم خواهد شد.

گفتنی است در ادامة روند برگزاری آزمون‌های آزمایشی سنجش، ت برنامه‌ریزی آزمون‌های مرحله‌ای نیز بر اساس مطالعۀ همزمان کلیه مقاطع با نگاه به مرور پایه دهم و تمرکز بر پایه‌های یازدهم و دوازدهم شکل گرفته است.

بودجه بندی آزمون های تابستانه یازدهم

دریافت

بودجه بندی آزمون های تابستانه دوازدهم

دریافت

بودجه بندی آزمون های تابستانه پیشدانشگاهی

دریافت


 سازمان سنجش آموزش کشور




 پیرو اطلاعیه مورخ 98/04/02 بدین‌وسیله‌ به ‌اطلاع‌ کلیه‌ داوطلبان‌ شرکت‌ کننده در آزمون‌ سراسری‌ سال 1398 که در جلسه آزمون حاضر بوده و مشمول اعمال سوابق تحصیلی دیپلم هستند، می‌رساند، سوابق تحصیلی آنها از تاریخ 98/04/20 برای مشاهده بر روی سایت این سازمان قرار می‌گیرد. لذا داوطلبان لازم است در صورت مشاهده هرگونه مغایرت در سوابق تحصیلی، حداکثر تا تاریخ 98/04/23 برای پیگیری و اصلاح مغایرت به مناطق آموزش و پرورش محل تحصیل خود مراجعه نمایند.

افراد مشمول اعمال سوابق تحصیلی شامل دو دسته به شرح ذیل می‌باشند:

1- داوطلبان نظام سالی واحدی و ترمی واحدی که فارغ‌التحصیل دیپلم سال 1384 به بعد و پیش‌دانشگاهی فارغ‌التحصیل سال 1391 به بعد می‌باشند.

2- داوطلبان نظام آموزشی جدید (نظام 3-3-6) که دیپلم خود را در خرداد ماه سال 1398 اخذ نموده‌اند.

ضمناً درخصوص نحوه تراز نمرات خام آزمون سراسری و همچنین نمرات مربوط به دروس سوابق تحصیلی به اطلاع داوطلبان می‌رساند همانطوریکه در اطلاعیه‌های قبلی این سازمان اطلاع‌رسانی گردید، آزمون سراسری سال 1398 در قالب دو مجموعه سؤال به شرح ذیل تهیه شده بود:  

• یک آزمون (یک مجموعه سؤال) برای دانش‌آموزان نظام‌ قدیم

• یک آزمون (یک مجموعه سؤال) برای دانش‌آموزان نظام‌ جدید (3-3-6)

• ضمناً از مباحث مشترک دو نظام آموزشی قدیم و جدید (3-3-6)، سؤال یکسان طرح شده بود.

مطابق سنوات اخیر، ابتدا نمرات خام (حقیقی) داوطلبان در هر درس امتحانی از تفاضل سه برابر تعداد پاسخ‌های صحیح و تعداد پاسخ‌های غلط، تقسیم بر سه برابر تعداد سؤالات، محاسبه می شود. سپس برای محاسبه نمره‌کل، از آنجا که سختی و آسانی درس‌ها متفاوت است، در هر یک از گروه‌های آزمایشی نمرات هر درس بصورت جداگانه تراز می شود، در این رابطه توجه به نکات ذیل ضروری است:

1- هرچند دو مجموعه سؤال برای دو نظام آموزشی طراحی‌شده است و ممکن است نوع سؤالات در دو نظام متفاوت باشد، اما سؤالات طوری طراحی شده است که سطح دشواری یکسانی دارند به ویژه اینکه از مباحث مشترک دو نظام آموزشی قدیم و جدید (3-3-6)، سؤال یکسان طرح شده است. لذا تراز نمرات خام آزمون، به‌صورت کلی در هر درس و گروه با هم محاسبه خواهد شد و نمرات هر نظام به‌صورت جداگانه تراز نمی‌شود. 

2- تراز نمرات با استفاده از روش‌های آماری انجام می‌شود. برای تعیین نمره تراز، تمامی نمرات خام داوطلبان حاضر در جلسه در هر گروه آزمایشی و هر درس مورد نیاز است. بنابراین، یافتن نمره تراز دروس (اعم از دروس عمومی و اختصاصی) توسط داوطلب یا هیچ فرد یا مؤسسه‌ای جز سازمان سنجش آموزش کشور که اطلاعات کل شرکت کنندگان را در اختیار دارد امکان‌پذیر نیست.

3- نمرات هر یک از دروس سوابق تحصیلی (نمرات دروسی که امتحانات آن‌ها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است) که از وزارت آموزش و پرورش اخذ می‌شود به تفکیک نظام آموزشی، سال اخذ مدرک، نوع دیپلم، نوع پیش‌دانشگاهی (برای دارندگان مدرک پیش‌دانشگاهی مشمول اعمال سوابق تحصیلی) با استفاده از روش‌های آماری به صورت مجزا تراز می‌شود.

4- گزینش به صورت رقابتی بر اساس نمره‌کل‌نهایی در زیرگروه مربوطه (حاصل از نمره کل آزمون و تأثیر مثبت نمره‌کل سوابق تحصیلی که خود آن‌ها حسب مورد میانگین وزنی تراز نمرات خام آزمون یا دروس سوابق تحصیلی هستند) و سایر شرایط و ضوابط آزمون سراسری انجام می‌شود و ظرفیت مجزا برای داوطلبان نظام سالی واحدی، ترمی واحدی، نظام قدیم و یا نظام جدید 3-3-6 تخصیص داده نمی‌شود.

5- نمرات تراز و رتبه‌های تمامی آزمون‌های آزمایشی مؤسسات کنکور به دلیل آن‌ که جامعه شرکت‌کنندگان آن محدود بوده، همه داوطلبان آزمون سراسری در آن‌ها شرکت نمی‌کنند و روش‌های نمره‌کل‌سازی و تراز این آزمون‌ها متفاوت با آزمون‌سراسری است، قابل مقایسه با نمرات تراز و رتبه‌های آزمون سراسری نیست. اگر این مؤسسات تراز  نمرات را به‌صورت مجزا برای هر یک از نظام‌ها انجام داده باشند، روش و به دنبال آن نتایج آن، کاملا متفاوت با روشی است که در آزمون سراسری سال 1398 اعمال خواهد شد. 

6- نمرات تراز هر درس آزمون سراسری هر سال با سنوات دیگر متفاوت است. زیرا نمرات تراز متاثر از وضعیت پاسخگویی تمام داوطلبان به سوالات همان درس در همان سال است. 

7- با توجه به تفاوت نمرات هر سال و همچنین تاثیر مثبت سوابق تحصیلی، تخمین رتبه، صرفاً براساس نمرات خام دروس سنوات قبل و بدون توجه به نمرات دروس سوابق تحصیلی، اعتبار نداشته و با رتبه‌های واقعی داوطلبان که حاصل از وضعیت واقعی کل جامعه داوطلبان شرکت کننده در آزمون سراسری سال 1398 است تفاوت معنی‌داری دارد. 

8- معیار گزینش علمی در رشته های صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (کدرشته‌محل‌ های بی‌آزمون)، معدل کتبی دیپلم می باشد.

 

روابط عمومی سازمان سنجش آموزش کشور

لینک کنترل سوابق تحصیلی


با برگزاری آزمون سراسری سال 1398و رقابت علمی تنگاتنگ صدها هزار داوطلب در بزرگترین و مهم‌ترین مسابقه علمی سالانه کشور، فعلاً همه چیز برای داوطلبان این آزمون، تمام شده است و اکنون فصلی برای یک زندگی پُر شور و نشاط و بدون کنکور است؛ یک زندگی معمولی با تمام فراز و نشیب‌هایی که در گذراندن آن با آنها مواجهیم.

تاکید ما روی این موضوع و بیان این مقدمه، بیش از آنکه بخواهد از امری بدیهی سخن بگوید، پافشاری بر نکته‌ای است که ما بارها با عبارات گوناگون در قالب گفتارهای این ستون و همچنین مجموعه مقالاتی که درباره آمادگی داوطلبان کنکور در این نشریه منتشر کرده‌ایم، آورده‌ایم، و این نکته عبارت است از آنکه: کنکور، تنها بخشی از زندگی است و تمام زندگی نیست.

اگر هر داوطلبی به این نکته توجه کافی داشته باشد، به آسانی خواهد توانست با مساله‌ای به نام کنکور» کنار بیاید و در صورت عدم قبولی در رشته مطلوب خود، آن را در درون خویش هضم کند و همچنین در صورت کسب موفقیت نسبی یا کامل در آن، قادر به ایجاد ظرفیت لازم در وجود خود برای مغرور نشدن به این پیروزی باشد و بتواند به این مهم دست پیدا کند که کنکور، تنها یک راه (از میانِ راه‌های گوناگون) برای رسیدن به موفقیت است؛ نه یک هدف.

پرداختن به موارد ذکر شده در سطرهای بالا، از آنجا لازم می‌آید که بدانیم هزاران داوطلب آزمون سراسری، همه ساله در مواجه شدن با عدم موفقیت در این آزمون یا پذیرفته نشدن در رشته یا دانشگاه دلخواه خود، به نوعی آینده و آرمان و، در یک کلام، زندگی خویش را به اشتباه تباه شده می‌پندارند و تمام پل‌هایی که ما را به شور و شعف‌ها و شادی‌های قابل دسترس در یک زندگی سرشار از نشاط و حرکت آفرین پیوند می‌زنند، از پیش خراب شده می‌بینند.

این اشتباه از آنجا ناشی می‌شود که اکثراً در ذهن خود، موفقیت در کنکور» را یک رستگاری عظیم و شکست در آن را نیز یک فرجام تلخ ترسیم می‌کنیم و به صورت صفر و یک»ی  به آن می‌اندیشیم؛ اما غافل از آنکه، همان‌گونه که گفته شد، کنکور، تنها بخشی از زندگی است، تمام زندگی نیست، و اگر دیروز کنکور برگزار شد، امروز زمانی برای زندگی است و در نهایت هر عدم موفقیتی از این دست (که نمی‌توان نام شکست» را بر آن نهاد)، می‌تواند مقدمه پیروزی‌های بزرگ بعدی در عرصه زندگی ما باشد.

نکته دیگری که در ارتباط با بحث پیشگفته یادآوری آن در این ستون لازم می‌آید این است که با توجه به افزایش ظرفیت رشته‌های دانشگاهی در گروه‌های آزمایشی مختلف، در اکثر این گروه‌ها داوطلبان به صورت بسیار گسترده و با درصد قابل توجهی در یکی از رشته‌های انتخابی‌شان پذیرفته می‌شوند و رقابت فشرده میان داوطلبان، تنها بر سر برخی از رشته‌های دانشگاهی پُرطرفدار است و در غیر از این رشته‌ها، اکثریت این داوطلبان ـ همان‌گونه که گفته شد ـ  نباید از پذیرفته شدن در یکی از رشته‌های دانشگاهی مورد نظرشان کاملاً ناامید باشند.

با این حال، و بنا به آنچه در سطرهای پیشین گفته شد، توصیه ما به داوطلبان کنکور در این فرصت چند هفته‌ای که تا زمان اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری 98 و مهلت انتخاب رشته باقی مانده، آن است که در این فرصت ارزشمند و پس از یک استراحت کوتاه و پُر شور و نشاط، به شناسایی علایق علمی و تحصیلی خود و همچنین بررسی رشته‌های تحصیلی مورد نظر در گروه آزمایشی خود، که در آزمون آن شرکت کرده‌اند، بپردازند و به طور جدی، با جمع‌بندی اطلاعات و آگاهی‌‌هایی که از طریق والدین، فارغ‌التحصیلان رشته‌های مورد نظر، دانشجویان، مشاوران آموزش و پرورش، آشنایان و اطرافیان و همین ‌طور دوستانی که در سال‌های پیش در رشته‌های مورد نظر آنها تحصیل کرده و پس از فارغ‌التحصیلی در یکی از شغل‌های مرتبط با رشته تحصیلی‌شان مشغول به کار در یکی بخش‌های دولتی یا غیردولتی شده‌اند، به دست می‌آورند، از هم‌ اکنون به انتخاب رشته‌ تحصیلی خود به صورت ذهنی بپردازند تا در مهلتی که در اواسط مردادماه از سوی سازمان سنجش برای انجام این کار تعیین خواهد شد، بتوانند با ذهنی باز و داشتن آگاهی‌های لازم در مورد هر رشته، به انتخاب رشته در فضایی آرام اقدام کنند و بدین ‌ترتیب بتوانند در یکی از رشته‌های دانشگاهی، که مورد نظر آنها بوده یا نزدیک‌ترین رشته به رشته اید‌ه‌آل آنهاست، پذیرفته شده و به ادامه تحصیل بپردازند؛ ضمن آنکه یادآور می‌شویم هم‌ اکنون بهترین فرصت اندیشیدن و برنامه‌ریزی درسی برای کسانی است که با توجه به نحوه گذراندن آزمونشان، از همین الان مطمئن هستند که در هیچ رشته‌ای یا حداقل در رشته دلخواهشان که مورد نظر آنهاست پذیرفته نمی‌شوند؛ پس بهتر است که این دسته از داوطلبان نیز از این فرصت‌ها نهایت استفاده را ببرند و آن را غنیمت بدانند و به برنامه‌ریزی دقیق برای حضور موفقیت‌آمیز در آزمون سراسری سال آینده بپردازند.

 


برای یک انتخاب رشتۀ خوب:

چه باید کرد؟

قسمت اول (‌چه رشته‌ای را انتخاب کنم؟)

رشتۀ خوب و بد نداریم

اگر می‌خواهید مهندسی برق شریف قبول شوید باید »، دکترهای آینده! به کلاس دوازدهم خوش آمدید»، دانش‌آموزی که می‌خواهد پزشکی قبول بشود، باید .»، قبول شدن در رشتۀ حقوق یا روان‌شناسی شوخی نیست؛ باید »

اگر کنکوری هستید، حتماً در طی سال‌های دبیرستان بارها با چنین جملاتی روبرو شده‌اید؛ جملاتی که به نحوی دانش‌آموزان را به سمت رشته‌هایی خاص سوق می‌دهد و این ذهنیت را در آنها ایجاد می‌کند که بعضی از رشته‌ها بر سایر رشته‌ها اولویت دارند و تمام همّ و غم یک دانش‌آموز باید این باشد که در رشتۀ مورد نظر پذیرفته شود.

اما باید بدانید که یک رشتۀ خاص، به تنهایی نه خوب است و نه بد؛ چرا که اگر کسی به رشته‌ای غیرمعروف علاقه‌مند باشد، توانمندی‌های لازم را برای تحصیل در آن رشته داشته باشد و با دل و جان به مطالعۀ آن بپردازد، در رشتۀ موردنظر، یک نیروی کارآمد خواهد شد، و اگر به رشته‌ای پر مخاطب علاقه‌مند نباشد و فقط به خاطر نگاه جامعه وارد آن رشته شود، شاید حتی نتواند در رشتۀ موردنظر خود فارغ‌التحصیل شود، و اگر هم فارغ‌التحصیل شد، در بازار کار موفق نخواهد بود و حداقل رضایت خاطر لازم را از رشتۀ تحصیلی و همچنین شغل خود نخواهد داشت.

 به همین دلیل، در انتخاب رشتۀ تحصیلی، باید بسیار دقت و تامّل کنید و حتی پیش از اطلاع از رتبۀ خود در آزمون سراسری، در این زمینه تصمیم‌گیری کنید.

توجه داشته باشید که در انتخاب رشتۀ تحصیلی، دو هدف را باید تامین کنید:

 الف) هدف فردی، که شامل امیال و آرزوهای فردای شماست.

ب) هدف اجتماعی و آرمان‌گرایانه،  که در برگیرندۀ رشد و شکوفایی جامعه و خدمت به مردم است. فرد موفق کسی است که بتواند به گونه‌ای این دو هدف (فردی ـ اجتماعی) را با یکدیگر ادغام کند تا در نهایت نتیجه‌ای رضایت بخش به دست آید. اینجاست که اهمیّت بحث مشاوره تحصیلی ـ شغلی (با توجه به اینکه تحصیلات، اساس و پایه اشتغال هر فرد در آینده اوست) خود را نشان می‌دهد.

در واقع، عقیده ما بر این است که اگر فرد امکان این را نداشته باشد که با اطلاعات صحیح و دقیق، دست به انتخاب رشته بزند، بدین معناست که نمی‌تواند در آینده، شغل مناسبی داشته باشد؛ بنابراین، هر فردی باید برای اجتناب از آسیب‌های روانی و مادّی ناشی از انتخاب نادرست رشته تحصیلی و به دنبال آن آینده شغلی خود، با رعایت مجموعه‌ای از موازین و اطلاعات، دست به انتخاب رشته بزند؛ زیرا در مراکز مشاوره به صورت تجربی دیده می‌شود که افراد متعددی با شکایت از افسردگی مراجعه کرده‌اند و پس از بررسی ریشه‌ها و علل افسردگی آنها مشخص شده است که این اشخاص، با داشتن تحصیلات عالی و شغل به ظاهر مناسب، دچار نوعی رکود و سردرگمی هستند و همین امر در دراز مدت، باعث افسردگی آنها شده است؛ زیرا به آن رشته و به آن شغل، علاقه نداشته‌اند.

حتماً می‌پرسید وقتی رتبۀ شما اعلام نشده است و حتی از حدود آن اطلاع ندارید، چگونه می‌توانید رشتۀ تحصیلی خود را انتخاب کنید؟

ما نیز قبول داریم که رتبه، نقش مهم و اساسی در انتخاب رشته محل دارد، اما شما می‌توانید تا زمانی که از رتبۀ کنکورتان مطلع می‌شوید، دربارۀ رشته‌های مختلف، اطلاعات کسب کنید و، ضمن گفت و گو با والدین، دبیران و مشاوران مجرّب، توانمندی‌ها و استعدادهای خود را بهتر بشناسید تا بتوانید در مهلت محدود انتخاب رشتۀ دانشگاهی، دقیق ترعمل کنید.

اینترنت، راهکاری مناسب برای کسب اطلاعات لازم

یکی از بهترین منابع کسب اطلاعات دربارۀ رشته‌های دانشگاهی، سایت دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی و سایت معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی  است که در هر دو سایت، سرفصل‌های کلیۀ رشته‌های دانشگاهی در اختیار همگان قرار داده شده است. همچنین بعضی از دانشگاه‌ها در سایت خود رشته‌های دانشگاهی مرتبط با آن دانشگاه را معرفی کرده‌اند. بسیاری از اوقات با جست و جوی اسم رشته مورد نظرتان در موتورهای جست و جو، می‌توانید اطلاعات متنوعی دربارۀ آن رشته کسب کنید.  

والدین، گزینه‌ای مناسب برای م در انتخاب رشته

بعد از خود داوطلب (و گاه حتی قبل از او) بهترین افرادی که یک داوطلب را می‌شناسند و می‌توانند دربارۀ توانایی‌ها و علایق وی نظر بدهند، والدین او هستند؛ والدینی که از دوران کودکی در کنار او بوده و با روحیات و خصایص وی آشنا هستند؛ در ضمن، والدین  از شرایط و موقعیت جتماعی و خانوادگی یک داوطلب به خوبی باخبر بوده و در نتیجه، بهترین افراد برای م در یک انتخاب رشتۀ دقیق و مناسب هستند؛ البته والدین نیز باید آزادی عمل لازم را به فرزندشان بدهند و بپذیرند که تصمیم نهایی را باید خود داوطلب بگیرد. آنها باید به او اجازه بدهند تا درباره رشته تحصیلی و محل تحصیل مدّنظر خود، اطلاعاتی را کسب کند و با توجه به این اطلاعات، دست به انتخاب بزند. گاهی والدین، فرزند خود را مجبور می کنند تا رشته تحصیلی خاصی را انتخاب کند. این والدین شاید به دنبال تحقق آرزوهای خود هستند و فکر می‌کنند که فرزندشان مسؤولیت دارد تا آرزوی آنها را برآورده کند. بار دیگر می‌گوییم که والدین برای م، و نه تصمیم‌گیری نهایی، گزینه بسیار مناسبی هستند.

دبیران، کارشناسانی آشنا با توانمندی‌های دانش‌آموزان

دبیران دوران تحصیل داوطلب، به ویژه دبیران دوران دوم متوسطه، می‌توانند اطلاعات خوبی را دربارۀ توانمندی‌های وی در اختیارش قرار دهند. گاه یک دانش‌آموز، آن چنان در ایده‌آل‌ها و حتی مطلوبیت‌های جامعه غرق می‌شود که از توانمندی‌های خود غافل می‌ماند، اما یک دبیر، که به مدت یک سال تحصیلی با او بوده و با روند پیشرفت علمی وی آشناست، می‌تواند یاور و قابل اعتمادی برای داوطلب باشد.  

مشاوران متخصص، یاوری توانمند در مسیر انتخاب رشته

این روزها مراکز مشاوره انتخاب رشته، مثل قارچ رشد می‌کنند و زیاد می‌شوند و افرادی در آن به ارایه مشاوره می‌پردازند که حتی متخصص هم نیستند؛ افرادی که به شما می‌گویند با رتبه‌ای که کسب کرده‌اید در کدام رشته یا دانشگاه پذیرفته می‌شوید؛ کاری که کمک مفیدی برای شما نیست؛ زیرا شما 150 انتخاب دارید و بالا و پایین زدن یک کدرشته نیز تاثیری در موفقیت شما ندارد؛ یعنی، اگر رتبۀ شما 5000 شده باشد و انتخاب صد و بیستم شما رشتۀ زیست‌شناسی دانشگاه سمنان باشد، اما فردی دیگری رتبه‌اش 5001 باشد و انتخاب اولش زیست‌شناسی سمنان باشد، شما در اولویت قبولی هستید؛ مگر اینکه در انتخاب‌های قبلی خود (قبل از انتخاب صد و بیستم) پذیرفته شده باشید.

آن چه شما از یک مشاور متخصص باید بخواهید، اطلاع از رشته‌های دانشگاهی و دانشگاه‌های کشور و همچنین انجام تست‌های روان‌شناسی علمی و تایید شده است، برای اینکه هر چه بیشتر با توانمندی‌ها، استعدادها و همچنین ویژگی‌های شخصیتی خود آشنا شوید؛ کاری زمان بر که تنها از عهدۀ متخصصان روان‌شناسی و مشاوره بر می‌آید؛ نه اینکه فردی غیر متخصص بخواهد در مدت سی دقیقه، و حتی کمتر، برای داوطلب انتخاب رشته کند.  


کنکور تمام شد؛ به همین سادگی؛ با این همه، هنوز پس از گذشت چند هفته از برگزاری آن، برای بسیاری از داوطلبان و خانواده­هایشان، حتی داوطلبانی که خوب مطالعه کرده و با موفقیت آزمون سراسری را پشت سر گذاشته‌اند، همچنان بحث‌های مربوط به کنکور، بحث داغ این روزهاست. حتماً تا الان، کلید سؤالات را تهیه کرده و با جواب‌های خود تطبیق داده و تقریباً می‌دانید که آزمون سراسری را با چه کیفیتی گذرانده‌اید. بد یا خوب، دیگر همه چیز تمام شد و باید بگوییم که کنکور سال جاری دیگر تکرار نخواهد شد. ممکن است در میان شما عزیزان، داوطلبانی نیز وجود داشته باشند که به دلیل کمی مطالعه، نداشتن مدیریت زمان و برنامه­ریزی صحیح یا حتی مشکلاتی که در جلسه برگزاری کنکور با آن مواجه شده­اند، از نتیجه کار خود راضی نباشند. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که با وجود گذراندن یک آزمون نه چندان خوب یا حتی بد، پس از چند ساعت و حتی چند روز، به این نتیجه رسیده­اید که گذشته‌ها گذشته و باید برای آینده بهتر و جبران اشتباهات تلاش کنید و فقط از آن درس بگیرید، باید به شما تبریک گفت؛ اما اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که از الان زانوی غم در بغل گرفته و از زمین و زمان می‌نالید و شکایت می‌کنید و احساس می‌کنید که دنیا دیگر به آخر رسیده است، پیشنهاد می‌کنیم از ابتدا تا انتهای این مقاله را به طور دقیق بخوانید و سپس تصمیم بگیرید با لحظه‌های زندگی، که پیوسته در گذر است و منتظر کسی نمی‌ماند، چه رفتاری کنید.

     اینکه بعد از هر مشکلی در زندگی، افراد بتوانند با برخورد درست و یک مدیریت صحیح، برای ادامه راه تصمیم بگیرند، هنر بسیار بزرگ و قابل تحسینی است. بسیاری از ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم در برخورد با مشکلاتمان چه کنیم. داوطلبی هم که یک آزمون دور از انتظار و نه چندان خوب را پشت سر گذاشته است و نمی‌داند که چگونه باید با شرایط کنار بیاید، از این گروه است؛ چه داوطلب پسری باشید که قرار است در صورت قبول نشدن در کنکور به سربازی بروید، و چه از جمله داوطلبانی باشید که خود را برای قبولی در رشته‌ای خوب آماده کرده و الان احتمال می‌دهید که اصلاً این هدف محقق نخواهد شد، و چه کمتر از انتظار اطرافیانتان کنکور داده‌اید، قبل از هر چیز باید بدانید که همیشه امواج و آشفتگی‌ها در سطح دریا اتفاق می‌افتد و در عمیق‌ترین بخش‌های دریا، آشفتگی، حتی در حد یک موج کوچک، وجود ندارد. وجود هر یک از ما هم مانند همین دریاست. ممکن است که آشفتگی‌ها و ناملایمات زندگی، ما را بیازارد، اما خداوند، توانی در درون انسان قرار داده است که وقتی در دریای وجودش به طور عمیق فرو رود و ابعاد یک مشکل و اثرات آن را بررسی کند، خواهد دید که بروز و ظهور هیچ چیز غیر ممکن نیست؛ حتی برخورد درست و اصولی با مشکلی که الان فکر می­کنید بسیار حاد است. به این صورت، آرامش را به دست خواهید آورد و به نقطه‌ای خواهید رسید که دیگر، هیچ آشفتگی و ناآرامی در آن راه نخواهد یافت. اکنون هر آنچه غیر ضرور است، می‌تواند بدون هیچ‌‌گونه درگیری و آشفتگی دور انداخته شود و شما با کمال تعجب می‌بینید که تغییر کرده‌اید و انجام هر کاری از شما ساخته است.

    امروزه، نقش مثبت‌اندیشی و داشتن افکار و امواج مثبت، کاملاً اثبات شده است. اگر فرد مثبت اندیشی نیستید، سعی کنید با جراحی ذهن و درونتان قدم اول را بردارید. آری ما در ابتدا نیازمند برداشتن بخش‌های مساله‌دار ذهنمان هستیم؛ بنابراین، در آغاز باید برای تحول افکار و باورهایمان بیندیشیم؛ زیرا احساسات ما از افکار ما ناشی می­شود؛ پس باید تلاش کنیم تا برای خود و افکار و اندیشه­هایمان ارزش قایل شویم و سعی کنیم آنچه از ذهنمان در خصوص آینده تحصیلی و شغلی و سایر مسایل زندگی­مان می‌تراود مثبت و زیبا باشد. اگر در حال حاضر خود را شماتت می‌کنید که چرا خوب درس نخوانده‌ یا چرا خوب برنامه‌ریزی نکرده و چرا برای بعضی از درس‌های اصلی وقت کمی گذاشته‌اید، و اینکه حتماً با این شرایط، آینده‌تان بسیار تیره و تار خواهد شد و هزاران فکر منفی دیگری که از ذهن برخی از داوطلبان می‌گذرد، مطمین باشید که آینده نیز برای شما مبهم خواهد شد.

  سعی کنید که گذشته را فراموش کنید و فقط از آن تجربه و درس بگیرید، و با تمام اشتباهاتی که کرده‌اید خود را ببخشید و دوست داشته باشید. احساس خوشبختی، مستم رسیدن به یک وضعیت مطلوب در زندگی نیست؛ چون خوشبختی یک وضعیت خاص نیست، بلکه احساسی خوشایند و درونی است، و اگر ما بتوانیم در همین شرایطی که هستیم به احساس خوشبختی و رضایت برسیم، با رسیدن به اهداف و محقق شدن آرزوهایمان، این احساس بیشتر و ماندگارتر از قبل خواهد بود؛پس نگران و ناراحت نباشید و بدانید که فرد خوشبختی هستید؛ چون هنوز فرصت زندگی، لذت بردن از لحظه‌ها و استفاده از توان خود، قابلیت‌ها و تجربه‌هایتان را برای دستیابی به آرزوهایتان دارید. وقتی این همه شرایط در اختیارتان هست، می‌توانید از هر سدی بگذرید و هر کاری را انجام دهید، و کنکور، یکی از کوچکترین آنهاست.

پیش به سوی بهتر شدن

ما در مسایلی که برایمان روی می‌دهد، نقش مستقیم و گاه غیرمستقیمی داریم؛ پس بهتر است، همان­گونه که در موفقیت­های زندگی­مان بیش از همه به خود و کارهایمان تاکید می­کنیم، در سایر موارد نیز نقش خود را در امور زندگی جست و جو کرده و بدون شماتت خود و فقط برای درس گرفتن از آن اقدام کنیم؛ مثلاً اگر از آزمون خود، آن گونه که می­خواستید، راضی نبودید، آسمان­ها و زمین را شماتت نکنید و با خود نگویید که سؤالات غیر اصولی بود، تدریس معلمم در درس ریاضی بد بود و .، بلکه با خود بیندیشید که شما چه نقشی در بروز این مشکل داشتید. آیا نمی‌توانستید با تهیه جزوه از دوستان خود، تلاش بیشتر و مواردی مانند آن، بهتر باشید؟ وقتی به این جایگاه از شخصیت برسید و بهتر بودن را تجربه کنید، به راحتی خواهید توانست از پس مشکلات و موانع زندگی برآیید و موفق شوید. ممکن است که در ابتدا انجام این کار سخت باشد؛ زیرا تغییر در زندگی و رفتارهای شخصیتی، ممکن است به آسانی صورت نگیرد، ولی کافی است که قدم اول برداشته شود و شما به وم تغییر پی ببرید. با گذشت زمان و ظهور اولین اثرات مطلوب ایجاد شده، این تغییر تقویت خواهد شد و نشان خواهد داد که شما تا چه اندازه به این تغییر نیازمند بوده­اید. باور کنید که آن وقت، دیگر مساله کنکور و مواردی از این قبیل به حدی برایتان پیش پا افتاده و راحت خواهد شد که شما حتی پیش از این، تصورش را هم نمی‌کردید. مثبت فکر کنید و مثبت عمل کنید. شاید کنکور امسال که آن را به خوبی نگذرانده­اید، برای شما نقطه عطفی در موفقیت‌های بعدی­تان باشد؛ پس بدون ناراحتی و گله کردن از زمین و زمان، دوباره با فکر و درایتی درست، در مسیر موفقیت حرکت کنید. همه چیز برای شروعی بهتر مهیاست و ما نیازمند تغییرات وسیعی در همه ابعاد هستیم، اما این تغییرات را باید ابتدا از درون خود شروع کنیم. تغییرات مناسب درونی، شرایط را برای تغییرات بیرونی نیز مهیا می‌کند؛ پس بیاییم گام اول را محکم برداریم و قدم در راه موفقیت بگذاریم.جالب است بدانید وقت‌هایی انسان از شدت درماندگی، دلش می­خواهد گریه کند یا احساس می­کند که در این دنیا تک و تنها افتاده است و حوصله­اش از چیزی که تا به حال بوده سر می­رود، بهترین زمان برای شروعی تازه است.

     حتی زمانی که احساس می­کنید هیچ کاری از دستتان برنمی‌آید، به دقت فکر کنید؛ مطمیناً یک راه پیدا می‌کنید که به شما کمک کند؛ خوب همین امر هم جای خوشحالی دارد؛ حال چگونه می توانید آن را به کار بندید و ارتقا دهید؟ با مطرح کردن این سؤال، خودتان را از دایره منفی گرایی‌هایی نظیر واقعاً ناامید کننده است» نجات داده‌اید و می‌توانید روی نکات مثبت تمرکز کنید. درست است که از آزمون خود راضی نیستید، اما، با آنچه در بالا به آن اشاره شد، این زمان، یکی از فرصت‌های مناسب برای پیدا کردن روش‌های موفقیت است؛ یعنی می‌توانید متوجه شوید که بار دیگر از فرصت‌های خود چطور می­خواهید استفاده کنید. آیا می­خواهید هر طور که شده و در هر رشته و دانشگاهی که میسر شد، امسال مشغول به تحصیل شوید؟ آیا می‌خواهید با یک برنامه ریزی بهتر و تلاش بیشتر، بار دیگر در آزمون سراسری شرکت کنید؟ آیا می­خواهید به سراغ یک حرفه و فن مناسب و مورد علاقه خودتان بروید و موفقیت خود را در این مسیر پی­گیری کنید یا اینکه به سربازی رفته و با توجه به شرایطی که بعداً خواهید داشت، تصمیم بگیرید؟ همین که شما خود را مهیای گرفتن یک تصمیم مناسب و سنجیده بکنید، گام اول بهتر شدن و موفقیت است؛ پس بی‌درنگ، اولین قدم موفقیت را بردارید؛ به این طریق، خودتان راهی را پیدا کرده‌اید که شما را به نتیجه می‌رساند؛ در این میان، فرایند تمرکز روی پیشرفت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای اینکه در این شرایط، انرژی خود را بالا برده و محکم قدم در راه بگذارید، به موفقیت‌های قبلی خود فکر کنید. گرچه ممکن است این موفقیت‌ها الان از نظر شما کوچک باشد، اما به یاد بیاورید که در آن شرایط چگونه توانسته‌اید کار بزرگی را انجام دهید. با یادآوری این موفقیت‌ها، به خودتان تاکید کنید که باز هم می‌توانید به موفقیت‌های بزرگتری دست یابید. برای انجام این کار، هدف اصلی­تان را در ذهن خود تجسم کنید؛ اینکه نتیجه‌ مورد علاقه‌تان چیست و آن هدف اصلی که در زندگی دارید کدام است؟ این موضوع خیلی مهم است که بدانید آن هدف اصلی کدام است؛ زیرا کنکور یک وسیله برای رسیدن به آن هدف مهم است. ضمناً بررسی کنید که آیا راه‌های دیگری برای رسیدن به آن هدف مهم وجود دارد یا نه؛ مثلاً شما در نظر دارید که با قبولی در رشته پزشکی، علاوه بر ارتقای جایگاه اجتماعی خود، به مردم خدمت کنید و فرد برجسته‌ای در جامعه باشید. آیا نمی‌توانید به این هدف با تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی جامه عمل بپوشانید؟سعی کنید تا آنجایی که می‌توانید، از پرسیدن سؤال چرا چنین اتفاقی افتاد؟»پرهیز کنید؛ زیرا پرسیدن این سؤال، شما را در گذشته نگه می‌دارد و جلوی پیشرفتتان را می‌گیرد. پاسخ این سؤال هیچ‌گونه راه حلی برای برطرف ساختن مشکلتان، به شما معرفی نمی‌کند. چیزی که باید به آن توجه داشته باشید این دو سؤال و پیدا کردن جواب آنهاست: 1- این بار انتظار دارید که چه اتفاق متفاوتی روی دهد؟ 2- برای رسیدن به آن نقطه، چه کاری باید انجام دهید؟

خودتان را ارزیابی کنید

وقتی تصمیم گرفتید که بهتر باشید، باید قدم بعدی را برای بهتر بودن بردارید و آن گام هم این است که ارزیابی درست و اصولی از خودتان داشته باشید که از جانبداری و تعصب دور باشد. در ابتدا، و برای اینکه به خودتان روحیه و امید بدهید، دنبال نقاط مثبت خود باشید. این نقاط مثبت را بنویسید و پیوسته به خاطر بیاورید. تاکید روی نقاط مثبت باعث خواهد شد تا شما روحیه بهتری برای ادامه انجام کار داشته باشید و موفق­تر شوید؛ مثلاً با خود بگویید که شما انسان کوشایی هستید، در درس عربی و شیمی وضعیت خوبی دارید و

     در گام بعدی ارزیابی، به سراغ موارد ضعف خود بروید؛ البته نه اینکه جست و جوی این موارد ضعف باعث شود تا شما از خود و عملکردتان ناامید شوید، بلکه موارد یاد شده باید باعث شود تا شما راهی به سوی بهتر شدن و پیشرفت بردارید. یک دلیل عدم پیشرفت، می‌تواند ضعف ما در پیش‌نیازهای درسی باشد. آمادگی‌های روانی (انگیزه‌ها) نقش فوق‌العاده‌ای در  بهبود عملکردها و مستحکم شدن اهداف ما دارد؛ با این همه، در بیشتر موارد و از جمله در کنکور، کمتر مورد توجه داوطلبان قرار می‌گیرد. در هر شرایط که آزمون را گذرانده­اید، این آمادگی روحی خود شماست که می‌تواند شما را به سوی اهدافتان سوق دهد یا از آن بازدارد. بعضی ازدانش‌آموزان در مورد انگیزه‌ها و توانمندی‌های خود، دچار اغراق و خودفریبی می‌شوند. متاسفانه گاه حتی مشاوران نیز متوجه نوع مشکل این گروه از دانش‌آموزان نمی‌شوند. همان‌گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل‌ساز است، بزرگ‌نمایی در این باره هم موجب پوشیده ‌ماندن واقعیت‌ها می‌شود. بسیاری از داوطلبانی که بعد از آزمون سراسری از نتیجه آن ناراحت و ناراضی می‌شوند، از کسانی هستند که یا خود را بسیار دست کم گرفته­اند یا اینکه انتظار بیش از حدی از توانمندی‌های خود دارند.

    اگر می‌خواهید به عنوان یک داوطلبی که از آزمون امسال خود ناراضی هستید، کنکور دهید یا به شیوه‌های دیگری اهداف خود را دنبال کنید، بار دیگر با فکر، تصمیم و جدیت قدم در راه بگذارید و ملاک‌های پیشرفت خود را به خوبی تعیین کنید. دانش‌آموزان در مورد پیشرفت یا عدم پیشرفت خود، یک احساس کلی و مبهم دارند؛ در حالی که پیشرفت باید ملاک مشخصی داشته ‌باشد. با تعیین ملاک‌های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید. توصیه می‌شود که ملاک‌های ارزیابی پیشرفت خود را به صورت کلی درنظر بگیرید؛ مثلاً اگر تصمیم گرفتید که پس از مدتی، بار دیگر برای آمادگی در کنکور اقدام کنید، به این نکته به عنوان ملاک پیشرفت دقت کنید که هر ماه نسبت به ماه قبل، به چه میزان به کیفیت و کمیت مطالعه خود اضافه کرده­اید، و یا در موضوعات و مباحث مختلف درسی، چقدر سطح یادگیری­تان بالاتر رفته است، و یا اگر قرار است در مسیر دیگری برای تحقق اهدافتان اقدام کنید، مثلاً به یک حرفه و شغل بپردازید، میزان مهارت یا پس‌انداز خود و ارتقای شغلی‌تان را در ماه‌های مختلف ملاک قرار دهید. آن وقت متوجه خواهید شد که شما هم می‌توانید به خوبی در مسیر اهداف و آرزوهایتان و برای تحقق آنها قدم در راه بگذارید.

روی راه حل­ها تمرکز کنید

ما وقتی دچار مشکل یا مانعی در زندگی می­شویم، وقت زیادی را صرف نگرانی‌های خود می‌کنیم. نگرانی، یکی از بدترین راه‌های اتلاف انرژی است و اجازه نمی‌دهد که ما رو به جلو حرکت کنیم. تنها کاری که باید انجام دهیم این است که اهل عمل باشیم. زمانی که دوباره توانستیم به سمت جلو حرکت کنیم، آن وقت متوجه می‌شویم که دیگر دلیلی برای نگرانی‌هایمان وجود ندارد. یکی از کارهایی که برای بهتر بودن باید انجام دهید این است که پس از در نظر گرفتن اهدافتان و حل مشکلات مسیر، روی راه حل­هایتان تمرکز کنید و ببینید که چه چیزی در زندگی‌تان اولویت دارد و ابتدا همان را انجام دهید. هر کاری که  انجام آ‌ن، وقت و هزینه و انرژی شما را تلف ‌کند و هیچ حاصلی برایتان در بر نداشته باشد، باید از برنامه زندگی‌تان حذف شود. همیشه چند حق انتخاب متفاوت وجود دارد؛ فقط کافی است که روی راه‌های مختلف تمرکز کرده و آنها را در ذهنتان تجسم کنید؛ به عنوان مثال، به خودتان بگویید که باید سه راه حل مختلف برای فایق آمدن بر مشکل فعلی‌تان پیدا کنید. تنها دانستن این مطلب که راه حل‌های متفاوتی پیشِ رویتان قرار دارند به شما کمک می‌کند که احساس بهتری پیدا کنید. طبق لیستی که تهیه کرده‌اید، انتخاب‌های متفاوتی انجام دهید و کار خود را از روی برنامه دنبال کنید. اگر اهداف از پیش تعیین شده­ای داشته و مسیر مناسبی را برای خود انتخاب کرده‌ باشید، گذر از موانع کوچک، شما را خسته و ناراحت نخواهد کرد؛ همان طور که توماس ادیسون گفته ‌است: بسیاری از افراد شکست خورده، کسانی هستند که متوجه نبوده‌اند تا چه اندازه به اهداف خود نزدیک شده‌اند!»

مثبت بیندیشید و مثبت تجسم کنید

بهتر است بیشتر از آن وقتی را که می‌خواهید صرف نگرانی و ترس و منفی بافی کنید، صرف مثبت‌اندیشی کنید. بزرگترین قهرمانان ورزشی جهان، خودشان را در حالی تجسم می‌کنند که بدون هیچ گونه عیب و نقصی، مسابقات مختلف را به نفع خود به پایان می‌رسانند. هیچ جایگاهی برای شکست در ذهن این افراد وجود ندارد. این درست همان چیزی است که شما هم باید به آن برسید. خودتان را تصور کنید که به اهداف و آرزوهایتان رسیده‌اید؛ چه احساسی دارید؟ چه می‌گویید؟ روی انجام این کار وقت بگذارید. این امر به شما امید می‌دهد تا راهتان را ادامه دهید.

     معمولاً موارد مختلف، به آن اندازه‌ای که آنها را در ابتدای کار می‌بینید، بد نیستند. گاهی اوقات، تصورات ما از مسایل مختلف، بدتر از آن چیزی که هستند به نظر می‌رسند؛ تنها به این دلیل که ما خودمان خسته هستیم و از نظر ذهنی آمادگی نداریم؛ مثلاً در مورد همین کنکوری که گذرانده‌اید، ما با داوطلبان بسیاری برخورد 
می­کنیم که قبل از اعلام نتایج اولیه و آگاهی از رتبه و شرایط خود در میان داوطلبان و بدون اطلاع از وضعیت پذیرش دانشگاه‌ها یا رشته‌های جدید، ناامیدی و آه و ناله را شروع کرده‌اند. کمی استراحت و نگه داشتن حس خوش­بینی، می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. این گونه احساس‌ها به سرعت از میان می‌روند و شما مجدداً به حالت عادی باز می‌گردید. یک ذهن باز، خیلی راحت‌تر می‌تواند راه حل‌های متفاوتی را پیدا کند و آنها را به کار ببندد تا یک ذهن کسل و خسته. یک ذهن بسته نمی‌تواند راه حل‌های ممکن را بررسی کند و آنها را تشخیص دهد؛ بنابراین، خوشبین و مثبت باقی بمانید. به هر حال باید همچنان بدانید که گزینه‌های مختلف چه چیزهایی هستند و طبق برنامه هر یک را امتحان کنید. هدف شما این است که راه حل مناسبی را انتخاب کنید؛ پس تمام حواس خود را روی آن متمرکز کنید، و سپس عکس‌العمل مناسبی نشان دهید.

    با تمام آنچه که در این مقاله به آن اشاره شد و راه حل‌هایی که ارایه کردیم، اکنون این نوبت شماست که به عنوان یک داوطلب خوب، متوسط یا ضعیف آزمون سراسری سال جاری، که به هر دلیلی از نتیجه خود ناراضی است، صادقانه با خود کنار بیایید و از خود بپرسید که از اکنون می خواهید با لحظه‌هایی که منتظر ناراحتی، ناامیدی و ندامت شما نمی‌مانند چه کنید. در هر تصمیمی که می­گیرید، قبل از هر چیز باید به شرایط فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی خود توجه داشته باشید. اگر می­خواهید دوباره برای کنکور آماده شوید به این نکات توجه کنید که آیا اصلاً شرایط فردی و اجتماعی شما مثل سربازی و . می‌تواند این فرصت را در اختیار شما گذارد یا نه، و آیا رفتن به سربازی برای شما بهتر است یا انتخاب رشته‌ای که با وجود صرف هزینه و وقت قابل ملاحظه، آینده شغلی خوبی ندارد همچنین شما داوطلب خانم، باید به این نکته توجه داشته باشید که در صورت یک سال پشت کنکور ماندن، آیا موقعیت‌های اجتماعی و فردی خود را از دست نمی‌دهید و آیا حتماً کنکور، تنها راه رسیدن شما به موفقیت است.

     وقتی طبق موارد بالا، به همه سؤالاتی که برای خود و خانواده‌تان پیش آمد، به خوبی و با بررسی تمام زوایا پاسخ دادید، هر تصمیمی که گرفتید این بار محکم تر قدم در راه بگذارید و با جرات و اعتماد به نفس مثال زدنی، با خود بگویید که گذشته‌ها گذشته است و باید گذشته را فراموش کنید و فقط با درس گرفتن و کسب تجربه از آن برای ساختن آینده­ای بهتر، رو به سوی پیشرفت و لحظه‌هایی بهتر، قدم بردارید. باز هم تکرار 
می­کنیم که یادتان باشد لحظه‌های زیبای زندگی منتظر ما نمی‌مانند؛ پس بهتر است که هرچه سریع­تر برای بهتر شدن، کسب موقعیت بهتر، و رسیدن به اهداف و آمال خودتان، بدون ناامیدی و غصه، و فقط با لبخند، توکل به خدا، قدرت و امید، آماده حرکت شوید و از هیچ چیز نهراسید؛ زیرا خدا با شماست و اراده‌ای که تصمیم گرفته است زندگی بهتری را برایتان رقم بزند، با شماست؛ پس بخند و شاد باش. 


در ادامه بحث خود در این ستون، که به منظور راهنمایی داوطلبان مجاز به انتخاب رشته تحصیلی آزمون سراسری سال جاری تقدیم خوانندگان عزیز می‌شود، به رشته‌های تحصیلی و ابزارهای شناخت آن خواهیم پرداخت.

در این مرحله، داوطلب باید نسبت به شناخت صحیح و واقع‌بینانه از رشته‌های دانشگاهی مرتبط با گروه یا گروه‌های آزمایشی آزمون سراسری که در آن شرکت کرده است، اقدام نماید تا ضمن کسب آگاهی لازم و اطلاعات کافی در زمینه رشته‌های مورد نظر، با آمادگی کامل و به دور از هرگونه هیجان ممکن، اقدام به انتخاب رشته‌های تحصیلی در موعد مقرر نماید. به همین منظور، لازم است که داوطلب در همین مهلت انتخاب رشته، با یاری گرفتن از مواردی که به اختصار در سطور زیر توضیح داده خواهد شد و جمع‌بندی ماحصل شناخت خود از رشته‌های تحصیلی، که از طریق به کارگیری این موارد و . کسب می‌کند، اقدام به انتخاب رشته نماید.

مجموعه آثاری که در مورد معرفی رشته‌های تحصیلی دانشگاهی تالیف یا تدوین گردیده‌اند، پرشمار نیستند، اما مطالعه همین عناوین محدود،  غنیمت است و برای ما این فرصت را فراهم می‌آورد که در این وقت کم، با مطالعه آنها شناختی نسبی از رشته‌های مورد نظر خود را به دست آوریم و هنگام پر کردن فرم انتخاب رشته تحصیلی، مفاد این کتاب‌ها را مد نظر داشته باشیم؛ بدین ‌منظور می‌توان با مراجعه به کتابخانه‌های عمومی یا دانشگاهی و همچنین کتابفروشی‌های معتبر، از عناوین منتشر شده در این زمینه اطلاع پیدا نمود و اقدام به تهیه و مطالعه آنها کرد.

از دیگر منابع قابل استفاده و بسیار مفید در زمینه انتخاب رشته‌های تحصیلی، پایگاه‌های اطلاع‌رسانی (سایت اینترنتی) دانشگاه‌های کشور است. خوشبختانه با گسترش روز افزون فناوری اطلاعات در کشور و به روز بودن این پایگاه‌ها، می‌توان با مراجعه به این پایگاه‌ها از آخرین اخبار و آگاهی‌های لازم در این زمینه بهره‌مند شد و اطلاعات لازم را در این زمینه کسب کرد.

مراجعه به سایت دانشگاه‌ها مزایای دیگری را برای داوطلبان نیز در بردارد؛ از جمله مهم‌ترین این موارد آن است که داوطلبان می‌توانند با پیشینه و تاریخچه تاسیس رشته‌های تحصیلی، گروه‌های آموزشی، دانشکده‌ها، پژوهشکده‌ها و مؤسسات تحقیقاتی وابسته به هر دانشگاه  و خود دانشگاه و همچنین اعضای هیات علمی، گروه‌های آموزشی و دانشکده‌ها و مراکز وابسته به دانشگاه مورد نظر و عناوین و دروس و واحدهای درسی هر رشته و . آشنا شده و اطلاعات سودمندی را در این موارد نیز حاصل کنند.

در مورد رشته‌های تحصیلی مورد علاقه نیز می‌توان با دانشجویان، استادان، فارغ‌التحصیلان یا شاغلان مرتبط با هر رشته، که آگاهی‌های کاملی راجع به رشته و اشراف لازم برای پاسخگویی به پرسش‌های داوطلبان در زمینه رشته تحصیلی، بازار کار رشته مورد نظر و . داشته باشند، در این فرصت کوتاه مذاکره کرد و اطلاعات کاملی را در زمینه‌های موردنظر از آنها دریافت نمود.

همچنین داوطلب می­تواند با مطالعه دقیق روی مجموعه‌ای از رشته‌های دانشگاهی مرتبط با گروه یا گروه‌های آزمایشی که در آن شرکت کرده، و با در اختیار قرار دادن اطلاعاتی که تاکنون راجع به شناخت این رشته‌ها کسب کرده است، به اعضای خانواده (پدر، مادر، خواهر یا برادر)، به م با آنها پرداخته و از آنها یاری بجوید. تجربه تحصیلی سایر اعضای خانواده، به ویژه برادر یا خواهر بزرگتر، که به فاصله چند سال قبل از ما در یکی از رشته‌های تحصیلی مشغول به تحصیل بوده و در حال حاضر یا فارغ‌التحصیل رشته خود هستند و یا آنکه ترم‌های پایانی تحصیلات خود را می‌گذرانند، نیز می‌تواند در این زمینه مشاور خوبی برای ما بوده و در این امر راهگشا باشد؛ همچنان که تجارب و دستاوردهای پدر و مادر تحصیل کرده نیز در این مورد بسیار گرانبهاست و می‌تواند ما را در چگونگی انتخاب رشته صحیح یاری نماید.

برای آشنایی با رشته‌های تحصیلی مختلف می‌توان از تجارب و آموخته‌های دبیران و مشاوران آموزش و پرورش نیز سود برد؛ زیرا این افراد، به لحاظ مسؤولیت خطیری که در زمینه مسایل آموزشی در جامعه ایفا می‌کنند، می‌توانند در ارایه اطلاعات و آگاهی‌های مفید در مورد انتخاب رشته‌ نیز به ما به بهترین شیوه ممکن یاری نمایند. این قشر از جامعه، به خاطر سر و کار داشتن با چندین نسل از دانش‌آموزان با روحیات مختلف، گنجینه پرحاصلی از تجارب ارزشمند در زمینه‌ها و گرایش‌های مختلف آموزشی و تحصیلی همراه خود دارند که می‌تواند سخاوتمندانه در اختیار داوطلبان آزمون‌های سراسری قرار گیرد و به آنها به طور قابل توجهی در زمینه انتخاب رشته یاری نماید.

علاوه بر موارد پیشگفته، استفاده از هر مورد دیگری که بتواند به شناخت و آشنایی بیشتر و آگاهانه‌تر ما از رشته‌های تحصیلی منجر شود، نیز در این زمینه مفید فایده خواهد بود.

حاصل بحث آنکه، از آنجایی که انتخاب رشته، موضوعی حیاتی در زندگی یک داوطلب آزمون سراسری به شمار می‌آید و با تمام ابعاد زندگی او سر و کار دارد، شناخت رشته‌های تحصیلی نیز ضرورت حیاتی و انکار ناپذیر برای داوطلبان به شمار می‌آید و باید، ضمن شناخت دقیق آنها، در نهایت دقت و به بهترین شیوه ممکن، انتخاب رشته کرد؛ چرا که یک انتخاب نادرست، می‌تواند بر آینده تحصیلی، شغلی و حتی گاهی بر زندگی خصوصی و شخصی داوطلب نیز تاثیرگذار باشد.

نکته مهم دیگر در زمینه آشنایی با رشته‌های تحصیلی، این است که نباید در حین انتخاب رشته، به رؤیاپردازی مشغول شد و از واقعیت‌های موجود راجع به هر رشته، دوری کرد؛ بلکه باید با واقع‌بینی، آینده‌نگری و دور اندیشی هر چه بیشتر در این مورد اقدام نمود تا به نتیجه مطلوب خود دست پیدا کرد.

آخرین بررسی‌های علمی و پژوهشی در مورد انتخاب رشته تحصیلی، بیان می‌کند آن دسته از داوطلبانی که براساس شناخت توانایی‌ها، مهارت‌ها، ارزش‌ها، استعدادها، علایق و ویژگی‌های شخصیتی خود، و همین ‌طور با اشراف کامل بر رشته‌های دانشگاهی و در نظر گرفتن تناسب آن رشته یا رشته‌ها با صفات فردی‌شان، اقدام به انتخاب رشته می‌نمایند، بسیار موفق‌تر از کسانی هستند که فقط بر مبنای رتبه خود در آزمون سراسری و همچنین القایات دیگران، برای رسیدن به عناوین خاص و . دست به انتخاب رشته تحصیلی می‌زنند؛ بنابراین، تنها به منظور قبولی در دانشگاه یا رسیدن به عناوین خاص، انتخاب رشته نکنید و علایق، توانایی‌ها و استعدادهای خود را در این انتخاب بسیار مهم زندگی‌تان، نیز در نظر داشته باشید.

 

موفق باشید 


قسمت دوم (کدام دانشگاه را انتخاب کنم؟)

همان طور که انتخاب رشتۀ دانشگاهی از اهمیت بسزایی برخوردار است، انتخاب دانشگاه محل تحصیل نیز بسیار مهم است؛ یعنی باید بدانیم که از میان انواع دانشگاه‌ها، کدام یک را در کدام شهر انتخاب کنیم؛ از همین رو، لازم است که در ابتدا با انواع دانشگاه‌ها آشنا شوید.

الف) دانشگاه‌های دولتی (دوره‌های روزانه)

دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی را با چند ویژگی اساسی کیفیت بالا، ورودی دشوار و تحصیل رایگان می‌شناسند.

دانشگاه‌های دولتی، از طریق وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بودجه خود را تامین می‌کنند؛ بنابراین، برای تحصیل، هیچ هزینه‌ای نیز از دانشجویان طلب نمی‌کنند. معمولاً تاکنون به این شکل بوده است که بهترین استادان هر شهری، در دانشگاه‌های دولتی آن شهر تدریس می‌کنند، و معمولاً کیفیت این دانشگاه‌ها زبان‌زد است.

نکته‌ای که خیلی مهم است، کیفیت دانشگاه‌های دولتی شهرستان‌ها و اعتبارشان نسبت به دانشگاه‌های تهران است. معمولاً همه دانش‌آموزان، دانشگاه‌های دولتی تهران را با کیفیت‌تر از همه دانشگاه‌های ایران می‌دانند و منتهای آرزویشان این است که در این دانشگاه‌ها تحصیل کنند؛ اما آیا واقعاً چنین تصوری صحیح است؟ یعنی واقعاً همه دانشگاه‌های تهران، از دانشگاه‌های شهرستانی در تمامی رشته‌ها بهترند؟

باید گفت که آن چه نمایانگر قدرت علمی یک دانشگاه است، در درجه اول، تعداد اعضای هیات علمی دانشکده، و در درجه دوم، تعداد استاد تمام»های آن دانشکده است. همچنین آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های مجهز نیز اهمیت بسزایی در این ارزش‌گذاری دارند؛ پس اگر بین سطح علمی یک رشته در دو دانشگاه مختلف شک کردید، بهترین راه، مراجعه به سایت دانشکده‌ها و مقایسه هیات علمی دو دانشکده و، در مرحلۀ بعد، بررسی امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی آنهاست.

توجه داشته باشید که چون دانشگاه‌های دولتی با محدودیت ظرفیت مواجه هستند و خیلی از داوطلبان نیز تمام خواسته‌شان این است که در یک دانشگاه دولتی قبول شوند، اگر در یکی از رشته‌های دوره روزانه یک دانشگاه دولتی قبول شویم و نخواهیم در آن رشته ادامه تحصیل دهیم یا به هر دلیلی از ثبت‌نام در آن امتناع ورزیم، محرومیت یکساله از آزمون سراسری، گریبان ما را خواهد گرفت؛ یعنی سال بعد، از شرکت در آزمون سراسری محرومیم و در واقع دو سال عقب می‌افتیم.

در ضمن، دانشگاه‌های دولتی، به ازای این تحصیل رایگان، در همان ابتدای تحصیل از شما تعهد می‌گیرند که پس از پایان تحصیلاتتان، به مدت یک برابر زمان تحصیل، در داخل کشور مشغول فعالیت شده و خدمت کنید؛ حال اگر دانشجویی در پایان تحصیلاتش، برای ادامه تحصیل در مقطع بعدی، خواهان خروج از کشور باشد، باید با پرداخت هزینه معادل این چند سال تحصیل رایگان، به اصطلاح مدرک خود را آزاد کند؛ اما اگر فارغ‌التحصیلی، پس از پایان تحصیلات در ایران بماند (از مدرک خود برای اشتغال استفاده کند یا نکند)، هیچ هزینه و تعهدی برای وی وجود نخواهد داشت.

ب) دانشگاه‌های دولتی (دوره‌های شبانه)

تفاوت اصلی دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی با دوره‌های شبانه همین دانشگاه‌ها در این است که  در دوره‌های شبانه، برای هر ترم و هر واحد درسی، هزینه‌ای اخذ می‌شود که حدود  هزینه دریافتی آن در دفترچه راهنمای انتخاب رشته درج شده است؛ البته همۀ رشته‌ها در دوره‌های شبانه ارایه نمی‌شوند و امکانات رفاهی، مانند خوابگاه و وام دانشجویی، نیز به دانشجویان شبانه تعلق نمی‌گیرد؛ هر چند، اگر دانشگاه از لحاظ خوابگاه محدودیتی نداشته باشد، دیده شده است که به دانشجویان شبانه نیز (با اخذ هزینه‌ای بیشتر از دانشجویان روزانه) خوابگاه اعطا شده است. از لحاظ بهره‌مندی از امکانات تغذیه هم، دانشگاه‌ها با یکدیگر متفاوت دارند. بعضی از دانشگاه‌ها تفاوتی بین دانشجویان دوره‌های روزانه و شبانه خود در مورد هزینه غذا قایل نمی‌شوند و بعضی از دانشگاه‌ها نیز از دانشجویان دوره‌های شبانه، هزینه بیشتری برای تغذیه آنها دریافت می‌کنند. 

گفتنی است که تعهد به خدمت، از دانشجویان دوره‌های شبانه گرفته نمی‌شود؛ زیرا تحصیل آنان رایگان نیست؛ بنابراین، دانشجویان دوره‌های شبانه، بعد از اتمام تحصیلشان در دانشگاه‌های دولتی، بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای می‌توانند مدرکشان را آزاد کنند.

نکته مهم اینجاست که عده‌ای تصور می‌کنند که زمان برگزاری کلاس‌های شبانه در ساعات انتهایی روز است! چنین تصوری اشتباه است و از لحاظ زمان برگزاری کلاس‌ها و برخورداری استادانی که تدریس می‌کنند، هیچ تفاوتی بین دانشجویان دوره‌های روزانه و شبانه وجود ندارد و فقط روی کارت دانشجویی آنان روزانه یا شبانه بودن درج می‌شود و حتی در مدرک تحصیلی‌شان نیز عنوان شبانه» ذکر نمی‌شود.

پ) دانشگاه پیام‌نور

دانشگاه پیام‌نور، بر اساس روش آموزش از راه دور و آموزش نیمه‌حضوری تاسیس شده است. از نظر ساختاری، دانشگاه پیام‌نور دارای یک سازمان مرکزی و شعبه‌های بسیار در سراسر کشور است و دامنۀ وسیعی از رشته‌های مختلف را ارایه می‌دهد. اکنون این دانشگاه دارای بیش ‌از 500 مرکز در سراسر کشور است که به‌ صورت نیمه‌حضوری به ارایة آموزش می‌پردازند. در دانشگاه پیام‌نور، کلاس‌ها به سه شیوة غیرحضوری، نیمه‌حضوری و حضوری تشکیل می‌شوند. حضور در کلاس‌های تیوری، اختیاری است؛ یعنی دانشجو می‌تواند در این کلاس‌ها شرکت کند یا نکند، اما حضور در دروس عملی و آزمایشگاه، اجباری است. تحصیل در این دانشگاه رایگان نیست، اما شهریۀ آن نسبت به سایر دانشگاه‌های غیررایگان، کمتر است.

گفتنی است که دانشگاه پیام‌نور، یکی از دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم بوده و دارای مدرک معتبر است و برای ادامه تحصیل در خارج از ایران نیز مدرک این دانشگاه مورد تایید بسیاری از دانشگاه‌های جهان است.

 

ت) دانشگاه غیرانتفاعی

هدف از تاسیس و توسعه دانشگاه‌ها و مؤسسات غیرانتفاعی، بسیج کلیۀ امکانات کشوردر امر گسترش آموزش عالی و ارتقاء سطح دانش و فرهنگ جامعه است.

دانشگاه‌های غیرانتفاعی، از جمله دانشگاه‌های غیردولتی کشور هستند که داوطلب تحصیل در آن، می‌تواند از طریق آزمون سراسری و همراه با سایر داوطلبان این آزمون برای پذیرش در آن دانشگاه‌ها اقدام کند. داوطلبان ثبت‌نام در دانشگاه‌های غیرانتفاعی می‌توانند پس از تایید مراجع ذی‌صلاح، که معمولاً در هنگام آزمون سراسری مشخص می‌شود، با پرداخت شهریه، از امکانات و تخصص‌های موجود در دانشگاه‌های غیرانتفاعی استفاده نمایند.

 بخش اعظمی از دانشجویان دانشگاه غیرانتفاعی را دانشجویان مقطع کاردانی و کارشناسی تشکیل می‌دهند و میزان شهریه آن نیز با دانشگاه آزاد تقریباً برابر است.

ث) دانشگاه فرهنگیان

دانشگاه فرهنگیان، دانشگاهی است که به منظور تربیت مربیان و معلمان توانمند تاسیس شده است و بر اساس مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ضوابط و مقررات دو وزارتخانه آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری اداره می‌شود. طبق این اساس‌نامه، سازمان مرکزی دانشگاه فرهنگیان، در شهر تهران مستقر است و  پردیس آقایان و خانم‌ها نیز به طور جداگانه در هر یک از استان‌ها راه‌اندازی و مقرر شده است که سایر مراکز تربیت‌معلم نیز در این پردیس‌ها سامان‌دهی می‌شوند؛ به این ترتیب، مراکز تربیت معلم سابق ارتقاء یافته و تحت عنوان دانشگاه فرهنگیان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

در حال حاضر، این دانشگاه، در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد، به تربیت، آموزش و ارتقاء علمی و معرفتی مربیان و معلمان آموزش و پرورش می‌پردازد.

علاوه بر آزمون سراسری، از متقاضیان ورود به دانشگاه فرهنگیان، مصاحبه و گزینش نیز انجام می‌شود. همچنین تست‌های مربوط به سلامت جسمانی از پذیرفته‌شدگان این دانشگاه گرفته می‌شود و دانشجویان از بدو ورود به دانشگاه، به استخدام آموزش و پرورش در می‌آیند.

ج) پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌های دولتی  

 پردیس‌های خود گردان، شعبه‌هایی از دانشگاه‌های دولتی هستند. طبق مجوزی که از مجلس شورای اسلامی برای دانشگاه‌های دولتی گرفته شده است، بعضی از دانشگاه‌ها می‌توانند با ایجاد پردیس‌های خودگردان، در همان دانشگاه شعباتی ایجاد کرده و شروع به جذب دانشجو کنند.

مدرک پردیس‌های خودگردان با امضاء ریاست و معاونت آموزشی دانشگاه مربوط صادر می‌شود و شکل آن کاملاً مشابه مدارک دوره‌های روزانه است و بر اساس شیوه‌نامه تاسیس پردیس‌های خودگردان، در متن مدرک عنوان پردیس دانشگاهی» به عنوان دانشکده محل تحصیل ذکر می‌شود.

در پردیس‌های خودگردان هر دانشگاه، استادان درجه یک و برتر تدریس می‌نمایند و نحوۀ تدریس در این دانشگاه‌ها، همانند دانشگاه‌های دولتی، از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است و به دلیل آنکه دانشجویان این پردیس‌ها از مزایایی همانند دانشجویان دوره‌های روزانه دانشگاه‌ها برخوردار هستند، باید شهریه پرداخت نمایند. میزان شهریه پردیس خودگردان هر دانشگاه، همانند شهریه دیگر دانشگاه‌ها، در هر سال متغیر بوده و وابسته به شهریه ثابت و متغیر آن است. همچنین پردیس خودگردان دانشگاه‌ها، از لحاظ کیفیت آموزشی، با یکدیگر متفاوت هستند و هر دانشگاه، در ازاء امکانات و خدماتی که به دانشجویان این پردیس‌ها ارایه می‌دهد، شهریه دریافت می‌نماید؛ اما در کل، شهریه این پردیس‌ها، نسبت به سایر دانشگاه‌ها، که از دانشجویان خود شهریه دریافت می‌کنند، بیشتر است.


شناخت علایق تحصیلی؛ نخستین گام در مسیر انتخاب رشته صحیح

لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چرا که با تصمیم­ گیری درباره‌ روش یا موضوعی خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می‌زند. همان طور که بارها در این نشریه، به روش‌های گوناگون بیان شده است، عوامل متعددی بر انتخاب رشته دانشگاهی افراد تاثیر می‌گذارند. بعضی از این عوامل به فرد و برخی دیگر به جامعه برمی‌گردند؛ در این میان، از آنجا که دانش‌آموز در این دوره پس از انتخاب رشته، شروع به ساختن سرنوشت خود می­کند و آینده خود را طرح ­ریزی می‌کند، انگیزه برای تلاش و فعالیت، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. دانش­ آموزی که به رشته­اش علاقه دارد و تصویر نسبتاً روشنی از آینده شغلی خود دارد، انگیزه بیشتری نسبت به دانش ­آموزی که بدون علاقه و اطلاع، با اجبار و تحمیل، رشته ­ای را می­خواند، خواهد داشت. دانش­آموز باید، با استفاده از منابع آگاهی و شناخت، شامل: کمک گرفتن از مشاور، معلمان، والدین، کتاب­ها و دیگر منابع در قالب روش علمی، اطلاعات کافی را در این زمینه جمع‌آوری کند و استعداد و علایق واقعی خود را با م مشاور یا والدین، بیشتر بشناسد و جهت­گیری شغلی خود را معلوم نماید و سپس به انتخاب رشته بپردازد.

علاقه، منبع انرژی ما در رسیدن به هدف یا اهدافی است که از تحصیل در یک رشته خاص دنبال می­کنیم. همچنین علاقه، یکی از مهم­ترین معیارهای انتخاب رشته است و هیچ کس غیر از داوطلب، نسبت به شناخت علایق خود آگاه نیست و سایر منابع برای وی در واقع نقش می دارند؛ زیرا این عامل، فرد را در رسیدن به اهداف بلندمدت در آینده، هدایت و یاری می­کند. توصیه می­شود چنانچه داوطلبان به رشته ­ای علاقه ندارند، تنها به خاطر فشار محیط و عوامل بیرونی، از جمله کسب شهرت و اعتبار، آن را اصلاً انتخاب نکنند؛ زیرا مطمیناً در آن رشته موفق نخواهند شد؛ بنابراین، باید رشته ­ای را انتخاب کنید که به آن علاقه داشته باشید.»  این جمله، از مهم­ترین و درست­ترین معیارها برای انتخاب رشته به شمار می­رود؛ اما باید توجه داشت در صورتی علاقه به رشته می­تواند فرد را در انتخاب رشته صحیح یاری کند که از رشته­ های تحصیلی و مراکز آموزشی آگاهی و شناخت کامل داشته باشد. شناخت و آگاهی داشتن از رشته تحصیلی، سبب ایجاد انگیزه در فرد می­شود. بعضی از افراد نسبت به رشته ­ها و دانشگاه­هایی ابراز علاقه می­کنند، ولی وقتی در آن رشته یا دانشگاه موردنظر مشغول به تحصیل می­شوند، احساس می ­کنند که در انتخاب خود دچار اشتباه شده­اند. دلیل بروز این امر، نداشتن اطلاع و آگاهی مناسب از رشته­ های تحصیلی و مراکز آموزشی است.

همچنین در راستای توجه به علاقه در انتخاب رشته، سؤال ­های زیادی مانند نمونه­های زیر در ذهن ایجاد می‌شود:

- علاقه مهم‌تر است یا بازار کار آن رشته؟

-بین این دانشگاه و رشته‌ای که به آن علاقه ندارم و آن دانشگاه و رشته‌ای که به آن علاقه دارم، کدام را انتخاب کنم؟ حتی به فرض شهرت و اعتبار این دانشگاه در میان اقوام ، آشنایان و جامعه!

- آیا مرور زمان، علاقه را به همراه می‌آورد؟

- آیا رشته مورد علاقه برابر است با درآمد بیشتر؟

و سؤال­ های دیگری از این دست که، همه و همه، به علاقه و هدف اصلی فرد از انتخاب رشته ،دانشگاه و اصولاً ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات عالی در رشته ­ای خاص برمی­ گردد.

برای پاسخ به این پرسش­ها، طبیعتاً باید به سؤال اصلی جواب مناسبی داد: اینکه در زندگی به چه چیز علاقه دارید؟ مساله اینجاست که علاقه در حال تغییر دایم است، و همان طوری که علایق گذشته ما با علایق امروزمان متفاوتند، این علایق با علایق 10 سال آینده ما نیز متفاوت خواهند بود؛ بنابراین، سؤال را باید این گونه مطرح کرد: به چه چیزی علاقه خواهم داشت؟ آیا علاقه ­ای که در گذشته داشته­ام، اکنون چنین علاقه‌ای را نیز دارم و با اطمینان می‌توانم بگویم که در آینده هم آن علاقه را خواهم داشت؟

علاقه‌ام را چطور کشف کنم؟

آشکارسازی استعدادها و علاقه ­ها،با استفاده از راه و  روش­های زیرمقدوراست:

ـ    استفاده از یافته ­های معلمان و مشاوران در دوران تحصیل؛

ـ   مراجعه به مشاهدات افراد خانواده و دوستان نزدیک در ارتباط با ما و کارهای دلخواه مان؛

ـ   ارزیابی از خود (خود ـ ارزیابی) با بررسی و مطالعه کارهایی که از کودکی تا ­کنون با علاقه و توانایی انجام داده و از انجام شان شاد شده­ایم؛

ـ  شرکت درآزمون­های سازمان­ها و مراکزمشاوره  و متخصص در این زمینه.

برای تشخیص درست استعدادها و علاقه ­ها، بهتر است که روش­ های متعددی را به کارگیری موحاصل آنهارا با هم بسنجیم؛ در واقع کلید اصلی کشف استعدادها و علاقه­ ها، توجه کردن به کارهایی است که در طول سال­های زندگی شما استمرار داشته، تکرار شده وبرای تان شادی­ آور بوده ­اند.

توجه کنید که هر تیپ شخصیتی، مناسب یک مجموعه از رشته ­ها هستند. اگر شخصیتی برونگرا دارید، از بحث کردن و کار گروهی لذت می­ برید، یک جا بند نمی ­شوید، حوصله انجام کارهای تکراری و جزیی را ندارید، کل­نگر هستید و چندان اهمیتی به جزییات نمی­دهید، بعضی از رشته­ ها برای شما مناسب نخواهند بود؛ ولی برعکس، چنانچه می­ توانید ساعت ­ها یک گوشه بنشینید، روی یک موضوع جزیی تمرکز کنید، و از حل کردن مسایل ریاضی لذت می ­برید، شاید در رشته­ای متفاوت بتوانید دوام بیاورید یا حتی موفق شوید.

خود سنجی از علایق مبتنی بر نوع­شناسی شخصیت خود و همخوانی تحصیلات با تیپ شخصیتی سایرین، باعث رضایت و موفقیت افراد می‌شود؛ بنابراین، یکی از گام‌هایی که یک فرد به عنوان گام اول باید در ارتباط با شناخت ویژگی‌های فردی خود طی کند، خودسنجی از علایق مبتنی بر نوع شخصیت است.

در واقع در این مرحله، فرد باید به این سؤال­ها  پاسخ دهد: به تحصیل در چه رشته‌ای علاقه ­مند است؟چه نوع از مشاغل یا حرفه‌ها وی را جذب می‌کند؟ آیا به رشته‌ای که تحصیل در آن رشته، به شغلی که متضمن معاشرت با دیگران باشد منجر می­ شود، علاقه ­مند است و یا کارهای از پیش تعیین شده و روزمره را دوست‌ دارد؟

توجه به علایق، به ویژه در سنین نوجوانی و در زمان انتخاب رشته تحصیلی، بسیار مهم و تعیین­ کننده است. برخی از روان ­شناسان معتقدند که هر فرد، با توجه به تفاوت‌های فردی در علایق و رجحان‌هایش، با نوع خاصی از رشته‌های دانشگاهی، و به تبع آن، مشاغل، سازگار است؛ بنابراین،‌ افراد با تحصیل در رشته‌ای که با تیپ شخصیتی و علایق آنها همخوانی داشته باشد، راضی و موفق خواهند بود. گفتنی است که حداقل شش تیپ شخصیتی واقع گرا، جست و جوگرا، هنری، اجتماعی، متهور و قراردادی را از دیدگاه روان‌شناسی و مطابق با علایق فرد می‌توان برشمرد.

برای ارزیابی علایق و رغبت­ ها، پرسشنامه­ های استاندارد روان‌شناختی نیز وجود دارد. آگاهی از انواع مختلف علایق، می­توانند در انتخاب رشته تحصیلی کمک­ کننده باشد. رغبت­ها و علایق را می ­توان به شیوه زیر تقسیم‌بندی کرد:

1- رغبت علمی: نشان­دهنده کشف حقایق و درک واقعیات جدید است. تحصیل در رشته ­هایی همچون علوم­ پایه و علوم ­پزشکی، مستم داشتن علاقه علمی است.

2- رغبت هنری: این نیرو بیشتر در افرادی یافت می ­شود که به خلق آثار هنری می­ پردازند و به رشته ­های گروه هنر و معماری روی می­ آورند.

3- رغبت ادبی: رغبت فرد به نوشتن، نظم و نثر و بررسی ادبیات و شعر را بیان می­کند.

4- رغبت به خدمات اجتماعی: تمایل فرد به کمک­رسانی یا حل مشکلات مردم را بیان می­نماید. انتخاب رشته‌هایی همانند مددکاری اجتماعی، پرستاری، علو م­پزشکی، روان­شناسی، مشاوره، حقوق و رشته ­های حوزه آموزش، بیشتر به این تمایل برمی­ گردد.

5- علاقه به محاسبات و کار با اعداد و ارقام: حضور موفق در گرایش ­های مختلف رشته ریاضی، مهندسی، حسابداری، بانکداری و اقتصاد، بستگی به میزان علاقه شما در کار کردن با اعداد و ارقام دارد.

6- رغبت به کار در فضای باز: موفقیت در رشته­ هایی همانند تربیت­بدنی، نقشه­برداری، مهندسی کشاورزی و جنگلداری، تا حدود زیادی به وجود این نوع علاقه در فرد بستگی دارد.

7- رغبت مکانیکی ـ صنعتی: این رغبت، بیشتر از ویژگی ­هایی همچون صحت و دقت در حرکت، آگاهی از روش کار با ابزارها، مهارت و استدلال منطقی تشکیل شده است. از جمله رشته­ هایی که موفقیت در آنها به وجود این نوع رغبت بستگی دارد، رشته­ های فنی و مهندسی، دندان‌پزشکی، علوم آزمایشگاهی و… هستند.

نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که هر چه سن فرد بالاتر می­ رود، رغبت، هوش و استعداد وی را نیز تحت تاثیر قرار می ­دهد؛ به طوری که اگر فردی انگیزه کاذبی در انتخاب رشته داشته باشد، علایق وی نیز به طور کاذب تغییر خواهد یافت؛ به عنوان مثال، فردی ممکن است در اثر القای دیگران، نسبت به یک رشته خاص به صورت کاذب علاقه­ مند شود و آن را برای ادامه تحصیل انتخاب کند؛ ولی حین تحصیل یا حتی پس از فارغ‌التحصیلی، متوجه شود که آن رشته با روحیات او منطبق نیست. همین امر، علاوه بر اینکه هزینه­ های مستقیم و غیرمستقیمی را به فرد و خانواده وی تحمیل می ­کند، جامعه را نیز به همین صورت تحت تاثیر قرار می ­دهد. افت تحصیلی، مسایل و مشکلات روحی و روانی در حین تحصیل و تلاش برای اشتغال در حوزه­ هایی غیر از حوزه تخصصی و عواقب و پیامدهای بعدی این امر، آثار یک چنین انتخاب­هایی هستند. متاسفانه در جامعه ما، در اثر باورهای غلط بعضی از افراد، علاقه ­مندی کاذبی نسبت به رشته ­هایی همانند علوم ­پزشکی، مهندسی، حقوق و … وجود دارد. بر اساس شواهد موجود در مراکز مشاوره، یکی از مهم­ترین مسایلی که برای دانشجویان مشکلات روحی مختلفی ایجاد می­ کند، نداشتن علاقه به رشته تحصیلی است که عمدتاً به عدم آشنایی آنها در زمان انتخاب رشته با رشته یا رشته ­های انتخابی آنها برمی­گردد. اگر رشته تحصیلی بر علایق و رغبت ­های واقعی فرد منطبق نباشد، دانشگاه، علاوه بر اینکه نمی ­تواند موجب القای فکری و شخصیتی در وی شود، باعث خستگی روحی و جسمی او نیز می­شود. میل و علاقه در هر کار، سبب می­شود که شخص با انرژی بیشتری فعالیت کند. بسیاری از دانشجویان، به خاطر آنکه به رشته تحصیلی خود علاقه نداشته‌اند، ترک تحصیل کرده و تعدادی دیگر نیز نتوانسته‌اند در رشته خود موفق باشند؛ بنابراین، با توجه به منابع کسب شناخت، چارچوب زیر در تعیین علایق تحصیلی، که حالت فرایندی و چرخشی دارند، پیشنهاد می­ شود: 


در ادامه بحث چگونگی انتخاب رشته تحصیلی، در این شماره با شما از دانشگاه» و آموزش عالی» سخن خواهیم گفت.

دانشگاه» نسبت به مدرسه» از ماهیت متفاوتی برخوردار است و کسی که می‌خواهد در دانشگاه» وارد شود، باید با اشراف به این تفاوت ماهوی بین این دو زیرمجموعه نهاد آموزشی، اقدام به انتخاب رشته تحصیلی نماید تا با انتخاب غلط، که بعضاً می‌تواند ناشی از عدم شناخت صحیح دانشگاه» و آموزش عالی» باشد، دچار عواقب و سرخوردگی حاصل از انتخاب نادرست در آینده نزدیک نشود.

در این گام، داوطلب باید به تعیین هدف خود از ورود به دانشگاه» بپردازد؛ به همین ‌منظور، لازم است که داوطلب، علاوه بر شناخت تفاوت‌های موجود بین دو زیرمجموعه نهاد آموزشی، یعنی دانشگاه و مدرسه، به بررسی این تفاوت‌ها بپردازد تا از این منظر، آشنایی قابل توجهی با این دو نظام آموزشی‌ پیدا کند.

در یک نگرش کلی، می‌توان به تفاوت‌های ساختاری موجود در دو نظام آموزشی دانشگاه و مدرسه، که در ذیل می‌آید، اشاره کرد:

-    در دانشگاه» فرد در جست و جو»ی دانش است و آموزش با جست و جو» آغاز می‌شود، ولی در مدرسه»، آموزش» حرف اول را می‌زند و محور اصلی تمام فعالیت­هاست؛

-    در دانشگاه»، حوزه عمل استاد و دانشجو برای آموزش»، به مراتب گسترده‌تر از مدرسه» است و آموزش» تنها در چارچوب سرفصل‌های مصوب درسی، خلاصه نمی‌شود؛

-    دانشگاه»، مکانی برای تضارب آراء و اندیشه‌های گوناگون و گاه متضاد است و از برخورد این آراء و اندیشه‌هاست که دانش» حاصل می‌شود؛ اما مدرسه، تنها محلی برای آموزش معارف و دانش‌های بنیادینی است که هر کس به منظور کسب مهارت‌های لازم برای ورود به اجتماع یا آموزش عالی»، به فراگیری آن آموزش»ها نیازمند است.

و

با عنایت به این  گزاره‌های کلی، که در بالا راجع به تفاوت‌های بنیادی میان مدرسه» و دانشگاه» از آنها یاد کردیم، هم‌اکنون بهترین کار ممکن آن است که داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته می‌شوند، علاوه بر مراجعه به بستگان، دوستان، آشنایان یا سایر افراد دانش‌آموخته از یکی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور و کسب اطلاعات و تجربیات آنان راجع به آموزش عالی» و دانشگاه» ، در صورت امکان، از نزدیک به یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که به آن دسترسی دارند مراجعه کرده و با کمک مسؤولان مربوط در آن دانشگاه، به شناخت اجمالی از کارکردهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها بپردازند تا با کسب این آشنایی، بتوانند هنگام ورود به مرحله مهمی از زندگی علمی‌شان، که با ورود به دانشگاه» آغاز می‌شود، ارتباط مطلوب‌تری با آن برقرار کرده و با اشراف و آمادگی بیشتری به استقبال دروس معیّن در هر رشته بروند و تحصیل خود را آغاز نمایند.

در این زمینه، استفاده از تجارب و م‌های مشاوران آموزشی، که خوشبختانه در مدارس متوسطه سراسر کشور مشغول به خدمت و راهنمایی دانش‌آموزان هستند، و همچنین مطالعه عمیق کتاب‌هایی که در این باره تالیف یافته‌اند، از فوری‌ترین اقدام‌هایی است که داوطلبان می‌توانند در این فرصت محدود، به آن پرداخته و آگاهی‌های لازم در باب این موضوع را کسب نمایند.

نکته مهم دیگر در این گام، بررسی هدف داوطلبان از ورود به دانشگاه» است. در مجموع، افراد هنگام ورود به مراکز آموزش عالی، به چند دسته تقسیم می‌شوند:

عده‌ای از داوطلبان، هدف خود را از ورود به دانشگاه، پیدا کردن شغل مطلوبی در آینده نزدیک و پس از فراغت از تحصیل می‌دانند و در جست و جوی رشته‌ای برای انتخاب به منظور تحصیل در آن برای رسیدن به یک شغل مناسب و دارای جایگاه اجتماعی هستند. این افراد باید، ضمن شناخت رشته‌های دانشگاهی و دانشگاه»، به بازار کار هر رشته‌ای که جزو انتخاب‌های آنهاست نیز توجه کافی نمایند؛ زیرا بازار کار برخی از رشته‌های پر اسم و رسم» به زعم داوطلبان مدت‌هاست که اشباع شده است؛ از سوی دیگر، باید توجه کرد که بعضی از رشته‌های تحصیلی نیز زمینه شغلی مناسبی ندارند؛ چون یا آن چنان که باید، شناخته شده نیستند یا ضرورت وجودی آنها در حال حاضر احساس نشده است؛ با این حال چه باید کرد؟ مهم‌ترین توصیه ما به این گونه داوطلبان، آن است که همراه با شناخت علایق و استعدادها و توانایی‌های خود، به دانش‌آموختگان یا دانشجویان این رشته‌ها مراجعه کرده و از آنها بخواهند که ویژگی‌های رشته یا رشته‌های موردنظرشان را به طور مشروح و صادقانه برای آنها بیان نمایند. همچنین در این زمینه می‌توان به افراد شاغلی که دارای تحصیلات مرتبط با رشته‌های موردنظر این گونه داوطلبان هستند رجوع کرد و به کسب آگاهی‌های لازم در این موارد پرداخت؛ ضمناً مطالعه کتاب‌هایی در زمینه رشته‌های مورد علاقه نیز در این مورد کارساز است.

دسته دیگری از داوطلبان هستند که می‌خواهند در رشته موردنظر خود، تا آخرین مقاطع تحصیلی موجود ادامه تحصیل دهند که در این صورت، لازم است با شناخت بیشتری نسبت به انتخاب رشته یا رشته‌های تحصیلی اقدام نمایند؛ چون بسیاری از رشته‌های دانشگاهی در مقاطع عالی‌تر (کارشناسی‌ارشد و دکتری) دارای زیرمجموعه‌ها، شاخه‌ها و گرایش‌های متعدد و متنوعی هستند؛ بنابراین، چنین داوطلبانی باید به رصد علایق خود در این زیرمجموعه‌ها نیز بپردازند.

عده‌ دیگری از داوطلبان هم، هدفشان از ورود به دانشگاه، مقاصد دیگری است که می‌خواهند صرفاً به آن مقاصد برسند؛ از جمله اهداف این گونه افراد، گرفتن یک مدرک دانشگاهی است؛ بدون آنکه به رشته خاصی علاقه داشته باشند یا رشته‌ای مدّ نظر آنان باشد. این افراد هنگام انتخاب رشته، اکثراً رشته‌ها یا مقاطع یا دانشگاه‌هایی را برمی‌گزینند که احتمال قبولی خود را در آنها با توجه به رتبه اکتسابی‌شان بالا می‌بینند.

توصیه ما به این افراد آن است که هرگز برای عبور از یک مشکل یا دشواری گذرا، خود را در آغوش یک مشکل دیگر، که می‌تواند عدم علاقه به تحصیل در رشته قبولی یا اصولاً تحصیل در مقاطع آموزش عالی و . باشد، نیندازند؛ زیرا پس از گذشت  از این مرحله و هنگام مواجهه با مشکلات تحصیلی، دچار مسایل دیگری چون افسردگی، اضطراب، انزوا طلبی و . می‌شوند که ثمره آن می‌تواند اخراج آموزشی، انصراف از تحصیل، نداشتن انگیزه شغلی و . باشد.

موفق باشید 


آیا از علایق تحصیلی خود آگاهید؟

بعد  از برگزاری آزمون سراسری سال 98  اکثر داوطلبان شرکت کننده در این آزمون، در انتظار اعلام نتایج اولیه آن که در اواسط مرداد ماه اعلام می‌شود به سر می‌برند. با توجه به شرایط زمانی و فرصت‌های باقی‌مانده تا اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری سال 1398 و مهلتی که پس از آن از سوی سازمان سنجش به داوطلبان واجد شرایط برای انتخاب رشته‌های تحصیلی در گروه‌های آزمایشی پنجگانه این آزمون داده می‌شود، بر آن شدیم که ستون یادداشت هفته» شماره‌های پیشِ رو تا زمان اعلام نتایج اولیه و مهلت انتخاب رشته را به موضوعاتی در ارتباط با آشنایی با علایق تحصیلی خود، آشنایی با استعدادها و توانایی‌های خود، آشنایی با دانشگاه» و آموزش عالی» و هدف از ورود در آن، و آشنایی با رشته‌های تحصیلی اختصاص داده و در فرصت‌های بعدی که مقارن مهلت انتخاب رشته خواهد بود، راجع به تکمیل فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی که به صورت اینترنتی است با شما در این ستون سخن بگوییم.

شناخت علایق تحصیلی

اجازه بدهید که در همین ابتدای بحث و طرح موضوع، گفتارمان را با حدیثی مشهور از یکی از معصومان (ع) که چندان بی‌ارتباط با عنوان یادداشت» ما در این شماره نشریه نیست آغاز کرده و سخنمان را بدان متبرک نماییم. از معصوم (ع) روایت شده است: من عرف نفسه فقد عرف ربّه» (هر کس خود را شناخت، تحقیقاً خدای خویش را شناخته است). این حدیث و ده‌ها و بلکه صدها حدیث شریف از این دست، که در اهمیت شناخت از خود و خودشناسی آمده است، تنها به کار سامان دادن آخرت انسان‌ها نمی‌آید، و از آنجایی که خداوند عالمیان، حکیم است و هیچ عمل او نمی‌تواند بدون حکمت باشد، انسان را نیز بنا بر حکمت بالغه خویش، که در آفرینش تمام موجودات اعم از جمادات و نباتات و جانداران از جمله انسان جاری است، در بردارنده مجموعه‌ای از استعدادهای بی‌کران خود، که از یک انسان به انسان دیگر متفاوت است، آفریده است که می‌تواند در چگونگی مواجه شدن آدمیان با امور دنیوی‌شان و حل مسایل آنها بسیار اثربخش باشد.

با این مقدمه کوتاه، می‌خواهیم عنوان کنیم که نخستین گام در انتخاب رشته تحصیلی برای هر فرد، شناخت و آگاهی فرد از خود و علایق تحصیلی واقعی خویش است؛ البته در همین جا باید متذکر شویم که این شناخت و آگاهی فرد از خود، تنها به علایق تحصیلی او برنمی‌گردد؛ بلکه از آنجایی که آدمی با توجه به ادراکات حسّی و عقلی خود در مواجهه با هر چیز که برای ادامه زندگی‌اش لازم می‌آید، دست به انتخاب می‌زند، ناگزیر از درک این شناخت، آگاهی و آشنایی با علایق خود در تمام امور مربوط به زندگی فردی‌اش می‌باشد؛ منتها در انجام برخی از امور مانند: انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب همسر و شریک زندگی، انتخاب دوستان مناسب و . نوعاً این شناخت»ها و آگاهی» ها رنگ و بویی دیگر می‌یابند و در مقایسه با آگاهی و شناختی که انسان از علایقش راجع به غذاها، میوه‌ها، تفریحات و . دارد، از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار می‌شوند؛ زیرا در آگاهی و شناختی که او می‌خواهد راجع به انتخاب رشته تحصیلی یا دوستان یا همسر و شریک مناسب برای زندگی مشترک پیدا کند، هر چه درجه این آشنایی، شناخت و آگاهی راجع به گزینش بهترین گزینه‌ها در موارد پیشگفته، بیشتر و عمیق‌تر باشد، آدمی از موفقیت مطلوب‌تری در زندگی آینده‌اش برخوردار شده و در چنین مواردی، کمتر دچار شکست‌های احتمالی خواهد شد.

به همین خاطر، بهتر آن است که هر داوطلب آزمون سراسری، در این روزهای باقی‌مانده تا زمان اعلام نتایج اولیه و مهلت انتخاب رشته آزمون سراسری امسال، با دوری از هر گونه هیجان (که نوعاً لازمه سنین جوانی است) و همین‌طور م با افراد مطلع و کارآزموده، در خلوتی که برای خود فراهم می‌سازد، به درون خود رجوع کند و با آگاهی و شناختی که از علایق قلبی خویش دارد و همچنین شناخت استعدادهای درونی که در وجود او چون گنجی پنهان نهفته است، به جست و جوی علایق درونی خود نسبت به مجموعه‌ای از رشته‌های دانشگاهی، که مطلوب نظر اوست، بپردازد. مطمیناً پیش از آشنایی داوطلب با رشته‌های مختلف تحصیلی و پرداختن وی به این موضوع که کدام یک از این رشته‌ها زودتر او را به جریان یک زندگی بی‌دغدغه متصل می‌سازند، و همین‌طور پیش از آشنایی وی با استعدادها و توانایی‌های خود، که بحث ما در ستون یادداشت هفته» شماره بعد خواهد بود، پرداختن عمیق به علایق تحصیلی از سوی داوطلب، می‌تواند او را در آشنایی با مراحل بعد یاری نماید.

گام دوم

این مرحله، یعنی آگاهی داوطلب از استعداد‌ها و توانایی‌های خود، که دومین گام در مسیر انتخاب رشته صحیح محسوب می‌شود، با بحث قبلی ما (شناخت علایق تحصیلی) و بحث‌هایی که در زمینه انتخاب رشته در شماره‌های آینده با شما در میان خواهیم گذاشت، به صورت زنجیروار مرتبط است و باید کلیت آنها را در هنگام انتخاب رشته مدّنظر قرار داد و اعمال کرد.

در تعریف این مرحله باید یادآور شویم که آگاهی از استعدادها و توانایی‌های خویش، از مهم‌ترین بخش‌های فراهم آوردن امکان انتخاب رشته صحیح است. اهمیت بیشتر این مرحله، در مقایسه با مراحل دیگر، از آنجا آشکار می‌شود که بدانیم این استعدادها و توانایی‌های فردی، از یک فرد به فرد دیگر (حتی میان افراد یک خانواده) متفاوت و گاه در تقابل با یکدیگر است؛ مثلاً  هر یک از ما ممکن است با افراد دو قلویی روبرو باشیم که به رغم همسانی‌ها و شباهت‌های ظاهری و داشتن سن و سال یکسان، از استعدادهای درونی و توانایی‌های متفاوتی برخوردار باشند؛ به عنوان مثال، یکی از آنها به انجام فعالیت‌های ورزشی علاقه بسیاری داشته باشد و دیگری اصلاً اهل ورزش کردن نبوده و در خود میلی به انجام حرکات ورزشی نبیند؛ یا آنکه یکی از این دو فردی که با یکدیگر به طور همراه و همزمان به دنیا آمده‌اند، به فراگیری دانش‌هایی چون: ریاضیات، فیزیک، منطق، فلسفه و علومی از این دست که نیاز به اندیشیدن، محاسبات پیچیده و استدلال دارد، متمایل بوده و استعداد یادگیری آنها را داشته باشد، و دیگری اصلاً به یادگیری این علوم متمایل نبوده و استعدادی در این زمینه نداشته باشد، و بالعکس، فردی عاطفی ‌باشد و به مباحثی چون شعر و ادبیات و عرفان و امور هنری علاقه‌مند بوده و در تسلط بر این گونه علوم، مستعد باشد و .

هم‌اکنون چندین مثال دیگر مانند مثال پیشگفته می‌تواند در ذهن شما جاری شود که بیانگر تفاوت‌های فردی اشخاص از لحاظ داشتن استعدادها و توانایی‌های مختلف است؛ بنابراین، هنگام انتخاب رشته‌های تحصیلی باید به این موضوع عنایت داشت و در کنار شناختی که در مورد علایقمان به رشته‌های تحصیلی حاصل می‌کنیم، باید به این نکته نیز توجه کافی داشته باشیم و در این مورد، اصطلاحاً یک نسخه را برای همه تجویز نکنیم.

از آنجایی که انتخاب رشته، انتخاب مسیر زندگی آینده است، باید این نکته را به تمام داوطلبان ورود به آموزش عالی یادآوری کرد که استعداد افراد در انجام کاری، ااماً به معنای توانایی آنها در انجام آن کار معیّن نیست و نمی‌توان تنها به خاطر داشتن استعداد در یک رشته تحصیلی، آن رشته را انتخاب کرد؛ زیرا توانایی‌های شغلی، مساله‌ای فراتر از استعداد شخصی افراد است و توانِ لازمی که برای موفق بودن در یک شغل خاص لازم است، در هر کس وجود ندارد.

یک مثال کاملاً عینی می‌تواند به شناخت نقش استعدادها و توانایی‌های فردی در انتخاب رشته تحصیلی کمک کرده و ما را در این زمینه یاری نماید: فرض کنید یک داوطلب دختر، که در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی شرکت کرده است، با اعلام نتایج اولیه این آزمون به رتبه خوبی دست یابد، و با اطمینان از اینکه در یکی از رشته‌های مهندسی پذیرفته می‌شود، دست به انتخاب چنین رشته‌هایی بزند. حالا وی با بررسی علایق و استعداد خود در میان همین رشته‌های مهندسی، متوجه علاقه زیاد خود به رشته مهندسی معدن می‌شود؛ آن چنان که ترجیح می‌دهد تنها این رشته را در تمام دانشگاه‌های کشور که رشته یاد شده در آنها ارایه می­شود، انتخاب نماید. با توجه به آنکه فرد مورد نظر ما، به احتمال بسیار، در یکی از انتخاب‌های خود پذیرفته می‌شود، باید بررسی کرد که آیا این داوطلب دختر پس از قبولی در رشته مهندسی معدن، توانایی گذراندن واحدهای عملی رشته یاد شده را دارد یا نه، و اصلاً به فرض گذراندن واحدهای عملی این رشته، پس از فراغت از تحصیل، آیا این داوطلب می‌تواند به صورت طاقت فرسا و بی‌تناسب با فیزیولوژی جسمانی خویش، که یک زن است، به طور شبانه‌روزی در معادن مشغول به کار شود. به طور حتم، حتی در صورت توانایی علمی و فنی چنین شخصی، مسلم است که تحصیل در این رشته‌ خاص و سایر رشته‌های مشابه، که دارای واحدهای عملی و کارگاهی سنگین برای داوطلبان دختر است، و اشتغال در مشاغل مرتبط با آن رشته پس از دانش‌آموختگی، جز فرسایش جسمانی و روحی این داوطلب، که در آینده نزدیک، همسر یک فرد و مادر یک خانواده خواهد بود، ثمری نخواهد داشت، و اگر چیزی مانند ارتقاء شغلی نیز نصیب او شود، به طور قطع، در ازای از دست رفتن آرامش روانی و جسمانی وی، بسیار ناچیز خواهد بود.

مثال پیشگفته و ده‌ها مثال دیگر مانند آن، بیانگر محدودیت‌های ما در داشتن تمام استعدادها و توانایی‌های فردی است که از فردی به فرد دیگر و از یک جنس به جنس دیگر، کاملاً متفاوت است، و این افراد هستند که باید با شناخت این استعدادها و توانایی‌ها در خود به کشف آنها همت گمارند و آن استعدادها و توانایی‌ها را از مرحله قوّه» به فعل» درآورند و در جهت بروز» و ظهور» آنها تلاش و کوشش نمایند.

با توجه به آنچه در سطور پیشین آمده است، نتیجه می‌گیریم که یک داوطلب باید، پس از شناخت علایق تحصیلی خود، به درک توانایی‌ها و استعدادهای نهفته در وجود خویش نایل آید و از آنها آگاهی یابد و با توجه به این موارد و سایر مواردی که پس از این، در شماره‌های بعدی یادآور خواهیم شد، دست به انتخاب رشته تحصیلی صحیح بزند.

 


سخنی پیرامون آزمون‌های آزمایشی تابستانه:

به یاری خدا و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، آزمون‌های آزمایشی سنجش تابستانه با رویکرد توجه به وجود برنامۀ آموزشی منظم و کاربردی در سه پایه پیش‌دانشگاهی، دوازدهم و یازدهم با نگاه حداکثری داوطلبان در سال تحصیلی 99-1398 برگزار خواهد شد.

هدف از آزمون‌های تابستانه مرور و محک زدن کلیه دروس پایه دهم برای داوطلبان پایه‌های تحصیلی یازدهم و دوازدهم، همچنین دروس پایه‌های اول، دوم و سوم آموزش متوسطه برای داوطلبان پیش دانشگاهی می‌باشد.

با توجه به اهمیت دروس پایۀ دهم در ارتباط با مفاهیم مطرح شده در کتب درسی یازدهم و دوازدهم و با هدف ایجاد درک مناسب در پیوستگی مطالب هر سه پایه، آزمون‌های تابستانه با رویکردی منطبق بر اصول صحیح برنامه‌ریزی درسی و با توجه به نیاز داوطلبان کنکور سراسری به کسب تسلط عمیق بر مفاهیم اساسی در شروع سال تحصیلی دوازدهم، صرفاً به مرور و تمرکز بر مطالب درسی پایۀ دهم می‌پردازد.

شایان ذکر است که براساس بررسی‌های صورت گرفته و همچنین استفاده از نظرات مشاوران محترم دبیرستان‌ها و مراکز آموزشی، فراگیری کامل پایه دهم در تابستان باعث عملکرد بهتر دانش‌آموزان و داوطلبان در دوران مطالعه و تثبیت دروس پایه‌های یازدهم و دوازدهم خواهد شد.

گفتنی است در ادامة روند برگزاری آزمون‌های آزمایشی سنجش، ت برنامه‌ریزی آزمون‌های مرحله‌ای نیز بر اساس مطالعۀ همزمان کلیه مقاطع با نگاه به مرور پایه دهم و تمرکز بر پایه‌های یازدهم و دوازدهم شکل گرفته است.


بودجه بندی آزمون های تابستانه یازدهم

دریافت


بودجه بندی آزمون های تابستانه دوازدهم

دریافت


بودجه بندی آزمون های تابستانه پیشدانشگاهی

دریافت


 سازمان سنجش آموزش کشور




کنکوری‌ها، مدرسه و کنار آمدن با مشکلات ریز و درشت

‌15 دقیقه زمان دارید. شروع کنید!» جمله‌اش که به پایان رسید، برگه سؤال‌ها را با دستانی لرزان برداشتم و شروع به خواندن کردم؛ اما چه خواندنی، که بیشتر نگران پایان وقت بودم تا پاسخ دادن به سؤال‌های تستی! هر جمله را که می‌خواندم، یادم می‌افتاد که این دبیر سخت‌گیر،‌ راس ساعت پاسخنامه را خواهد گرفت و حاضر نیست حتی چند ثانیه به ما بیشتر وقت بدهد و من باید به 20 سؤال دشوار،‌ که حتی خواندنش هم برایم سخت است، در 15 دقیقه پاسخ دهم، و همین موضوع، عاملی می‌شد که تمرکزم کمتر شود. بالاخره با بدبختی فکرم را متمرکز کردم و سؤال‌های تستی را خواندم، اما هنوز به بیشتر از پنج یا شش سؤال پاسخ نداده بودم که دبیرمان با صدای بلند گفت: وقت تمام شد. پاسخنامه‌ها بالا !» باورم نمی‌شد؛ یعنی زمان آن قدر زود گذشت؟!! داشتم به سرعت خانه‌های پاسخنامه را پر می‌کردم که دست معلم برگه را از دستم کشید و با عصبانیت گفت: مگر نگفتم پاسخنامه را بالا بگیر؟!» با درماندگی گفتم: اما من هنوز جواب‌ها را وارد نکرده‌ام !» با بی‌تفاوتی گفت: این دیگر مشکل توست؛ می‌خواستی حواست به زمان باشد؛ مگر سر کنکور به شما وقت بیشتر می‌دهند که من بدهم!» در حالی که از ناراحتی، دست‌هایم می‌لرزید، گفتم: این منصفانه نیست؛ من خیلی درس خوانده بودم. شما اصلاً وضعیت ما را درک نمی‌کنید»؛ اما متاسفانه این حرف‌ها هیچ تاثیری روی معلم ما نداشت. وی نه اعتنایی به اعتراض‌های من می‌کرد و نه  اشک‌های من تاثیری روی او داشت. اصلاً انگار او را از سنگ ساخته بودند. آن قدر از بی‌تفاوتی‌اش عصبانی شدم که بدون اجازه از کلاس بیرون رفتم؛ در حالی که صدایش به گوشم می‌آمد که می‌گفت: بدون اجازه کجا می‌روی؟! اگر از درِ کلاس بیرون رفتی، دیگر اجازه وارد شدن به کلاس را به تو نمی‌دهم.»  

آنچه آمد، بخشی از خاطرات یک دانش‌آموز سال دوازدهم است؛ دانش‌آموزی که از کادر مدرسه، اعم از دبیران، مدیر و ناظم، برای بدخلقی‌ها، بی‌تفاوتی‌ها، درک نکردن‌ها، نا‌حقی‌ها و . خشمگین بود و نمی‌توانست بر خشم و ناراحتی خود غلبه کند. او معتقد بود که در فضای مدرسه، هیچ کس درکش نمی‌کند و شرایط وی را در نظر نمی‌گیرند و توجه ندارند که امسال چقدر برای او سرنوشت ساز است و وی برای بهترین بازدهی، باید آرامش لازم را داشته باشد. می‌پرسید که آیا بهتر نیست که به جای رفتن به مدرسه و تحمل برخوردهای غیرمنطقی،  در خانه درس بخواند و وقتش را در مدرسه تلف نکند؟

این سؤالی است که هر ساله از دانش‌آموزان می‌شنوم که: آیا حضور در مدرسه، برای یک کنکوری خوب است یا اینکه بیشتر وقتش تلف می‌شود، و آیا بهتر نیست که در خانه درس خواند و در صورت نیاز، از معلم خصوصی بهره برد؟»

نقش مدرسه در موفقیت یک داوطلب

هر چند که استعداد و توانمندی یک داوطلب، نقش اصلی را در موفقیت وی در آزمون سراسری دارد، اما نمی‌توان نقش مدرسه و کلاس درس را در موفقیت یک داوطلب منکر شد؛ زیرا داوطلب در مدرسه می‌تواند با همراهی دانش‌آموزان توانمند کلاس، در یک جوّ رقابتی مثبت قرار گیرد تا با انگیزۀ بیشتری درس بخواند. همچنین برنامه‌ریزی دبیران و و نظارت مداوم آنها هم در جای خود، بسیار مهم است و از کوتاهی‌های گاه و بی‌گاه داوطلبان می‌کاهد. وقتی یک دانش‌آموز در خانه درس می‌خواند، خود را موظّف نمی‌بیند که در زمانی معین، مباحث درسی را بخواند؛ و از سوی دیگر، از آزمون‌های تشریحی و تستی دبیران بی‌بهره می‌ماند و نمی‌تواند خود را به طور مداوم بسنجد و از اشتباهات و ضعف‌های احتمالی‌اش باخبر شود. شاید بگویید که با شرکت در آزمون‌های آزمایشی، این مشکل رفع خواهد شد، اما به تجربه دیده‌ایم که حتی این آزمون‌ها هم، در صورتی که از سوی دبیران ارزیابی شود، ارزش و اعتبار خوبی پیدا می‌کند؛ چون دانش‌آموز، خود را موظف می‌بیند که نسبت به این آزمون‌ها متعهدانه درس بخواند، و در صورتی که سؤالی را متوجه نشود یا در نکته‌ای ضعف داشته باشد، از دبیران خود راهنمایی بخواهد؛ حتی برای آمادگی همین آزمون‌های آزمایشی، کادر مدرسه، به ویژه دبیران، بهتر می‌توانند داوطلبان را راهنمایی کنند.

دقت و سرعت، دو امر مهم دیگر است که در آزمون سراسری نقش حیاتی دارد و در مدارس راحت‌تر می‌توان به این دو مهم دست یافت. همان طور که در خاطره‌ای که ذکر کردیم، دیدید، دبیران با تجربه تلاش می‌کنند که دانش‌آموزان را برای کسب سرعت و دقت لازم آماده سازند. در بدو امر، شاید انجام این کار به مذاق برخی از دانش‌آموزان نیز خوش نیاید، اما در انتها همین افراد خواهند دید که این تذکرها و حتی فشارها، لازمۀ کسب آمادگی برای یک حضور موفق در امتحانات نهایی و آزمون سراسری است.

با لحظات سخت کلاس و مدرسه چه کنیم؟ 

حتماً شما نیز می‌پذیرید که نمی‌شود تمامی لحظات حضور در محیط مدرسه و کلاس درس، شیرین و دوست داشتنی باشد؛ زیرا ده‌ها دانش‌آموز، با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های مختلف، در یک کلاس درس می‌نشینند و روحیات و نحوۀ تدریس دبیران نیز با یکدیگر متفاوت است؛ از سوی دیگر، قوانین و مقررات مدرسه، گاه به مذاق عده‌ای خوش نمی‌آید؛ از همین رو، هر دانش‌آموزی گاه و بی‌گاه در محیط مدرسه با چالش‌هایی روبرو می‌شود؛ چیزی که در آینده در محیط دانشگاه و کار نیز شاهد آن خواهد بود.

اما اگر می‌خواهید این روزها با فشار روحی کمتری روبرو شوید، لازم است که بتوانید خشم خود را کنترل کنید. خوب است بدانید که همۀ احساسات منفی آدمی ـ دیر یا زود ـ به خشم، که احساس منفی نهایی است، می‌انجامد. تمام ترس‌ها، تردیدها، حسرت‌ها و رنجش‌ها، سرانجام به خشم تبدیل می‌شوند؛ پس چنین عصبانیتی از درون هدایت می‌شود و شما را از لحاظ جسمی و عاطفی بیمار می‌کند و در ظاهر هم روابطتان را با دیگران بر هم می‌زند.

یکی از بدترین جنبه‌های خشم این است که هرچه بیشتر عصبانیتتان را بروز دهید، مثل آتش مهارنشدنی، این عصبانیت شعله‌ورتر می‌گردد، و در نهایت بیشتر صدمه می‌بینید و طولی نمی‌کشد که خشم در شما به صورت عادت در می‌آید و با جزیی‌ترین حادثه‌ای عصبانی می‌شوید و احساس می‌کنید که خشم و ابراز آن، برای شما به شیوۀ طبیعی اندیشیدن و احساس کردن تبدیل شده است.

پادزهر این حس منفی، بسیار ساده و اثربخش است. فقط لازم است هر وقت که به هر علتی عصبانی یا غمگین هستید، چند بار به خود بگویید: من مسؤولم! من مسؤولم! من مسؤولم!» به این ترتیب می‌توانید احساس منفی را بی‌درنگ در وجود خود از بین ببرید.

بنا بر قانون جایگزینی، ذهن هر بار فقط می‌تواند یک اندیشه را در خود نگه دارد. ذهن قادر است حس مثبت مسؤولیت‌پذیری شخصی یا احساس منفی خشم و غم را در خود حفظ کند؛ اما نگه داشتن هر دو آنها در آنِ واحد، امکان‌پذیر نیست، و در این میان، حق انتخاب با شماست که کدام را بخواهید.

توجه داشته باشید که تنها چیزی در عالم می‌توانید بر آن تسلط داشته باشید، محتوای ضمیر خودآگاهتان است. اگر ترجیح می‌دهید  به جای داشتن هر نوع اندیشۀ منفی، که موجب اندوهتان می‌گردد، تفکر مثبت من مسؤولم !» را در ذهنتان نگه دارید، به انسانی مثبت اندیش، خوش بین و کاملاً مسلط تبدیل می‌شوید.

برای مثال، دانش‌آموزی که در ابتدای این متن خاطره‌ای از او ذکر شد، اگر به جای احساس ناکامی و خشم نسبت به دبیر قانون‌مند، می‌پذیرفت که وی مسؤول پذیرش قوانین کلاس و آمادگی برای یک حضور موفق در آزمون سراسری است، ناراحت و عصبانی نمی‌شد و به جای درک این حس نامطلوب، خرسند می‌شد که نکات منفی و بازدارندۀ خود را شناخته است و زمان لازم را برای برطرف کردن آنها دارد.  


آخرین مطالب

آخرین ارسال ها

آخرین وبلاگ ها

آخرین جستجو ها